به گزارش مشرق، «عبدالباری عطوان» تحلیلگر برجسته جهان عرب در سرمقاله روزنامه  فرامنطقه‌ای «رای‌الیوم» نوشت: زمانی‌که «دونالد ترامپ» رئیس‌جمهوری آمریکا اعلام می‌کند که «عناصر خودسر» احتمالا پشت قتل «جمال خاشقجی» روزنامه‌نگار در کنسولگری عربستان سعودی در استانبول قرار دارند و «سلمان بن‌عبدالعزیز» پادشاه سعودی به او، قاطعانه، تأکید کرده است که اطلاعاتی در این‌باره دارد، این بدان معناست که جستجو برای یافتن سپر بلا جهت معرفی او به عنوان مسئول این جنایت آغاز شده و یک معامله سه‌جانبه آمریکایی، سعودی و ترکیه‌ای برای بستن این پرونده، شاید برای همیشه، وجود دارد.

این موضوع، که پادشاه سعودی دستور انجام تحقیقات داخلی درباره این جنایت را داده، به معنای «اعتراف» به دست داشتن عناصر سعودی و بازگشت از تمامی مواضع سابق طی 13 روز اخیر است که هرگونه نقش داشتن سعودی‌ها در این جنایت تکذیب می‌شد و آنها تأکید می‌کردند که خاشقجی کنسولگری را 20 دقیقه بعد از ورودش به آن ترک کرده است. آنها همچنین درباره ناپدید شدنش ادعای نگران‌بودن می‌کردند.

بر این باوریم که نقطه عطف اصلی، که منجر به عقب‌نشینی رسمی سعودی شد خبر خبرگزاری بین‌المللی «رویترز» است، که به نقل از دو مسئول و یک منبع امنیتی ترکیه گزارش داد که مقام‌های امنیتی ترکیه فایل صوتی در اختیار دارند که کشته شدن خاشقجی در داخل کنسولگری را تایید می‌کند. این خبرگزاری همچنین از احتمال ارسال نسخه‌ای از این فایل به عربستان سعودی و آمریکا خبر داد.

بیشتر بخوانید:

سیگنال‌های معامله آمریکا- عربستان و ترکیه بر سر خون خاشقجی

ملک سلمان بن عبدالعزیز واقعیت را گفت زمانی‌که قاطعانه به رئیس‌جمهوری آمریکا تأکید کرد که هیچ اطلاعی در این‌باره ندارد. چرا که حاکم فعلی عربستان سعودی، «محمد بن‌سلمان» ولیعهد آن است و تمامی انگشت‌های اتهام به سمت او و اطرافیانش نشانه رفته است. چه کسی در داخل دستگاه امنیتی جرات ارتکاب چنین جنایتی در کنسولگری سعودی، ترور روزنامه‌نگار مشهور و اعزام هواپیمای ویژه به همراه تیم 15 نفره از نیروهای امنیتی را دارد؟ او کسی نیست جز مقام ارشد و صاحب نظر و تصمیم‌گیرنده در این کشور. کسی‌که تصمیم به آغاز جنگ در یمن را اتخاذ کرد در ترور روزنامه‌نگاری، که از این خاندان جدا شد، تردید نمی‌کند.

مداخله ملک سلمان، یا به عبارتی بهتر، مداخله به اسم او، زمانی‌که عربستان سعودی وارد بحرانی سخت می‌شود، اقدامی معمولی است. زمانی‌که عربستان سعودی و ولیعهد آن به حمایت از «معامله قرن» و یهودی‌سازی قدس اشغالی متهم شدند پادشاه سعودی بیانیه‌ای رسمی صادر و در آن پایبندی کشورش به طرح عربی و تشکیل دولت مستقل فلسطین به پایتختی قدس را مورد تأکید قرار داد و گفت که چیزی را که فلسطینیان قبول نمی‌کنند، قبول نمی‌کند. همان سناریو کاملا در حال تکرار است.

