مشرق_
فوتبال ایران این روزها سخت گرفتار بی‌پولی است، تهدید بازیکنان استقلال خوزستان که ماه‌هاست پول نگرفته‌اند و آن‌سو اعتصاب بازیکنان استقلال، طوری که دیروز بدون تمرین مقابل سایپا بازی کردند یا هم مانند سرپرست باشگاه پرسپولیس که در اقدامی قابل تامل و عجیب با اعلام کردن شماره حساب از هوادارانی که برخی از آنها به نان شبشان هم محتاجند، می‌خواهد با توجه به مشکلات مالی باشگاه، برای تامین قراردادهای میلیاردی فوتبالیست ها، پول واریز کنند! اینها حکایت اوج گرفتن مشکلات مالی در فوتبال کشورمان است. این مشکلات کار را به جایی رسانده که فدراسیون فوتبال هم که مدیران آن از کاهش درآمد و خالی بودن حساب‌ها ماه‌هاست گلایه دارند، دیروز وقتی دیدند صداوسیما برای پخش فوتبال پول نمی‌دهد و حق این رشته ورزشی را نمی‌خواهد بدهد، در نامه‌ای به جام‌جم‌نشینان، ورود دوربین‌های تلویزیونی به جز دوربین‌های پخش زنده را ممنوع کردند تا بتوانند بخشی از درآمدهایی که می‌توانند از قبل فوتبال زنده کسب کنند و بخشی از هزینه‌های جاری باشگاه‌ها را تأمین کنند.
همه این اعتصاب‌ها و تهدیدها آخرش در فوتبال به پول ختم می‌شود و مصائب مالی کار را به جایی رسانده که باشگاه‌ها و فدراسیون‌ها از هر ابزاری که برای رسیدن به حق قانونی‌شان دارند، می‌خواهند استفاده کنند، بازیکنان که ماه‌هاست پول نگرفته‌اند، اعتصاب و تهدید به بازی نکردن می‌کنند و فدراسیون فوتبال هم برای گرفتن حق پخش، دوربین‌های تلویزیون را به استادیوم‌ها راه نمی‌دهد. چرا فوتبال به اینجا رسیده است و رشته‌ای که روزگاری که دیگر رشته‌ها حسرت پول‌های رد و بدل شده در آن را می‌خوردند، حالا از نظر مالی روزهای سختی را تجربه می‌کند. البته این تنها استقلال‌های تهران و خوزستان نیستند که بازیکنان‌شان در اعتراض به مشکلات مالی، روبه‌روی مدیران‌شان ایستاده‌اند، باشگاه‌های دیگر هم کم و بیش این مصائب را دارند و کمتر باشگاهی را می‌توان پیدا کرد که مشکل مالی نداشته باشد، اما چرا فوتبال به این وضعیت دچار شده و سایه بی‌پولی روی سر باشگاه‌ها افتاده است، مسئله‌ای که حتی زمینه‌ساز شکایت بازیکنان خارجی از تیم‌های ایرانی به خاطر ندادن مطالبات‌شان شده و سبب شده فیفا تیم‌های ایرانی را محروم کند.
به نظر می‌رسد همه چیز به سیستم مدیریتی حاکم بر فوتبال برمی‌گردد، باید به روزهایی برگشت که پول و قراردادهای چندصد میلیونی و میلیاردی وارد فوتبال شد. در حالی صفرهای قراردادهای فوتبالیست‌ها در یک دهه گذشته به صورت نجومی رشد کرده که تا اواخر دهه 70، قراردادهای بازیکنان فوتبال به صورت معقولی امضا می‌شد و هر باشگاه با توجه به بودجه‌ای که در اختیار داشت، رقم قراردادها را تنظیم می‌کرد. با این حال مشکلات فوتبال ایران از روزی کلید خورد که بدون هیچ ضابطه و قانونی، به یک‌باره قراردادهای نهایت 100 میلیونی بازیکنان به چند میلیارد رسید. ریشه بی‌پولی‌ها و مشکلات این روزهای باشگاه‌ها را باید در همین افزایش افسارگسیخته و نجومی و بدون منطق قراردادها و هزینه‌های باشگاهداری در ایران دید. در یک دهه اخیر برخی مدیران باشگاه‌های متمول بدون اینکه روزهایی مانند امروز را ببینند، در رقابت با تیم‌های دیگر و با توجه به هزینه‌ای که از بودجه عمومی و بیت‌المال در اختیارشان بود، با دست‌های باز، با پیشنهادهای خارج از چارچوب و ضابطه، بازار نقل و انتقالات فوتبال را تحت تأثیر قرار دادند و سبب بالا رفتن رقم قراردادهای بازیکنان آن هم بدون هیچ توجیه منطقی شدند.
