به گزارش مشرق، "بعضی میگویند چرا در این هفتهها افتتاحها افزایش یافته است، فکر میکنند افتتاح چراغ لامپ است که ما بزنیم افتتاح شود، بلکه چهار سال زمان برده است، در این مدت هر طرحی که تکمیل شود به خاطر دلواپسها یک روز صبر نمیکنیم و آنرا افتتاح میکنیم، اکنون دیدیم دلواپسها علاوه بر برجام برای افتتاح هم نگران میشوند." این عبارتی بود که روز گذشته حجت الاسلام حسن روحانی رئیس جمهور در مراسم بهره برداری از فاز نخست پالایگشاه ستاره خلیج فارس به زبان آورد. این در حالی است که فاز نخست این پالایشگاه هنوز به تکمیل نیست.
با توجه به ملاحظات اقتصادی و اصول ایمنی، در هیچ جای دنیا تا زمانی که یک فاز پالایشگاهی به طور کامل به بهره برداری نرسیده باشد، قسمتی از آن را افتتاح نمیکنند اما دولت یازدهم این کار را انجام داد.
پالایشگاه ستاره خلیج فارس، ابر پروژه صنعت پالایش کشور است که طراحی و آغاز عملیات اجرایی آن به سال 1385 بر میگردد. در ابتدا قرار بود 70 درصد از هزینه سرمایهگذاری این پالایشگاه توسط فاینانس خارجی تامین شود، حتی شرکتهای اسنمپروجتی ایتالیا به عنوان پیمانکار اصلی و گلدنگروپ به عنوان متولی خرید کالا انتخاب شدند. اما پس از تشدید تحریم ها امکان استفاده از فاینانس خارجی از بین رفت و پیمانکاران خارجی نیز به مرور از پروژه انصراف دادند. در سال 1390، تکمیل روند ساخت به شرکت فرادست انرژی فلات (یکی از شرکتهای تابعه قرارگاه خاتمالانبیاء(ص) ) به عنوان پیمانکار اصلی پروژه سپرده شد.
در مورد تامین مالی پروژه نیز تزریق 1 میلیارد دلار به طور مستقیم توسط وزارت نفت در مرداد ماه سال 1391، موجب تسریع روند توسعه این پالایشگاه شد تا اینکه نهایتا پروژه پالایشگاه ستاره خلیج فارس با 69 درصد پیشرفت فیزیکی به دولت یازدهم تحویل شد. شکل زیر که براساس اطلاعات موجود در گزارش عملکرد سالانه این پالایشگاه در سال 1395 تهیه شده است درصد پیشرفت پروژه در سالهای مختلف را نمایش میدهد.
* آمارسازی به سبک دولت یازدهم / وقتی روحانی با زنگنه و سایت دولت در آمار سازی هماهنگ نیست
خبرگزاری رسمی وزارت نفت (شانا) نیز در 7 اسفند 1392 در حاشیه بازدید زنگنه از طرح پالایشگاه ستاره خلیج فارس، درصد پیشرفت فیزیکی این طرح را همین رقم یعنی 69 درصد اعلام کرد. (لینک خبر) اما روز گذشته و در جریان افتتاح ناقص واحد بنزین سازی فاز اول این پالایشگاه سه فازی، ارقام مختلف و عجیبی از سوی روحانی و زنگنه در مورد پیشرفت فیزیکی این پروژه بیان شد. روز گذشته روحانی میزان پیشرفت این پروژه تا سال 92 را 40 درصد، زنگنه 47 درصد و خبرگزاری دولتی ایرنا آن را 30 درصد اعلام کردند! فارغ از اینکه سال گذشته، گزارش عملکرد این پالایشگاه به دور از بازیهای انتخاباتی آن را 69 درصد ذکر کرده بود، لااقل خوب بود رئیس جمهور، وزیر نفت و خبرگزاری رسمی دولت ارقام خود را برای باورپذیری بیشتر مردم با یکدیگر هماهنگ و یکسان میکردند. روحانی که در جریان سفر خود به بندرعباس تلاش داشت با پیش کشیدن مسئله دلواپسان، افتخار بهره برداری از این پروژه را نیز به نام خود ثبت کند، گفت: «ما هر طرحی که تکمیل شود را به خاطر دلواپسها یک روز هم صبر نمیکنیم و افتتاح میکنیم. فکر میکردیم دلواپسها برای برجام دلواپس هستند اما بعد دیدیم که برای افتتاح هم دلواپساند!»
تمام این مسائل در حالی است که وزیر نفت در جلسه رای اعتماد خود از مجلس شورای اسلامی در سال 92 وعده افتتاح تمام فازهای این پالایشگاه را داده و گفته بود: «اتمام طرحهای تولید بنزین در پالایشگاهها و به ویژه به نتیجه رساندن مرحله به مرحله پالایشگاه ستاره خلیج فارس از اولویتهای ماست.» گفتنی است پالایشگاه ستاره خلیج فارس شامل سه فاز 120 هزار بشکهای (جمعا 360 هزار بشکه در روز) است که قرار بود تمام آنها در دولت یازدهم افتتاح شود تا واردات بنزین قطع گردد و ایران به صادر کننده بنزین تبدیل شود، اما این اتفاق تا روزهای پایانی دولت به وقوع نپیوست و هنوز حتی فاز اول آن نیز برای بهره برداری کامل آماده نیست و فقط قسمت بنزین سازی آن روز گذشته به بهره برداری رسید.
شایان ذکر است وعده افتتاح فاز اول این پالایشگاه بیش از 5 بار در دولت یازدهم به تعویق افتاد. جدول زیر وعدههای محقق نشده توسط مسئولین دولت را نشان میدهد:
در نهایت هم حتی یک فاز از این پالایشگاه در دولت یازدهم به بهره برداری نرسید و در حالی که پیگیری از مسئولین پالایشگاه حای از این است که زمان افتتاح کامل از فاز اول آن اواسط تابستان امسال اعلام شده است، حسن روحانی برای افتتاح ناقص این فاز و در واقع فقط برای افتتاح بخش بنزین سازی آن، راهی بندر عباس شد. این در حالی است که در هیچ جای دنیا تا زمانی که یک فاز پالایشگاهی به طور کامل به بهره برداری نرسیده باشد، قسمتی از آن را افتتاح نمی کنند زیرا این اقدام هم از نظر اصول ایمنی و هم از نظر اقتصاد فرایند به هیچ وجه قابل تایید نیست. محصولات فاز اول این پالایشگاه عبارتند از بنزین، گازوئیل، نفت سفید و گازمایع. این در حالی است که فرایند تصفیه و شیرین سازی سایر فراوردهها به غیر از بنزین هنوز آماده نیست و معلوم نیست دولت چه تدبیری برای آنها خواهد اندیشید و آنها را به چه قیمتی خواهد فروخت.
در تصویر بالا که از گزارش های رسمی مسئولان پالایشگاه به وزارت نفت است ، قسمت های زردرنگ واحدهای افتتاح شده ی فاز 1 هستند. قسمت هایی که با خط قرمز دور آنها مشخص شده، واحدهای باقی مانده از فاز 1 هستند. موارد بی رنگ هم واحدهای مربوط به فازهای 2 و 3 هستند که بهره برداری نشده اند و فعلا بحثی هم روی آنها نیست.
پیمانکار این طرح که یکی از شرکتهای تابعه قرارگاه خاتم الانبیاء(ص) است، در حال کار بر روی این پروژه است تا بهره برداری کامل از فاز نخست آن در میانه تابستان سال جاری محقق شود.