به گزارش مشرق، دکتر «محمد جواد ظریف» وزیر خارجه ایران در گفت‌وگو با شبکه المیادین، در مورد محورهای مختلفی به اظهار نظر پرداخت.

خبرنگار المیادین در ابتدا با بیان اینکه جهان با انتخاب «دونالد ترامپ» به ریاست‌جمهوری آمریکا وارد مرحله جدیدی شده و تأثیرات این انتخاب بر منطقه و در وهله اول بر روی ایران حتمی است و اینکه تهدیدات علیه ایران در برهه اخیر افزایش داشته و اسرائیل و عربستان برای مقابله با نفوذ ایران تحرکات تازه‌ای آغاز کرده‌اند؛ از دکتر ظریف این سؤال کلیدی و کلی را پرسید که ایران در برابر این فشارهای فزاینده چه اقداماتی را در پیش خواهد گرفت؟

او سؤال خود را جزئی‌تر کرده و پرسید که آیا احتمال اقدام نظامی علیه ایران می‌رود؟

احتمال جنگ علیه ایران و یک توصیه به عربستان

وزیر خارجه ایران در پاسخ تأکید کرد: در حقیقت چنین اعتقادی ندارم، ایران از چهار دهه پیش با این گونه تهدیدات مواجه است و برخی در منطقه و خارج از آن راههای مختلفی را برای فشار علیه ایران به کار گرفته‌اند.

همچنین می‌دانید که ایران با هشت سال جنگ مواجه بود؛ به طوریکه که تمامی جهان از صدام حسین متجاوز حمایت می‌کرد و همسایگان ما در خلیج فارس در کنار قدرت‌های جهانی از صدام حمایت مالی و تسلیحاتی کردند و به او سلاح شیمایی دادند اما او نتوانست پیروز شده و ملت ایران را به زانو در آورد.

دکتر ظریف افزود: در طول این جنگ و پس از آن تا کنون آمریکا، ایران را از دست‌یابی به راههای دفاع از خود محروم کرد اما مردم ایران با آن مقابله کرده و به توسعه راههای دفاع از خود اقدام کردند. آمریکا سال‌هاست که تحریم‌هایی علیه ایران وضع کرده و نام آن را تحریم‌های محدود کننده در سطح بالا نامیده است. سخنانی که ترامپ می‌گوید در حالی است که پیش از او دولت اوباما سخت‌ترین تحریم‌ها را در تاریخ آمریکا علیه ایران به کار گرفت اما هیچ کدام یک از آنها موفقیت آمیز نبود.

ظریف در ادامه دلیل روی آوردن اوباما به مذاکره با ایران را درک آمریکا از بی اثر بودن تحریم و فشار دانست.

وزیر خارجه ایران همچنین به کشورهای منطقه این توصیه را کرد که هیچ زمانی حتی فکر این را هم در سر نداشته باشند که کشوری خارج از منطقه آمده و بر ایران فشار بیاورد.

او در ادامه با نام بردن از کشورهای منطقه خلیج فارس به خصوص عربستان، همکاری با هدف تضمین صلح را ضروری دانست و گفت: باید در کشورهای مختلف از جمله بحرین و یمن صلح بر قرار کنیم و به مردم سوریه این اجازه را بدهیم که تصمیماتش را خود گرفته و سرنوشتش را تعیین کند و معتقدم که لبنان نمونه موفقیت‌آمیزی از این است که اجازه داده شد مردم این کشور خودشان تصمیم بگیرند.

تهدیدات اسرائیل

در ادامه این گفت‌وگو خبرنگار المیادین درباره تهدیدات و اقدامات اسرائیل علیه ایران سؤال کرد و دکتر ظریف چنین پاسخ داد که اسرائیل تهدیدات علیه ایران را پوششی برای جنایات خود قرار داده است.

