به گزارش مشرق، صندوق ذخیره فرهنگیان از جمله مؤسسات اقتصادی است که با سرمایه حاصل از برداشت سهمی از حقوق ماهانه فرهنگیان عضو و بخشی نیز از طریق کمک دولت از اواخر سال 1373 با هدف و اندیشه ارتقای معیشتی و رفاه فرهنگیان و طرح افزایش قدرت مالی بازنشستگان این وزارتخانه مطرح شد و در نهایت در 7 خرداد 1374 با تصویب مجلس در اجرای تبصره 63 قانون برنامه دوم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کشور ایجاد شد.

بر این اساس فرهنگیان می‌توانند ماهانه حداکثر مبلغ 5 درصد حقوق و مزایای خود را به حساب این صندق واریز کنند.

دولت نیز مؤظف است همه ساله معادل مبلغ فوق را به همین منظور در بودجه سالانه منظور کرده و به صندوق مزبور واریز کند.

سهم‌الشرکه فرهنگیان نیز در هنگام بازنشستگی و از کار افتادگی و یا بازخریدی به آنان و در صورت فوت به  خانواده‌ آنها مسترد می‌شود.

روح حاکم بر اساسنامه این صندوق نیز حمایت و کمک به تأمین مالی فرهنگیان به عنوان اصلی‌ترین ارکان نظام آموزش کشور است.

با نگاه به موضوع و شاکله اساسی فعالیت صندوق می‌توان به مواردی مانند سرمایه‌گذاری، مشارکت، عاملیت یا کارگزاری در همه فعالیت‌های اقتصادی، ریالی و ارزی برای توسعه ظرفیت‌های بانکی، تولیدی، خدماتی، تجاری، مالی، عمرانی، فرهنگی و سایر عرصه‌های مرتبط با تولید و افزایش سرمایه در چارچوب قوانین و مقررات جاری کشور و مفاد اساسنامه مشاهده کرد.

فعالیت صندوق ذخیره شامل فعالیت‌های مالی و اقتصادی است و عرصه‌های مختلفی مانند فعالیت در «صنعت و بنگاه‌های اقتصادی، «املاک و مستغلات»، «بانک و بیمه»، «بورس و سایر نهادها» و «تأمین مالی»‌ است.

پرده اول: میزان مبلغ واریزی ماهانه توسط فرهنگیان 

*19 میلیارد تومان از حقوق فرهنگیان ماهانه وارد صندوق ذخیره فرهنگیان می‌شود

به گفته شهاب‌الدین غندالی مدیرعامل صندوق ذخیره فرهنگیان، اکنون ماهانه حدود 19 میلیارد تومان از حقوق فرهنگیان وارد موسسه صندوق ذخیره فرهنگیان می‌شود و «کارکنان غیررسمی آموزش و پرورش»، «بازنشستگان وزارت آموزش و پرورش و سازمان ­های وابسته»، «کارکنان مؤسسه صندوق ذخیره فرهنگیان و شرکت­‌های تابعه»، «شرکت­ ها و موسساتی که به نوعی با وزارت آموزش و پرورش ارتباط و نسبت دارند»، «کارکنان مدارس غیرانتفاعی»، «دانشجو معلمان» و «تمام دانش‌آموزان و اولیاء آنها» به عنوان اعضای این صندوق محسوب شوند.

هیأت امنای موسسه صندوق ذخیره فرهنگیان شامل هفت چهره و شخصیت سیاسی و اقتصادی کشور است که حضور سه وزیر فعلی و اسبق آموزش و پرورش نیز جالب توجه است.

علی‌اصغر فانی که به عنوان وزیر آموزش و پرورش فعلی مشغول فعالیت است، به عنوان رئیس هیأت امنای این صندوق است و ترکیب 7 نفره‌ای اعضای هیأت مدیره صندوق ذخیره فرهنگیان را تشکیل می‌دهد.

شهاب‌الدین غندالی که اکنون او به عنوان مدیر عامل صندوق ذخیره فرهنگیان مشغول فعالیت است، در تاریخ 18 آبان 1393 نیز سرپرست بانک سرمایه بود که بیشتر ابهامات موجود مالی و اقتصادی کنونی مربوط به این بانک بوده که از جمله مراکز مهم اقتصادی وابسته به آن است.

*27 شرکت ارکان اصلی فعالیت اقتصادی صندوق ذخیره

صندوق ذخیره فرهنگیان امروز 27 شرکت زیر مجموعه دارد که به زبان ساده‌تر، این صندوق بزرگترین هلدینگ آموزش و پرورش و به اذعان کارشناسان اقتصادی، یکی از بزرگترین هلدینگ‌های اقتصادی کشور محسوب می‌شود، این شرکت‌ها را می‌توان در گروه‌های مختلف تقسیم‌بندی کرد.

