گروه فرهنگ و هنر مشرق - رسانه‌ها نوشتند که همه چیز از انتشار یک عکس در صفحه اینستاگرام شروع شد. اینکه مجید غلامی‌جلیسه، مدیرعامل سابق خانه کتاب دو هفته قبل، در صفحه شخصی اینستاگرام خود تصاویری از حضورش در استانبول را منتشر کرده بود. اما قصه برای خیلی قبل‌تر از انتشار این تصاویر بود. اینکه گفته شده بود پیش از خروج جلیسه، سازمان بازرسی کشور به پرونده تخلفات مالی مدیرعامل سابق خانه کتاب ورود کرده است.
محسن جوادی، معاون فرهنگی وزارت ارشاد در گفت‌وگو با «تسنیم»، در پاسخ به حاشیه‌های ایجاد شده پیرامون این موضوع گفت: «هیات بازرسی برای بررسی تخلفات خاص ورود نداشته است، هیات هم‌اکنون در وزارت ارشاد مستقر است، منتها مجموعه موسسات و نهادهای وابسته به ارشاد را بررسی می‌کند، این اتفاق همه ساله رخ می‌دهد.»
جوادی در پاسخ به اینکه آیا پرونده‌ای برای تخلفات مالی آقای جلیسه باز شده و این پرونده بررسی شده است؟ گفت: «خیر، هیات بررسی ورود خاصی برای بررسی پرونده آقای جلیسه نداشته است، هم‌اکنون نیز کار هیات در خانه کتاب تمام شده است. البته من هنوز گزارش را ندیده‌ام، طبعا اگر تخلفی انجام شده باشد، گزارش را به ما اعلام خواهند کرد.»
وی در پاسخ به اینکه در همان زمان استعفا شایعاتی مبنی‌بر تخلفات مالی مدیرعامل سابق خانه کتاب مطرح شده بود، آیا صحت این موضوع مشخص شد یا در حد شایعات بود، گفت: «برای ما هنوز این موضوع مسجل نشده است. البته این را باید بگویم که ورود هیات بازرسی به دلیل استعفای وی نبوده، هیات برنامه کاری‌اش از ماه‌ها قبل مشخص است و همان‌طور که گفتم ربطی به خانه کتاب نداشته است.»
دی ماه سال گذشته بود که مجید غلامی‌جلیسه، مدیرعامل خانه کتاب در گفت‌وگویی خبر استعفایش را که رسانه‌ها پخش کرده بودند، تکذیب کرد و گفت به کارش در خانه کتاب ادامه می‌دهد و به شایعات توجهی ندارد. اما درست یک‌ماه بعد روابط‌عمومی معاونت فرهنگی ارشاد در دعوتنامه‌ای که به رسانه‌ها ارسال کرد نوشت: «در پی استعفای مدیرعامل خانه کتاب و موافقت معاون امور فرهنگی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، مراسم تکریم مجید غلامی‌جلیسه و سرپرست موقت خانه کتاب برگزار می‌شود.» همان زمان برخی منابع از تخلفات گسترده مالی مدیرعامل خانه کتاب سخن می‌گفتند، حاشیه‌هایی که هیچ‌گاه از سوی مسئولان وزارت ارشادبه صورت رسمی رد یا تایید نشد.
مجید غلامی‌جلیسه از فروردین ماه سال ۱۳۹۳ به‌عنوان معاون پژوهشی فعالیت رسمی خود در خانه کتاب را آغاز کرده بود و از اسفندماه همان سال به سمت مدیرعاملی خانه کتاب انتخاب شد. طرح‌های فصلی کتابخوانی خانه‌کتاب با حضور جلیسه رقم خورد اما همه اینها باعث نشد تا جلیسه که به قول خودش باعث شکل گرفتن این طرح‌ها شد، در خانه کتاب ماندنی شود. در فضای رسانه‌ها این‌گونه شایع شده بود که تخلفات گسترده مالی دلیل اصلی نماندن جلیسه در خانه کتاب شده است. تخلفاتی که بعد از گذشت چهار سال حضورش در خانه کتاب مطرح شد و به قول برخی مسئولان معاونت فرهنگی ارشاد هنوز اثبات نشده است.
شاید اولین اتفاق در شکل‌گیری زمینه‌های کنار گذاشتن جلیسه از مدیریت خانه کتاب، با سفر عده‌ای از مدیران و کارمندان خانه کتاب به ترکیه رقم خورد. سفری که با هزینه‌های دولت و به قول خودشان برای یک طرح کتابخوانی صورت گرفته بود و باتوجه به شرایط اقتصادی و معیشت مردم، عدم‌کارکرد چنین سفری با انتقادات بسیاری مواجه شد.
دومین شوک به بدنه اداری خانه کتاب، مساله‌ای بود که از طرف کارکنان آن مطرح می‌شد. بیمه تکمیلی کارکنان خانه کتاب در حالی لغو شد که هزینه این بیمه به مدت دو سال از حساب خانه کتاب، پرداخت شده بود.
یکی دیگر از مواردی که به‌عنوان تخلف مالی در خانه کتاب مطرح می‌شود با اشاره به مفاد اساسنامه خانه کتاب است که مدیرعامل به صورت مستقیم و غیرمستقیم مجوز انعقاد قرارداد را در قالب شخصیت حقیقی و حقوقی ندارد. اما مدیرعامل سابق خانه کتاب برخلاف اساسنامه عمل کرده و قراردادهایی را منعقد کرده بود. ضمن اینکه اگر بنا به ثبت قراردادی بالای 10 میلیون تومان در نهادهای زیرمجموعه وزارت ارشاد است باید مجوزهای لازم در این خصوص را دریافت می‌کردند؛ مساله‌ای که در دوره مدیریت جلیسه رعایت نشده بود.
در مورد طرح‌هایی که خانه کتاب متولی اجرای آن بوده هم شایعاتی مطرح است. مثل طرح پاییزه سال گذشته که گفته می‌شود جلیسه با شرکتی به اسم «کتاب پردازان» قرارداد همکاری بسته که اساسا این شرکت متعلق به خودش بوده است. این شرکت با طراحی نرم‌افزارهای مختلف در حوزه نشر ازجمله کتابفروشی‌ها(نرم‌افزار حساب کتاب) به موجودی کتاب و کتابفروشی‌ها دسترسی داشت و ایجاد یک انحصار اطلاعاتی در حوزه نشر برای آن شکل گرفته بود.
شفافیت و نظارت بر امور اجرایی سازمان‌ها و نهادها مهم‌ترین ابزار برای پیشگیری از بروز تخلفات مالی است. واضح است که در مورد عقد قراردادهایی که در خانه کتاب بسته شده است، نهادهای نظارتی می‌توانند بهترین پاسخگو باشند.
روز گذشته جلیسه بار دیگر در استوری خود نوشت: «برای کسانی که دلواپس من هستند باید بگویم، دارم بر می‌گردم اما خیلی زود دوباره به ترکیه برمی‌گردم مخصوصا اینکه تصمیم گرفته‌ام زبان ترکی استانبولی را یاد بگیرم.»
*روزنامه فرهیختگان
