به گزارش مشرق به نقل از شبکه خبر، 4 روز پس از آنکه عبدالرضا شیخ الاسلامی، وزیر کار و رفاه اجتماعی درباره آمار ایجاد اشتغال در سال جاری و میزان تسهیلات اعطا شده برای آن، گفته بود: "آماری نداریم از مرکز آمار ایران و بانک مرکزی بپرسید"، دیروز در جلسه هیات دولت اعلام کرد : طبق برنامه ریزی دولت، علاوه بر آنکه از ابتدای امسال تا پایان شهریور، 1 میلیون شغل در کشور ایجاد شده، نرخ بیکاری نیز در مقایسه با سال گذشته، 2 درصد ( از 13.6 درصد به 11.1 درصد) کاهش یافته است؛ آماری که توسط محمد رضا رحیمی، معاون اول رئیس جمهور نیز در جلسه دیروز شورای عالی اشتغال زایی مورد تایید قرار گرفت و تکرار شد.
شیخ الاسلامی در حالی شب گذشته اعلام کرد: "بر اساس آمار ثبت شده در سامانه ملی رصد توسط استانداری ها، میزان اشتغال زایی تا پایان نیمه نخست امسال 583 هزار فرصت شغلی است که با احتساب فرصت شغلی بخش مسکن میزان اشتغال زایی در نیمه اول امسال از یک میلیون نفر فراتر است" که پیشتر گفته بود: "به هریک از استانداران اعلام کردیم اگر نتوانند میزان شغل مشخص شده برای استان خود را ایجاد کنند، باید خودشان استعفا دهند و کنار روند".
اظهارات دیروز وزیر کار و رفاه اجتماعی ، چند ماهی پس از جنجال بر سر اعلام نرخ اشتغال زایی دولت برای سال گذشته صورت گرفت؛ سخنانی که نمایندگان را به واکنش جدی درباره اعلام ایجاد 1 میلیون و 600 هزار شغل در سال 89، برانگیخت .
این واکنش ها تا آنجا پیش رفت که نمایندگان مجلس بر آن شدند رئیس مرکز آمار ایران، عادل آذر، وزیر کار و امور اجتماعی، عبدالرضا شیخ الاسلام و وزیر تعاون وقت ، محمد عباسی را با 127 رأی موافق، 2 رأی مخالف و 7 رأی ممتنع از مجموع 194 نماینده حاضر در صحن به مجلس احضار کنند تا آمار اعلام شده را "راستی آزمایی" نمایند . اما در نهایت در پی تودیع و انتصاب جنجالی در وزارت امور خارجه، در حاشیه قرار گرفت و به نتیجه مشخصی نیانجامید.
بر اساس گزارش صندوق بین المللی پول - در غیاب آمارهای نهادهای آماری - نرخ رشد اقتصادی ایران در حدود 3 تخمین زده شده است که این مساله با اشتغالزایی بالای 1 میلیون و 600 هزار همخوانی ندارد ؛ موضوعی که باعث تردید نمایندگان و زیر سئوال بردن آمار شد و از سوی ایشان به آن لقب " خوش بینانه و دور از ذهن" و حتی " یک معجزه" داده شد.
آنچه که نمایندگان در آن روزها بیان کردند، آن بود که دولت هیچ گاه در هنگام اعلام آمار ایجاد شغل، به چگونگی ایجاد شغل، نوع شغل اعم از اینکه واقعی یا کاذب است، پایدار یا موقت است و آیا می تواند حداقل درآمد برای یک خانواده را تامین کند یا خیر و همچنین میزان سرمایه گذاری صورت گرفته و تاثیر آن در اقتصاد کشور اشاره ای نمی کند.
هرکس در حد لیسانس هم اقتصاد خوانده باشد، این آمار را قبول نمی کند
مهمترین عللی که نمایندگان مجلس در باب زیر سئوال بردن رقم بالای آمار اعلام شده ذکر کردند، وارد کردن آمار گیرندگان وام خود اشتغالی، استخدامی های از پیش شاغل بوده ی آموزش و پرورش، تعریف نادرست شاغل برخلاف تعریف بین المللی آن، نرخ نزولی رشد تولید ناخالص داخلی، افزایش نیافتن نرخ بیمه شدگان کار، نیاز به سرمایه گذاری زیاد برای ایجاد شغل، دوباره شماری شغل های ایجاد شده، رشد اقتصادی پایین و غیره است:
- حسین نجابت، رئیس کمیسیون جهاد اقتصادی: تعریف فرد شاغل در ایران که هرکسی که یک یا چند ساعت در هفته مشغول به کاری بود، شاغل محسوب می شود، با تعریف IRO (مرکز جهانی آمار) همخوانی ندارد.
- حمیدرضا فولادگر، عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی: دولت استخدامی های آموزش و پرورش را هم جزو اشتغال زایی به حساب آورده، در حالی که این افراد قبلا هم به نوعی دیگر با وزارت آموزش و پرورش همکاری داشتند.
