کد خبر 1213600
تاریخ انتشار: ۱۷ اردیبهشت ۱۴۰۰ - ۱۴:۵۵

در حالی رئیس جمهور خبر از شکسته شدن تحریم‌ها داده و روزنامه دولتی ایران مدعی تفاهم ۹۵ درصدی کمیسیون مشترک برجام در وین شده است که مقامات آمریکایی بر عدم برداشتن همه تحریم‌ها تاکید می کنند.

به گزارش مشرق، همزمان با برگزاری مذاکرات وین با هدف بازگشت آمریکا به برجام و اجرای کامل تعهدات طرفین، یکی از مقامات ارشد وزارت خارجه آمریکا در تاریخ ۱ اردیبهشت ماه در گفت­وگویی بیان کرد آمریکا همه­ی تحریم­ها را برنخواهد داشت و همچنین راستی‌آزمایی طرف ایرانی را نیز قبول نخواد کرد.

*آمریکا: همه تحریم‌ها را برنمی‌داریم و راستی ­آزمایی توسط ایران را قبول نداریم

این مسئول ارشد وزارت امور خارجه آمریکا که نام او فاش نشد، در پرسش و پاسخی که متن آن توسط سایت همین وزارتخانه منتشر شد، تحریم­ها را به سه بخش تقسیم کرد. دسته اول تحریم‌­هایی هستند که آمریکا حاضر است آن­ها را برای بازگشت به برجام بردارد. دسته دوم تحریم­‌هایی است که آمریکا حاضر به برداشتن آن­ها نیست و دسته سوم تحریم‌­های جدید وضع شده در دولت «ترامپ» یا تحریم‌هایی است که برچسب تحریمی آن­ها تغییر کرده است. طبق گفته­ این مقام ارشد، همه تحریم‌های موجود در دسته­ سوم نیز برداشته نخواهد شد و باید بر سر آن­ها مذاکره کرد.

بیشتر بخوانید:

شروط رهبری در برجام اجرا نشد

در واقع، این اظهارات این مقام آمریکایی نشان می داد که آمریکا علاوه بر امتیازات اخذ شده در برجام، امتیازات جدیدی نیز از ایران می­خواهد.

همچنین این مقام ارشد وزارت خارجه آمریکا اظهار داشت: «آنچه می­توانیم بگوییم این است که توالی­ای که در آن ایالات متحده قبل از اینکه ایران کاری انجام دهد همه کارها را انجام دهد توالی قابل قبولی نیست. ما این موضوع را برای ایران روشن کردیم... اگر موضع ایران این باشد که ایالات متحده برای بازگشت به انطباق [با برجام] نیاز به لغو کلیه تحریم­‌ها دارد، سپس ایران باید آن­ها را تأیید کند و فقط در این صورت ایران اقدام خواهد کرد؛ این توالی‌­ای نیست که ما بتوانیم آن را بپذیریم و صادقانه بگویم، فکر نمی­کنم توالی­‌ای باشد که سایر شرکت­‌کنندگان در برجام نیز معتقد باشند که منطقی است».

به عبارت دیگر، درحالی که موضع ایران یا همان سیاست «حرف قطعی»، اجرای کامل تعهدات آمریکا و لغو کامل تحریم­‌ها، راستی‌­آزمایی توسط ایران و سپس اجرای تعهدات برجامی ایران است، این موضع­‌گیری توسط مقام رسمی وزارت خارجه آمریکا به معنای آن است که آمریکا حاضر به اجرای کامل تعهدات خود قبل از ایران نیست.

*هیچ تضمینی برای عدم خروج مجدد آمریکا از برجام وجود ندارد

البته این تمام نکات مهم بیان شده توسط این مقام ارشد وزارت خارجه آمریکا نبود. وی در پاسخ به سوال «فرناز فصیحی»، معاون بخش اخبار آفریقا و خاورمیانه روزنامه «وال استریت ژورنال»، درباره چگونگی ارائه­ی ضمانت به ایران مبنی بر عدم خروج مجدد آمریکا از برجام گفت: «واضح است چیزی به عنوان ضمانت وجود ندارد. این یک درک سیاسی است و در زمان برجام کاملاً مشخص بود که این حق حاکمیت همه شرکت کنندگان است که تصمیم بگیرند که آیا می خواهند مشارکت خود را حفظ کنند یا خیر».

این اظهارات به خوبی نشان داد که هیچ تضمینی برای عدم خروج مجدد آمریکا از برجام وجود ندارد و ممکن است بعد از به عقب انداختن مجدد ایران، دوباره از برجام خارج شود یا در آینده به ­خاطر عدم خروج خود از برجام، خواسته‌­های جدید مطرح و امتیازات بیشتری طلب کند.

