به گزارش مشرق ، فؤاد ایزدی کارشناس مسائل آمریکا و استاد دانشگاه تهران در گفت‌وگو با فارس، درباره اظهارات اخیر هاشمی رفسنجانی مبنی بر مذاکره با آمریکا، اظهار داشت: بحث مذاکره موضوع پیچیده‌ای است از این جهت که در فرهنگ ما وقتی بین دو قوم درگیری ایجاد می‌شود افراد پیشنهاد می‌کنند بزرگان هر قوم با یکدیگر مذاکره کنند لذا این موضوع در فرهنگ ما بار مثبتی دارد.
وی با بیان اینکه وقتی بحث عدم مذاکره با آمریکا مطرح می‌شود برخی از افراد به دلیل این سابقه فرهنگی برایشان سؤال ایجاد می‌شود که ما چرا نباید با آمریکا رابطه داشته باشیم، افزود: باید توجه داشت مذاکره در صورتی موفق است که دو طرف به حل مشکلات و گفت‌وگو با یکدیگر علاقمند باشند.
ایزدی ادامه داد: سؤال این است که آیا درصورت مذاکره طرف ایرانی و آمریکایی می‌توانند مشکل خود را حل کنند و این مذاکره به حل اختلاف منتهی خواهد شد که جواب این سؤال با توجه به سیاست خارجی آمریکا و ارزش‌های جمهوری اسلامی منفی است.
* دولت سازندگی برای بازسازی کشور درصدد تعامل با آمریکا بود
این کارشناس مسائل آمریکا با یادآوری اینکه از زمان دولت هاشمی تا امروز سیاست خارجی جمهوری اسلامی تنش زدایی با دولت آمریکا بوده است، گفت: زمانی که جمهوری اسلامی در دولت سازندگی برای آزاد کردن برخی گروگان‌های آمریکایی در لبنان کمک کرد و پیام‌هایی از طرف ایران پس از پایان جنگ به آمریکا داده شد، نشان می‌داد تحلیل قوه مجریه این است که اگر با آمریکا به تعامل برسد می‌تواند با دست بازتری اقدام به بازسازی کشور کند.
وی با اشاره به دوران خاتمی و مصاحبه او با شبکه آمریکایی CNN یادآور شد: جملاتی که سید محمد خاتمی درباره شهید دانستن آبراهام لینکن گفته بود هنوز در یاد‌ها مانده است.
ایزدی با بیان اینکه در دوره احمدی نژاد نیز بخش بزرگی از قوه مجریه به کاهش تنش و ایجاد تعامل با طرف آمریکایی علاقه داشت، تصریح کرد: بنابراین از زمان دولت هاشمی تا امروز دولت‌های متعددی در جمهوری اسلامی هدف‌شان ایجاد یک نوع تعامل با دولت آمریکا بوده است.
عضو هیئت علمی دانشگاه تهران با بیان اینکه باید دید آیا علاقه به تعامل در طرف مقابل نیز وجود دارد یا خیر، متذکر شد: زمانی که دولت خاتمی برای حل مشکلات آمریکا در افغانستان کمک می‌کرد، عکس‌العمل بوش بعد از 11 سپتامبر و اجرای سیاست جدید در منطقه افزایش هجمه‌ها علیه ایران بود و در حوزه‌های که ایران انتظار کمک از آمریکا را داشت هیچ حمایتی صورت نگرفت.
* "محور شرارت" خواندن ایران در اوج تعامل دولت خاتمی با غربی‌ها
وی بر همین اساس با تأکید بر اینکه آمریکا در آن شرایط حتی در کلام هم از شدت هجمه خود نکاست، اظهار داشت: در اوج کمک‌های دولت خاتمی و پس از 2 ماه کمک مستمر ایران به طرف آمریکایی بوش جمهوری اسلامی را محور شرارت خواند.
ایزدی گفت: از زمان هاشمی قوه مجریه علاقمند به رابطه با آمریکا بود در حالی که طرف مقابل ما را به بازی می‌گرفت چراکه وقتی احساس می‌کرد این روند باعث ایجاد اختلاف در نظام می‌شود سعی می‌کرد به این موضوع دامن بزند.
رئیس دانشکده مطالعات جهان دانشکده تهران با تأکید بر اینکه ما در عمل حتی شاهد نیستیم که آمریکا یک قدم برای تعامل با ایران برداشته باشد، تصریح کرد: هر ناظر بی طرفی به این نکته می‌رسد که دولت‌های جمهوری اسلامی علاقه‌مند به کاهش تنش با آمریکا بوده‌اند در حالی که در مقابل آمریکا تحریم، تنش، تهدید و حمله نظامی را افزایش داده است.
