به گزارش گروه خواندنی های مشرق، چندی است که محققان زمین شناسی بر فعال شدن احتمالی آتشفشان دماوند هشدار میدهند . از بهار پنج سال پیش تاکنون انتشار گازها و مواد دارای سولفور با چشمههای آب گرم در اطراف این کوه به طور قابل توجهی افزایش یافته است.
دماوند در 50 کیلومتری شمال شرقی تهران و در ارتفاع پنج هزار و 670 متری قرار دارد و بلندترین قله ایران و بلندترین آتشفشان در خاورمیانه است. با وجودی که در سالهای گذشته فورانی در آن صورت نگرفته ولی مایع ماگما ( مواد مذاب) در دل قله دماوند هنوز وجود دارد.
مهدی زارع گفت: تحقیقات نشان میدهد که دماوند یک سیستم فعال است که آبهای گرم اطراف آن نشان از این حقیقت دارد اما شواهدی مبنی بر انفجار در آن بر اساس تحقیقاتی که در سالهای 87 تا 89 بر روی آتشفشان دماوند انجام شده، مشاهده نشده است.
وی اظهارداشت: وقتی آتشفشانی بخواهد فعال شود باید هفت شاهد و مولفه مربوط به آن وجود داشته باشد یا شواهد همدیگر را تایید کنند تا امکان انفجار و فعال شدن را محرز کند؛ در حالی که تاکنون در آتشفشان دماوند یک شاهد هم دیده نشده است.
زارع ادامه داد: حرارت ، ترکیبات رسوب شناسی، ناهنجاریهای مغناطیسی برخی از این شاهدها هستند که باید درکنار همدیگر قرار گیرند تا نشان دهد که یک آتشفشان به مرحله انفجار میرود یا در مرحله انفجار قرار گرفته دارد.
وی افزود: به عنوان مثال اگر در جایی دور یک مخلوط آتشفشانی سالی 100 زلزله به بزرگای بیشتر از چهار ریشتر رخ دهد قطعا قبل از رخداد آتشفشان این زمین لرزهها به 700 میرسد یعنی 7 برابر میشود در حالی که ما در اطراف آتشفشان دماوند چنین شاهدی نداریم.
معاون پژوهشی پژوهشگاه زلزله شناسی گفت: این تجربیاتی است که در کشورهای فیلیپین، امریکا، هاوایی، ژاپن و نیوزیلند دیده شده و بنابراین به این ترتیب مشخص شده است که مثلا از نظر زلزله شناسی قبل از رخداد آتشفشان آمار زلزلهها چندین برابر شود.
وی تاکید کرد: اما به طور کلی مطالعه و رصد آتشفشانی مانند دماوند که سیتسم پیچیدهای است ، همکاری چند سازمان و نهاد مختلف با همدیگر را میطلبد یعنی پژوهشگاه زلزله شناسی به تنهایی نمیتواند تمام این کارها را انجام دهد و از پوشش تمام جنبههای شواهد انفجار بر نمیآید بلکه باید یک تیم متشکل از گروههای تخصصی درکنار هم قرار گیرد و تمام جوانب این سامانه را به طور دائم رصد کند.
زارع تصریح کرد: نکته مهمی که باید به آن توجه ویژه شود این است که فعل و انفعالات ژئودینامیکی و تغییراتی که پویایی زمین در سالهای مختلف ایجاد میکند مورد بررسی قرار گیرد زیرا این تغییرات و تاثیرش بر محیط 'تکتونیکی' گسلهای اطراف آن بسیار حائز اهمیت است و باید لرزه خیزی منطقه مورد بررسی دقیق قرار گیرد.
وی گفت: شواهدی وجود دارد آخرین انفجاری که در دماوند رخ داد حدود 20 هزار سال قبل بوده اما شواهدی هم هست که نشان میدهد انفجاری نزدیکتر از آن یعنی زیر 10 هزار سال هم رخ داده است.
لازم به یادآوری است برخی از روزنامهها از احتمال فعال شدن آتشفشان دماوند خبر داده بودند.
معاون پژوهشی پژوهشگاه بین المللی زلزله شناسی و مهندسی زلزله گفت: سیستم دماوند یک آتشفشان فعال است اما نشانهای از انفجار آن در دست نیست