به گزارش مشرق، در اولویت قرارگرفتن دخانیات در تخصیص ارز دولتی و اختصاص ارز نیمایی به محصولات دخانی آن‌هم در شرایطی که برای مدیریت تحریم‌ها، حتی واردات دارو را نیز با محدودیت‌هایی مواجه کرده، موضوعی بود که پاییز سال گذشته، اعتراض جدی رسانه‌ها را در پی داشت. تحمیل هزینه ۷۰ میلیارد تومانی درمان افراد سیگاری به نظام سلامت کشور و همه مشکلاتی که این مسأله برای جامعه ایجاد کرده، مانع از فعالیت مافیای دخانیات در کشور نشده است. ردپای پررنگ این مافیا را می‌توان در برهه‌های زمانی مختلف جست‌وجو کرد؛ از واردات و قاچاق عجیب‌وغریب این ماده دخانی گرفته تا صدور مجوز تولید شرکت‌های چندملیتی دخانیات و معافیت همیشگی آن‌ها از تحریم‌ها. حالا در روزهای گذشته خبر هزینه ۱۵ میلیون دلاری برای واردات کاغذ سیگار باردیگر انتقاد خیلی‌ها را برانگیخته است.
بیشتر بخوانید:
سهم بهزیستی از درآمد فروش سیگار +جدول
هزینه ۱۵ میلیون دلاری به واردات سیگار در حالی تخصیص داده شده که این روزها مطبوعات و بازار نشر به‌دلیل گرانی بیش‌ازحد کاغذ حال‌وروز خوشی ندارند. مطبوعات یکی پس از دیگری، ابتدا تیراژ خود را کم می‌کنند و در گام بعدی، تعداد صفحات خود را کاهش می‌دهند. صدها نفر از اهالی رسانه نیز به‌همین‌دلیل تعدیل شده‌اند و این تازه آغاز ماجراست.
به‌گفته محمدرضا مسجدی، رئیس جمعیت مبارزه با دخانیات ایران، لازم است همکاری بین بیش از ۲۰ سازمان مختلف درزمینه مبارزه با دخانیات وجود داشته باشد؛ اما متأسفانه درحالی‌که برخی صنایع کشور در حال تضعیف هستند یا حتی با حدود یک‌سوم از قدرت تولیدی مشغول کار هستند، رشد کارخانه‌های تولید دخانیات از ۸ به ۱۵ کارخانه را شاهد بوده‌ایم. باید جلو این روند افزایشی با قانونگذاری‌های درست گرفته شود.
آمارها چه می‌گوید؟
بنابر اعلام دبیرکل جمعیت مبارزه با دخانیات، حدود ۱۲ تا ۱۴ درصد مردان و ۱ تا ۳ درصد زنان سیگار می‌کشند؛ اما این آمار در مصرف قلیان بسیار مأیوس‌کننده‌تر است؛ تا جایی که حدود ۴۵ درصد مردان و ۳۵ درصد زنان قلیان می‌کشند. این ارقام از آنجایی نگران‌کننده‌تر می‌شود که سن مصرف در حال کاهش و دسترسی به مواد دخانی در حال افزایش است.
طبق آمار جمعیت مبارزه با دخانیات در ایران، نزدیک به ۱۲ درصد افراد بالغ (۱۵ تا ۶۹ ساله) سیگاری و حدود ۸۸ درصد غیرسیگاری هستند. در ایران سالانه، حدود ۶۰ هزار نفر به‌علت عوارض سیگار فوت می‌کنند و ۹۰ درصد انواع سرطان ریه در افراد سیگاری یا درمعرض دود سیگار اتفاق می‌افتد. همچنین سالانه، بیش از ۳۰ هزار میلیارد تومان برای تشخیص و درمان عوارض ناشی از مصرف سیگار در ایران هزینه می‌شود و هزینه سیگار در این کشور بیش از ۱۰ میلیارد تومان در روز است.
مصرف سیگار در دنیا چگونه است؟
بنابر این آمار در سال ۱۹۷۰، مصرف سیگار در کشورهای توسعه‌یافته بیش از سه‌برابر کشورهای در حال توسعه بوده است. در سال ۱۹۹۲، مصرف سیگار در کشورهای توسعه‌یافته ۱.۷ برابر کشورهای درحال‌توسعه بوده است. در سال ۱۹۹۰، مرگ‌ومیر براثر استعمال سیگار حدود سه‌میلیون نفر در جهان بوده که دراین‌بین، حدود یک‌میلیون نفر آن‌ها ساکن کشورهای توسعه‌یافته و دومیلیون نفر از آن‌ها نیز ساکن کشورهای درحال‌توسعه بوده‌اند.