وی گفت که ممکن است طرف آمریکایی تنها جملاتی بدون پشتوانه عملی مبنی بر علاقه به رابطه با ایران بیان کرده باشد هرچند برخی از اظهار نظر آنها ترجمه بدی داشته است؛ مثلًا زمانی که خانم آلبرایت وزیر امور خارجه وقت آمریکا مدعی شد سیاست کودتای 28 مرداد خوب نبوده و منجر به انقلاب اسلامی شد برخی افراد از این سخنان این طور برداشت کرده بودند که آلبرایت به خاطر کودتای 28 مرداد از دولت و ملت ایران عذر خواهی کرده در حالی که در متن اصلی کوچکترین نشانه‌ای از عذر خواهی آنها دیده نمی‌شد.
* درخواست‌کنندگان رابطه با آمریکا با ساختار سیاست خارجی این کشور آشنایی ندارند
این کارشناس مسائل آمریکا با اشاره به اظهارات مقام معظم رهبری که فرموده بودند افرادی که به دنبال مذاکره با آمریکا هستند یا ساده لوح‌اند یا مرعوب، ادامه داد: افرادی که دم از برقراری رابطه و مذاکره با آمریکا می‌زنند آشنایی دقیق و عمیقی با ساختار سیاست خارجی آمریکا ندارند و نمی‌دانند سیاست خارجی آنها چگونه بسته شده و از یک تفکر به یک عملیات اجرایی تبدیل می‌شود، از این رو مشخص است به دلیل عدم اشراف بر این مسائل چنین اظهاراتی را مطرح می‌کنند.
وی با اشاره به تحریم بانک مرکزی کشورمان توسط مجلس سنای آمریکا که در چند ماه گذشته به تصویب رسید، اظهار داشت: قبل از تصویب این تحریم اوباما از طریق وزیر دارایی دولت خود نامه‌ای به سنا نوشت و از نمایندگان خواست که قانون تحریم بانک مرکزی ایران را تصویب نکنند و دلیلش این بود که این تحریم ممکن است قیمت نفت جهانی را به دلیل مشکلات ایران در فروش نفت بالا ببرد.
ایزدی با اشاره به بخش دیگری از نامه اوباما به نمایندگان سنا خاطرنشان کرد: او گفته بود ما از ابتدا که سر کار آمدیم در پی افزایش فشار بر جمهوری اسلامی بوده و در این مسیر از روش‌های متعددی نیز استفاده کردیم تا ایران را در موقعیتی قرار دهیم که مشکلاتش زیاد شود در حالی که تصویب تحریم بانک مرکزی ایران به منافع ما ضربه می‌زند.
این کارشناس مسائل آمریکا با اشاره به عکس العمل مجلس سنا به این درخواست اوباما ادامه داد: با اینکه اکثریت مجلس سنا را دموکرات‌ها و افراد هم حزب اوباما تشکیل می‌دهند حتی یک سناتور دموکرات نیز حاضر نشد که به این نامه اوباما توجه کند و طبق آن رای بدهد لذا این طرح ضد ایرانی با رای بالایی به تصویب رسید.
وی با بیان اینکه افرادی در داخل کشور بحث مذاکره با آمریکا را مطرح می‌کنند باید پاسخ بدهند چه راهکاری دارند تا فضای دشمنی آمریکا با ایران را تغییر دهند، افزود: آنها باید مشخص کنند استراتژی‌شان برای مقابله با لابی اسرائیل و همچنین تاثیر گذاری بر پروسه سیاست خارجی آمریکا چیست.
ایزدی در همین زمینه خاطرنشان کرد: آقایان وقتی مسئولیت داشتند در حوزه‌هایی که می‌توانست منجر به تاثیر پذیری سیاست خارجه آمریکا شود برنامه‌ای نداشته و یا در این مسائل اشراف اطلاعاتی لازم را دارا نبودند.
رئیس دانشکده مطالعات جهان دانشکده تهران تصریح کرد: مذاکره زمانی معنا دارد که ما ساختار سیاست خارجی آمریکا را بشناسیم و راه‌های نفوذ در آن را نیز به خوبی بدانیم و به نقطه‌ای برسیم که آمادگی در طرف مقابل نیز برای مذاکره ایجاد شود، بنابراین در این شرایط مذاکره قدم آخر خواهد بود نه قدم اول.
