حدود دو سال از اجرای "طرح‌حاتم" که عنوان آن به شکلی هوشمندانه از ترکیب حروف اول «حمایت‌ازتولیدملی» گرفته شده است، می‌گذرد و حدود 3000 میلیاردتومان از منابع بانک انصار در دو مرحله به اجرای آن اختصاص یافته است. اجرای این طرح، اقدامات موثر بانک‌انصار در راستای تحقق اهداف اقتصادمقاومتی را برجسته‌تر کرده است. در نخستین گام این طرح، تمهیداتی فراهم شد تا تازه عروسان و تازه دامادها تسهیلاتی با نرخ 15درصد، دریافت کنند و آن را صرف تهیه جهیزیه از کالاهای ساخت داخل نمایند. پس از استقبال مزدوجین جوان از این طرح، مسئولان بانک تشویق شدند با تأمین اعتبار لازم، آن را به کل جامعه توسعه دهند تا این طرح، جلوه‌ای ملی به خود بگیرد و یکی از طرح‌های کلان کشور در راستای تحقق اهداف اقتصادمقاومتی به مرحله اجرا درآید. برای آشنایی با دستاوردهای این طرح و آگاهی از چگونگی طراحی و اجرای این طرح، دکترآیت الله ابراهیمی مدیرعامل بانک‌انصار به سئوالات پاسخ داده اند .
چه انگیزه‌هایی باعث شد بانک‌انصار به طراحی این‌مدل از واگذاری تسهیلات به مصرف‌کنندگان مبادرت ورزد؟
یکی از مهمترین چالش‌های اقتصادی کشور، فقدان الگوهای تولیدومصرف مناسب برای جامعه ایرانی است که از یک سو بتواند مردم را به سمت مصرف‌بهینه کالاهای موردنیاز داخلی هدایت و ترغیب کند و از سوی دیگر تولیدکنندگان داخلی را به ارتقای سازوکارهای تولید خود در سطح استانداردهای‌بین‌المللی از طریق استحکام زیرساخت‌های تولیدی ترغیب سازد. این چالش طی سال‌های گذشته به مهمترین دغدغه مقام‌معظم‌رهبری(مدظله‌العالی) تبدیل شده است به گونه ای که با طرح موضوع اقتصادمقاومتی و ابلاغ سیاست‌های کلان آن ، از همه نهادها وسازمان‌های اقتصادی و بازرگانی و قوای مقننه و اجرایی خواسته‌اند در راستای تحقق اهداف اقتصادمقاومتی تلاش مستمرکنند. علاوه بر این ، سیاست‌های حاکم بر واگذاری تسهیلات کلان به شرکت‌های بزرگ در شبکه بانکی به گونه‌ای بوده است که بیش از 40درصد منابع بانکی کشور به شکل راکد و مطالبات‌معوق به یک معضل اساسی بازارپول کشور درآید. بانک‌انصار براساس مطالعات صورت گرفته نسبت به شرایط اقتصادی کشور تصمیم گرفت به جای ادامه سیاست منتهی به افزایش انجماد منابع مالی، از سمت تقاضای اقتصاد حمایت کرده و مردم را به خرید کالاهای ایرانی تشویق کند و حمایت خود از سمت عرضه را به شکل غیرمستقیم انجام دهد.
آیا طرح حاتم برای بانک‌انصار جنبه سودآوری هم دارد؟
بانک انصار نرخ 15درصد را به تسهیلات حاتم کارت انصار با بازه زمانی 36 ماهه تخصیص داده است. که براین اساس، نرخ تسهیلات بانک در این طرح 3 درصد کمتر از سود تسهیلات اعلامی بانک مرکزی است. اگر این طرح درست اجراشود، یکی از راه‌ها و طرح‌های موفقی است که برای همه طرف های قرارداد، سودآوری دارد. از آنجایی که زیرساخت‌های اجرایی و فناورانه طرح، سیستم‌ها و زیرسیستم‌ها آماده است و مدیریت بهینه هزینه‌ها در بانک انصار درحال پیاده‌سازی است، اجرای آن مقرون به صرفه می باشد. از برکت‌های این طرح این است که همه اجزای بانک در حوزه فناوری، تسهیلات و بخش های دیگر خود را ارتقاء داده‌اند.
