به گزارش مشرق، از زمانی که دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور امریکا در بیستم ژانویه به کاخ سفید رفت این انتظار به وجود آمد تا دیداری با همتای روس خود داشته باشد. این انتظار نه تنها در تماس تلفنی اولیه بین این دو بلکه از سوی دیگر مقام‌های سیاسی دو کشور ایجاد شده بود و سرانجام در نشست گروه ۲۰ در شهر هامبورگ آلمان این فرصت پیش آمد تا رؤسای جمهور دو کشور دیدار برنامه‌ریزی شده‌ای به مدت ۳۰ دقیقه داشته باشند. دیدار در حاشیه نشست انجام شد و نه تنها مدت زمان آن بلکه خروجی گفت‌وگوی این دو تا اندازه زیادی برای ناظران غیرمنتظره بود. گفت‌وگوی آنها نه ۳۰ دقیقه بلکه ۱۴۰ دقیقه طول کشید، یعنی بسیار بیشتر از مدت‌زمان در نظر گرفته شده و خروجی آن توافقی بود که کمتر کسی انتظار رسیدن به این توافق را آن هم در اولین دیدار این دو داشت. این توافق مربوط می‌شود به ایجاد سه منطقه درعا، قنیطره و سویدا در جنوب غرب سوریه که از آن به عنوان آتش‌بس یاد می‌شود ولی در خود توافق با عباراتی مثل کاهش تنش ذکر شده، هر چند همان معنا و مفهوم آتش‌بس تا آرامشی در خط تماس بین نیروهای دولت سوریه و متحدان آن از یک سو و مخالفان مسلح از سوی دیگر ایجاد شود.
قرار است این توافق از روز یک‌شنبه نهم جولای اجرا شود و جدای از امریکا و روسیه، اردن هم جزو توافق است چراکه منطقه مورد نظر نزدیک به مرز سوریه با اردن است. این طبیعی است که اولین دغدغه بر سر بقای این توافق باشد چراکه در طول یک سال گذشته نزدیک به چهار آتش‌بس در سوریه اعلام شد اما سه تای آنها دوامی نداشت و از قضا هما سه آتش‌بس بین روسیه و امریکا بود و تنها آتش‌بسی که مورد توافق ایران، روسیه و ترکیه بوده دوامی داشته و با وجود شکایات طرفین درگیر، توانسته اوضاع را در مناطق قابل توجهی از سوریه تغییر دهد، بنابر این وقتی که امریکا یک پای توافق آتش‌بس در سوریه بوده، آن آتش‌بس دوامی نداشته و حالا هم انتظار نمی‌رود توافق تازه هم بتواند موفق از آب دربیاید. این موضوع با توجه به قرار گرفتن این آتش‌بس زیر سایه توافق سه کشور و مذاکرات آستانه قرار گرفته و به همین جهت هم نقش جدی در جریان میدانی سوریه ندارد. از جهت دیگر، مسئله جزئیات توافق هم هست چراکه رکس تیلرسون، وزیر خارجه امریکا می‌گوید که هنوز توافقی در خصوص جزئیات به دست نیامده است.
این نکته‌ای درخور توجه و عجیب است چراکه بنابر همین جزئیات است که نحوه اجرای آتش‌بس معلوم می‌شود و حالا که تاریخ شروع آتش‌بس برای روز یک‌شنبه تعیین شده، معلوم می‌شود ترامپ و پوتین بیشتر می‌خواسته‌اند توافقی را به رسانه‌ها اعلام کنند تا آنکه در واقع امر اتفاقی بیفتد و آتش‌بسی با در نظر گرفتن جوانب آن در جنوب غرب سوریه برقرار شود.
جنبه سیاسی دیدار و توافق پوتین و ترامپ جدای از تأثیر یا عدم‌تأثیر در وضعیت میدانی سوریه، از نظر سیاسی اهمیت قابل توجهی دارد تا آنجا که می‌توان گفت بر اصل نشست گروه ۲۰ سایه انداخته است.
این اهمیت از آن جهت تشدید می‌شود که روابط روسیه و امریکا از زمان الحاق شبه‌جزیره کریمه به روسیه در سه سال قبل تا کنون سرد بوده تا آنجا که پوتین در نشست قبلی گروه ۲۰ دیداری با باراک اوباما، رئیس‌جمهور سابق امریکا، داشت که آن هم دیداری سرد بود تا آنکه نشانه‌ای از گفت‌وگویی گرم داشته باشد، چه رسد به اینکه توافقی به دنبال داشته باشد. حالا ترامپ می‌تواند نشان بدهد آن دوره تمام شده و توانسته در نخستین دیدارش دست‌کم معامله‌ای در پرچالش‌ترین منازعه موجود در عرصه بین‌الملل به دست بیاورد و همین نیز می‌تواند مقدمه‌ای باشد برای معامله‌های بعدی. از طرف دیگر، پوتین هم از این نمایش ترامپ استقبال می‌کند چراکه برای او به معنای شروع فصلی از کاهش تنش با غرب است تا شاید در قبال آن و بدون کوتاه آمدن در خصوص کریمه، زمینه رفع یا دست‌کم کاهش تحریم‌های غرب علیه روسیه فراهم شود. در هر صورت، ترامپ با پوتین و جدای از مشکلاتش با دیگر رهبران گروه ۲۰ به توافقی رسید که بیشتر از جدی بودن و تأثیر واقعی آن، جنبه نمایشی این توافق اهمیت دارد و حکم گام نخستین دارد تا هر دو در گام‌های بعدی از سردی این سه سال در روابط دو کشور بکاهند و دوره‌ای از روابط نزدیک و همکاری را شروع کنند.
منبع: روزنامه جوان