شرکت‌های گروه ساختمان و زیر مجموعه این صندوق شامل «شرکت ساختمانی معلم» و «شرکت تأمین مسکن فرهنگیان» است.

شرکت‌های گروه خدمات رفاهی زیر مجموعه این صندوق شامل «شرکت خدمات مسافرتی و جهانگردی زاگرس»، «شرکت لیزینگ فرهنگیان» و «شرکت سرمایه‌گذاری اقتصاد و رفاه فرهنگیان» است.

شرکت‌های گروه صنایع آموزشی زیر مجموعه صندوق ذخیره فرهنگیان شامل «شرکت ایران ارقام»، «شرکت صنایع آموزشی»، «شرکت تجهیزات مدارس ایران» و «شرکت پژوهش و نوآوری» است.

شرکت‌های زیر مجموعه گروه انرژی در صندوق ذخیره شامل «شرکت پترو فرهنگ»، «شرکت کیمیای پارس خاورمیانه»، «شرکت پتروشیمی مروارید»، «شرکت نیروگاهی زیرساخت تولید انرژی‌های پاک» و «شرکت پتروشیمی خراسان» است.

شرکت‌های گروه صنعت زیر مجموعه صندوق ذخیره فرهنگیان شامل «شرکت بازرسی مهندسی ایران»، «شرکت میرداد»، «شرکت آلوپن»، «شرکت پلور سبز»، «شرکت ماشین سازی اراک» و «شرکت بازرسی مهندسی و صنعتی ایران» است.

شرکت‌های گروه بورس، بانک و بیمه زیر مجموعه صندوق ذخیره فرهنگیان هم شامل «شرکت خدمات بیمه ای شرف اطمینان»، «بانک سرمایه»، «شرکت سرمایه گذاری فرآیند»، «بیمه معلم»، «شرکت سرمایه گذاری فرهنگیان»، «شرکت کارگزاری اردیبهشت ایرانیان» و «شرکت خدمات بیمه‌ای امید آسایش و سرمایه ایرانیان» است.

پرده دوم: ضرورت داشتن ساختمان عریض و تأویل صندوق !

*ساختمان 200 میلیاردی صندوق ذخیره در شمال تهران

در کنار معرفی شرکت‌های تابعه و فعال در حوزه‌های اقتصادی که شاید به زعم مسئولان ارشد این صندوق لازمه درآمد زایی برای تسهیل و ارتقای معیشت فرهنگیان است، اما باید به ساختمان رؤیایی این صندوق دریکی از مناطق شمالی شهر تهران اشاره کنیم که در سال گذشته به مبلغ 118 میلیارد تومان خریداری شد و به اعتراف غندالی مدیر عامل این صندوق در جمع خبرنگاران، در حال حاضر مشتری 200 میلیاردی پای خرید این ساختمان عظیم نشسته است؛ ساختمانی که با توجیه آبروداری و جلب اطمینان شرکت‌های خارجی هنگام قراردادهای بین المللی و با این دلیل غیر منطقی که به عنوان یک فعال اقتصادی باید دارای مکان در خور و شایسته ای باشیم، از اسکان در ساختمانی در مرکز شهر خودداری کرده و به منطقه‌ای در یکی از گرانترین مناطق تهران مهاجرت کرده است؛ به طوری که با حضور در این ساختمان تنها چیزی که احساس نمی‌شود، روح حاکم بر فضای آموزش و پرورش و تعلیم و تربیت است و تنها عنوان فرهنگیان، پسوند صوری و نامأنوسی برای کامل شدن شکل ظاهری تابلوی این صندوق است!

فرهنگیانی که بسیاری از آنها برای تأمین ابتدای‌ترین نیازهای معمول یک زندگی باید  به انجام کار دوم و حتی سوم اقدام کنند و به جای صرف وقت در خصوص مسایل علمی و پژوهشی، دغدغه تأمین هزینه‌های جاری زندگی را با خود هر روز به کلاس درس ببرند و تنها دلخوشی‌شان این باشد تا پس اندازی 30 ساله را به امید مبلغی ناچیز در پایان خدمت، همچون سرابی دنبال کنند.

در بین فرهنگیان کسانی هستند که گرفتار بیماری های خاص برای خود و یا اعضای خانواده‌ هستند و کسی نمی داند که چگونه موجودی خود را وسواس گونه و بارها محاسبه و جمع و تفریق می کنند تا بتوانند شب یا شب هایی را برای درمان به صبح بگذرانند.

