سرویس جهان مشرق- پس از اعلام راهبرد جدید دولت ترامپ علیه ایران، بنیاد دفاع از دموکراسی نشستی را با حضور دو تن از مقامات برجسته آمریکایی برگزار کرد. «ژنرال مک‌مستر»، مشاور امنیت ملی دانلد ترامپ که خود در دهه گذشته از فرماندهان ارتش آمریکا در جنگ عراق و افغانستان بوده است، طی سخنرانی به تشریح سیاست‌های واشینگتن در قبال ایران پرداخت.

میزبان این نشست، «هُوان زاراتی» از استراتژیست‌های مؤثر در حوزه سیاست خارجی بود. وی ابتدا از روابط کاری و صمیمانه خود با مک‌مستر طی سال‌های گذشته پرده برداشت و از آن سو، مک‌مستر نیز اعلام کرد تحلیل‌ها و توصیه‌های هوان زاراتی طی ماه‌های گذشته در تدوین راهبرد جدید دولت ترامپ در قبال ایران نقشی کلیدی داشته است.

نظم آمریکاییِ حاکم بر جهان در خطر است

مک‌مستر ابتدا با این مقدمه شروع کرد که «ایالات متحده پس از جنگ جهانی دوم و به ویژه پس از جنگ سرد، کمک کرد تا یک نظم سیاسی، اقتصادی و امنیتی ایجاد شده و آن را رهبری کرد»، نظمی که از جنگ‌های بزرگ، مانند آنچه در جنگ جهانی اول و دوم شاهد بودیم، پیش‌گیری کند و اضافه کرد که این نظم از سوی سه محور در حال تهدید است:

- «قدرت‌های تجدیدنظرطلب» در نظم آمریکایی مثل روسیه

- «دولت‌های یاغی» مثل ایران که «هنجارهای بین‌المللی را زیر پا گذاشته، به دنبال تسلیحات کشتار جمعی هستند و تروریسم را صادر می‌کنند تا نفوذ خود را گسترش دهند و از دولت‌های مسئولیت‌پذیر به زور امتیاز بگیرند.»

- و «بازیگران مرتجع غیردولتی» که با نفرت‌پراکنی و ترویج ایدئولوژی‌های مغایر با دین، کشتارهای وسیع از انسان‌های بیگناه خود را توجیه می‌کنند.

مک‌مستر ادامه داد این سه محور با یکدیگر بده‌بستان دارند و برای مثال مدعی شد کمک‌های ایران و روسیه به حکومت یاغی اسد در سوریه، منجر به «تقویت تروریست‌های اسلامگرا» شده است که خود را به عنوان حافظ منافع گروه‌هایی از مردم جا زده‌اند و از آن سو ایران از این منازعه برای گسترش هژمونی منطقه‌ای خود از طریق گروه‌های شبه‌نظامی و ایجاد تهدید برای اسرائیل و عربستان سعودی بهره می‌گیرد (حالا مشخص نیست آیا این واقعاً تحلیل مک‌مستر از اوضاع خاورمیانه است یا خود را به ندانستن زده است!)

مشاور امنیت ملی رئیس‌جمهور آمریکا گفت رشد این سه محور، «امنیت بین‌المللی» را (بخوانید نظم آمریکاییِ حاکم بر جهان، همان چیزی که در ابتدا خودش صراحتاً بدان اشاره کرد) تضعیف کرده و کار به جایی رسیه که «موازنه قوا در سال‌ها و دهه‌های اخیرعلیه آمریکا در حال تغییر است»؛ از آن سو واشینگتن نیز «در سال‌های اخیر، خود را به یک نوع راهبردنگاریِ خودپسندانه محدود کرده است» که به جای توجه به اقتضائات مسائل بین‌المللی و رفع آن تهدیدی که راهبرد اساساً برای حل آن در نظر گرفته شده است، بیشتر به آنچه خود ترجیح می‌دهد اقدام می‌کند.

منظور مک‌مستر به زبان ساده این بود آمریکا باید رودربایستی را کنار بگذارد و دیگر از اتهاماتی مانند نقض حقوق بشر و جنایت جنگی و مانند آن نترسد و با تمام قوا برخورد سخت و درواقع زشتی با مخالفان خود صورت دهد. البته او به گونه‌ای هنرمندانه این ایده را مطرح کرد که گویی آمریکا مجبور است این اتهامات را به جان بخرد تا امنیت ملت‌های جهان در خطر نیافتد!

