«عرفات الرمیمة» استاد دانشگاه و کارشناس مسائل بین‌الملل با انتشار گزارشی به ابعاد سقوط حتمی رژیم آل سعود پرداخت و نوشت: «بن سلمان، آخرین میخی است که سرمایه‌داری وحشی، بر پیکر پادشاهی تضعیف شده [سعودی]، خواهد کوبید؛ به ویژه اینکه دوستان این پادشاهی کاهش یافته و شاکیان آن در داخل و خارج افزایش یافته است».

بیشتر بخوانید:

محمد بن‌ سلمان بدترین رهبر جهان است

با توقف درآمد نفتی، چه بر سر دولت سعودی خواهد آمد؟

 چگونه بن سلمان جای سلطان را گرفت؟ +عکس

الرمیمه این یادداشت را در شبکه خبری «المیادین» منتشر و تأکید کرد، عوامل اجتماعی، سیاسی و اقتصادی بسیاری وجود دارد که سقوط پادشاهی سعودی را تسریع می‌کند. البته این فروپاشی صرفا به خاطر «حماقت حکامش در تجاوز به یمن... و ترور خاشقچی» نیست، بلکه بنا به گفته «دور گلد» (Dore Gold)، عربستان، علت اصلی فروپاشی این است که «پادشاهی تنفر» بوده و تفکر «تروریستی وهابیت را ترویج می‌دهد و از تروریست‌ها حمایت می‌کند».

«کارن الیوت هاوس» (Karen Elliott House) روزنامه‌نگار و سردبیر سابق وال‌استریت ژورنال و عضو ارشد اندیشکده علوم و امور بین‌الملل بلفر نیز در کتاب خود در سال 2012، عربستان را کشوری سست و ضعیت می‌داند و پیش‌بینی می‌کند که «یقینا سقوط خواهد کرد؛ زیرا عوامل بقای آن در نقشه بین‌الملل و توانمندی اقتصادی، سیاسی و دینی آن از داخل، در حال نابودی و پوسیده شدن است».

«کریستوفر دیویدسون» استاد تاریخ معاصر دانشگاه کمبریج سال 2013 در کتاب خود تحت عنوان «پسا شیوخ»، خبر از فروپاشی پادشاهی سعودی می‌دهد. مقصود وی از پسا شیوخ، فروپاشی شیوخ حاشیه خلیج فارس به ویژه عربستان سعودی است. این استاد تاریخ بر این باور است که با سقوط یکی از پادشاهی‌های حاشیه خلیج، سایر شیوخ عرب نیز دومینووار فروخواهند پاشید.

الرمیمه در ادامه گزارش خود می‌نویسد، در حال حاضر، بسیاری از مراکز تحقیقاتی و مطالعات راهبردی معتبر غربی، فروپاشی قریب‌الوقوع عربستان سعودی و انقراض سلسه آل سعود را پیش‌بینی می‌کنند. البته پیش‌بینی این مراکز بر اساس واقعیتها و مطالعات اجتماعی و اقتصادی تخصصی است.

مرکز مطالعاتی «فیریل» در برلین آلمان سال 2016، تحقیقی با عنوان «2023 دیگر کشوری به نام سعودی وجود نخواهد داشت» منتشر کرد. خلاصه این تحقیق این بود که فروپاشی عربستان، طی دهه‌های آتی قطعی است ولی «خانواده حاکم با رفتارهای کودکانه و منحرف خود، روند فروپاشی را تسریع می‌کنند... ما در مرکز مطالعاتی فیریل پیش‌بینی می‌کنیم که پادشاهی سعودی سال 2023 فروخواهد پاشید».

در ادامه گزارش، الرمیمه سه ضلع را برای فروپاشی عربستان در نظر گرفته است. این مثلث متساوی الاضلاع است؛ بدین معنا که هر سه عامل به یک اندازه در فروپاشی سهیم هستند. اماانسجام خانواده حاکم و ائتلاف آن بار نهادهای دینی وهابیت و صادرات نفت، سه عاملی هستند که باعث بقای آل سعود در عربستان شده است.

اختلافات داخلی خاندان حاکم و ساقط شدن ضلع نخست

حجم اختلافات در داخل خاندان حاکم سعودی بر هیچ کس پوشیده نیست؛ به ویژه اینکه محمد بن سلمان ولی‌عهد سعودی، «محمّد بن نایف» و «متعب بن عبدالله» و بسیاری از فرزندان مؤسس آل سعود را کنار زد و بسیاری از شاهزادگان را سال 2018 زندانی کرد.

بن سلمان به اتهام «مبارزه با فساد» اموال شاهزادگان سعودی را مصادره کرد. از همین رو، ناآرامی‌های داخلی در خاندان آل سعود، سناریویی است که بیشتر سعودی را در ورطه فروپاشی قرار داده است.

در ماه مارس گذشته نیز «احمد بن عبدالعزیز» و محمّد بن نایف با دستور بن سلمان بازداشت شدند. این درگیری و کشمکش و بازداشت نوادگان آل سعود، انسجام خانواده حاکم را از بین برده است.

سقوط ضلع دوم

به حاشیه راندن نهادهای مذهبی در عربستان و تسلط بن سلمان بر آن، باعث شده که اختیارات نهاد موسوم به «هیئة امر به معروف و نهی از منکر» کاهش یابد. وی نهاد «سرگرمی» را به جای این هیئت ایجاد کرد که خود ضربه مهلکی بر پیکره عربستان است.

بن سلمان همچنین دستور بازداشت شمار زیادی از مبلغان، خطیبان مساجد و فعالان سیاسی مخالف خود را به اتهامات جعلی صادر کرد، ولی با این کار، «ضلع مثلی را از بین برد که مأموریتش هماهنگی مذهب با سیاستهای خاندان حاکم و قرار دادن فتوا به عنوان مرکبی برای تحقق رؤیاهای پادشاهان بود».

کاهش قمیت نفت و ساقط شدن ضلع سوم

سقوط قیمت نفت طی سالهای گذشته یک عامل اضافی شده که فروپاشی قریب‌الوقوع سعودی را نزدیکتر می‌کند. کارشناسان اقتصادی بر این باورند که عربستان سعودی اگر بخواهد با فروپاشی اقتصادی مواجه نشود، به نفت 105 دلار نیاز دارد.

کما اینکه ذخایر ارزی عربستان رو به کاهش گذاشته است. بنابراین، همان گونه که فروش نفت باعث رونق عربستان بود، در حال حاضر، عامل ورشکستگی و سقوط این کشور شده است. افزون بر این، عربستان برای پنجمین سال متوالی، با کسری بودجه روبروست و طی این پنج سال، از بانکهای جهانی، وام گرفته است.

بنا بر این گزارش، کاهش شدید قیمت نفت در این روزها، شیوع ویروس کرونا، بسته شدن مراکز مذهبی و غرق شدن عربستان در باتلاق یمن، کمر اقتصاد ریاض را شکسته است و باعث فروپاشی این کشور خواهد شد. وزارت دارایی این کشور پیش‌بینی کرد که کسری بودجه سال جاری عربستان، به 49 میلیارد و 86 میلیون دلار خواهد رسید. کسری بودجه عربستان در سال 2019، 34 میلیارد و 93 میلیون دلار بوده است.

در پایان این گزارش آمده است: «این یک سنت الهی است. نابودی حکومتها به خاطر خوشگذرانی، فساد و ظلم حاکمان آن است. آیا کسی ظالمتر، فاسدتر و خوشگذرانتر از حکام خاندان آل سعود به ویژه بن سلمان وجود دارد؟ آینده عربستان بسیار تیره است».