نکته قابل تأمل و توجه دیگر اینکه این هلدینگ بزرگ اقتصادی و شرکت‌های زیر مجموعه در چه شرایطی فعالیت می‌کند که نمی‌توان یک فرهنگی را در جامعه پیدا کرد تا فعالیت‌های این صندوق را به خوبی برای خود و فرزندانش قابل احصا و محاسبه منطقی بداند و تعبیر «صندوق آخرت به جای صندوق ذخیره فرهنگیان»،ُنقل محافل آنها نباشد. 

بسیاری از فرهنگیان بوده و هستند که برای دریافت کمترین وام مورد نیاز خود راهی جز ناامیدی و صرف نظر کردن از درخواست به حق خود را در پیش نمی‌گیرند و تنها منت مدیران ارشد این صندوق با ادعای تأمین معیشت و بهبود آن را یدک می‌کشند.

پرده سوم: تخلفات مدیران 

*3285 میلیارد تومان از پول بانک سرمایه فقط در دست 5 نفر

در این خصوص می‌توان به تعدادی از اعترافات و اقرارهای مدیرعامل صندوق ذخیره فرهنگیان اشاره کرد که اعلام کرده است،3285 میلیارد تومان از پول بانک سرمایه از زیر مجموعه‌های این صندوق فقط در دست پنج نفر است که آنها این پول‌ها را پس نمی‌دهند. 

مبلغی که با آن می‌توان بسیاری از مشکلات فرهنگیان را با دادن وام‌های کم بهره و مهمتر از آن حفظ شأن و احترام این قشر زحمت کش، به خوبی حل کرد.

در خصوص تخلفات در این صندوق می‌توان به اظهارات تعدادی از نمایندگان مجلس اشاره کرد.

حجت‌الاسلام والمسلمین عبادی عضو کمیسیون آموزش مجلس گفت: اطلاعاتی که به دست ما رسیده است، نشان دهنده وجود تخلفات در این صندوق است.

محمد مهدی زاهدی رئیس کمیسیون آموزش مجلس نیز گفته است: در صندوق ذخیره فرهنگیان تخلف رخ داده است.

پرده چهارم: تغییر اعضای هیأت مدیره 

*اظهارات غندالی و فانی در خصوص انقضای مهلت فعالیت اعضای هیأت مدیره صندوق

در تاریخ 25 شهریور ماه خبری مبنی بر تغییر اعضای هیأت مدیره صندوق ذخیره فرهنگیان منتشر شد، همان روز، روابط عمومی صندوق ذخیره فرهنگیان، اعلام کرد: «پیرو انتشار اخباری در برخی از خبرگزاری ها درباره هیئت مدیره صندوق ذخیره فرهنگیان، بدین وسیله اعلام می دارد که این هیئت مدیره کماکان و با قوت به فعالیت خود ادامه می دهد و تا لحظه تنظیم این خبر تمام شایعات مطرح شده پیرامون موسسه تکذیب می شود».

3 روز بعد مدیرعامل صندوق ذخیره فرهنگیان اعلام کرد: «5 نفر از اعضای هیأت مدیره صندوق ذخیره فرهنگیان تغییر کردند.

نکته جالب اینکه چند روز بعد و در تاریخ 31 شهریور ماه، در گفت‌وگو با رسانه‌ای اعلام کرد: «اعضای هیئت‌مدیره صندوق ذخیره فرهنگیان برکنار نشدند».

اما این پایان داستان تناقض گویی‌ها نیست؛ در دهمین روز مهر، وزیر آموزش و پرورش در حاشیه یازدهمین همایش تجلیل از مؤلفان کتب درسی و پدید آورندگان مواد و رسانه‌های آموزشی عنوان می‌کند که مدت زمان عضویت اعضا از اسفند سال گذشته خاتمه پیدا کرده است.

این سؤال مطرح است که آقای وزیر چه چیزی را تکذیب می‌کرد؛ وقتی مدت عضویت اعضای صندوق ذخیره فرهنگیان از اسفند ماه خاتمه یافته است و مدیرعامل صندوق نیز این تغییر را اعلام می‌کند، پس دلیل تکذیب وزیر آموزش و پرورش چیست؟

این رفتار وزارت آموزش و پرورش و تکذیب‌هایی که زمانی نه چندان کوتاه، خود تکذیب می‌شوند، در شأن دستگاه تعلیم و تربیت است؟

اما نکته دیگر حمایت وزارت آموزش و پرورش از صندوق ذخیره فرهنگیان است؛ سید محمد بطحایی معاون پشتیبانی و توسعه مدیریت وزارت آموزش و پرورش در شهریور ماه امسال در جلسه‌ای اعلام کرد: «هجمه اخیر به صندوق ذخیره فرهنگیان، سنگ اندازی در مسیر ارتقای وضعیت معیشتی معلمان است».