سوالاتی، که الان خیلی پررنگ مطرح می‌شود درباره «سپر بلا» است که برای تبرئه کردن پادشاه سعودی و ولیعهدش و مقام‌های ارشد در این کشور از هرگونه سرزنش و اتهام، او قربانی خواهد شد. بهایی، که به ترکیه و ایالات متحده مقابل کمک در «پیچاندن» این جنایت و بستن پرونده آن کرده‌اند، پرداخت خواهد شد، چقدر است؟

برای پاسخ دادن به این سوالات یا برخی از آنها، باید به قضیه لاکربی و معامله‌ای مراجعه کنیم که برای نجات دادن سرهنگ «معمر قذافی»- دیکتاتور معدوم لیبی-، تبرئه کردن وی از هرگونه اتهامی و برداشتن محاصره خفه‌کننده از لیبی به دست آمد. نکته جالب این است که پادشاه عربستان سعودی و شاهزاده «بندر بن‌سلطان» سفیر وقت این کشور در واشنگتن، از بارزترین مهندسان آن بودند.

شخصا متهم اصلی، یا به عبارتی بهتر سپر بلای لیبی در این معامله را ملاقات کردم منظورم «عبدالباسط المقرحی» از نیروهای امنیتی لیبی است که به اتهام کار گذاشتن بمب در یکی از کیف‌هایی که هواپیکای «پان امریکن» را در آسمان اسکاتلند منفجر کرد و به کشته‌شدن 300 مسافر آن منجر شد، محکوم شده است. المقرحی، که مرا به ملاقات خود در زندان «گلاسکو» دعوت کرد، به من تأکید کرد که اصلا هیچ نقشی در این جنایت نداشته است و او از بیماری سرطان پروستات، که کل بدنش را فرا گرفته است و چند ماه بیشتر به پایان عمرش نمانده است، رنج می‌برد. او چنان گریه‌ای کرد که در تمام عمرم مانند آن را ندیده‌ و یا نشنیده‌ام.

المقرحی به من گفت که شجاعت گفتن مسئولیتش در آن جنایت را داشت؛ چرا که او چیزی برای از دست دادن نداشت. او گفت که به عنوان یک بهانه و قربانی برای نجات دادن دیگر، استخدام شد. او همچنین به من گفت که اصلا لیبی هیچ نقشی در لاکربی نداشت و به ما حدود 3 میلیارد دلار جهت پرداخت غرامت به آمریکا برای نجات دادن لیبی و برداشتن محاصره از آن، پرداخت شد. او همچنان زنده است و زندگی می‌کند.

این موضوع را برای سومین بار می‌گویم که معامله‌هایی که بر اصول حقوق بشر، به‌ویژه در نزد رئیس‌جمهوری مانند ترامپ ارجحیت دارد، فقط با پول تضمین می‌شود. در تاریخ آمریکا هیچ رئیس‌جمهوری مانند ترامپ با این سطح از وقاحت یافت نمی‌شود که از عربستان سعودی و دیگر کشورهای عربی حوزه خلیج‌فارس باج‌گیری کند. او این کشورها را 4 بار طی چند روز اخیر محکوم کرد که حکومت‌های‌شان بدون حمایت آمریکا دو هفته دوام ندارند. او حتی پا فراتر از این گذاشت و گفت که ایران در 12 دقیقه عربستان سعودی را بدون حمایت آمریکا، اشغال می‌کند.

نمی‌دانیم مبلغی، که ترامپ در مقابل نقش‌آفرینی‌اش در خارج کردن حکومت سعودی از این بحران با کمترین ضرر، خواهد گرفت، چقدر است ولی پیش‌بینی می‌کنیم که این مبلغ بیش از صدها میلیارد دلار خواهد بود و چه بسا «مایک پمپئو» وزیر خارجه آمریکا، که عازم ریاض شده است، حامل «فاکتوری» خواهد بود که جزئیات این مبلغ را شامل خواهد شد.