* لفاظی تنها رویکرد آمریکا در مذاکره است
وی اضافه کرد: اگر مذاکره اولین قدم باشد به شکست منتهی می‌شود و آمریکا همان لفاظی‌های شبکه‌های ماهواره‌ای و تلویزیونی خود علیه جمهوری اسلامی را به‌صورت رو در رو مطرح خواهد کرد که این رویکرد به نفع جمهوری اسلامی نیست.
ایزدی با تأکید بر اینکه افراد علاقه‌مند به مذاکره و تعامل با آمریکا باید به پروسه سیاست خارجی آمریکا و فعالیت‌های آن قائل باشند، ادامه داد: این افراد باید بتوانند در بین افکار عمومی مردم آمریکا نیز این قابلیت را ایجاد کنند که به نظرات جمهوری اسلامی توجه شود و در آن زمان می‌توانند به سراغ مذاکره بروند.
این کارشناس مسائل آمریکا در ادامه صحبت‌های خود با اشاره به فضای کشور و رویکرد آمریکا به ایران در قبل و بعد از فتنه 88 تصریح کرد: با توجه به ایستادگی مردم در مقابل آمریکا در مسائل مختلف از جمله بحث هسته‌ای کشورمان، آمریکا کم و بیش حقوق ایران را پذیرفته بود و به سمت حل آبرومندانه این مناقشات پیش می‌رفت اما در خرداد 88 افرادی که همیشه صدایشان برای برقراری رابطه با آمریکا بلند است فتنه‌ای ایجاد کردند که حالت طرف مقابل را که درصدد تعامل با ایران بود تغییر داد.
وی با بیان اینکه پس از فتنه 88 آمریکا به طمع براندازی نظام جمهوری اسلامی افتاد و تمام فعالیت‌های خود را که می‌توانست تنش بین دو کشور را کاهش دهد متوقف کرد، افزود: در این زمینه می‌توان به رابطه آمریکا و چین اشاره کرد که نشان می‌دهد رابطه باید چه سمت و سویی داشته باشد چرا که چین و ایران به یکدیگر شباهت دارند.
ایزدی با اشاره به انقلاب مردم چین بعد از جنگ جهانی دوم و تلاش آمریکا برای سرنگونی این انقلابف یادآور شد: تلاش آمریکا برای سرنگونی انقلاب چین با تلاش آنها برای براندازی جمهوری اسلامی شباهت دارد اما وقتی بعد از 20 سال دولت آمریکا متوجه شد که سرنگونی انقلاب چین امکان پذیر نیست به این نتیجه رسید که رابطه خود را با این کشور عادی‌تر کند.
عضو هیئت علمی دانشگاه تهران بر همین اساس متذکر شد: اگر طرف غربی نسبت به ایران چنین عکس العملی داشته باشد و متوجه شود که نمی‌تواند حکومت ایران را سرنگون کند در آن زمان ما شاهد تعامل واقعی خواهیم بود.
* فتنه‌گران 88 حالا خواهان مذاکره با آمریکا شده‌اند
وی ادامه داد: آقایانی که از مذاکره با آمریکا حمایت می‌کنند باید پاسخ دهند چرا در سه سال اخیر و بعد از فتنه 88 با فتنه گری خود پیام می‌فرستاند که می‌توان جمهوری اسلامی را سرنگون کرد؛ بنابراین اگر آنها خواهان مذاکره بودند در عمل بر خلاف این عمل کردند و با فتنه گری طوری پیام دادند که نمی‌توان با حکومت ایران به تعامل رسید.
ایزدی افزود: در چنین شرایطی طرف غربی نیز به طمع افتاد و اگر می‌خواست قبل از فتنه 88 به تعامل برسد آن پروژه را متوقف کند.
"ریچارد هاوس که رئیس شورای روابط خارجی آمریکا است قبل از فتنه 88 سیاست آمریکا در قبال ایران را غلط می‌دانست و می‌گفت نمی‌توان جمهوری اسلامی را سرنگون کرد بلکه باید این واقعیت را پذیرفت. اما همین فرد پس از فتنه 88 در مقاله‌ای که در مجله تایم با عنوان "من نظرم را عوض کردم" چاپ شد نظرات خود را تغییر داد."
* اظهارات اخیر هاشمی بعد انتخابات به ضرر کشور است
وی با بیان اینکه طرف غربی توجهی به اخلاق ندارد و صرفا محاسبه می‌کند که وضع فعلی نظام چگونه است و باید از چه طریقی منافع خود را تامین کند، تصریح کرد: بنابراین سخنان اخیر هاشمی بعد از انتخابات اسفند ماه به ضرر ما است چراکه اگر آنها بعد از فتنه 88 دوباره به تعامل علاقه داشتند این گونه حرف زدن برای غرب پیام خاصی داشت.
