سرویس جهان مشرق- سرانجام انتخابات زودهنگام ریاست جمهوری و پارلمانی ترکیه پس از کش‌وقوس‌های فراوان و در فضایی که کاملاً به نفع اردوغان و حزب عدالت و توسعه فراهم‌شده بود پایان پذیرفت و کمیسیون انتخاباتی ترکیه اردوغان را پیروز انتخابات ریاست جمهوری این کشور اعلام کرد. محرم اینجه اصلی‌ترین و قوی‌ترین رقیب اردوغان و نامزد حزب جمهوری خلق توانست حدود ۳۱ درصد آراء مردم ترکیه را به خودش اختصاص بدهد، آراء قابل‌توجهی که از میزان محبوبیت این حزب در بین مردم ترکیه حکایت می‌کند. اگر ائتلاف حزب عدالت و توسعه با حزب حرکت ملی به رهبری دولت باغچلی نبود بدون شک اردوغان هرگز نمی‌توانست آراء خوبی را به دست بیاورد و پیروز این انتخابات شود بنابراین نمی‌توان نقش ملی‌گراها را در این انتخابات نادیده گرفت.

انتخابات زودهنگام ترکیه در حالی برگزار شد که سال گذشته طبق تغییراتی که در قانون اساسی این کشور صورت گرفته بود اختیارات اجرایی به شکل رسمی از نخست‌وزیر به رئیس‌جمهور منتقل شد. طبق آمار کمیسیون انتخاباتی ترکیه بیش از ٥٦ میلیون نفر از مردم ترکیه در انتخابات ریاست جمهوری و پارلمانی این کشور شرکت کردند که برای اولین بار هردو به‌صورت همزمان برگزار می‌شد. این انتخابات آغاز رسمی اجرایی کردن این تغییرات بود. نتایج نهایی انتخابات ریاست جمهوری نشان می‌دهد که اردوغان توانست با کسب ۵۳ درصد آرا برای ۵ سال دیگر رئیس‌جمهور ترکیه باقی بماند. محرم اینجه با ۳۱ درصد، دوم صلاح‌الدین دمیرتاش رهبر زندانی حزب کردی دموکراتیک خلق با کسب ۸.۴ درصد آرا در جایگاه سوم و مرال آکشنر نیز با ۷.۳ آرا در رتبه بعدی قرار گرفت. رقبای اردوغان باوجود اعتراضاتی که داشتند ولی نتایج این انتخابات را پذیرفتند. باوجود پیروزی حزب عدالت و توسعه در انتخابات ریاست جمهوری، این حزب اکثریت کرسی‌های پارلمانی ترکیه را ازدست‌داده است و نتوانسته است اکثریت آراء پارلمان را به دست بیاورد.

شکست احزاب مخالف و رقیب اردوغان در حالی صورت گرفت که آن‌ها تمام تلاش وتوان خود را به کار بسته بودند تا انتخابات ریاست جمهوری به دور دوم کشیده شود ولی اردوغان تمامی رقبا را با پیروزی در مرحله نخست ناکام گذاشت. میزان و سطح مشارکت مردم نشان می‌دهد که انتخابات این دوره برای جامعه این کشور بسیار مهم بوده است چراکه آغاز تغییر نظام سیاسی از پارلمانی به ریاست جمهوری است.

اردوغان بازهم توانست در عرصه‌ی کارزار انتخاباتی ترکیه به‌مانند ۱۶ سال گذشته همه رقبا را پشت سر بگذارد و برای ۵ سال آینده هم قدرت را در دست داشته باشد. به نظرمی رسد اردوغان مهندسی بسیار مناسبی برای این دوره از انتخابات ترکیه آماده کرده بود چراکه او به خواسته‌ی اصلی خود که پیروزی و تبدیل‌شدن به قدرت اول کشور بود دست پیدا کرد. البته برخی کارشناسان عقیده دارند اردوغان با از دست دادن اکثریت کرسی‌های پارلمان این کشور دیگر مثل سابق قدرت لازم را برای پیشبرد اهداف خود نخواهد داشت و باید محتاطانه‌تر قدم بردارد و حتی شاید ناگزیر باشد تا پست‌های کلیدی و حساسی را به سایر احزاب به‌خصوص حزب ائتلافی‌اش حرکت ملی اعطا کند.