۱- تمام قوای آمریکا باید علیه ایران متحد شود

ژنرال تندرو ادامه داد باید تمام قوای «دیپلماتیک، علمی، نظامی، اقتصادی، پلیسی و اطلاعاتی» برای پیگیری راهبرد دولت ترامپ متحد شود، راهبردی که بخشی از آن و به قول او «یک نمونه خوبِ» آن چگونگی برخورد با ایران است. او گفت سخنرانی ترامپ، شرح «راهبردی بود که واقعاً با این کشور و این سازمان، سپاه پاسداران مقابله می‌کند چرا گه تهدیدی برای همه است».

وی از اندیشکده‌هایی چون «بنیاد دفاع از دموکراسی» که حالا مشخص شده یکی از دو-سه اندیشکده اثرگذار بر دولت ترامپ است، خواست تا پژوهش‌های خود را در مورد تهدیدهای پیشِ‌رو ادامه دهند و از رسانه‌ها در خواست کرد «کشورهایی مانند ایران و کره شمالی را به سختی زیر نظر بگیرند و جهان را آگاه کنند از اینکه این دولت‌ها چگونه تحریم‌ها را دور می‌زنند، هنجارهای بین‌المللی را زیر پا می‌گذارند، با مردم خود به خشونت رفتار می‌کنند و چه رویکردی در روابط خود با همسایگان‌شان دارند».

۲- برخورد با ایران فقط به موضوع هسته‌ای محدود نشود

به نظر او راهبرد جامع ترامپ برای «خنثی‌کردن نفوذ بی‌ثبات‌ساز ایران و مهار سلطه‌گری‌اش به ویژه حمایتش از تروریسم و شبه‌نظامیان» بسیار مناسبتر از راهبرد دولت‌های پیشین در توجهِ صرف به توافق هسته‌ای است. او اعلام کرد واشینگتن تمام موارد زیر را در نظر می‌گیرد:

- «حمایت تجهیزاتی و مالی از تروریسم و افراط‌گرایی»

- حمایت از حکومت اسد

- خصومت با اسرائیل

- «تهدیدهای مکرر ایران علیه آزادی کشتیرانی به ویژه از لحاظ اهمیت راهبردی در خلیج فارس»

- «حملات سایبری به آمریکا، اسرائیل و متحدان و شرکای واشینگتن در منطقه»

- نقض حقوق بشر

- «بازداشت اتباع خارجی از جمله شهروندان آمریکایی به دلایل بی‌ربط»

- و موشک‌های بالستیک که مک‌مستر دقیقه‌ای بعد بدان اشاره کرد.

مک‌مستر با نام‌بردن از کاستی‌های برجام و اینکه نباید پول نفت در وضعیت فعلی به ایران برسد، تلویحاً به تحریم دولت ایران در آینده در صورت تداوم موارد بالا اشاره کرد.

۳- احیای اتحادهای گذشته در منطقه

مشاور امنیت ملی دانلد ترامپ سومین بخش از راهبرد جدید واشینگتن را احیای اتحادهای گذشته در منطقه (منظور او ائتلافی است که در زمان دفاع مقدس علیه ایران شکل گرفته بود) و تقویت همکاری با شرکای منطقه‌ایِ آمریکا در خاورمیانه «به عنوان یک سپر دفاعی در برابر تجدیدنظرطلبیِ ایران علیه موازنه قوا در منطقه» اعلام کرد.

وی گفت متحدان آمریکا در منطقه «رژیم ایران را به رسمیت نمی‌شناسند» و «بسیار مهم» است که ما با دولت‌هایی در خاورمیانه که آنها نیز مانند آمریکا از «موشک‌های بالستیک» و «فعالیت‌های مخرب سپاه پاسداران انقلاب اسلامی» احساس خطر و تهدید می‌کنند، به «فهم مشترک از مشکلات» و «روابط بسیار نزدیکتر» برسیم تا «اقدامات مشترک» را ترتیب دهیم.

۴- دوباره اجماع بین‌المللی علیه ایران ایجاد کنیم

مک‌مستر صراحتاً گفت «ما باید دوباره لشگر جامعه بین‌المللی را گرد آوریم» تا «نقض حقوق بشر و بازداشت شهروندان آمریکایی و غیر آمریکایی از سوی سپاه پاسداران را محکوم کنند». به نظر می‌رسد منظور او عمدتاً ۱+۵ بود. قطعاً در اینجا نقش چین و روسیه از اهمیت خاصی برخوردار است.