آیا اجرای این طرح مانع پشتیبانی مستقیم بانک انصار از تولیدکنندگان نیست؟
برخلاف این دیدگاه، این حمایت منطقی‌تر و واقعی‌تر از واگذاری تسهیلات و وام‌های کلان به شرکت‌های بزرگ است که به علت سنگینی نرخ سود و رکود تورمی حاکم براقتصاد، سرنوشتی جز سنگین شدن بدهی و ورشکستگی شرکت ها و افزایش مطالبات معوق برای بانک‌ها ندارد. در شرایط کنونی، تولیدکنندگان داخلی مسئولیت بسیار بزرگی را برعهده دارند و بانک انصار به منظور جبران زحمات آنان، با ایجاد حاتم‌کارت ، به صورت غیرمستقیم، زمینه خرید کالاهای‌شان را فراهم کرده تا پول و اعتبار موردنیازشان بدون واسطه، به دست‌آنان برسد. این درحالی است که این بانک در راستای اجرای طرح حاتم، به دنبال سود و سهم یک سویه نبوده است. با اجرای این طرح، احیای فرایندهای تولید در کارخانه‌ها و مراکزتولیدی میسر شده و این خود، رونق بخشی به تولیدداخلی قلمداد می‌شود. البته همه ما می‌دانیم که حمایت از تولید داخلی نیازمند عزم ملی بوده و استمرار آن می‌تواند باعث رونق اقتصادی کشور شود تا همه طرف‌های تولید و مصرف اقتصاد، در درازمدت از آن بهره‌مند شوند.
مزایای دیگر طرح حاتم برای اقتصاد کشور چیست؟
اگر همه بانک‌ها به تأسی از بانک‌انصار درصدد حمایت ازتولید داخلی و ملی با سرمایه‌های ایرانی برآیند، می‌توانیم از همه ظرفیت‌های صنعتی کشور برای تحقق اقتصادمقاومتی استفاده کنیم. پیرو فرمایش مقام‌معظم‌رهبری (مدظله‌العالی) در بسیج همگانی برای تلاش مضاعف نسبت به پویایی اقتصاد ملی و حمایت از تولید ملی، این بانک طرح های متعددی را به مرحله اجرا رساند. در گام های نخست، واگذاری وام وتسهیلات کلان به شرکت های بزرگ در دستور کار قرارگرفت و سپس شرکت‌های کوچک ومتوسط هم تحت پوشش تسهیلاتی بانک قرارگرفتند. بانک انصار در گام‌های بعدی و به جهت تکمیل زنجیره ارزش خود فروش تولیدات و ایجاد نقدینگی برای تولیدکنندگان، با افزایش قدرت خرید مصرف‌کنندگان واقعی، نقش خود را در قبال پویایی اقتصاد ملی به عنوان یک دغدغه مبنایی مقام‌معظم‌رهبری(دامت‌افاضاته)، ایفا کرده است. مزیت دیگر این طرح فرهنگ سازی برای مصرف کالاهای داخلی است. براساس این طرح مردم به مصرف کالاهای ایرانی، مشروط به رعایت استانداردهای بین‌المللی، عادت می‌کنند. از سوی دیگر، با همه طرف‌های قرارداد خود شرط کرده‌ایم که استانداردهای بین‌المللی را رعایت کنند. این طرح تولیدکنندگان را به رعایت قواعد رقابتی، مشتری‌مداری و رضایتمندی مشتریان تشویق می‌کند. یک مزیت دیگر حاتم‌کارت انصار، این است که جنبه اشتغالزایی هم دارد و بانک انصار همواره در تعامل خود با شرکت‌های تولیدی و در عقد قرارداد با آن‌ها بر این امر تأکید می‌کند.
آیا برای افزایش سقف تسهیلات این طرح، اقدامی صورت گرفته است؟
حاتم‌کارت‌انصار یک طرح دائمی است که اجرای آن از سال 1395 آغاز شده است. ما به منظور ساماندهی و همچنین تأمین زیرساخت‌های پرداخت تسهیلات، یک روند منطقی را تعریف کرده ایم. در گام نخست اعطای تسهیلات به مبلغ 100 میلیون ریال با اقساط 30 ماهه و نرخ سود 15 درصد در قالب عقد مرابحه برای تهیه جهیزیه به هریک از مزدوجین سال 1395 بود. پس از آن، همانطور که وعده داده بودیم، این طرح با تخصیص بودجه لازم، ارتقای زیرساخت های فناوری، حمایت مسئولین محترم بانک مرکزی و مشارکت مردم بزرگوار به سایر اقشار جامعه نیز تسری پیدا کرد. مبلغ تسهیلات در ادامه به 150میلیون ریال و اقساط 36 ماهه افزایش یافته است. بدیهی است که براساس شرایط و امکانات و ان شاءالله یاری خداوند منان، ابعاد این طرح قابل گسترش و سقف تسهیلات نیز همچنان قابل افزایش است.