و درست زمانی که وزارت آموزش و پرورش از این صندوق حمایت می‌کند، وزیر آموزش و پرورش از درخواست از نهادهای نظارتی برای رسیدگی به وضعیت این صندوق خبر می‌دهد.

*پرده پنجم: بازداشت اعضا و منسوبین مدیرعامل صندوق 

محمود جعفری دولت آبادی دادستان تهران در دو خبر به فاصله چند روز در ماه جاری از بازداشت 5 نفر از  افراد مرتبط و منسوبین به صندوق ذخیره فرهنگیان خبر داد.

در این راستا وزیر آموزش و پرورش بارها در مصاحبه با خبرنگاران یا وجود تخلف در این صندوق و دستگیری مسئولان و منسوبین به این صندوق را انکار کرده و یا در مواجهه با مستندات واضح و روشن، بر پیگیری موضوع همواره تأکید و تصریح کرده است.

در این میان بازهم مسئولان و مدیران ارشد آموزش و پرورش و صندوق ذخیره فرهنگیان دست به توجیه و تکذیب بازداشتی‌های منتسب به صندوق را کردند و علی‌‌اصغر فانی وزیر آموزش و پرورش در حاشیه سوگواری «احلی من‌العسل»، تجمع هیأت‌های عزاداری دانش‌آموزان شهر تهران که در میدان امام حسین(ع) برگزار شد، در پاسخ به پرسش خبرنگاری مبنی بر بازداشت‌های اخیر در صندوق ذخیره فرهنگیان اظهار داشت: این‌ها هیچ کدام عضو صندوق ذخیره فرهنگیان نیستند و به عنوان مطلع بوده و با آنها صحبت می‌کنند.

فانی تصریح کرد: ما پیگیر موضوع هستیم و قبلاً هم گفته‌ایم خط قرمز ما منافع فرهنگیان است و امیدواریم این مشکل حل شود.

پرده ششم: ورود مجلس به موضوع تخلفات صندوق 

* ارایه طرح تحقیق و تفحص

حالا با داغ شدن و حساسیت‌های زیاد همگان و به خصوص دستگاه‌های نظارتی نسبت به عملکرد صندوق ذخیره فرهنگیان، نمایندگان مجلس و به خصوص اعضای کمیسیون آموزش درصدد ارایه طرح تحقیق و تفحص از این صندوق بر می‌آیند و به اتفاق آرا این طرح را برای بررسی در صحن علنی مجلس به هیأت رئیسه ارایه می‌دهند و بزودی این موضوع در دستور کار نمایندگان قرار می‌گیرد.

در این میان حجت‌الاسلام والمسلمین سیدمحمدباقر عبادی عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی در خصوص «مصادیق تخلفات در صندوق ذخیره فرهنگیان»، تصریح کرد: تا زمانی که تحقیق و تفحص صورت نگرفته است، نمی‌توانیم وارد آن بشویم، اما گزارش‌ها حاکی از سوء استفاده‌ها از این صندوق است.

وی با تأکید بر اینکه سوء مدیریت فراوانی در این صندوق وجود دارد،گفت: تخلفات و مفاسد اقتصادی نیز گزارش شده است؛ البته امیدواریم این گزارشات درست نبوده و همه چیز درست باشد.

حجت‌الاسلام والمسلمین عبادی عنوان کرد: برای اینکه خیال فرهنگیان راحت شود و ما نیز به عنوان ناظر در این خصوص خیال‌‌مان جمع باشد، بحث تحقیق و تفحص را پیگیری خواهیم کرد و اگر تخلفی صورت گرفته باشد، بدون مماشات با آن برخورد می‌کنیم.

عضو کمیسیون آموزش مجلس در خصوص «زمان تحقیق و تفحص در مجلس»،یادآور شد:‌ این کار روالی دارد و با توجه به مسائل مطرح شده، به اتفاق آرا همه با انجام این طرح موافقت کردند و این طرح به هیأت رئیسه مجلس رفته است تا مقدمات آن شکل گیرد.

وی در خصوص«برگزاری جلسه با وزیر آموزش و پرورش»، اظهار داشت: جلسه‌ای با حضور وزیر آموزش و پرورش و بعضی مسئولان صندوق ذخیره فرهنگیان در کمیسیون آموزش برگزار شد.