- فخر الدین حیدری، نماینده مردم سقز و بانه: مشاغل، پایدار نیستند. افرادی که با دریافت 2 میلیون تومان وام مجوز کسب گرفتند در آمار اشتغال قرار گرفته که بسیاری از متقاضیان پس از دریافت دو میلیون تومان وام، [ و هزینه آن در مصارف دیگر] جواز کسب خود را باطل کرده اند اما دولت همچنان آنها را در لیست شاغلان سال 89 جای می دهد.
- احمد توکلی، رئیس پژوهش های مجلس: هر چه نرخ رشد توليد بيشتر باشد، به طور معمول، نرخ بيکاري کمتر خواهد بود. نرخ رشد توليد ناخالص داخلي(GDP) برخلاف قانون و رويه تاريخي چند سالي است که توسط مرکز آمار و بانک مرکزی منتشر نمي شود. آخرين نرخ رشدي که بانک مرکزي اعلام کرده، مربوط به فصل زمستان 1387 است . اما می توان روند نزولی نرخ رشد GDP گزارش صندوق بين المللي پول که نشان می دهد از 8.7 درصد در سال 86 به حدود 3 در سال 90 رسیده را با توجه به تعهد جمهوری اسلامی برای ارائه اطلاعات به صندوق از منابع بانک مرکزی، مورد ارجاع قرار داد که بر اساس آن نرخ رشد تولید ناخالص داخلی سیر نزولی داشته ، بنابراین امکان ندارد نرخ بیکاری کاهش یافته باشد. هرکس در حد لیسانس هم اقتصاد خوانده باشد، این آمار را قبول نمی کند.
- جعفر قادری، نماینده شیراز و عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس: هيچ مرجعي در طول سال گذشته و امسال اعلام نكرده كه نرخ بيمه‌شدگان افزايش داشته است، این در حالی است که اگر ایجاد اشتغال شده است باید تعداد بیمه‌شدگان نیز رشد مي‌کرد.
براساس آمار معاونت برنامه‌ریزی ریاست جمهوری و اسناد ضمیمه برنامه پنجم توسعه دولت اعلام کرده که برای ایجاد یک‌میلیون و یکصد هزار شغل نیاز به ۲۰هزار میلیارد تومان سرمایه‌گذاری دارد؛ حال سوال این است که دولت چطور با نصف این منابع در سال گذشته یک‌میلیون و ۶۰۰هزار شغل ایجاد کرده و ادعای ایجاد ۲.۵میلیون شغل در سال ۹۰را نیز دارد.
بخش عمده آمار دولت مبتی بر شاغل محسوب کردن افراد درگیر در پروژه‌های ساخت مسکن، دوباره شماری شغل‌های ایجاد شده و فرصت شغلی حساب کردن پروانه‌های اشتغالی برمی‌گردد که تمدید می‌شوند که این شیوه‌ها به هیچ عنوان شیوه‌های صحیحی برای اعلام آمار اشتغال نیست.
- رمضان شجاعی کیاسری، نماینده ساری: اشتغالزایی باید تابعی از سرمایه‌گذاری باشد زیرا در برنامه چهارم مقرر شد ۳۰۰هزار شغل در سال ایجاد شود و اینکه اکنون اعلام می‌شود یک میلیون و ۶۰۰هزار نفر شغل ایجاد شده، باید رشد اقتصادی بیشتر باشد در حالی که چنین نیست.
- علی لاریجانی، رئیس مجلس: اگر می خواهیم اشتغال بالا برود، باید رشد اقتصادی بالا باشد. نمی شود رشد توسعه پایین باشد ، اما ما بگوییم یک و نیم میلیون اشتغال ایجاد کرده ایم، این امکان پذیر نیست.
- عباسعلی نورا، عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس شورای اسلامی: بازدیدهای صورت گرفته از استان ها و مکاتبات مردم موید ایجاد این میزان شغل در کشور نیست و مسئولان مربوطه با توضیحات بیشتری در این رابطه ارائه کنند.
پاسخ دولت به تردیدها
در واکنش به تردید نمایندگان درباره آمار اعلام شده اشتغال از سوی دولت در ماه خرداد امسال،محمود احمدی نژاد رئیس جمهور مخالفان آمار دولت را به انتشار اخبار نادرست متهم کرد.
این بار چه خواهد شد؟
حال پس از ارائه دوباره آمار اشتغال زایی از سوی دولت بر اساس همان روال خرداد ماه امسال، آیا باز هم نمایندگان مجلس در صحت آمار منتشر شده تردید نشان داده و وزیر کار و رفاه اجتماعی را به مجلس فرا می خوانند ؟ و اگر چنین شود آیا بازهم برآیند بحث های شکل گرفته میان مجلسیان و دولت نامعلوم و بی نتیجه باقی خواهد ماند؟
