به گزارش مشرق به نقل از گل، فوتبال ملی ایران فردا 85 ساله می شود. اگر چه اولین بازی ملی رسمی ایران در شهریور 1320 مقابل افغانستان در کابل برگزار شد، اما بازی های تیم منتخب ایران در سال 1305 در آذربایجان شوروی سرآغاز فوتبال ملی ایران است. سفر تیم منتخب تهران به بادکوبه در این سال اولین سفر برون مرزی یک تیم ورزشی در تاریخ ورزش ایران بود. داستان این سفر و حاشیه های آن را مرور می کنیم:
***
سه شنبه 24 آبان 1305، تیم منتخب تهران (که در واقع تیم ملی ایران بود) به دعوت مسئولان ورزشی آذربایجان شوروی برای انجام چند دیدار دوستانه عازم آذربایجان شد. این تیم ابتدا به کرج و سپس به قزوین، رودبار و از آنجا به رشت رفت. بعد از اقامتی کوتاه در گراند هتل رشت به بندرانزلی رفته و از آنجا با کشتی به بادکوبه سفر کرد. در بادکوبه استقبال شایان توجهی از این تیم شد. بودجه این سفر 400 تومان بود که در جلسه 7 آبان هیات دولت تصویب شده بود. تیم منتخب تهران سرمربی مشخصی نداشت، اما میر مهدی ورزنده سرپرست تیم اعزامی بود. اسامی بازیکنان اولین تیم ملی ایران به این ترتیب بود:
خان سردار (کاپیتان)، احمد علی سردار، حسینعلی سردار، حسین صدقیانی، محمدعلی شکوه، رضا قلی کلانتر، هراند گالوستیان، یوسف سمرقندی (معروف به پُل)، علی امیر اصلانی، حسن مفتاح، ابوالفتح افخمی، امیرحسین خان، سیاسی و احمد خان.
نکته قابل توجه اینکه خان سردار دروازه بان تیم ملی در آن زمان لژیونر بود و در تیم سروته ژنو سوئیس بازی می کرد. گفته می شد که او در بازی دوستانه سوئیس و فرانسه در سال 1920 برای دقایقی درون دروازه سوئیس ایستاده است، هر چند که مدرکی در این مورد وجود ندارد.
سه شنبه 24 آبان 1305، تیم منتخب تهران (که در واقع تیم ملی ایران بود) به دعوت مسئولان ورزشی آذربایجان شوروی برای انجام چند دیدار دوستانه عازم آذربایجان شد. این تیم ابتدا به کرج و سپس به قزوین، رودبار و از آنجا به رشت رفت. بعد از اقامتی کوتاه در گراند هتل رشت به بندرانزلی رفته و از آنجا با کشتی به بادکوبه سفر کرد. در بادکوبه استقبال شایان توجهی از این تیم شد. بودجه این سفر 400 تومان بود که در جلسه 7 آبان هیات دولت تصویب شده بود. تیم منتخب تهران سرمربی مشخصی نداشت، اما میر مهدی ورزنده سرپرست تیم اعزامی بود. اسامی بازیکنان اولین تیم ملی ایران به این ترتیب بود:
خان سردار (کاپیتان)، احمد علی سردار، حسینعلی سردار، حسین صدقیانی، محمدعلی شکوه، رضا قلی کلانتر، هراند گالوستیان، یوسف سمرقندی (معروف به پُل)، علی امیر اصلانی، حسن مفتاح، ابوالفتح افخمی، امیرحسین خان، سیاسی و احمد خان.
نکته قابل توجه اینکه خان سردار دروازه بان تیم ملی در آن زمان لژیونر بود و در تیم سروته ژنو سوئیس بازی می کرد. گفته می شد که او در بازی دوستانه سوئیس و فرانسه در سال 1920 برای دقایقی درون دروازه سوئیس ایستاده است، هر چند که مدرکی در این مورد وجود ندارد.
***
تیم منتخب ایران در بادکوبه چند بازی دوستانه برگزار کرد و در منابع مختلف نتایج متفاوتی از این بازی های دوستانه گزارش شده است. اولین بازی تیم منتخب ایران روز دوشنبه 30 آبان 1305 در استادیوم بالاخانی بادکوبه مقابل تیم انترناسیونال آذربایجان (منظور تیم ملی یا منتخب جمهوری آذربایجان است) برگزار شد که ایران 4-3 باخت. گزارش روزنامه اطلاعات از این بازی جالب است "اولین مسابقه تیم فوتبال منتخب ایران روز دوشنبه مقابل تیم اول بین الملل برگزار شد. در اول بازی دسته گلی از طرف کاپیتان تیم بادکوبه به کاپیتان تیم ایرانی آقای حسینعلی سردار اهدا شد. بازی تحت رفری (داوری) پارکادانف شروع شد". حسینعلی سردار (2 گل) و احمد علی سردار گل های تیم منتخب را در این بازی به ثمر رساندند. نکته جالبی که در گزارش بازی به آن اشاره شده این است که تیم منتخب در نیمه اول 3 - صفر جلو بود، اما خان سردار دروازه بان تیم ایران در بین دو نیمه به علت خوردن لیموترش دل درد شدیدی گرفت و در نیمه دوم 4 گل خورد! 30 سال بعد خان سردار علت این شکست چنین عنوان کرد: آسیب دیدگی خودش و عدم نداشتن گلر ذخیره و همچنین هماهنگ نبودن بازیکنان بخصوص هراند و پُل که از کاپیتان تیم تبعیت نمی کردند!