مشاور امنیت ملی رئیس‌جمهور آمریکا به بازنگری واشینگتن در برجام اشاره کرد و ادامه داد «فرصتی برای متحدان ما است که از آن برای همکاری روی طیف گسترده‌ای از رفتارهای بی‌ثبات‌ساز ایران بهره گیرند، کمااینکه هم‌اکنون نیز این همکاری آغاز شده است.»

۵- تهدید هسته‌ای را فراموش نکنیم

یا واقعاً با وجود این همه بازرسی از ایران، خیال واشینگتن راحت نشده یا به بهانه تهدید هسته‌ای قصد پروپاگاندای جهانی علیه ایران را دارد، زیرا مک‌مستر تأکید کرد باید تمامی راه‌های ممکن برای دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای را مسدود کنیم.

دانلود متن سخنرانی مک‌مستر در بنیاد دفاع از دموکراسی پیرامون راهبرد جدید آمریکا علیه ایران

ما اجرای راهبرد را آغاز کرده‌ایم

ژنرال کهنه‌کار از پایان مرحله تدوین راهبرد و آغاز مرحله اجرایی خبر داد و گفت هم‌اکنون در حال «همراه‌سازی تمامی عناصر قوای ملی آمریکا و هماهنگ سازی تلاش‌ها با متحدان کلیدی» هستیم و نام آن را «دفاع از آمریکا  و پیشبرد منافع حیاتی» گذاشت، آنچه به نظر او آن قدر ضرورت دارد که اولاً «هر ملت متمدنی مجبور است» با آن همراه شود، «هر جا منابع مالی یا اختیارات حقوقی مورد نیاز است»، تأمین خواهد شد و «هر سازمانی نیاز به شکل‌دهی مجدد و افزایش اهرم‌ها دوباره داشته باشد، تغییرات لازم را اِعمال خواهیم کرد».

نقشه‌های ایران در منطقه را به هم می‌زنیم

وی در ادامه گفت برای مثال مدتی است در عراق به دنبال «نابودسازی داعش و جلوگیری از شکل‌گیری یک گروه دیگر مانند داعش» هستیم اما هدف ما صرفاً یک عراق باثبات نیست، بلکه «آنچه می‌خواهیم در عراق ببینیم، یک عراق باثبات است که هم‌قدم و همراستا با ایران نباشد» (وی این جمله آخر را سه بار در سخنرانی‌اش تکرار کرد).

وی ایران را متهم کرد که می‌خواهد عراق و یمن نیز مانند لبنان شود که یک دولت ضعیف داشته باشد تا نتواند جلوی فعالیت شبه‌نظامیان وابسته به ایران را در خاک خود بگیرد، گروه‌هایی که به قول او «خرابکار و تروریست» هستند و می‌توانند هر زمان که دولت مرکزی علیه منافع ایران اقدام کرد، به گروهکی علیه دولت مرکزی خود تبدیل شوند. مک‌مستر تأکید کرد آمریکا از روابط نزدیک خود با سران کردستان عراق برای رسیدن به این هدف استفاده می‌کند، اما با توجه به اشتباه‌بودن زمان همه‌پرسی «خلاف آنچه تصور می‌کردیم» و درگذشت جلال طالبانی، اکنون خلأی درعراق شکل گرفته که «ایرانیان توان بهره‌گیری از آن را دارند».

مک‌مستر تهران را متهم کرد که همواره با «به جان هم انداختن قبیله‌ها و اقوام و فرقه‌ها» خود را به عنوان حامی و ناجی یکی از دو طرف، وارد منازعه می‌کند و اینگونه نفوذ بیشتری به دست می‌آورد» و ادامه داد در سوریه نیز ایران و روسیه باید مسئولیت تداوم منازعه را که به دلیل حمایت‌شان از حکومت اسد پیش آمده است، بپذیرند (مشخص نیست چرا یکی از حضار از مک‌مستر نپرسیده است آیا رئیس‌ شما ترامپ در دوران مبارزات انتخاباتی صراحتاً نگفت «داعش را اوباما و کلینتون ایجاد کردند»!؟)

