به گزارش مشرق، بخشی از خدمات سازمان بهزیستی برای زنان، شامل راه‌اندازی مراکز نگهداری زنان آسیب‌دیده یا در معرض آسیب می‌شود. به‌عنوان نمونه، بهزیستی مراکزی برای نگهداری از دختران فراری، زنان در معرض خشونت خانگی، زنان خیابانی و زنان معتاد دارد و در هر یک از این مراکز خدمات ویژه‌ای به جامعه مخاطب ارایه می‌کند.
 
سازمان بهزیستی به‌عنوان یکی از اصلی‌ترین متولیان حوزه آسیب‌های اجتماعی در کشور مسئولیت‌های متعددی برعهده دارد و یکی از مهم‌ترین مخاطبان هدف این سازمان را زنان تشکیل می‌دهند. این زنان در گروه‌های مختلفی قابل دسته‌بندی هستند و ممکن است برخی از آن‌ها آسیب‌دیده و عده‌ای دیگر، در معرض آسیب باشند که سازمان بهزیستی برای هر یک از گروه‌ها متناسب با شرایط و نیازهایی که دارند خدماتی تعریف کرده است.
 
بخشی از خدمات این سازمان برای زنان شامل راه‌اندازی مراکز نگهداری زنان آسیب‌دیده یا در معرض آسیب می‌شود. به‌عنوان نمونه، بهزیستی مراکزی برای نگهداری از دختران فراری، زنان در معرض خشونت خانگی، زنان خیابانی و زنان معتاد دارد و در هر یک از این مراکز، خدمات ویژه‌ای به جامعه مخاطب ارایه می‌کند. برای اطلاع بیشتر از چگونگی فعالیت مراکز نگهداری زنان در بهزیستی با دکتر حبیب‌الله مسعودی‌فرید؛ معاون امور اجتماعی سازمان بهزیستی و دکتر مجید رضازاده؛ رییس مرکز توسعه پیشگیری این سازمان گفت‌وگویی داشتیم.
 
حبیب‌الله مسعودی‌فرید؛ معاون امور اجتماعی سازمان بهزیستی کشور در رابطه با مراکز سازمان بهزیستی که به گروه‌های مختلفی از زنان خدمات ارایه می‌دهند، گفت: ما طیفی از خدمات را به زنان در معرض آسیب و آسیب‌دیده ارایه می‌کنیم. یک گروه از این زنان، دختران در معرض آسیب هستند که به خانه‌های سلامت می‌روند. این دختران عمدتاً به دلایلی مانند مشکلات خانوادگی، خشونت خانگی یا انگیزه‌های شخصی از خانه فرار کرده‌اند ولی هنوز دچار آسیب‌هایی مانند آزارهای جنسی یا ارتباطات جنسی نشده‌اند.
 
خانه‌های سلامت بهزیستی

او با اشاره به این‌که این دختران می‌توانند 6 ماه تا یک سال در خانه‌های سلامت بمانند، خاطرنشان کرد: بعد از انجام ارزیابی‌های اولیه روانشناسی، مددکاری و حقوقی تمام تلاش ما این است که این دختران به خانواده برگردند و اگر شرایط خانواده مناسب باشد، مقدمات لازم برای این کار انجام می‌شود ولی اگر خانواده شرایط مناسبی نداشته باشند، این دختران وارد سیستم شبه‌خانواده می‌شوند که در آن‌جا سایر دختران بی‌سرپرست و بدسرپرست نیز حضور دارند. تمام کارهای مربوط به تحصیل و بهداشت دختران در این سیستم انجام می‌شود. آمدن این دختران به خانه سلامت و ترخیص و بازگشت آن‌ها به خانواده نیز برعهده قاضی است و بهزیستی به‌عنوان مشاور در کنار قضات همکاری می‌کند.
 
