سرویس جهان مشرق - شهر
منبج سوریه پس از عملیات دو ماهه دو روز پیش به صورت کامل آزاد شده و در
اختیار نیروهای دموکراتیک سوریه متشکل از مبارزان کُرد قرار گرفت. این گروه
که از حمایت ائتلاف بینالمللی ضد داعش به سرکردگی آمریکا برخوردار هستند،
بعد از درگیریهای شدید بین دو طرف موفق شدند در مراحل مختلف و تاکتیکهای
متوالی شهر منبج را از وجود تروریست های داعش پاکسازی کنند. این
شهر به خاطر قرار گرفتن در مسیر انتقال کمک های عناصر داعش میان استان
الرقه؛ مهمترین سنگر داعش در سوریه و مرزهای ترکیه، از اهمیت راهبردی
برخوردار است و آزاد سازی آن کمک زیادی به محاصره داعش خواهد کرد.
شکست
جدید داعش پیش از این که نشان از فروپاشی قریبالوقوع این گروه تروریستی
باشد، نشان از این واقعیت است که دیگر هیچ یک از بازیگران بینالمللی برای
تحقق اهداف خود بر روی این گروه حساب نمی کنند.داعش که زمانی توسط بخش عمده
ای از کشورهای موسوم به "دوستان سوریه " حمایت میشود ، امروز مورد خشم
آنها قرار گرفته و آمریکا و متحدانش با دستاویز قرار دادن حذف این گروه،
لشگرکشی برنامه ریزی شده ای را در مناطق مختلف سوریه و عراق و حتی لیبی
آغاز کرده است.
داعش،
منبج یکی از مراکز اصلی استقرار خود در مرزهای سوریه و ترکیه را از دست
داد، البته این به معنای از بین رفتن تمامی مناطق مرزی برای داعش نیست، چرا
که این تروریستها همچنان کنترل شهر جرابلس را در اختیار دارند که نوار
مرزی با ترکیه دارد. علاوه بر این مسیر امدادرسانی منطقه به سمت شهر
الرقه همچنان باز است. این مسیر گرچه نسبت به مسیر منبج طولانی تر شده،
اما همچنان نیروها و تسلیحات از الرقه به الطبقه و مسکنة و جرابلس می رسد.
جرابلس در 90 کیلومتری الرقه قرار دارد. البته یگان های کرد هدف احتمالی
عملیات آینده خود را شهر جرابلس اعلام کرده اند.
آنچه
که از تحولات میدانی سوریه بر میآید، این است که بعد از تحولات شتابان
شهر حلب، ائتلاف بینالمللی به دنبال تحقق دستاوردی در جغرافیای سوریه بود.
تسلط نیروهای کرد و شهر منبج گرچه باعث وارد شدن شکستی دیگر بر پیکره گروه
تروریستی داعش شد، اما نشان داد که محور مداخله جو در سوریه که با مارک
مبارزه با گروههای تروریستی در سوریه فعالیت کرده و سعی دارد تروریست هایی
با اسامی دیگر را جایگزین داعش و فتح الشام در افق آینده سوریه نماید،
مقدمات تجزیه سوریه را بیش از پیش مهیا می کند.
این
سیاست هنگامی در پیش گرفته شده است که به نظر میرسد ائتلاف مذکور از
پیروزی نیروهای مقاومت در برابر گروههای تروریستی در شهر حلب مطمئن شدند. به
این ترتیب با تسلط بر منبج بخشی از مناطق تحت حاکمیت استان حلب در اختیار
کردها قرار می گیرد تا زمینه برای تجزیه سوریه مهیا شود.
جنگندههای آمریکایی و کشتار غیر نظامیان برای آزاد سازی منبج
ائتلاف بین المللی در حملات هوایی خود با ادعای هدف قرار گرفتن کاروان های تروریستهای داعش در حال فرار از منبج عده زیادی از مردم و غیرنظامیان سوریه را نیز به قتل رسانده است، خبرگزاری آناتول این آمار را بالغ بر 20 غیر نظامی اعلام و تاکید کرد که دهها تن دیگر نیز در این حملات زخمی شده اند.
تعداد
عناصر داعش که بعد از آزادسازی شهر منبج از آن فرار کرده اند، بالغ بر 150
نفر است، بر کسی پوشیده نیست که این مقدار از عناصر مسلح برای حفاظت از
شهری که عملیات برای بازپس گیری آن از دو ماه پیش آغاز شده، ناکافی است،
این در حالی است که برخی منابع مطبوعاتی فاش کردند که بخش اعظم نیروهای
گروه تروریستی تکفیری داعش مدتی پیش طی توافق میان ترکیه و آمریکا از منبج
تخلیه شده و شبانه به شهر "باب" واقع در شمال شرقی استان حلب سوریه منتقل
شده و تنها تعداد محدودی عناصر انتحاری این گروه برای کند کردن پیشروی شبه
نظامیان مورد حمایت آمریکا در برخی محلات مرکزی باقی مانده اند.