همه این اعتصاب‌ها و تهدیدها آخرش در فوتبال به پول ختم می‌شود و مصائب مالی کار را به جایی رسانده که باشگاه‌ها و فدراسیون‌ها از هر ابزاری که برای رسیدن به حق قانونی‌شان دارند، می‌خواهند استفاده کنند، بازیکنان که ماه‌هاست پول نگرفته‌اند، اعتصاب و تهدید به بازی نکردن می‌کنند و فدراسیون فوتبال هم برای گرفتن حق پخش، دوربین‌های تلویزیون را به استادیوم‌ها راه نمی‌دهد. چرا فوتبال به اینجا رسیده است و رشته‌ای که روزگاری که دیگر رشته‌ها حسرت پول‌های رد و بدل شده در آن را می‌خوردند، حالا از نظر مالی روزهای سختی را تجربه می‌کند. البته این تنها استقلال‌های تهران و خوزستان نیستند که بازیکنان‌شان در اعتراض به مشکلات مالی، روبه‌روی مدیران‌شان ایستاده‌اند، باشگاه‌های دیگر هم کم و بیش این مصائب را دارند و کمتر باشگاهی را می‌توان پیدا کرد که مشکل مالی نداشته باشد، اما چرا فوتبال به این وضعیت دچار شده و سایه بی‌پولی روی سر باشگاه‌ها افتاده است، مسئله‌ای که حتی زمینه‌ساز شکایت بازیکنان خارجی از تیم‌های ایرانی به خاطر ندادن مطالبات‌شان شده و سبب شده فیفا تیم‌های ایرانی را محروم کند.
به نظر می‌رسد همه چیز به سیستم مدیریتی حاکم بر فوتبال برمی‌گردد، باید به روزهایی برگشت که پول و قراردادهای چندصد میلیونی و میلیاردی وارد فوتبال شد. در حالی صفرهای قراردادهای فوتبالیست‌ها در یک دهه گذشته به صورت نجومی رشد کرده که تا اواخر دهه 70، قراردادهای بازیکنان فوتبال به صورت معقولی امضا می‌شد و هر باشگاه با توجه به بودجه‌ای که در اختیار داشت، رقم قراردادها را تنظیم می‌کرد. با این حال مشکلات فوتبال ایران از روزی کلید خورد که بدون هیچ ضابطه و قانونی، به یک‌باره قراردادهای نهایت 100 میلیونی بازیکنان به چند میلیارد رسید. ریشه بی‌پولی‌ها و مشکلات این روزهای باشگاه‌ها را باید در همین افزایش افسارگسیخته و نجومی و بدون منطق قراردادها و هزینه‌های باشگاهداری در ایران دید. در یک دهه اخیر برخی مدیران باشگاه‌های متمول بدون اینکه روزهایی مانند امروز را ببینند، در رقابت با تیم‌های دیگر و با توجه به هزینه‌ای که از بودجه عمومی و بیت‌المال در اختیارشان بود، با دست‌های باز، با پیشنهادهای خارج از چارچوب و ضابطه، بازار نقل و انتقالات فوتبال را تحت تأثیر قرار دادند و سبب بالا رفتن رقم قراردادهای بازیکنان آن هم بدون هیچ توجیه منطقی شدند.
بالا رفتن بی‌رویه و نجومی صفرهای قراردادهای بازیکنان، سبب شد در مقابل هزینه‌های تیمداری هم در کشور بالا برود و سبب شود باشگاه‌هایی که وابستگی مستقیمی به بیت‌المال داشتند، از این محل با بازیکنان مورد نظرشان قراردادهای چندصد میلیونی و چند میلیاردی ببندند. افزایش هزینه‌های باشگاهداری در حالی صورت گرفت که مدیران باشگاه‌ها تنها مدیر هزینه بودند و برنامه‌ای برای درآمدزایی نداشتند و با توجه به عدم نظارت سیستم‌های بازرسی و قضایی روی پول‌هایی که در فوتبال هزینه می‌شود، هزینه‌های فوتبال سال به سال بدون توجه به مشکلات اقتصادی که بر کشور حاکم بود، بیشتر از قبل شد و این مسئله حتی زمینه‌ای را برای فساد گسترده در فوتبال فراهم آورد، مسئله‌ای که در دوره گذشته مجلس، به آن پرداخته شد و از جنبه‌های مختلف فساد مالی و اخلاقی به واسطه ورود پول‌های بی‌ضابطه به فوتبال، پرده برداشت.
نتیجه اهمال و سوءمدیریت‌های دو دهه اخیر و ورود پول‌های بی‌ضابطه به فوتبال سبب شد امروز مشکلات مالی گریبان فوتبال را بگیرد، رشته‌ای که به اندازه کیسه‌اش خرج نکرد و رشد نجومی قراردادهای فوتبالیست‌ها و هزینه‌ها بدون اینکه برنامه‌ای برای درآمدزایی وجود داشته باشد، سبب شد امروز خبر اعتصاب و تهدید بازیکنان خبر یک و فوتبال گرفتار بی‌پولی باشد، بی‌پولی‌ای که ریشه آن را باید در ریخت‌وپاش‌ها و افزایش بدون منطق قراردادها جست‌وجو کرد.
نتیجه اهمال و سوءمدیریت‌های دو دهه اخیر و ورود پول‌های بی‌ضابطه به فوتبال سبب شد امروز مشکلات مالی گریبان فوتبال را بگیرد، رشته‌ای که به اندازه کیسه‌اش خرج نکرد و رشد نجومی قراردادهای فوتبالیست‌ها و هزینه‌ها بدون اینکه برنامه‌ای برای درآمدزایی وجود داشته باشد، سبب شد امروز خبر اعتصاب و تهدید بازیکنان خبر یک و فوتبال گرفتار بی‌پولی باشد، بی‌پولی‌ای که ریشه آن را باید در ریخت‌وپاش‌ها و افزایش بدون منطق قراردادها جست‌وجو کرد.
* سعید احمدیان (تحلیلگر روزنامه جوان)
