سرویس جهان مشرق - وقتی مراحل پنج‌گانه استراتژی آمریکایی صهیونیستی برای براندازی دولت سوریه ناکام ماند و جنگ سوریه در کانالی قرار گرفت که ارتش عربی سوریه و متحدانش در آستانه بازپس گیری تمام یا بیشتر مناطق تحت سلطه گروه های تروریستی قرار گرفتند، مهم ترین استراتژی که آمریکا برای حمایت از رژیم صهیونیستی در پیش گرفت، ایجاد کمربند امنیتی برای جلوگیری از تماس مستقیم ارتش سوریه با این رژیم و انتقام جویی احتمالی آن نسبت به توطئه ها و تجاوزهای نظامی مستقیم تل آویو ضد سوریه بود.

همزمان با این اقدامات تلاش برای تجزیه و فدرالیته در سوریه ادامه داشت، اما اولویت اصلی آمریکا طی ماههای گذشته، تعامل با نگرانی های امنیتی و موجودیتی رژیم صهیونیستی در جنوب سوریه بود. در همین راستا آمریکا سعی کرد توافق کاهش تنش را در نقاط مرزی جنوب سوریه اجرا کند. آمریکایی‌ها اصرار داشتند به بهانه مبارزه با داعش سیستم منطقه امن را در جنوب سوریه اجرا کرده و به صورت اداری آن را از دسترس دولت خارج کنند، اما در نهایت توافقی بین آمریکا و روسیه در جنوب سوریه امضا شد، که آن چیزی نبود که رژیم صهیونیستی از تحولات منطقه می خواست. گرچه جزئیات توافق کاهش تنش رسانه ای نشد، اما نظارت روسیه بر این روند و نگرانی‌های اردن و رژیم صهیونیستی نشان می داد که آمریکا نتوانسته مطالبات خود را در این عرصه به صورت کامل به طرف مقابل تحمیل کند.

شکست این طرح در برآورده کردن مطالبات امنیتی مد نظر رژیم صهیونیستی و اعتراض مکرر صهیونیست ها به آن باعث شده تا آمریکا طرح جدید را تحت عنوان «جولان۲» در مناطق مرزی سوریه و سرزمین‌های اشغالی کلید بزند. به نظر می‌رسد این طرح نسبت به طرح کاهش تنش از مساحت کمتری برخوردار است و منحصر به مرزهای سوریه با سرزمین های اشغالی و بخش کوچکی از مرز اردن می شود، همین موضوع یک عقب نشینی از سوی محور مداخله جویی آمریکایی صهیونیستی در پشت درهای بسته مذاکرات سیاسی امنیتی به شمار می‌رود. بنا بر اعلام منابع آگاه طرح مذکور منحصر به شهرهای سویداء، قنیطره و درعا و مناطق اطراف آن بوده و رایزنی ها پشت درهای بسته برای تحمیل این طرح به محور مقاومت و ارتش سوریه همچنان ادامه دارد. براساس این طرح که به نظر می رسد موازی طرح توافق کاهش تنش است و آمریکا سعی داشته اصلاحات مد نظر اسرائیل در مورد آن را مورد توجه قرار دهد، نیروهای مقاومت و ارتش سوریه باید از مناطق تحت سلطه خود در این بخش ها خارج شده و ممنطقه ممنوعه امن در این بخش ها ایجاد شود که زیر نظر روسیه و آمریکا قرار می‌گیرد.

تحولات میدانی از ۲۰ روز پیش تاکنون نشان دهنده عملیات نیروهای ارتش سوریه برای مقابله با این طرح آمریکایی صهیونیستی است. در این مدت مرحله دوم عملیات حومه شرقی سویدا آغاز شده و نیروهای ارتش عربی سوریه و محور مقاومت روند پاک‌سازی بخش هایی از مرز اردن در شرق سویدا را به همراه منطقه بلندی های ام اذن در التنف در دستور کار خود قرار داده‌اند. نیروهای شبه نظامی مسلح با وجود توان تسلیحاتی که از مرزهای اردن برای آنها ترانزیت می‌شود، قدرت ایستادگی در برابر فشارهای محور مقاومت را ندارند. به این ترتیب به نظر می‌رسد که در آینده نزدیک تمامی محورهای مرزی اردن در این بخش تحت کنترل نیروهای ارتش سوریه درآید. در همین راستا آمریکا سلاح های یشرفته تری به شبه نظامیان تروریست داده است. به همین علت بود که تروریست ها طی روزهای اخیر موفق شدند یک جنگنده ارتش سوریه را با موشک گراد ساقط کنند. این موضوع نشان می‌دهد آمریکا مانند گذشته تمام توان و پتانسیل خود را برای اجرایی شدن این طرح به کار گرفته است.