او در این باره افزود: اسرائیل هر روزه حقوق فلسطینی‌ها را نقض کرده و بزرگترین و تنها تهدید اتمی در منطقه و جهان محسوب می‌شود و تا کنون اقدامات خصمانه‌ای علیه مردم منطقه از جمله لبنان، فلسطین، اردن و سوریه و تقریبا همه کشورها حتی مصر انجام داد و این کشورها هر کدام یک روز با تجاوزات اسرائیل مواجه بودند اما اسرائیل سال‌هاست که این تهدیدات واهی علیه ایران را پوششی قرار داده است تا در ورای آن به جنایات خود ادامه داده و ایران را یک تهدید امنیتی معرفی کند اما روند توافق هسته‌ای تمامی آن تلاش‌ها را به شکست کشاند و اکنون نتانیاهو تمام تلاش خود را به کار گرفته و از جمله دستاویز تاریخ شده و ایرانی را که بارها یهودیان را نجات داده متهم می‌کند که تلاش دارد آنها را نابود کند.

دکتر ظریف با بیان اینکه ما اساسا اسرائیل را به رسمیت نمی‌شناسیم، اینکه توئیت‌هایی بین او و نتانیاهو در شبکه اجتماعی توئیتر رد و بدل شده است را رد و در ادامه تأکید کرد که ایران همواره اتباع پیروان موسای نبی (علیه السلام) را محترم شمرده است و هر مسلمانی باید همه انبیاء را تکریم کند و در ایران گروه بزرگی از یهودیان هستند و حتی نماینده‌ای هم در پارلمان دارند و ادامه باید گفت که چنین سخنانی واهی است.

دونالد ترامپ دیر یا زود توافق هسته‌ای را اجرا می‌کند

وزیر خارجه ایران در پاسخ به اینکه آیا ترامپ توافق هسته‌ای با ایران را نقض می‌کند، تأکید کرد که این توافقی میان ایران و آمریکا نیست و یک توافق چند جانبه است و حمایت شورای امنیت را نیز در کنار خود دارد و یک توافقی میان همه است البته باید نتانیاهو را بعلاوه برخی حامیان صهیونیست‌ها در آمریکا مستثنی کنیم اما دیگران همگی معتقدند که این توافق بهترین ضمانت برای تضمین امنیت و صلح و ثبات منطقه‌ای است.

او در ادامه با بیان اینکه نتیجه عکس سیاست فشار، باعث شد تا اوباما به سوی مذاکره با ایران روی آورد، تأکید کرد که دیر یا زود دولت جدید آمریکا نیز یقین خواهد کرد که بهترین راه این است که توافق را اجرا کند.

دکتر ظریف اما این نکته را نیز بیان کرد که ایران خود را برای هر احتمالی آماده کرده است و اگر توافق کارایی خود را از دست بدهد ایران نیز این امکان را دارد که برنامه خود را به سرعت به راه بیاندازد.

دکتر محمد جواد ظریف در پاسخ به وجود ارتباط میان دولت ایران و آمریکا، این موضوع را رد و تأکید کرد که همه ارتباطات در چارچوب نظارت بر انجام صحیح توافق هسته‌ای و کمیته مشترک برجام است.

رویارویی با ایران به نفع عربستان نیست

المیادین درباره تأثیر عربستان و اسرائیل در تصمیمات ترامپ درباره توافق هسته‌ای سؤال کرد و دکتر ظریف نیز در این باره گفت: از ابتدا عربستان و رژیم صهیونیستی تلاش کردند تا همه را از دست‌یابی به توافق منع کنند و همه راههای نفوذ و لابی‌گری را به کار گرفتند و این مسأله‌ای سری نیست و بعد از پایان مذاکرات نیز در ژوییه 2015 این دو تلاش کردند از اجرای توافق از طریق کنگره و دیگر کانال‌ها جلوگیری کنند و در حال حاضر نیز گمان نمی‌کنم از این روند خود دست برداشته باشند اما به نظر من آنها اشتباه می‌کنند و سیاستی که در پیش گرفته‌اند عاقلانه نیست مخصوصا برای عربستان؛ ما اسرائیل را به رسمیت نمی‌شناسیم و روابطی هم نداریم اما عربستان یک کشور اسلامی است و اعتقاد داریم که می‌توان روابط خوبی را با عربستان برقرار کرد.