ایران در بازی دوم مقابل دانشگاه بادکوبه به تساوی صفر- صفر رسید و در سومین بازی نیز 3-1 به تیم دینامو بادکوبه باخت.
ایران در بازی دوم مقابل دانشگاه بادکوبه به تساوی صفر- صفر رسید و در سومین بازی نیز 3-1 به تیم دینامو بادکوبه باخت.
***
تیم ملی بعد از یک تساوی و دو باخت آبرومندانه به تهران بازگشت. یک هفته بعد از بازگشت ملی پوشان، نشریه فکاهی ناهید اقدام به چاپ کاریکاتوری توهین آمیز کرد که یک پا در حال لگد زدن به یاران تیم منتخب تهران است و هر کدام را به گوشه ای پرتاب کرده بود و زیر آن نوشته بود نتیجه بازی های ایران در بادکوبه!
واکنش اعضای تیم منتخب تهران نیز جالب بود: آنها یک روز راهی دفتر نشریه شدند و هر کدام زیر کت خود یک چماق مخفی کرده بودند! بعد از یک کتک کاری حسابی مدیران و نویسندگان نشریه ناهید، آنها در حال آتش زدن دفتر این مجله بودند که آژانها سر رسیدند و بازیکنان تیم منتخب را به کمیساری بردند. در آن جا سرپاس مختاری سر بازیکنان فریاد کشید و تهدید به زندانی کردن آنها نمود، اما بعد از گرفتن یک تعهد همه آنها آزاد شدند.
تیم ملی بعد از یک تساوی و دو باخت آبرومندانه به تهران بازگشت. یک هفته بعد از بازگشت ملی پوشان، نشریه فکاهی ناهید اقدام به چاپ کاریکاتوری توهین آمیز کرد که یک پا در حال لگد زدن به یاران تیم منتخب تهران است و هر کدام را به گوشه ای پرتاب کرده بود و زیر آن نوشته بود نتیجه بازی های ایران در بادکوبه!
واکنش اعضای تیم منتخب تهران نیز جالب بود: آنها یک روز راهی دفتر نشریه شدند و هر کدام زیر کت خود یک چماق مخفی کرده بودند! بعد از یک کتک کاری حسابی مدیران و نویسندگان نشریه ناهید، آنها در حال آتش زدن دفتر این مجله بودند که آژانها سر رسیدند و بازیکنان تیم منتخب را به کمیساری بردند. در آن جا سرپاس مختاری سر بازیکنان فریاد کشید و تهدید به زندانی کردن آنها نمود، اما بعد از گرفتن یک تعهد همه آنها آزاد شدند.
***
مرور فاکتور هزینه های میرمهدی ورزنده در نوع خود جالب است: مثلاً ورزنده در هزینه های روزانه در تاریخ 26 آبان سال 1305 می نویسد: "حمالی بر گرداندن اسباب ها به هتل" = 9 قران، و توضیح می دهد: چون توفانی حادث شد کشتی در روز موعود حرکت نکرد و مجبور شدیم از ایستگاه کشتی انزلی به هتل برگردیم و شب را آنجا بمانیم، یا در بخش مخارج بادکوبه ضمن توضیح تمام موارد می نویسد: البته در بادکوبه میهمان بودیم و مخارجی از خود نداشتیم. لیکن گاهی که اشخاص برای ملاقات به اتاق های خصوصی ما می آمدند و چای یا لیموناد یا غیره به آنها داده می شد، میهمانخانه قیمت آن را از ما می گرفت. کرایه درشکه هم حداقل کرایه درشکه یی است که برای ملاقات رسمی رجال و خداحافظی از آنها پرداخت شده است.
توضیح: این عکس تیم منتخب تهران که در واقع اولین تیم ملی تاریخ فوتبال ایران است، قبل از بازی مقابل تیم آذربایجان گرفته شده است که 30 سال بعد از این بازی، در نشریه تربیت بدنی چاپ شد. کیفیت پایین عکس نیز به دلیل قدیمی بودن آن است. اولین لباس تیم ملی ایران نیز جالب است: پیراهن راه راه و شورت سفید.
مرور فاکتور هزینه های میرمهدی ورزنده در نوع خود جالب است: مثلاً ورزنده در هزینه های روزانه در تاریخ 26 آبان سال 1305 می نویسد: "حمالی بر گرداندن اسباب ها به هتل" = 9 قران، و توضیح می دهد: چون توفانی حادث شد کشتی در روز موعود حرکت نکرد و مجبور شدیم از ایستگاه کشتی انزلی به هتل برگردیم و شب را آنجا بمانیم، یا در بخش مخارج بادکوبه ضمن توضیح تمام موارد می نویسد: البته در بادکوبه میهمان بودیم و مخارجی از خود نداشتیم. لیکن گاهی که اشخاص برای ملاقات به اتاق های خصوصی ما می آمدند و چای یا لیموناد یا غیره به آنها داده می شد، میهمانخانه قیمت آن را از ما می گرفت. کرایه درشکه هم حداقل کرایه درشکه یی است که برای ملاقات رسمی رجال و خداحافظی از آنها پرداخت شده است.
توضیح: این عکس تیم منتخب تهران که در واقع اولین تیم ملی تاریخ فوتبال ایران است، قبل از بازی مقابل تیم آذربایجان گرفته شده است که 30 سال بعد از این بازی، در نشریه تربیت بدنی چاپ شد. کیفیت پایین عکس نیز به دلیل قدیمی بودن آن است. اولین لباس تیم ملی ایران نیز جالب است: پیراهن راه راه و شورت سفید.