خانه‌های امن بهزیستی

معاون امور اجتماعی سازمان بهزیستی در رابطه با خانه‌های امن بهزیستی بیان داشت: این خانه‌ها برای زنانی در نظر گرفته شده که به دلایلی مانند اعتیاد همسر، اختلال روانشناختی و سایر دلایل درگیر خشونت خانگی هستند یا احساس می‌کنند ممکن است آزاری به آنه‌ا برسد. حتی اگر این زنان با فرزندشان از خانه بیرون آمده باشند می‌توانند در خانه‌های امن اسکان پیدا کنند. دلیل منطقی برای راه‌اندازی این مراکز این است که اگر زن به هر دلیلی از خانه بیرون آمده باشد نباید شب بدون سرپناه بماند؛ چون در این صورت درگیر آسیب‌های بیشتری می‌شود. ولی اگر این زنان به بهزیستی مراجعه کنند، خدمات لازم شامل خدمات روانشناختی، مددکاری و حقوقی به آن‌ها ارایه می‌شود.
 
مسعودی‌فرید ضمن بیان این مطلب که رویکرد سازمان بهزیستی برگشتن این زنان به کانون خانواده است، عنوان داشت: اگر خانواده این زنان صلاحیت و آمادگی داشته باشند، تلاش می‌کنیم آن‌ها را به خانواده برگردانیم اما اگر خانواده فرد صلاحیت نداشته باشد، به‌عنوان مشاور نظر خودمان را به قاضی اعلام می‌کنیم و با حکم قاضی این فرد می‌تواند در خانه‌های امن ما حضور پیدا کند. در خانه‌های امن به توانمندسازی این زنان برای مهارت‌های زندگی و اشتغال کمک می‌کنیم و اگر نیاز به خدمات مددکاری، روانشناختی و حقوقی داشته باشند، این خدمات به آن‌ها ارایه خواهد شد.
 
مراکز بازپروری زنان آسیب‌دیده

او در خصوص مراکز بهزیستی برای زنان آسیب‌دیده گفت: یکی از مراکز بهزیستی برای زنان، مراکز بازپروری است که به زنان آسیب‌دیده یا اصطلاحاً زنان خیابانی که ممکن است اقدام به تن‌فروشی کرده باشند، اختصاص دارد. مراکز بازپروری کاملاً از خانه‌های امن و خانه‌های سلامت مجزا هستند و حتی ساختمان آن‌ها هم مشترک نیست چون زنانی که در این مراکز نگهداری می‌شوند، گروه‌هایی کاملاً مجزا هستند و به هیچ‌وجه نباید در یک‌ مکان با هم باشند.
 
معاون امور اجتماعی سازمان بهزیستی تصریح کرد: اگر زنی اعتیاد داشته باشد، ابتدا او را به مراکز ترک اعتیاد بهزیستی می‌فرستیم و پس از ترک اعتیاد، فرد می‌تواند ‌وارد مراکز بازپروری شود. از آن‌جایی که این زنان سابقه اعتیاد، خشونت‌دیدگی و تن‌فروشی دارند فعالیت‌های تخصصی‌تری در جنبه مددکاری، روانشناسی و حتی پزشکی و روانپزشکی برای آن‌ها انجام می‌شود.
 
مسعودی‌فرید بیان داشت: برنامه ما این است که این زنان ظرف یک‌سال از مرکز بازپروری خارج شوند اما بسیاری از آن‌ها جا و مکانی برای زندگی ندارند و بازگشتن آن‌ها به خانواده هم بسیار مشکل است چون این افراد معمولاً مدتی در خیابان بوده و بعد به مراکز بهزیستی آمده‌اند، به همین دلیل پذیرش آن‌ها توسط خانواده بسیار مشکل است و ماندگاری‌ آن‌ها در مراکز ما بیشتر می‌شود. سعی این است که این زنان بیشتر از یک یا دو سال در مراکز بازپروری نمانند اما مواردی داریم که حتی هفت یا هشت سال هم در مرکز مانده‌اند چون جای دیگری برای زندگی ندارند. بعد از این‌که این زنان مراحل لازم را طی کنند و مسأله تن‌فروشی آن‌ها حل شود، به آن‌ها ودیعه مسکن می‌دهیم تا بتواند دو یا سه نفری با هم زندگی کنند. همچنین‌، دوره‌های آموزش فنی‌وحرفه‌ای برای آن‌ها در نظر می‌گیریم تا بتوانند شغل مناسبی پیدا کنند. درواقع، تلاش می‌کنیم حمایت‌های لازم را از این زنان داشته باشیم تا زندگی نسبتاً مناسبی داشته باشند.
 