«لانا مدوّر» خبرنگار المیادین در ادامه‌ی این گفت‌وگو از دیدار میان جانشین ولیعهد عربستان با دونالد ترامپ سؤال کرد و گفت که مسائل برخلاف چیزی که آقای ظریف می‌گوید در حال پیش رفتن است.

رئیس دستگاه دیپلماسی ایران در این باره گفت: از مضمون رایزنی‌ها مطلع نیستم اما مطمئن هستم که آنها به سیاست خود در استمداد از طرف‌های خارجی برای اعمال فشار علیه ایران ادامه می‌دهند و بار دیگر همسایه سعودی خودمان را نصیحت می‌کنم که بهترین تصمیم این است که بجای دشمنی، ایران را شریک خود قرار دهد و روند فعلی آنها در راستای منافعشان نیست و به همه ضربه می‌زند.

وزیر خارجه ایران درباره ائتلاف کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس به خصوص عربستان با اسرائیل علیه ایران، این مسأله را مایه تأسف دانست و گفت: متأسفانه می‌بینیم که کشورهای اسلامی در کنار کسانی ایستاده‌اند که دشمنی با کشورهای اسلامی را ترویج می‌کنند. ایران دوست جهان اسلام است و در قلب جهان اسلام قرار دارد و ما آماده گفت‌وگو با آنها بر پایه احترام متقابل است تا در امور داخلی یکدیگر دخالت نشود و مواضع خصمانه گرفته نشود و هنگامی که ما به تاریخ رجوع می‌کنیم می‌بینیم که هیچ زمانی ما اقدام خصمانه‌ای علیه همسایگانمان در پیش نگرفته‌ایم. ما پیش از این حمله صدام به کویت را محکوم کردیم اما آنها او را در هشت سال جنگ علیه ایران حمایت کردند.

خبرنگار المیادین در ادامه به دکتر ظریف گفت که شما منافع استراتژیک این کشورها را در یمن، سوریه و عراق هدف قرار داده‌اید.

وزیر خارجه ایران در پاسخ گفت: در واقع ما اعتقاد داریم که این کشورها تصمیمات غلطی را گرفته‌اند و ما اشتباهی نکرده‌ایم. این ما نبودیم که از صدام حسین در جنگ حمایت کردیم و این اشتباه ما نیست که بدون دلیل یمن برای دو سال است که بمباران می‌شود و اینکه زیرساخت‌های یمن نابود می‌شود کار ما نیست. اینکه آنها از جنبش طالبان در افغانستان یا از داعش و جبهة النصره در سوریه و عراق حمایت می‌کنند از اشتباهات ما نیست.

ما معتقد به این نیستیم که باید طرفی را از کشورهای اسلامی مستثنی کنیم ما باید در کنار یکدیگر برای پیشرفت جهان عرب و اسلام اقدام کنیم و نیازی به مقابله نیست. به هر حال آنها تصمیمات اشتباهی گرفتند و باید خودشان را سرزنش کنند و نه ایران را.

دکتر محمد جواد ظریف در پاسخ به سؤالی درباره موضوع فلسطین و مسأله از سر گیری مذاکرات، نیز تأکید کرد که اسرائیل هیچ زمانی اماده مذاکره نبوده است و رژیمی است که بر اساس دشمنی و نقض حقوق مردم فلسطین بنا نهاده شده است و هیچ تغییری در این سطح نداشته است و به هیچ وجه آماده این نیست که به کمترین خواسته‌های فلسطینی‌ها توجه کند.

دکتر ظریف درباره این که آیا تشکیلات خودگردان آماده همکاری با ایران است یا نه نیز تأکید کرد که ایران آماده کمک در راستای بازگرداندن وحدت فلسطینی‌هاست و این قضیه در اولویت قرار دارد.

وزیر خارجه ایران همچنین درباره احتمال جنگی تازه از سوی اسرائیل علیه غزه یا لبنان نیز گفت که رژیم صهیونیستی در جریان تجاوزات اخیر علیه غزه و لبنان این درس را گرفته است که مردم فلسطین و لبنان هدف آسانی برای اسرائیل نیست.

