به گزارش مشرق، سی‌ودومین نمایشگاه بین المللی کتاب تهران امروز درحالی دومین روز خود را سپری کرد که مشکلات زیادی پیش روی ناشران و مردم حاضر در نمایشگاه بود.
باوجودی که مسئولان برگزاری نمایشگاه از روزهای گذشته غرفه‌ها را برای برپایی به ناشران واگذار کرده بودند، اما غرفه‌های متعددی همچنان فعال نشده و یا درحال تکمیل بودند. نبود نور کافی در برخی غرفه‌ها به‌ویژه سالن ناشران کودک و نوجوان و فعال نشدن دستگاه‌های کارتخوان خرید غرفه ها و همچنین عدم تامین گرمای لازم در سالن‌ها که به‌واسطه سرمای این روزهای تهران بسیار به‌چشم می‌آمد بخشی از اتفاقات ناخوشایند روز نخست بود. ضمن اینکه تا زمان تهیه این گزارش، ناشران خارجی نیز با مشکل عدم فعال‌سازی سامانه خرید ارزی با استفاده از ارز نیمایی دست‌وپنجه نرم می‌کردند که مشکلات زیادی را برای فروشندگان وخریداران فراهم کرده بود.
بیشتر بخوانیم:
عکس / دستخط پدر و مادر شهید حججی برای یک کتابخوان «سربلند»
عکس / روز دوم نمایشگاه کتاب تهران
«قربانی طهران» به تهران آمد + عکس
برای آشنایی با مسائل و مشکلات موجود در نمایشگاه پای صحبت برخی از ناشران و غرفه داراندر نمایشگاه نشستیم تا از زبان آنها با این موضوعات آشنا شویم.
سعادت مدیر دفتر کودک انتشارات جمکران با اشاره به مشکلات جانمایی غرفه‌های حوزه کتاب کودک، از اختصاص فضای پایین مصلی به این غرفه‌ها گلایه دارد و معتقد است این فضا برای کودکان مناسب نبوده و از نظر دسترسی و نیز فضای ظاهری و همچنین به دلیل وجود خاک و ورودی‌های نامناسب و نیز دیوارهایی که با گونی پوشانده شده بسیار کثیف است و در شأن این نمایشگاه نیست.
وی با اشاره به اینکه با این شرایط شاید خانواده‌ها کمتر رغبت می‌کنند تا با فرزندان خود در این نمایشگاه حاضر شوند می‌افزاید: به نظر من باید فضای کودکان و نوجوانان برای جذب این عزیزان جذاب باشد، اما متاسفانه اینگونه نیست. ضمن اینکه داخل غرفه‌ها هم از نظر نور و روشنایی مشکل داریم و خانواده‌هایی که برای خرید به اینجا مراجعه کرده‌اند به دلیل فعال نشدن دستگاه‌های کارتخوان از ما گله می‌کنند.
سعادت با اشاره به اینکه ناشران حوزه کودک بیش از سایر ناشران از شرایط فعلی اقتصادی حوزه نشر ضربه خورده‌اند گفت: در حوزه کودکان به‌دلیل فرم کارها و همچنین چهاررنگ بودن و نوع کاغذ، مصرف بسیار بیشتر و به تبع آن هزینه ها نیز بالاتر است. به همین خاطر بیشترین ضربه از نابه‌سامانی‌های اقتصادی شامل حال ما شده است. ضمن اینکه در زمینه توزیع و تهیه این اقلام هم دچار مشکلات عدیده‌ای بوده و برای خرید آن در مضیقه هستیم. ببینید در بهمن ماه سال قبل ورق زینک را با قیمت ۲۶ هزار تومان تهیه می کردیم، اما الان باید با قیمت ۶۰ هزار تومان خرید کنیم. دولت هم که در این زمینه کمکی نمی‌کند، زیرا فیلم و زینک به صورت آزاد در بازار ارایه می‌شود و باید به صورت آزاد خریداری شود. در عین حال شنیده می‌شود که مقدار بسیار زیادی در گمرکات کشور موجود است، اما مشکل ترخیص دارند و به بازار عرضه نمی شوند و باوجودی که با ارز ۴۲۰۰ تومانی وارد شده به دلیل بازار کاذبی که وزارت صمت درست کرده می‌خواهند با قیمت بسیار بیشتری به فروش برسانند.