مرکزی برای زنان بی‌خانمان دارای فرزند

او با اشاره به مراکز دیگر بهزیستی برای زنان گفت: یک‌سال و نیم است که در بزرگراه محلاتی، مرکزی برای زنان بی‌خانمان دارای فرزند راه‌اندازی شده است. این زنان عمدتاً اعتیاد داشته‌اند و پس از ترک اعتیاد، در مرکز به آن‌ها اسکان داده‌ایم تا فرآیند توانمندسازی جسمی، روانی، اجتماعی و اقتصادی آن‌ها انجام شود. از فرزندان آن‌ها هم در کنار مادر نگهداری می‌کنیم.
 
مراکز گذری کاهش آسیب و ارایه خدمات به زنان معتاد

دکتر مجید رضازاده؛ رییس مرکز توسعه پیشگیری سازمان بهزیستی نیز در رابطه با مراکز بهزیستی برای زنان معتاد توضیحاتی داد. او گفت: در حوزه درمان و کاهش آسیب اعتیاد مراکز عامی مانند مراکز سرپایی درمان اعتیاد و مراکز روزانه گذری کاهش آسیب داریم که هم زنان و هم مردان می‌توانند از خدمات این مراکز استفاده کنند.
 
او افزود: در مراکز گذری روزانه با وجود آن‌که خدمات اقامت وجود ندارد اما مراکزی ویژه زنان راه‌اندازی کردیم چون ممکن است برای زنان سخت باشد به مراکزی که مردها حضور دارند مراجعه کنند. این مراکز کاهش آسیب روزانه، خدمات بهداشت و مامایی هم به زنان ارایه می‌دهند و اگر این زنان عفونت‌های مقاربتی داشته باشند توسط پزشکان این مراکز درمان می‌شوند یا آن‌ها را به مراکز دیگر ارجاع می‌دهند. همچنین، علاوه بر تیم‌های سیاری که در پاتوق‌ها و پارک‌ها به زنان و مردان خدمت ارایه می‌دهند، تیم‌های سیاری هم مخصوص زنان داریم.
 
مراکز اقامتی بهزیستی برای زنان معتاد

رییس مرکز توسعه پیشگیری سازمان بهزیستی در رابطه با مراکز اقامتی این سازمان برای زنان معتاد اظهار داشت: زنان معتاد یا خودشان به مراکز اقامتی مراجعه می‌کنند یا تیم‌های سیار آن‌ها را پیدا می‌کنند و به مرکز می‌آورند یا نیروی انتظامی آن‌ها را دستگیر می‌کند و به مراکز اقامتی ارجاع می‌دهد. در این مراکز، خدماتی مانند اسکان، مراحل بهداشتی، مددکاری و روانشناسی ارایه می‌شود و در ساعاتی از روز پزشک حضور دارد. طول دوره درمان زنان در مراکز اقامتی میان‌مدت، 28 روز است که البته این دوره قابلیت تمدید دارد و می‌تواند تا 3 ماه هم طول بکشد. این زنان بعد از این‌که اعتیاد را ترک کردند و ترخیص شدند، باید به منزل برگردند ولی کسانی که مشکل خانوادگی داشته باشند به‌عنوان زنان بی‌سرپرست، بدسرپرست یا خودسرپرست در حوزه معاونت اجتماعی سازمان به آن‌ها خدماتی ارایه می‌شود.

 

منبع: مهرخانه