علیه سپاه متحد می‌شویم

مک‌مستر ناخواسته به ناکامی ایالات متحده در منطقه، مقابل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی اشاره کرد و گفت «ما باید با متحدان خود یک راهبرد مشترک داشته باشیم تا از پسِ سپاه برآییم.» او گفت «سپاه یک شبکه است که در طیف گسترده‌ای از فعالیت‌های کثیف دست دارد تا اهداف پلید رژیم ایران را پیش ببرد» بنابر این مدتی است جامعه اطلاعاتی آمریکا را برای فهم سازوکار ارتباط «رژیم ایران» ‌ با سپاه و از آن سو، رابطه سپاه با گروه‌های شبه‌نظامی در منطقه به کار گرفته‌ایم تا بفهمیم مؤسسات مالی و بنگاه‌های اقتصادی آنها چگونه معمولاً به صورت ناشناس فعالیت می‌کنند.

بخش اصلی سخنان زاراتی و مک‌مستر در نشست بنیاد دفاع از دموکراسی

این راهبرد در اولویت سیاست خارجی آمریکا قرار گرفته است

ژنرال آمریکایی گفت آنچه در مورد ایران و خاورمیانه اشاره کرده، از جمله چالش‌های اصلی برای آمریکا است، زیرا کاخ سفید در رده‌بندی چالش‌ها علیه خود پیش از هر چیز به تهدیداتی نظر دارد که یک یا چند مورد از «چهار منافع بنیادی» ایالات متحده را تضعیف کند: حفاظت از مردم آمریکا و سرزمین آمریکا، پیشبرد موفقیت و شکوفایی آمریکا، دستیابی به صلح از راه قدرتمندشدن و نهایتاً گسترش نفوذ آمریکا.»

اتمام حجت!

وی در پاسخ به یک پرسش گفت پیام ما به ایران، این است که «به بهره‌گیری از گروه‌های مسلح غیرقانونی پایان دهد»، گروه‌هایی که به قول او «منافع خصوصی ایران را به هزینه مردم کشورهایی چون عراق و به هزینه امنیت و ثبات منطقه به پیش می‌برد». او گفت ایران باید بداند «هیچ‌کدام از ما، یعنی عراقی‌ها، ایالات متحده، شرکای ما در منطقه، متحدان اروپایی ما این حجم از خرابکاری و حمایت از تروریست و میلیشیا را نمی‌تواند تحمل کند.»

او گفت «ایرانیان باید بفهمند مسیری که می‌روند برای آنها هزینه خواهد داشت، هزینه‌هایی مثل انزوا، انزوای دیپلماتیک و مالی، اگر به مسیری که می‌روند ادامه دهند.» در واقع مک‌مستر می‌خواهد این‌گونه القا کند که اگر ایرانیان از راهِ رفته بازگردند، این شانس را دارند که گذشته آنها بخشیده شود، اما ناگفته پیدا است وقتی ایران خود بپذیرد که اشتباه کرده و مسئول ناامنی و منازعه در خاورمیانه بوده است، بزرگترین اهرم تداوم فشار بر خود را فراهم کرده و آمریکا می‌تواند در آن صورت دولت‌های همسایه و جامعه بین‌المللی را خیلی راحت‌تر علیه ایران بسیج کند.

جمع‌بندی

شاید بهتر باشد به جای جمع‌بندی، این جمله از مک‌مستر را مرور کنیم: «برای رئیس‌جمهور بسیار مهم بود که در سخنرانی‌اش پیرامون راهبرد جدید، میان رژیم و مردم ایران تمایز قائل شود.» در واقع مهمترین عامل موفقیت واشینگتن در راهبرد جدید، ‌ همین فاصله‌انداختن میان حکومت و مردم است تا یک تهدید توخالی به یک خسران واقعی برای ایران تبدیل شود. بنابر این کافی است حکومت ایران با جلب رضایت عمومیِ بیشتر و همچنین تقویت شفافیت هم در عملکرد داخلی و هم در توضیح اهداف منطقی‌اش در تولید موشک و حضور در منطقه، مردم را با خود همراه سازد و مردم نیز با درس‌گیری از تحولات دهه‌های گذشته و بدعهدی‌های طرف آمریکایی از زمان دکتر مصدق تا همین سال‌های اخیر و توافق هسته‌ای، دست آن را در مداخله در امور داخلی ایران باز نکنند.

منابع

http://www.defenddemocracy.org/events/fdds-national-security-summit