یگان های پدافند موشکی نیروی هوایی هم آسمان را برای هواپیماهای عراقی ناامن می کردند.

 

منصور ستاری، فرمانده پدافند هوایی بود. محسن رضایی که از بمباران نیروها در منطقه عملیاتی نگران بود، دنبال ستاری می گشت اما فایده ای نداشت. دشمن از همان روز اول سیستم پدافند هاوک را از کار انداخته بود و هر روز بر حجم بمباران هایش افزوده می شد. نگرانی محسن رضایی ادامه داشت تا اینکه ستاری با سر و رویی خاک آلود وارد اتاق شد. گفت: هاوک را راه انداختیم... چیزی نگذشته بود که خبر رسید حجم بمباران ها کم شده است.

 

سایت هاوک که سنگین و آسیب پذیر بود، در جابجایی ها به مشکل می خورد و همیشه 2 سایتش درگیر عملیات و دو سایت دیگرش در حال تعمیر بود. بیشتر از 6 ساعت هم نمی شد از آن استفاده کرد.

برای پنهان کردن سایت، سعی می کردند از سیستم رادارش استفاده نکنند. با این حال رادارها را در مواقع کمی روشن می کردند و جای آن را هم با فاصله از سیستم قرار داده بودند تا خطر کمتری برای موشک ها داشته باشد.

 

شهید مصطفی اردستانی

در والفجر 8، حدود 80 شلیک موفق هاوک انجام شد که حدود 50 فروند هواپیمای عراقی را ساقط کرد. بعثی ها هم مدام سایت های فریب را بمباران می کرد و همین عاملی شده بود تا سایت اصلی بتواند آن ها را شکار کند.

یک هفته بعد از شروع عملیات بود که عراق ضدحمله گسترده ای را آغاز کرد. فرماندهان عملیات از عباس بابایی که فرمانده عملیات نیروی هوایی بود می خواستند که هواپیماها برای مقابله پرواز کنند. بابایی می گفت: هوا مساعد نیست. تا اینکه مصطفی اردستانی گفت: من می پرم.

بابایی در اضطراب بود. از قرارگاه بیرون آمد و زیر باران، روی زمین نشست. 20 دقیقه پر التهاب گذشت تا اینکه مصطفی آمد و همدیگر را در آغوش گرفتند.

پایگاه امیدیه هم کار پشتیبانی را انجام می داد. پایگاه های تبریز و همدان هم هواپیماها و گروه های فنی شان را به امیدیه آورده بودند. پایگاه های اصفهان، بوشهر و دزفول هم از همانجا، عملیات را پشتیبانی می کردند.

برای بالا رفتن امنیت، پروازها در ارتفاع پایین انجام می شد و در این حالت، آتش توپخانه خودی خطر جدی بود و لازم بود که هماهنگی بالایی بین توپخانه و آتش هوایی صورت بگیرد.

هواپیماها در والفجر 8 به صورت ترکیبی عمل می کردند؛ مثلا دو فروند اف 4 و 5 از دو فروند اف 14 که عملیات اصلی را داشتند، حمایت می کردند. نصب موشک هاوک به جای فونیکس هم یکی دیگر از ابتکارات بود که برد پدافند هوایی را دو برابر کرد.

- با الهام از کتاب دائره المعارف تاریخ جنگ ایران و عراق

*میثم رشیدی مهرآبادی