*دو سناریوی حصول سریع توافق در وین

علیرغم اظهارات شفاف مقامات آمریکایی درباره وجود اختلافات قابل توجه بین طرفین در مذاکرات وین، اظهارات برخی مقامات ایرانی درباره این موضوع به شدت متفاوت است. به عنوان مثال، حسن روحانی رئیس‌جمهور در جلسه هیئت دولت در تاریخ ۱۵ اردیبهشت ماه اعلام کرد که از نظر من به عنوان رئیس دولت، تحریم شکسته است و اگر همه متحد باشیم به زودی تحریم ها برداشته خواهد شد.

با توجه به اختلاف فاحش در مواضع دولتمردان ایران و آمریکا دو سناریو را می‌توان برای حصول سریع توافق در وین در نظر گرفت. در سناریو اول ایران باید از خطوط قرمز کوتاه بیاید تا توافق حاصل شود. همچین توافقی قطعا بسیار خسارت­‌بارتر از برجام خواهد بود و کشورمان را در موضع ضعیف‌­تری قرار می­دهد.

در سناریو دوم آمریکا باید از مواضع خود کوتاه بیاید و تمام تحریم‌­ها را لغو کند و به راستی آزمایی اقداماتش توسط ایران هم تن دهد. این کار به ­معنای آن است که آمریکا از ابزار تحریمی خود در سیاست خارجی دست بکشد و مهم­ترین ابزار اعمال قدرت خود را کنار بگذارد. همچنین به این نکته نیز باید توجه شود که دولت آمریکا قادر به برداشتن همه­ تحریم‌­ها نیست و این کار نیاز به مجوز کنگره دارد و باتوجه به مخالفت­‌های گسترده در کنگره، این موضوع امکانپذیر نیست.

اما باتوجه به نزدیک بودن انتخابات ریاست جمهوری و نارضایتی گسترده مردم از عملکرد دولت روحانی که شانس کاندیدای منصوب به دولت در انتخابات را شدیدا کاهش می دهد، وقوع سناریو اول برای ایجاد فضای مثبت و کاهش فشار مقطعی به منظور کسب پیروزی کاندیدای منصوب به دولت در انتخابات، محتمل به‌­نظر می­رسد.

* تحریف واقعیت‌های میدانی مذاکرات وین توسط روزنامه‌ دولت

درباره همین موضوع می توان به گزارش روزنامه دولتی «ایران» در تاریخ ۱۵ اردیبهشت ماه اشاره کرد. این روزنامه با انتشار گزارشی ادعا کرده که کمیسیون مشترک برجام در مذاکرات وین به تفاهم ۹۵ درصدی رسیده است! در بخشی از این گزارش با اشاره به اینکه آمریکا پذیرفته است ۹۵ درصد تحریم‌های هسته‌ای را بردارد، به انتقاد از مواضع مخالفان برجام پرداخته شده و آمده است: «۹۵ درصد از تحریم‌هایی که امریکا برای برداشتن آنها اعلام آمادگی کرده به منافعی گره خورده است که این منافع در مشارکت ایران در اقتصاد بین‌المللی و صنعت و آسودگی امنیتی از فعالیت‌های هسته‌ای نهفته است. با این حال شماری از مخالفان داخلی برجام ضمن مخالفت با انجام مذاکرات غیر برجامی با تمرکز بر ۵ درصد باقی مانده تحریم‌ها می‌کوشند از لغو همه تحریم‌های برجامی ممانعت به عمل آورند».

فارغ از ادعاهای غیرمستند و غیرواقعی مطرح شده در این گزارش مانند تفاهم ۹۵ درصدی کمیسیون مشترک برجام در مذاکرات وین یا اینکه آمریکا پذیرفته است که ۹۵ درصد تحریم‌های هسته‌ای را بردارد، مهمترین پیام این گزارش روزنامه ایران، این موضوع است که دولت روحانی تا حدود زیادی با مواضع طرف آمریکایی کنار آمده است و مجددا به دنبال پیاده سازی استراتژی «توافق به هر قیمتی» با هدف پیروزی در انتخابات است. در نتیجه، ضرورت دارد تا تمامی ارکان حاکمیت به­ویژه مجلس شورای اسلامی، مراقب باشند تا تمام خطوط قرمز رعایت و سیاست «حرف قطعی» نظام اجرا شود و دولت روحانی نتواند مجددا منافع ملی را فدای منافع حزبی و جناحی کند.

منبع: فارس