ایزدی تاکید کرد: در حال حاضر که ما انتخابات مجلس را در اسفند ماه 90 پشت سر گذاشته و به وضع قبل از خرداد 88 حرکت می‌کنیم طرف غربی متوجه شده که پایه‌های نظام مستحکم است از این رو اهمیت انتخابات اخیر در همین بود که نشان داد اکثریت مردم ایران با نظام خود هماهنگ هستند.
رئیس دانشکده مطالعات جهان دانشکده تهران با تأکید بر اینکه دشمن حضور مردمی را در حمایت از جمهوری اسلامی در انتخابات مشاهده کرد، گفت هرچه وحدت بین نخبگان بیشتر شود غرب متوجه خواهد شد که جمهوری اسلامی پا بر جا است.
وی با بیان اینکه افرادی که خواهان رابطه با آمریکا هستند باید پشت سر رهبری اعلام کنند که مقصر تمام مشکلات غرب است، خاطرنشان کرد: آنها باید بگویند که این آمریکا بود که در کشور ما کودتا کرد، بودجه چند میلیونی برای سرنگونی ایران در نظر گرفت و دست به تحریم و ترور زد.
* پرونده آمریکا تنها در حوزه فعالیت رهبر انقلاب است
وی در ادامه گفت‌وگوی خود با فارس درباره اختیارات مسئولان برای برقراری رابطه با آمریکا، تصریح کرد: بحث آمریکا یکی از مباحث کلیدی در جمهوری اسلامی بوده که در حوزه فعالیت مقام معظم رهبری قرار دارد لذا افراد هر چه رتبه بالایی در بین مسئولان داشته باشند باز هم طبق قانون اساسی این بحث باید زیر نظر مقام معظم رهبری پیش برود.
ایزدی ادامه داد: هر چه به طرف غربی این پیام داده شود که نخبگان سیاسی پشت سر مقام معظم رهبری قرار دارند آنها به واقعیت‌ها واقف خواهند شد لذا آقایان باید اعلام کنند که در این دعوا مقصر طرف غربی است و در ایران نیز رهبر انقلاب در رأس امور است.
این کارشناس مسائل آمریکا افزود: بنابراین در چنین حالتی آمریکا و غرب متوجه خواهد شد که در جمهوری اسلامی با دژ مستحکمی روبه رو است و ممکن است در این شرایط به همان نتیجه‌ای برسد که نیکسون در مورد انقلاب چین به آن رسید.
وی تصریح کرد: مسئولان کشور باید توجه کنند که پیش از اظهار نظر به ساختار سیاست گذاری خارجی آمریکا آشنا باشند و اگرنه باعث ضرر رساندن به منافع جمهوری اسلامی خواهند شد.
ایزدی با بیان اینکه رژیم صهیونیستی به دلیل اشراف کامل بر پروسه سیاست گذاری خارجی آمریکا از آن سو استفاده می‌کند یادآور شد: اگر افرادی به کاهش تنش با آمریکا علاقه‌مند هستند باید بر این مسائل اشراف نظر داشته باشند تا بتوانند با استفاده از این حفره‌ها نظرات جمهوری اسلامی را در ساختار سیاسی آمریکا مورد تایید قرار دهند.
* لزوم توجه به افکار عمومی آمریکا
عضو هیئت علمی دانشگاه تهران توجه به افکار عمومی مردم آمریکا را یکی دیگر از اولویت‌های توجه مسئولان برشمرد و خاطرنشان کرد: در آمریکا دموکراسی وجود دارد و مردم از طریق رای دادن سیاسیون خود را انتخاب می‌کنند هر چند این دموکراسی واقعی نیست و تنها یک درصد از جمعیت این کشور بر اقتصاد و سیاست آمریکا تسلط دارند اما به هر حال با توجه به تفاوت این مدل با کشورهای پادشاهی، افکار عمومی حائز اهمیت هستند.
وی با تأکید بر اینکه کنگره آمریکا به یکباره اجازه نمی‌دهد که رئیس جمهور این کشور ضدیت خود را با ایران را کم کند، تصریح کرد: این به این دلیل است که ما در حوزه سیاست گذاری آمریکا کاری نکرده‌ایم که باعث بهبود روابط شود و در عین حال به افکار عمومی آن کشور نیز بی توجه بوده‌ایم.
ایزدی گفت: طبق نظر سنجی CNN هفتاد و یک درصد مردم آمریکا فکر می‌کنند که ایران سلاح هسته‌ای دارد و 56 درصد آنها نیز می‌گویند به همین دلیل باید به ایران حمله نظامی شود.