در ادامه خبرنگار المیادین درباره ادعای وزیر انرژی اسرائیل مبنی بر تلاش ایران برای ایجاد پایگاه نظامی در نزدیکی سرزمین اشغالی سؤال کرد و اینکه اسرائیلی‌ها گفته‌اند ایران بزودی پایگاهی را در طرطوس ایجاد خواهند کرد.

وزیر خارجه ایران در پاسخ گفت: ایران هر کسی که با تروریسم مبارزه کند را یاری خواهد کرد و کمک‌های ما در سوریه در چارچوب مبارزه با داعش و جبهة النصره و گروههای مشابه صورت می‌گیرد. او در این باره به کمک ایران به بارزانی به هنگام یورش داعش اشاره کرد.

دکتر ظریف ادامه داد: ما تلاش نداریم تا در همه جا حضور داشته باشیم بلکه سعی می‌کنیم یک جبهه منسجم علیه داعش وجود داشته باشد و این چیزی است که باعث شده ما در سوریه حضور داشته باشیم اما در نهایت این تصمیمی است که باید ایران و سوریه بگیرند و به هیچ طرف دیگری ارتباطی ندارد.

گروه‌های تروریستی عامل اتحاد تهران، مسکو و دمشق است

دکتر ظریف در پاسخ به سؤال خبرنگار المیادین مبنی بر وجود اختلاف با دولت سوریه و روسیه، اظهار داشت که وجود اختلاف بین ایران و روسیه و همچنین اختلاف با دولت سوریه در دیدگاه‌ها امر عادی بوده ولی آنچه آن‌ها را متحد می‌کند این باور است که گروه‌های تروریستی حاضر در سوریه تهدیدی برای این 3 کشور و هم برای همه دنیاست.

وی با بیان اینکه نیاز واقعی برای مقابله با این گروه‌های تروریستی احساس می‌شود، گفت که بین ایران، روسیه و سوریه در زمینه‌های دیگری نیز دیدگاه مشترکی وجود دارد، از جمله اینکه برای باید بحران سوریه هرچه سریعتر راه حل سیاسی پیدا کرد؛ به گونه‌ای همه به جز تروریست‌ها در آن مشارکت داشته باشند و این ملت سوریه است که تصمیم نهایی در این زمینه را اتخاذ می‌کند.

وزیر خارجه ایران ادامه داد، ایران و سوریه دو متحد و دوست بوده و ایران و روسیه نیز همسایه مهمی برای یکدیگر به شمار می‌روند که در مواقع سخت کنار یکدیگر ایستاده‌اند.

آقای ظریف بیان داشت که بین ایران و روسیه و سوریه در برخی بندهای معین اختلاف نظر بوده و ولی هیچگونه اختلافی در خصوص مسائل مهمی وجود ندارد.

آینده روابط ایران و روسیه

وزیر خارجه ایران در مورد آینده روابط روسیه و ایران و اینکه آیا روابط دو کشور به ائتلاف راهبردی منجر خواهد شد، گفت که در روند ایجاد ائتلاف‌ها شرکت نمی‌کند و ایران روابط قوی با روسیه دارد و تهران به روابط خود با مسکو از منظر راهبرد بلند مدت نگاه می‌کند.

ظریف در پاسخ به سؤال خبرنگار المیادین مبنی بر وجود اختلاف بین تهران و مسکو در مسئله همکاری با آمریکا گفت که از نظر ایران، اگر همکاری روسیه با آمریکا در موضوع پروند سوریه تضمین کننده پایان درگیری‌ها در سوریه باشد و به حمایت آمریکا از گروه‌های تروریستی پایان دهد، ایران با آن مخالفتی ندارد. روسیه در مسیری مشارکت می‌کرد که این مسیر متضمن ایجاد راه حل برای بحران سوریه نبود برای همین تصمیم گرفت با ایران و ترکیه در مسیری که اهمیت بیشتری داشت و نتیجه می‌داد، همکاری کند.

وزیر خارجه ایران گفت که با آغاز همکاری ایران، روسیه و ترکیه در مورد سوریه گرچه همه درگیری‌ها متوقف نشده ولی در مقایسه با گذشته بهتر است.