وی در مورد سهمیه‌بندی کاغذ ناشران هم اذعان می کند که این توزیع براساس مساوات نیست و به ناشران فعال و غیرفعال به عدالت توزیع نمی شود. نوعی سردرگمی بین وزارت ارشاد و وزارت صمت وجود دارد که موجب سردرگمی ناشران هم شده و نمی‌توانند برای فعالیت‌های خود برنامه‌ریزی داشته باشند.
یکی دیگر از ناشران حوزه کتاب کودک نیز با اشاره به اینکه امسال از نظر جانمایی شرایط بهتری نسبت به سال گذشته داشته‌اند گفت: امسال نسبت به سال قبل شرایط غرفه‌ها و فضای جانمایی ما بهتر شده و در فضائی مسقف قرار داریم. وی در مورد مشکلات گرمایش سالن ها نیز می‌گوید: شرایط جوی امروز تقصیر مسئولان نمایشگاه نیست و ظرف روزهای آینده حتماً شرایط بهتر خواهد شد.
وی در مورد مشکلات حوزه نشر کودکان نیز می گوید: مهم‌ترین موضوع در حال حاضر، مسئله کاغذ است وبسیاری از ناشران قادر به چاپ کتاب‌های خود نیستند، اما وظیفه ما این است که کتاب‌های مورد نیاز بازار را تامین کنیم. برای رسیدن به این هدف هم سعی شده تا با کاهش هزینه‌های مربوطه بتوانیم با قیمت مناسب با همان کیفیت در خدمت مردم باشیم.
این فعال حوزه کتاب کودک در مورد سهمیه بندی کاغذ کتاب هم اعتقاد دارد این سهمیه بندی مشکلی ندارد و تفاوتی بین ناشران فعال و غیرفعال نیست، اما اعتقاد دارم اگر براساس میزان فعالیت ناشران توزیع شود شرایط بهتر خواهد شد.
وی در پایان در مورد میزان استقبال مردمی از کتاب حوزه کودک و نوجوان نیز گفت: متاسفانه باتوجه به مشکلات اقتصادی که مردم با آن درگیر هستند اولویت خرید کتاب برای کودکان بسیار کاهش یافته که این موضوع برای حوزه فرهنگ کشور جای تامل دارد.
اما مشکلات ناشران در بخش‌های دیگر هم شنیدنی است. الیاس‌زاده که در حوزه انتشارات بین المللی و واردات کتب خارجی فعالیت دارد در گفت‌وگو با خبرنگار ما ضمن بیان این نکته که کیفیت نمایشگاه کتاب نسبت به هرسال وضع بدتری پیدا می‌کند گفت: در نمایشگاه امسال تکلیف ما تا روز آخر در مورد فروش کتاب مشخص نبود که باید با چه ارزی و چه قیمتی کتاب‌ها فروخته شود. ضمن اینکه هنوز که هنوز است سامانه فروش با ارز نیمایی فعال نشده و مشتریان زیادی از ما برای اینکه نمی‌توانند با قیمت مناسب خرید کنند گلایه دارند.
وی با اشاره به اینکه بسیاری از مراجعین به این انتشارات از جامعه پزشکی هستند و وقت این عزیزان از صبح برای خرید با ارز نیمایی گرفته شده، تصریح کرد: این موضوع باعث شده تا علاقه‌مندان به کتب پزشکی خارجی با قیمت‌های بسیار بالاتر کتاب را خرید کنند و باعث ناراضایتی آنها شده است. این عدم هماهنگی در نحوه استفاده از دستگاه کارتخوان مربوط به خرید با ارز نیمایی باعث شده تا هم ما و هم خریداران دچار سردرگمی شویم.
وی از نحوه جانمایی ناشران بین المللی تشکر کرد، اما باوجود سرمای پیش آمده از عدم تامین گرمایش سالن ها گلایه داشت.
الیاسی در مورد شرایط حوره نشر در ایران نیز گفت: اگر شرایط به همین منوال پیش برود حوزه نشر در ایران نابود خواهد شد. شما ببینید کاغذی که ما پیش از این بندی ۷۰ هزارتومان می خریدیم درحال حاضر با ۳۵۰ هزارتومان باید خرید کنیم. این موضوع سبب شده کتابی که قبلاً ۳۰ هزار تومان قیمت داشت الان به ۱۵۰ هزار تومان برسد. به این ترتیب هم برای ناشران و هم خریداران آینده خوبی متصور نیست.
