به گزارش مشرق، حجت الاسلام ابوالحسن نواب رئیس دانشگاه ادیان و مذاهب در گفتگو با مهر، با اشاره به جایگاه معنویت در دنیای امروز گفت: دنیای متمدن بواسطه یک اشتباه، دین را در جامعه نابود کرد . با نابودی دین در جامعه، بشر از فطرتش دور ماند و دنیا با مشکلات بسیار بسیار جدی روبه رو شد.
وی افزود: این مشکلات دنیا را به مخاطره انداخت که مباحثی چون پایه خانواده، اخلاق، محیط زیست، همزیستی مسالمت آمیز، صلح جهانی و... از مهمترین چالشهای بشر شد چراکه انسان در این دوره نسبت به همه چیز تعدی کرد. از آن پس بود که بزرگان اندیشه جهان دیدند که با این روند بشر تا چندی دیگر نابود می شود بنابراین تصمیم به جایگزینی مفاهیمی به جای دین گرفتند که یکی از آن مسئله "معنویت" بود.
وی به دو نوع معنویت گرایی در جهان اشاره کرد و گفت: دین متشکل از سه جزء اخلاق، اعتقادات و عبادات است. آیا این معنویتی که اینها سراغ آن می روند در دنیای امروز معنویت با دین است یا بدون دین است.
حجت الاسلام نواب افزود: معنویت بدون دین که تکلیف آور نیست مشکلی از مشکلات بشر حل نمی کند بنابراین ارزشی هم ندارد حالا می خواهد گسترده شده باشد یا نه. وقتی بشر ملزم به انجام یا ترک کاری نمی شود و باید و نبایدی به دنبال آن معنویت نیست، چه فایده ای دارد؟ اما اگر معنویت جزئی از دین و همراه و برای دین باشد، به دنبالش تکلیف و باید و نباید است و این معنویت انسان را از پرتگاه نابودی نجات می دهد.
رئیس دانشگاه ادیان و فرق قم یادآور شد: در این شرایط گروهی به معنویت دسته اول و برخی به معنویت دسته دوم روی آوردند چون به هر حال بشر آن بنای اصلی دین را تخریب کرده و بی صبرانه به دنبال برگرداندن همان است. برخی از دین گریزان به فکر این هستند که جایگزین قلابی برای دین درست کنند و یا معنویتهای بدون دین درست کنند.
وی تأکید کرد: در معنویت بدون دین مثلا وقتی گفته می شود سقط جنین کار غیراخلاقی و غیرمعنوی است می گویند خب باشد اما وقتی مرتکب آن می شود حکم اخلاقی آن چیست؟ این گزاره اخلاقی چه ارزشی دارد؟ اما اگر این گزاره اخلاقی به دین گره بخورد که این کار غیراخلاقی است و دین می گوید این کار غیراخلاقی را انجام نده پس من نباید این کار را انجام دهم در نتیجه این می شود ارزش.
وی به تشریح دلایل گرایش بشر امروز به معنویت پرداخت و یادآور شد: بشر در قرون وسطی به دلیل سختگیری های کلیسا از دین زده شد و بعد از آن با فاجعه های مختلف رویرو و متوجه شد که به دلیل دوری از دین دست به تخریب همه چیز زده است. بنابراین الان بشر به یک نقص رسیده است؛ هرچند که هنوز برخی نمی خواهند به شکل درست این نقص را جبران کنند بلکه می خواهند با معنویتهای کاذب نیاز بشر را به صورت غیرواقعی رفع کنند.
حجت الاسلام نواب افزود: بشر به معنویت نیاز دارد و باید به معنویتی که جزئی از ادیان است برگردد که البته اقداماتی در این جهت در حال انجام است اما آیا این اقدامات کافی است؟ خیر. در مقابل آن تخریبها هنوز کافی نیست.
وی تحکیم پایه های دین را یکی از راههای ارتقای معنویت فردی و اجتماعی دانست و گفت: بشر نیاز به یک ساختمان کامل معنوی در وجود خویش دارد که یک زیربنای عقیدتی کامل در وجودش شکل گیرد و بر اساس آن اخلاق، معنویت و بایدها و نبایدهای دینی در آن شکل گیرد. اعتقاد، اخلاق و عمل به احکام به مانند رابطه شاخه و ریشه درخت بر یکدیگر تأثیر و تأثر متقابل دارند.
رئیس دانشگاه ادیان و مذاهب قم در پایان تصریح کرد: اگر آدم اخلاق و معنویت نداشته اما اعتقاد و احکام داشته باشد آن هم ارزش ندارد چون آنچه که ضریب امنیت روحی و روانی، فردی و اجتماعی را تقویت می کند اخلاق و معنویت توأمان است که می تواند جامعه را به اصلاح بکشاند.