ظریف افزود برخی از شرکای ایران،  از جمله ترکیه آمادگی کاملی برای استفاده از امکانات خود جهت فشار آوردن به گروه‌های مسلح به منظور شرکت در گفت‌وگوهای سوریه ندارد.

وی با اشاره به اینکه اوضاع انسانی در سوریه بسیار وخیم است و درد و رنج مردم سوریه طولانی شده است و ایران از هر فرصتی برای پایان دادن به این درد و رنج استفاده می‌کند.

وزیر خارجه ایران در مورد تلاش‌های ایران برای پایان دادن به بحران سوریه نیز گفت که تهران از 3 سال پیش طرحی را برای پایان دادن به درگیری‌ها ارائه کرد و ولی برخی به دنبال نتایج متفاوتی بودند.

وی ادامه داد هر راه حلی که برای بحران سوریه ارائه می‌شود باید به درد و رنج‌های مردم سوریه پایان دهد و گروه‌های تروریستی را شکست داده و به مردم سوریه آزادی و اجازه انتخاب بدهد.

ترکیه باید از مسلح شدن تروریست‌ها جلوگیری کند

وزیر خارجه ایران در مورد انتقادات ترکیه از ایران در کنفرانس مونیخ آلمان نیز گفت که قصد تفسیر رفتار ترکیه را ندارد ولی روابط دو کشور مهم بوده؛ چرا که ترکیه همسایه و یکی از کشورهای تأثیر گذار در منطقه است و اینگونه ادامه داد که آنکارا باید از دست یابی گروه‌های تروریستی به سلاح و نیروهای جدید جلوگیری کند.

وی با بیان اینکه ایران و ترکیه در زمینه اقتصادی همکاری دارند، اظهارات برخی از مقامات ترکیه دوستانه و مناسب نبوده و ابراز امیدواری کرد که تکرار نشود.

وزیر خارجه ایران در پاسخ به این سؤال که آیا ایران از موضع روسیه نسبته به کشورش در قبال اسرائیل اطمینان دارد، گفت که  ایران به ملت خود تکیه و اعتماد دارد و از این رهگذر بود که توانست همه تلاش‌ها علیه خود را دفع کند و تهران همیشه تلاش کرده به صورت جدی و صادقانه در همه مسائل با روسیه همکاری کند.

رئیس دستگاه دیپلماسی ایران در مورد اقدامات ترکیه در شمال سوریه و تلاش برای مشارکت در عملیات آزادسازی شهر رقه نیز گفت که تهران معتقد است که وجود نیروهای آنکارا در سوریه به تقویت ثبات و امنیت در منطقه منجر نخواهد شد.

وی با بیان این نکته که ایران با ترکیه در مورد سوریه اختلافات اساسی دارد ولی دو طرف توانستد به زمینه مشترکی دست یابند و آن توافق بر ضرورت جلوگیری از خونریزی بیشتر در سوریه و توقف درگیری‌ها در این کشور بود.

وزیر خارجه ایران در مورد روابط تهران با کشورهای عرب حاشیه  خلیج فارس گفت که ایران بنا بر اصول خود به دنبال ایجاد روابط دوستانه با همه کشورهای عرب خلیج فارس است ولی برخی از همسایگان علاقه زیادی دارند که فشارهای بین‌المللی و تحریم‌ها علیه ایران وضع شود و متأسفانه در گذشته منافع خود را مشخص کرده و آن‌ را به تحریم‌ها و فشارهای بین‌المللیعلیه تهران گره می‌زدند به همین دلیل این کشورها از موفقیت توافق هسته‌ای ناراحت‌اند.

ظریف در مورد احتمال بازگشت روابط ایران و عربستان به وضعیت سابق به ویژه بعد از سغر حسن روحانی به کویت، گفت که ایران از زمان جنگ عراق علیه خود همیشه به دنبال تشریک مساعی با کشورهای همسایه خود بود و این سیاست، تنها سیاست روحانی یا دولت معینی نیست بلکه این سیاست ایران از چند دهه گذشته بوده و هست.

