به گزارش مشرق، این کاهش درحالی اتفاق افتاده که تراکم جمعیتی کشور به سن ازدواج رسیده است و در حال حاضر حدود 12 میلیون جوان مجرد در سن ازدواج در کشور وجود دارد که چهار میلیون آنها بالای 28 سال دارند که این موضوع نشان از یک بحران بزرگ دارد.

طبق بند یک اصل 43 قانون اساسی، نظام اقتصادی جمهوری اسلامی ایران وظیفه حمایت از تشکیل خانواده را دارد؛ با این حال در شرایط فعلی، اصلی‌ترین مانع برای تشکیل خانواده پیش روی جوانانی که تمایل به ازدواج دارند، اما قادر به ازدواج نیستند، مسائل اقتصادی است.

پسر و دختر برای تأمین هزینه‌های اولیه ازدواج، هرکدام به حداقل 20 میلیون تومان سرمایه نیاز دارند که رقم بالایی بوده و با وام 10 میلیون تومانی فعلی ازدواج سازگار نیست.

تنها سیاست کشور در حمایت از ازدواج جوانان، وام ازدواج است که تا سال 94 برای هر یک از زوجین سه میلیون تومان بود، اما با تغییر این قانون در بودجه 95، به ده میلیون تومان برای هریک از زوجین افزایش یافت.

بانک مرکزی قول داده بود که ماهانه 150 هزار وام ازدواج بدهد، اما این عدد محقق نشد و تقریبا کمتر از 100 هزار تای آن محقق شد و الان حدود بیش از 500 هزار جوان در صف دریافت وام ازدواج هستند.

طبق آمار بانک مرکزی، بانک‌ها در مجموع حدود 150 هزار میلیارد تومان منابع قرض‌الحسنه (پس از کسر سپرده قانونی) در دو قالب سپرده قرض‌الحسنه پس‌انداز به حجم 50 هزار میلیارد تومان و سپرده قرض‌الحسنه جاری به حجم 100 هزار میلیارد تومان از مردم با نرخ صفر درصد جذب کرده‌اند.

از این مقدار، بانک‌ها تنها حدود 45 هزار میلیارد تومان آن را به صورت قرض‌الحسنه وام داده‌اند که سهم تسهیلات ازدواج از آن در سال 95 حدود 9800 میلیارد تومان بوده است؛ این درحالی است که طبق آمارهایی که پیش از این معاونت نظارتی بانک مرکزی منتشر کرده بود، سهم وام قرض‌الحسنه کلان مدیران بانکی از این منابع بیش از 12 هزار میلیارد تومان است.

همچنین بانک‌ها از 97 هزار میلیارد تومان سپرده قرض‌الحسنه جاری مردم، به دلیل خلأ قانونی هیچ مقدار را به مصارف قرض‌الحسنه اختصاص نداده و به سبب انحصاری که دارند از این منابع کسب سود می‌کنند.

کارشناسان معتقدند می‌توان حتی رقم ده میلیون تومانی را به 20 میلیون تومان افزایش داد.

براحتی می‌توان وام ازدواج را 20 میلیون تومان کرد

غلامرضا مصباحی‌مقدم، نماینده سابق مجلس درباره امکان‌سنجی افزایش وام ازدواج به 20 میلیون تومان گفت: به دلیل این‌که درآمدهای جاری و پس‌انداز به عنوان قرض‌الحسنه محسوب می‌شوند، بانک‌ها علی‌القاعده نباید این پول‌ها را سرمایه‌گذاری کنند.

مصباحی‌مقدم با بیان این‌که بانک‌ها در سال 95 حدود 10 هزار میلیارد تومان وام ازدواج دادند، گفت: درحالی‌که کل منابع قرض‌الحسنه رقمی معادل 150 هزار میلیارد تومان است و در صورت عزم اجرایی، براحتی می‌توان این رقم را در مورد وام ازدواج افزایش داد.

عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام ادامه داد: جالب اینجاست که سال گذشته وقتی صحبت از وام 10 میلیونی ازدواج به میان آمد و مجلس قبل مصوب کرد که دولت مکلف است وام ازدواج را از سه میلیون تومان به ده میلیون تومان افزایش دهد، بانک‌ها می‌گفتند نمی‌شود و نداریم، اما امروز مشخص شد که اتفاقا پول دارند و تمام این اظهارات بهانه است.

مصباحی‌مقدم با تاکید بر این‌که هم‌اکنون وام ازدواج براحتی به 20 میلیون تومان قابل افزایش است، تصریح کرد: منابع موجود است و این امکان هم از لحاظ عملی و هم از لحاظ نظری در شرایط کنونی امکان‌پذیر است.

بهانه‌جویی بانک‌ها

ناصر موسوی‌لارگانی، نماینده مجلس نیز با تائید این موضوع که حتما باید بزودی وام ازدواج به 20 میلیون تومان افزایش یابد، گفت: آنها که می‌گویند این مساله امکان ندارد، فقط بهانه‌جویی می‌کنند.

وی تصریح کرد: 10 میلیون تومان کنونی نه برای پسر و نه برای دختر کافی است. با این 10 میلیون تومان حتی دختر نمی‌تواند یک یخچال بخرد چه برسد به کارهای دیگر. پسر نیز باید چند برابر 10 میلیون تومان فراهم کند تا بتواند پول رهن خانه را بدهد، بنابراین افزایش وام ازدواج به 20 میلیون تومان هم شدنی و هم امکان‌پذیر است.

وی با انتقاد از رفتار برخی بانک‌ها و مسئولان دولتی در ماجرای افزایش وام ازدواج از سه به 10 میلیون تومان اظهار کرد: یادم هست سال گذشته که قرار بود وام ازدواج از سه میلیون به 10 میلیون تومان افزایش یابد، بسیاری از بانک‌ها در کنار مسئولان دولتی به عنوان نمایندگان دولت نسبت به افزایش وام ازدواج به 10 میلیون تومان مخالف بودند و می‌گفتند امکان افزایش وام از سه به 10 میلیون تومان نیست. استدلال دولتی‌ها و بانک‌ها این بود که منابع نداریم و به همین دلیل بهانه‌جویی می‌کردند.

عضو کمیسیون اقتصادی مجلس توضیح داد: این درحالی است که اگر بگوییم بانک‌ها منابع ندارند، اشتباه است و فقط اراده نیست، بانک‌ها منابع زیادی به عنوان قرض‌الحسنه دارند. الان بانک‌ها 150 هزار میلیارد تومان منابع قرض‌الحسنه دارند، درحالی که فقط در سال 95، چیزی حدود 9800 میلیارد تومان آن را وام ازدواج داده‌اند.

موسوی‌لارگانی افزود: همین الان متاسفانه باید بگویم سختگیری و بهانه‌گیری برای دادن وام ده میلیونی وجود دارد و به همین دلیل نیز خیلی از جوانان نیز از گرفتن وام ده میلیونی ازدواج منصرف می‌شوند.

مجلس دست به کار شود

دکتر حجت‌الله عبدالملکی، اقتصاددان هم با تائید امکان‌سنجی افزایش وام ازدواج به 20 میلیون تومان گفت: این امکان براحتی وجود دارد، اما باید مسئولان دولتی بخواهند تا این اتفاق بیفتد. لازم است نمایندگان مجلس دراین باره طرحی تنظیم کنند تا افزایش وام ازدواج به 20 میلیون تومان به قانون تبدیل شود.

وی افزود: مطمئنا دراین باره مقاومت‌هایی از سوی بانک‌ها و برخی از دولتی‌ها صورت خواهد گرفت، همان‌طور که برای افزایش وام سه میلیونی از سه به 10 میلیون تومان، هم بانک‌ها مخالف بودند و هم مقامات پولی و مالی دولت یازدهم، اما این اتفاق بالاخره رخ داد.