عابدینی یکی دیگر از مدیران حوزه نشر در نمایشگاه بین المللی کتاب تهران نیز در گفت‌وگو با خبرنگار ما در مورد اینکه چرا تعدادی از غرفه‌ها همچنان خالی است و یا اینکه هنوز برخی ناشران مشغول آماده‌سازی غرفه‌های خود هستند گفت: امروزه دیگر تولید کتاب بسیار سخت و هزینه‌بر شده و خیلی از ناشران توان فعالیت ندارند.
وی در مورد چرایی فروش کتاب در نمایشگاه بین المللی کتاب نیز می‌گوید: اگر بخواهیم موضوع فروش را از نمایشگاه کتاب بگیریم دیگر این نمایشگاه رونقی ندارد، اما عرف برپایی نمایشگاه این است که ارتباط ناشران و فعالان حوزه نشر را توسعه دهد، بااینحال در ایران فروش کتاب باعث حضور مردم و رونق نمایشگاه می‌شود.
عابدینی در مورد آینده حوزه نشر و وضعیت ناشران در ایران هم گفت: در ابتدای انقلاب حدود ۷۰۰ ناشر فعالیت داشتند و در طول چهل سال گذشته این آمار به حدد ۱۸ هزار ناشر رسیده که با شرایط فعلی فکر می‌کنم در مدت کوتاهی به همان آمار ابتدایی انقلاب برگردیم، چون ناشران غیرحرفه‌ای توان رقابت و حضور در این عرصه را با شرایط اقتصادی موجود ندارند.
وی با گلایه از نحوه سهیمه‌بندی کاغذ از سوی وزارت ارشاد می‌گوید: انتشارات ما در سال گذشته ۱۳۰ عنوان کتاب با تعداد صفحات بالایی منتشر کرده، اما میزان سهمیه کاغذ دریافتی ما از ارشاد حود ۷۰۰ بند کاغذ بوده و به ناشری که اصلاً کتاب چاپ نکرده، تنها با یک اعلام وصول ساده، ۲۰۰ بند کاغذ دریافت کرده است. خب این موضوع عادلانه نیست.
حضور در بخش ویژه نمایشگاه که با حضور فعال ناشران چینی همراه است هم بسیار جلب توجهمی‌کند. هو یوان از ناشران چینی که برای اولین‌بار در ایران حضور یافته نمایشگاه کتاب تهران را بسیار خوب و فعال عنوان می کند و می‌افزاید: فکر نمی کردم استقبال از نمایشگاه تا این اندازه باشد و با اینکه روز اول نمایشگاه است حضور مردم برایم جالب توجه است. وی برگزاری این نمایشگاه را در جهت توسعه مراودات فرهنگی ایران و چین بسیار ارزشمند می‌داند و می‌افزاید: ایران و چین از فرهنگ غنی و بزرگی برخوردارند و این تبادلات فرهنگی کمک می‌کند تا مردم دو کشور با شناخت بهتری با هم ارتباط داشته باشند.این ناشر چینی هدف حضور گسترده ناشران چینی در نمایشگاه کتاب تهران را اعلام دوستی عمیق مردم ایران و چین عنوان کرد و گفت: امیدواریم برگزاری نمایشگاه‌های فرهنگی به‌ویژه در حوزه کتاب باعث نزدیکی بیشتردو ملت شده و این ارتباط و تعامل زمینه‌ساز ارتقاء فرهنگ دو کشور شود.
به نظر می رسد نخستین روز نمایشگاه آنچنان که بایسته و شایسته است به دل اهالی نشر ننشسته باشد. این در گفتار و کلام آنها به وضوح به چشم می خورد. گرچه نکات مثبتی هم در این نمایشگاه به چشم می خورد که در جای خود قابل تقدیر است. اما انتظار می رود سردرگمی و مشکلاتی که در نخستین روز به عینه دیده شد در روزهای آتی برطرف شود تا نمایشگاه کتاب تهران در تراز حوزه فرهنگی نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران برگزار شود.
*روزنامه رسالت