در این باره بیشتر بخوانید؛

تمام احزاب ترکیه در برابر اردوغان/ محرم اینچه هماورد اردوغان در انتخابات زودهنگام

پشت پرده انتخابات زودهنگام ریاست جمهوری ترکیه/ چرا اردوغان زمان ریاستش را کوتاه کرد؟

کودتای پنهان حزب عدالت ترکیه با استراتژی «انتخابات زودهنگام»

دمیرتاش: مبارزات انتخاباتی در ترکیه ناعادلانه است

بر اساس آخرین آمار منتشرشده از سوی کمسیون انتخاباتی ترکیه حزب عدالت و توسعه با ۴۲.۶ درصد آرا، ۲۹۵ کرسی از مجموع ۶۰۰ کرسی پارلمان این کشور را به دست آورده که ۲۲ کرسی به نسبت دوره قبل کاهش نشان می‌دهد. این حزب به‌وسیله ائتلاف با حزب حرکت ملی توانسته نصف به‌علاوه یک را در پارلمان به دست آورد. باغچلی رهبر حزب حرکت ملی که شخصاً ائتلاف خود را با رجب طیب اردوغان پیش از برگزاری انتخابات اعلام کرده بود توانست ۱۱.۱ درصد آرا را کسب کند و ۴۹ کرسی را به دست آورد و اکنون با ائتلاف حزب حرکت ملی و حزب عدالت و توسعه توانسته‌اند ۳۴۴ کرسی مجلس ترکیه را به دست آورند.

 در رتبه دوم، حزب جمهوری‌خواه خلق با ۲۲.۶ درصد آرا و ۱۴۶ کرسی قرارگرفته است. آراء این حزب نیز حدود ۳ درصد کاهش داشته است اما توانسته کرسی‌های بیشتری را نسبت به دوره قبل کسب کند. در جایگاه سوم نیز حزب دموکراتیک خلق کردها قرار دارد که با ۱۱.۷ درصد آرا و ۶۷ کرسی توانست خود را در پارلمان ترکیه حفظ کند و این حزب نیز ۱۳ کرسی خود را نسبت به دوره قبل ازدست‌داده است. اما حزب خانم آکشنر توانست در اولین حضور رسمی خود در انتخابات با ۱۰ درصد آرا و ۴۳ کرسی حداقل میزان آرا برای ورود به مجلس را کسب کند. برای ورود به پارلمان ترکیه تمامی احزاب نیاز دارند حداقل ۱۰ درصد آرا را در اختیار داشته باشند و احزابی که نتوانند حداقل آرا را کسب کنند از ورود به پارلمان منع خواهند شد.

اردوغان که حضور خود را در عرصه سیاسی ترکیه از سال ۲۰۰۲ آغاز کرده است از طریق مهندسی صندوق‌های رأی همچنان به حضور خود درصحنه سیاسی این کشور ادامه می‌دهد. به باور اکثر کارشناسان چالش بزرگی که وی پس‌ازاین پیروزی با آن مواجه خواهد بود این است که در ابتدا باید به‌عنوان رئیس‌جمهور هشتاد میلیون ترک و نه فقط رئیس‌جمهور حزب عدالت و توسعه رفتار کند و نیز فکری به حال اقتصاد نابسامان و به‌شدت آشفته این کشور کند. اردوغان در سخنرانی پس از اعلام نتایج گفت: «برنده واقعی در این انتخابات دموکراسی و اراده ملی است». پس او باید به تمام وعده‌ها و شعارهای انتخاباتی خود ازجمله برطرف کردن بحران اقتصادی این کشور، لغو حالت فوق‌العاده، آزادی زندانیان سیاسی، برقرار کردن امنیت اجتماعی، سیاسی و اقتصادی عمل کند.

چالش دیگری که اردوغان در ۵ ساله بعدی ریاست جمهوری خود با آن روبه‌روست خواسته‌ها و مطالبات مخالفان و منتقدان دولت اوست. اردوغان که پس از کودتای ۲۰۱۶ با بهانه‌های مختلف اقدام به قلع‌وقمع تمامی مخالفان و منتقدان کرده است از این به بعد حتماً باید پاسخگوی آن‌ها باشد و نمی‌تواند مطالبات و خواسته‌های آن‌ها را نادیده بگیرد و به‌مانند گذشته از ادعای پاک‌سازی پس از کودتا استفاده کند؛ چراکه به‌اندازه کافی از فضای پساکودتا بهره‌برداری سیاسی کرده است. در شرایط فعلی اردوغان دیگر نمی‌تواند به‌مانند گذشته برای مخالفان و منتقدان پرونده‌سازی کرده و آن‌ها را از دور خارج کند. اکنون او باید شیوه و روش خود را در برخورد و مواجهه با مسائل سیاسی و فضای داخلی کشور تغییر دهد و برنامه و طرحی تازه برای آینده سیاسی خود و حزبش پی‌ریزی کند چراکه محبوبیت او و حزب عدالت و توسعه کاهش پیداکرده است و اردوغان با تکیه‌بر تجربه و فرصت‌طلبی مناسب توانست پیروز انتخابات ریاست جمهوری گردد.