عوامل شکست طرح «جولان ۲»

این طرح از این جهت که مغایر با روند موازنه‌های میدانی در عرصه سوریه است، امکان تحقق ندارد. آنچه که در تحولات میدانی سوریه مشاهده می‌شود، دست برتر نیروهای مقاومت در جبهه های مختلف است و تمام کارشکنی‌های آمریکا در روند مبارزه با گروه‌های تروریستی از جمله داعش و جبهه النصره نتوانسته روند پیشروی های ارتش عربی سوریه را متوقف کند.  این طرح علاوه بر اینکه تمامیت مرزی سوریه را تحت شعاع قرار می‌دهد موجب ناامنی مرزهای جنوبی سوریه خواهد شد و تروریست‌ها با هماهنگی آمریکا می توانند از مرزهای جنوبی هم نیرو و هم تسلیحات وارد کنند.  از طرفی دیگر با این طرح امنیت مرزهای سرزمین اشغالی تامین‌می‌شود. 

طبعا حتی در صورتی که مسکو تحت فشارهای آمریکا و القائات بنیامین نتانیاهو قرار بگیرد نیز سوریه و نیروهای مقاومت زیر بار این طرح نخواهند رفت.  طبیعی است که طرحی که مورد نظر مقامات سوریه و جریان‌های حامی این کشور در مبارزات میدانی نباشد، قابلیت اجرا در عرصه میدانی را نخواهد داشت.

در همین راستا بنیامین نتانیاهو نخست وزیر رژیم صهیونیستی قرار است چهارشنبه به مسکو سفر کند. در این راستا پایگاه خبری صهیونیستی "ان آرجی" به نقل از یک مقام نظامی رژیم صهیونیستی در بلندی های جولان اشغالی سوریه نوشت: نظامیان اسرائیل با وجود توافق آتش بس میان دولت سوریه ومخالفان مسلح آن، آماده هرگونه تحولی در مرزهای جنوب سوریه و بازگشت جنگ به این منطقه هستند. الجزیره روز یکشنبه به نقل از این پایگاه صهیونیستی افزود: "شمعون بن زخریا" افسر اسرائیلی مستقر در جولان با اشاره به استقرار زره پوش های اسراییل در بلندی های جولان گفت که تل آویو می خواهد مرزهایش با سوریه آرام و با ثبات بماند.

روزنامه صهیونیستی یدیعوت آحرونوت نیز در گزارشی با اشاره به سفر قریب‌الوقوع بنیامین نتانیاهو به روسیه وسفر انجام شده یوسی کوهن رئیس موساد به آمریکا،  گفتگوها بر تلاش های بین المللی برای رسیدن به آتش بس در سوریه بر اساس مواضع اسرائیل و نیازهای امنیتی آن را محور مشترک این گفتگوها دانست. طرف اسرائیلی از نگرانی های امنیتی خود درباره آنچه که حضور سپاه پاسداران ایران در سوریه تهدیدات حزب الله و نزدیکی آنها به مرز رژیم صهیونیستی نامیده، متمرکز شده و شالوده طرح آمریکایی جولان ۲ نیز تعامل با این نگرانی های رژیم صهیونیستی است.

این در حالی است که روسیه در مراحل سخت گذشته ثابت کرده که تحولات سوریه از جنبه استراتژیک برای این کشور سفر حائز اهمیت بوده و حفظ دولت مردمی و مشروع بشار اسد از درجه اول اولویت مسکو برخوردار است. لذا بعید به نظر می رسد این طرح را بپذیرد. از سوی دیگر بر اساس قوانین بین‌المللی طرح مذکور ناقض تمامیت ارضی سوریه بوده و به علت فقدان وجاهت قانونی ، در محافل بین المللی قابلیت عرضه را ندارد، لذا حتی اگر با توافق طرف های محدود به اجرا گذاشته شود، تضمینی برای اجرای آن وجود ندارد.