اردوغان این اقدام هلند و آلمان را به ابزاری قوی برای تحریک احساسات ملی‌گرایانه ترک‌ها از یک‌سو و وسیله‌ای برای کنترل و سرکوب مخالفان داخلی از سوی دیگر تبدیل کرد.

سرویس جهان مشرق - درگیری و تنش موجود میان هلند- آلمان با ترکیه یکی از مسائل مهم روز به شمار می‌آید. این درگیری از زمانی آغاز شد که "مولود چاووش اوغلو" وزیر خارجه ترکیه برای شرکت در کمپین حمایت از اصلاحات قانون اساسی به هلند سفر کرد ولی کشور هلند اجازه فرود به هواپیمای ایشان را نداد و همین اقدام باعث شعله‌ور شدن خشم ترک‌ها گردید.

اولین عکس‌العمل توسط مولود چاووش اوغلو صورت گرفت و ایشان این اقدام را به‌شدت محکوم کرد. اردوغان در مرحله بعد با توبیخ هلند و محکوم کردن اقدامات آن‌ها، این رفتار را مغایر با عرف بین‌المللی به شمار آورد و از ورود تمامی هواپیماهای هلند به خاک ترکیه جلوگیری کرده و ترکیه را منطقه پرواز ممنوع هلندی‌ها نامید. وی در ادامه هلند را استمرار دهنده مسیر فاشیسم و اقدامات آن‌ها را تلاشی در راستای مانع‌تراشی برای تصویب اصلاحات قانون اساسی و شرکت مردم در رفراندوم 16 نیسان به شمار آورد.

در ادامه درگیری‌ها کشور آلمان و شخص آنگلا مرکل که به خاطر سیاست‌های ترکیه در باز گذاشتن درهای این کشور برای عبور مهاجرین به‌سوی اروپا بیشترین ناراحتی را از ترکیه داشت به حمایت از هلند برخاست و اقدامات ترکیه را به‌شدت محکوم کرد. ورود آلمان به بحث و حمایت از هلند باعث شعله‌ور شدن خشم اردوغان و رهبران حزب عدالت و توسعه گردید؛ بنابراین آن‌ها در اقدامی مشابه هلند و آلمان را بازمانده فاشیسم و نازیسم و ادامه دهنده اقدامات نو فاشیستی و نو نازیستی در جهان معاصر به حساب آوردند.

اردوغان نیز در ادامه همین تنش‌ها از کشورهای جهان درخواست کرد تا هلند را تحریم نمایند. همچنین اردوغان با تهدید دو کشور هلند و آلمان (که دارای جمعیت قابل‌توجهی از ترک‌ها هستند) به آن‌ها گوشزد کرد که مراقب خشم ترک‌ها باشند.

اردوغان و چاووش اوغلو هم‌چنین این اقدام را تلاشی سازمان یافته بر ضد حزب عدالت و توسعه به شمار آورده و از مردم خواستند تا با حضور خود در انتخابات از عظمت و استقلال کشور دفاع نمایند. لیکن در همین راستا راهپیمایی‌هایی در خود ترکیه و اعتراضاتی نیز در هلند و آلمان برای حمایت از اردوغان و سیاست‌های او شکل گرفت.

اما مسئله‌ای که بیش از همه در این حوادث جلب نظر می‌کند تلاش‌های رهبران حزب عدالت و توسعه برای تحریک احساسات ترکان و کشاندن آن‌ها به‌پای صندوق‌های رأی است. درواقع اردوغان با استفاده از اقدامات هلند و آلمان، در برنامه‌های تلویزیونی مختلفی حضور یافت و ضمن محکوم کردن اقدامات این دو کشور، از مردم خواست تا در مقابل فتنه‌های خارجی بایستند.

اردوغان با گره زدن پیروزی رفراندوم ملی 16 نیسان به عزت، عظمت و تاریخ ترک‌ها تلاش فراوانی برای برانگیختن احساسات ملی‌گرایانه بر ضد مخالفان داخلی رفراندوم نیز به کار برد. در نتیجه این اقدام هلند ابزاری جدید برای اردوغان فراهم نمود تا به وسیله آن مخالفان رفراندوم را ایادی و مزدوران خارجی و از مخالفان استقلال بنامد و آن‌ها را خاموش کند.

به‌عبارت‌دیگر، اردوغان این اقدام هلند را به ابزاری قوی برای تحریک احساسات ملی‌گرایانه ترک‌ها از یک‌سو و وسیله‌ای برای کنترل و سرکوب مخالفان داخلی از سوی دیگر تبدیل کرد و با گره زدن مخالفان داخلی به کشورهای خارجی تلاش نمود آن‌ها را مزدورانی وابسته و اصلاحات خود را در راستای اراده ملی و عظمت کشور معرفی کند. البته سیاست و برنامه اردوغان در این قضیه بسیار شبیه به سیاست او در جریان کودتا بود؛ چراکه دقیقاً و مانند همان جریان، هم تلاش شد احساسات ملی در راستای اهداف حزب عدالت و توسعه تحریک شود و هم مخالفان داخلی خلع سلاح گردند.

بنابراین به نظر می‌رسد، تیم رسانه‌ای اردوغان و شخص او که به‌شدت مورد هجوم مخالفان داخلی و مظنون به گسترش اختیارات خود و استبداد شخصی بودند و در حالت تدافعی به سر می‌بردند؛ از این اقدامات هلند و آلمان نهایت استفاده را برده و حالتی تهاجمی به خود گرفته‌اند و تلاش می‌نمایند با استفاده از خشم ملی، میدان بازی را از رقبای خود بربایند.