بنده با عنوان کردن کتاب «مغز متفکر جهان شیعه» درصدد بیان این مطلب بودم که وقتی خود غربی‌ها مقرّ و معترف مقامات بالای علمی هستند و از امام صادق(ع) نیز به عنوان یک شخصیت علمی نام می‌برند، فردی که سخنان حضرت برای آنها جدید بوده و دارای جایگاهی خوبی در میان آنها است هر چند احتمال می‌رود ذم در قالب مدح باشد و بخواهند بدین وسیله مقام حضرت را پایین آورند.
با توجه به اینکه آنها غربی هستند فهم و برداشت آنها از ائمه اطهار علیهم‌السلام نیز غیر از اعتقادی است که شیعه به این حضرات دارد لذا نباید توقعی بیش از این را از غربی‌ها داشت اما همین که یک جلد کتاب قطور در خصوص شخصیت علمی امام صادق(ع) می‌نویسند مشخص می‌شود که ایشان در نزد آنها از جایگاه علمی والایی برخوردار است.
بنابراین، کتاب «مغز متفکر جهان شیعه» از دیدگاه ما قابل قبول نیست چرا که ابتدا سخنان غیرمستند، بدون منبع و مدرک را نقل می‌کند و سپس به طور ناخودآگاه و یا به صورت عمدی مقام امام باقر(ع) را پایین آورده و چندان مقامی هم که شایسته حضرت صادق(ع) باشد را بیان نمی‌کنند.
بنده این کتاب را حدودا ۴۰ سال قبل خوانده و ایراداتی را در ارتباط با آن نوشته‌ام. در همان زمان از «ذبیح‌الله منصوری» مترجم کتاب گله‌مند بودم که چرا با وجود اینکه او فردی شیعه است حتی یک پاورقی در این کتاب به کار نبرده است در واقع، کسی که به امامت امام باقر (ع) و امام صادق(ع) اعتقاد دارد چگونه این مطالب را بدون پاورقی ترجمه کرده است.
اتفاقا بیست روز قبل بنده به مناسبتی در درس خارج فقه هم به کتاب «مغز متفکر جهان شیعه» که آقای شوشتری در قاموس از آن نام برده و گویا در مقام تعریف هم بود من آن را رد کرده‌ام.
* جابر از شاگردان امام صادق (ع) است که مطالب بسیاری را از علوم شیمی و علوم غریبه نقل کرده است
در خصوص شخصیت «جابر بن حیان» اصراری ندارم که این فرد شیعه است و یا اینکه شاگردان ائمه اطهار(ع) همگی شیعه‌اند. آقای «مزی» متوفای 728 هجری در جلد سوم کتاب «تذهیب الکمال» خود لیستی از شاگردان امام صادق(ع) ارائه می‌دهد که ابوحنیفه، مالک بن انس و جابر بن حیان از آن جمله به شمار می‌روند.
لذا «جابر بن حیان» به دلیل اینکه به مقامات علمی حضرت معتقد بود و امام صادق(ع) نیز زمینه‌های قبول و پذیرش مباحث علمی را در او می‌دید از این رو برخی از مسائل را برای وی بازگو می‌کرد.
بنابر این وقتی بنده «جابر بن حیان» را یکی از شیمی دانانی می‌دانم که از امام صادق(ع) مطالبی را روایت می‌کند و ۵۰۰ رساله نیز در این راستا از او بر جای مانده است به استناد کتاب «مغز متفکر جهان شیعه» نیست بلکه استناد من به کتب قدیمی اهل سنت است مانند؛ کتاب «وفیات الأعیان» اثر «ابن خلکان» که در جلد یکم و در ص ۳۲۷ مطالبی را در شرح حال امام جعفر صادق(ع) و جایگاه علمی ایشان آورده و سپس ذکر می‌کند «جابر بن حیان» یکی از شاگردان حضرت صادق(ع) بود که مطالب علمی بسیاری را در ارتباط با علم کیمیا (شیمی) و علوم غریبه از امام صادق(ع) فرا گرفته و آنها را در چندین رساله به ثبت رسانده است.
لذا وقتی که خود اهل سنت این مطالب را نقل کرده و به صورت مستند در حدود ۷۰۰ سال قبل نیز آمده است چه دلیلی دارد ما در آن را تشکیک کنیم. همچنانکه دلیلی هم بر نفی و انکار آن وجود ندارد از این رو اگر ما بخواهیم بحث علمی دیگر را اثبات کنیم باز هم با مراجعه به کتاب‌های قدما از جمله کتاب «وفیات الأعیان» می‌توانیم پاسخ خویش را بیابیم.
علاوه بر اینکه در کتاب‌های ما نیز نامی از «جابر بن حیان» برده شده است به طور مثال مرحوم «محمد تقی شوشتری» در کتاب قاموس الرجال جلد دوم صفحه ۵۰۶ نامی از او برده و مفصلا درباره او بحث کرده است.
سخن آخر اینکه نه کتاب «مغز متفکر جهان شیعه» الگویی برای ما و مورد تایید ما است و نه اینکه دلیلی بر رد و عدم مقبولیت «جابر بن حیان» در دست داریم.