وی ادامه داد، این مسئله همچنین به آمادگی همسایگان نیز برمی‌گردد و سفر روحانی به کویت و نامه‌ای که از این کشور دریافت شد و پاسخ رئیس جمهور به این نامه، همه در راستای وجود تمایل مشترک برای خروج از این سناریوی ناراحت کننده است که همه دچار آن شده‌اند.

وزیر خارجه ایران به سفرهای خود به کویت و قطر اشاره کرد و گفت که در این سفرها بر آمادگی ایران برای خروج از این وضعیت تأکید کرده و دوباره بر این آمادگی تهران تأکید می‌کند و این مسئله‌ای است که آمادگی طرف‌های سعودی  و نیز این نکته را می‌طلبد که عربستانی‌ها پی به چالش‌هایی که همه را تهدید می‌کند ببرند.

وی ادامه داد:‌ معتقدیم تروریسم افراطی تهدیدی است برای عربستان همانگونه که دولت عراق و سوریه با این تهدید روبه رو هستند. عربستانی‌ها هرگاه یقین پیدا کنند که تروریسم آن‌ها را نیز تهدید می‌کند، برای مشارکت در تلاش‌های مشترکی که اجازه ارتقای روابط دوجانبه را می‌دهد، آمادگی خواهند داشت.

وزیر خارجه ایران در پاسخ به این سؤال خبرنگار المیادین که در سفر خود به قطر حامل پیام وساطت برای وضعیت بحرین به ویژه وضعیت شیخ عیسی قاسم بوده، اظهار داشت که این سفر به منظور بررسی روند روابط دوجانبه و وضعیت منطقه بوده ولی با این حال در دیدار با امیر قطر نظر ایران در خصوص رفتار دولت بحرین را منتقل کرده و آن اینکه مقابله با شخصیت‌های دینی مورد احترام بحرین، امنیت و ثبات منطقه را متزلزل می‌کند.

عربستان نباید به یمن حمله میکرد

ظریف درباره بحران یمن و تجاوز عربستان سعودی به این کشور اظهار داشت: «فکر میکنم که این جنگ نباید آغاز میشد. ما بر این باوریم که این جنگ ضرورتی نداشت و نتایج فاجعه باری در پی داشت از این روی خواستار آتش بس هستیم. ما قبل از جنگ خواستار حل و فصل مسالمت آمیز بودیم... بیشتر قربانیان در یمن افراد غیر نظامی بودند. این فاجعه بشری است که باید پایان یابد... پس از یک یا دو هفته از آغاز تجاوزات [عربستان] زمانی که اردوغان در تهران بود، طرح 4 بندی پیشنهاد دادیم مبنی بر تشکیل دولت فراگیر در یمن... ما فکر میکنیم که این جنگ هیچ هدفی ندارد و عربستان سودی نخواهد برد».

وی درباره تقسیم بندی مسلمانان به تشیع و تسنن نیز اظهار داشت: «فکر میکنم که تقسیم بندی میان سنی و شیعه فقط به سود صهیونیست‌هاست. ما به عنوان مسلمان باید همگی برای پایان دادن به این تقسیم بندی فعالیت کنیم... ایران از زمان انقلاب، همیشه به وحدت اسلامی دعوت میکند و این وحدت همیشه به عنوان شاخصه اصلی کشور و انقلاب ماست...عربستان، ترکیه، اندونزی و هر کشور اسلامی باید به این مسئله مشتاق باشد. مصر نیز همچنین. همه ما باید به پایان بخشیدن به تقسیم بندی مذهبی در جهان اسلام اشتیاق داشته باشیم».

وزیر خارجه ایران در پایان در پاسخ به این پرسش که آیا ترکیه همسایه قدر نشناسی است، خاطر نشان کرد: «فکر میکنم اظهارات ترکیه مبنی بر اینکه ایران حامی سیاست فرقه گرایی است، به خاطر این است که فراموش کرده، دولت ایران که نمیتوان آن را فرقه‌ای نامید، در طول شب بیدار بود تا هیچ دولت غیر دموکراتیکی در منطقه وجود نداشته باشد؛ این مسئله چه در جریان کودتای ترکیه باشد یا بعد از آن.