بااین‌حال حدوداً ۲۰ سال بعد، نه‌تنها از آمارها کم نشده، بلکه حدود دوبرابر شده است؛ به‌طوری که مرگ دراثر بیماری‌های ناشی از سیگار در سال ۲۰۱۲، حدود ۶میلیون نفر تخمین زده شده که از این میزان بیش از ۴میلیون نفر به کشورهای کمتر توسعه‌یافته تعلق دارد. محققان می‌گویند مرگ‌ومیر براثر استعمال دخانیات در سال‌های ۲۰۲۰ و اوایل سال‌های ۲۰۳۰، به ۱۰ میلیون افزایش خواهد یافت که بیش از ۷میلیون نفر آن‌ها در کشورهای درحال‌توسعه خواهند بود. بد نیست بدانید سازمان بهداشت جهانی اعلام کرده مصرف دخانیات هر ۶ ثانیه یک قربانی می‌گیرد.
گفتنی است در سال ۱۹۹۵، شرکت فیلیپ موریس، تولیدکننده سیگار مارلبرو و سیگارهای مشابه، ۳۰ میلیارد دلار سود خالص داشته است.
این نخستین‌بار نیست که مسؤولان مرتبط از روند روبه‌رشد مصرف دخانیات در کشور سخن می‌گویند. شاید بد نباشد برای درک بهتر اعداد و ارقام میزان استعمال سیگار در کشور، حساب سرانگشتی انجام دهیم. اگر میزان مصرف سالانه کشور را بنابر آخرین آمار، ۶۰ میلیارد نخ در نظر بگیریم، ماهانه ۵ میلیارد و روزانه بیش از ۱۶۶ میلیون نخ سیگار در کشور مصرف می‌شود. اگر طول هر سیگار را ۵ سانتی‌متر در نظر بگیریم، ایرانیان روزانه بیشتر از ۸ هزار کیلومتر سیگار دود می‌کنند.
مسؤولان چه می‌گویند؟
آقای محمدنعیم امینی‌فرد، سخنگوی کمیسیون بهداشت و درمان مجلس در گفت‌وگو با روزنامه «صبح‌نو» درباره افزایش مالیات بر سیگار می‌گوید: «عوارض بر مواد آسیب‌رسان، به‌ویژه دخانیات را در برنامه ششم توسعه آورده‌ایم؛ اما همچنان با مالیات و عوارضی که در جهان بر دخانیات می‌بندند، فاصله زیادی داریم. باوجوداین، کمیسیون بهداشت و درمان مجلس تلاش می‌کند این موضوع را به صحن مجلس ببرد و قبلاً نیز این کار انجام داده است. وی ادامه داد: «مضرات استفاده از دخانیات بر هیچ‌کس پوشیده نیست. تاکنون بارها اثبات شده و همواره هزینه‌های سنگینی به پیکره نظام سلامت وارد می‌کند». امینی‌فرد می‌افزاید: «ما بارها افزایش عوارض بر مواد آسیب‌رسان ازجمله دخانیات را به صحن مجلس برده‌ایم؛ اما متأسفانه نمایندگان با عوارض بیش از ۱۰ درصد موافقت نمی‌کنند. توجیهات آن‌ها این است که در این حوزه، گردش مالی صورت می‌گیرد و سبب اشتغال‌زایی شده است. علاوه‌براین، واردات برندهای خارجی درمقایسه‌با قبل کمتر شده است و بر تولیدات داخلی تکیه کرده‌ایم». عضو کمیسیون بهداشت می‌گوید: «همه این دلایل نمایندگان مجلس سبب شده تا ما درباره افزایش نرخ مالیات بر مواد آسیب‌رسان توفیقی کسب نکنیم». همچنین دکتر اسماعیل اکبری، رئیس مرکز تحقیقات سرطان ایران، دراین‌باره اعلام کرده است: «به‌طورمتوسط ۳۰ درصد مرگ در سرطان‌ها ناشی از مصرف دخانیات است؛ به‌عبارت‌دیگر با حذف دخانیات، هم فرایند تولید سرطان و هم مرگ ناشی از آن کاهش می‌یابد. اکبری می‌گوید: «حدود ۳۰ درصد مردم نیز غیررسمی دخانیات استعمال می‌کنند؛ یعنی یا از دود سیگار دیگران استعمال می‌کنند یا گاهی قلیان می‌کشند. پس اگر خواهان پیشگیری هستیم، این رقم باید به صفر برسد».
منبع: روزنامه صبح نو
۱۱:۳۷ - ۱۳۹۸/۰۲/۲۳