حجت‌الاسلام والمسلمین عبادی افزود: نظر وزیر آموزش و پرورش این بود که مشکلی وجود ندارد و دیدگاه وی این بود که اگر مشکلی هست، بدون تحقیق و تفحص نیز حل می‌شود و نیاز به تحقیق و تفحص ندارد و می‌توانند آن را بررسی کنند.

عضو کمیسیون آموزش مجلس تأکید کرد: دیدگاه ما در کمیسیون آموزش این نبود و این صورت که چند نفر به صندوق ذخیره بروند و آیا قانع بشوند یا نشوند، به نتیجه نمی‌رسیم و اگر چیزی می‌خواهد بررسی شود، باید به صورت دقیق این کار انجام شود.

وی متذکر شد:‌ اینکه چند مورد بررسی شود، کفایت نمی‌کند و نمی‌تواند گزارش جامعی تهیه شود؛ در نتیجه همه اعضای کمیسیون که در جلسه حضور داشتند رأی به انجام تحقیق و تفحص دادند.

حجت‌الاسلام والمسلمین عبادی با بیان اینکه محمدرضا عارف نیز رأی به انجام تحقیق و تفحص از صندوق ذخیره فرهنگیان داد، گفت:‌ این به خاطر اطلاعات و گزارش‌هایی بود که در جلسه ارائه کردیم و همه قانع به انجام تحقیق و تفحص شدند.

عضو کمیسیون آموزش مجلس در خصوص «زمان انجام تحقیق و تفحص از صندوق ذخیره فرهنگیان»،با بیان اینکه این کار روال قانونی دارد که باید طی شود، خاطرنشان کرد: در بحث تحقیق و تفحص با هیچ کسی رودربایستی نخواهیم داشت و احیاناً هر کس نسبت به حقوق فرهنگیان کوتاهی کرده باشد، برخورد قانونی لازم با آن صورت می‌گیرد.

مردم و به خصوص فرهنگیان نیک می‌دانند و محق هستند تا در خصوص وضعیت فعلی صندوق ذخیره فرهنگیان و شرکت‌های تابعه، پول‌هایی که از حساب آنها کسر می‌شود و همچنین وضعیت معیشتی و رفاه خود آگاهی داشته و حساس باشند. 

فاجعه بار تر از این مستندات به تاراج بردن سرمایه‌های فرهنگیان در صندوق آن جایی بیشتر نمود داشته و باعث آزردگی خاطر این قشر زحمتکش می‌شود که مسئولان ارشد وزارت آموزش و پرورش و این صندوق، بارها با رد وجود تخلف در این صندوق ، سعی در آرام کردن فضای ملتهب ایجاد شده کرده‌اند و با بیانات تسکین دهنده و مقطعی سعی در توجیه مدیریت ناصحیح خود می‌کنند.

با نگاهی اجمالی به صحبت‌های مسئولان این صندوق در مصاحبه‌های خبری با رسانه های مختلف به این نکته به خوبی پی می‌بریم که حکایت «آش نخورده و دهان سوخته»، تنها رهاورد قابل توجه برای جامعه عظیم و محترم فرهنگیانی است که هر ماه بخشی از حقوق خود را به دستان افرادی به امانت می‌سپارند تا دستگیر دوران پیری و بازنشستگی‌شان شود که باید هر روز گزارش تخلفات مالی، فساد و عدم مدیریت‌ صحیح شان را در رسانه‌ها شنیده و ببینند.

براستی داستان و مثنوی هفتاد من کاغذ صندوق ذخیره فرهنگیان و حواشی بسیار آن چه زمانی به پایان خواهد رسید؟

آیا هنوز زمان اعمال مدیریت، تدبیر و برخورد قاطعانه و به دور از ملاحظات سیاسی و باندی در این صندوق و عوامل خطاکار آن نرسیده است؟

آیا شفاف‌سازی فعالیت‌ها و عملکرد مالی و گردش سرمایه‌های این صندوق برای اعضای آن خواسته‌ای غیر منطقی و خارج از توان مسئولان و مدیران ارشد وزارت آموزش و پرورش و صندوق ذخیره فرهنگیان است؟

صندوقی که می‌توان با یک حساب و کتاب سرانگشتی از توان مالی و درآمدهای حاصل از فعالیت‌های شرکت‌های عظیم در حوزه‌های مختلف از جمله پتروشیمی و ماشین سازی، این ادعا را که این صندوق قادر به تأمین هزینه‌های حداقل دو وزارتخانه را داراست را با قاطعیت بیان کرده و سخنی به گزاف نگفته باشیم.