این
در حالی است که عده مذکور نیز برای فرار از منبج بیش از 2 هزار نفر را به
گروگان گرفته اند تا از آنها به عنوان سپر انسانی برای خود استفاده کند. در میان تروریستهای فراری از منبج 600 عنصر زخمی نیز وجود داشته است. نیروز
کوبانی سخنگوی بخش تبلیغاتی یگان زنان کردها در این رابطه میگوید که
بیشتر فراری ها از مبارزان خارجی بودند که تابعیتهای ترکیه، چچن مراکش و
پاکستان داشتند. عناصر مسلح بومی نیز سلاحهای خود را رها کرده و به همراه
آوارگان از شهر فرار کرده اند.
اخبار
مربوط به گروگان گرفته شدن 2 هزار نفر از مردم شهر منبج شیرینی آزاد سازی
شهر را به کام مردم تلخ کرده است، سرنوشت این افراد نامشخص است، البته برخی
منابع اعلام میکنند که عناصر داعش بعد از رسیدن به مناطق امن بیشتر این
افراد آزاد کردند، اما گفته میشود که همچنان 400 نفر از آنها گروگان
تروریست ها هستند. این عناصر به سمت شهر جرابلس فرار کرده اند.
نیروهای کرد سوریه مشکلی با حضور آمریکا در سوریه و استقرار پایگاههای نظامی در اراضی این کشور به بهانه مبارزه با گروههای تروریستی ندارند. این موضوع را نیروز کوبانی اعلام و تاکید کرد که از هر نیرویی برای مبارزه با تروریسم داعش و القاعده استقبال خواهد کرد. وی گفت که ائتلافها آمریکایی در حال حاضر پایگاههایی در سوریه داشته و در عملیات بر ضد داعش مشارکت دارند.
با
پررنگتر شدن برگه نیروهای مبارزه کرد در سوریه، مناسبات بین واشنگتن و
آنکارا همچنان دستخوش ابهام است. یگانهای حمایت مردمی منبج را بخشی از
دولت فدرالی خود که آن را اعلام کرده اند، می دانند. آمریکایی ها نیز اعلام کرده اند که منبج بعد از آزادی در اختیار نیروهای عربی – و نه دولت سوریه – قرار خواهد داشت.
به
این ترتیب به نظر می رسد جریان های به اصطلاح مردمی که به بهانه مبارزه با
داعش تشکیل شده اند، بیش از شکست تروریست ها به احیای نظم فدرالی در افق
سیاسی آینده سوریه توجه دارند و به دنبال افزایش سهم خود از کیک مبارزه با
داعش هستند. این موضوع واکنش مثبت آنکارا را به
دنبال نخواهد داشت، همین موضوع باعث شده ترکیه برای انتقامجویی از آمریکا
به سمت محور شرق یعنی روسیه و ایران متمرکز شده و با همین تفسیر امکان عادی
سازی روابط این کشور با سوریه نیز در طولانی مدت بعید به نظر نمی رسد.
مردم
شهر منبج گرچه در حال حاضر نسبت به شکست داعش خوشحال هستند و با شادی قید و
بندهای اعمال شده از سوی این گروه تروریستی را منهدم می کنند، اما به نظر
میرسد در آیندهای قریبالوقوع نارضایتیهای زیادی خواهند داشت، به ویژه
که جوامع عربی اعتراضات زیادی نسبت به تجاوزات
نیروهای کرد به حقوق و دارایی های خود دارند و استقبال زیادی از طرح
فدرالیته سوریه نمی کنند.
رسانه
های وابسته به غرب و رژیم های عربی سعی دارند از آزادسازی این شهر به
عنوان مبنای تبلیغاتی خود در تأثیرگذاری عملیات جریانهایی مداخله جو در
سوریه در مبارزه بر ضد داعش خبر دهند. این رسانهها وانمود میکنند که
نیروهای دو ائتلاف غربی و عربی در آزادی این شهر، نقش قابل توجهی
داشتهاند. کسی نقش جنگندههای غربی را در پیروزیهای نیروهای کرد در این
شهر رد نمیکند، اما به نظر می رسد، طرحی فراتر از شکست داعش در این شهر مد
نظر محور مداخله جو قرار باشد.
به
نظر میرسد رسانههای مذکور با برجسته کردن نقش نیروهای غربی و عربی در
آزادی این شهرها سعی دارند زمینه را برای شانتاژ تبلیغاتی جهت ایجاد محور
متخاصم دوقطبی در سوریه شامل اردوگاه ایران، روسیه و سوریه در برابر
کردها، شورشیان، ترکیه و متحدان عربی و غربی آنها فراهم سازند. غرب معتقد
است در سایه بروز این فضا زمینه مناسبتری برای کسب امتیازات اساسی در میز
مذاکرات تعیین افق سیاسی آینده سوریه خواهند داشت.