گروه بین‌الملل مشرق- جمعه 18 تیرماه برهان وانی رهبر 22 ساله حزب مجاهدین به ضرب گلوله کشته شد و همین کافی بود تا موجی از تظاهرات و اعتصاب گسترده کشمیر را فرا بگیرد. اما شاید هیچ کس تصور نمی‌کرد نارضایتی‌های فروخفته مردم تا این اندازه باشد که پس از گذشت یک هفته همچنان درگیری‌های خشونت‌آمیز تداوم یابد.


پلیس هند که پیش‌تر برای دستگیری وانی، 15 هزار دلار تعیین کرده بود، با اطلاع از حضور وی در مراسم نمازجمعه، موقعیت او را محاصره کرده و او و دو همراهش را به قتل رساند.

از همان شامگاه جمعه، سه روز عزای عمومی اعلام شده و اعتراضات به اقدام پلیس هند آغاز شد. زمانی که تشییع وانی با شکوه هرچه‌تمام‌تر برگزار شد، تظاهرکنندگان با قوت بیشتر به کار خود ادامه داده و در مواجهه با برخوردهای پلیس هند به درگیری‌های خشونت‌آمیز روی آوردند.


نیروهای انتظامی از روز شنبه 19 تیر ماه مجبور به اعلام حکومت نظامی شده، تردد وسایل نقلیه عمومی را ممنوع کرده و بر اساس برخی اخبار، ارتباط مردم از ظریق تلفن همراه و اینترنت را مسدود کردند، اما به گزارش الجزیره گستردگی مخالفان در سرینگر، مظفرآباد، یاریپور، کوپوارا و شهرهای دیگر به حدی بود که منع آمد‌و‌شد فقط بر روی کاغذ اثر گذاشت.

گلوله‌های جنگی و گاز اشک‌آور پلیس، هر روز به سمت تظاهرات‌کنندگان شلیک می‌‌شود. تا کنون طبق منابع بیمارستانی دست‌کم 38 نفر از معترضان مسلمان به قتل رسیده و  بر مبنای گزارش پلیس کمتر از 10 نفر از نیروهای انتظامی نیز کشته و ناپدید شده‌اند. تلفات یادشده از زمان اعتراضات در 2010 میلادی بی‌سابقه بوده است.



در راه‌پیمایی روز چهارشنبه، سید علی شاه‌گیلانی و یاسین ملک از رهبران مسلمانان کشمیر توسط نیروهای امنیتی دستگیر شدند. گروه‌‌های معترض و استقلال‌طلب با صدور بیانیه‌ای خواستار ملحق‌شدن مردم منطقه کشمیر پاکستان به اعتراضات شدند. همچنین حزب مجاهدین بخاطر مرگ رهبر جوان خود، دهلی را به اجرای عملیات تلافی‌‌جویانه تهدید کرد.

آخرین خبرها حاکی است دیروز جمعه مراسم نماز تحت تدابیر شدید امنیتی برگزار شد و به مساجد بزرگ در خیابان‌های اصلی اجازه مراسم داده نشد.


واکنش اسلام‌آباد و دهلی نو

اسلام‌آباد بیکار ننشسته و نشست مقامات عالی را برگزار شده است. نواز شریف رئیس‌جمهور پاکستان در این نشست گفت: دولت پاکستان از نظر اخلاقی و سیاسی و دیپلماتیک از مردم کشمیر حمایت می‌‌کند. او با تأکید بر اینکه برهان وانی یک تروریست نبوده است، روز 18 ژوئیه را به مناسبت کشتار مردم کشمیر به دست نیروهای هند، «روز سیاه» اعلام کرد.

همچنین مقرر شد تمامی سفارت‌خانه‌ها و کنسول‌گری‌های پاکستان با دور بیانیه‌های جداگانه نسبت به نقض حقوق بشر توسط نیروهای هندی در کشمیر هشدار دهند.

مقامات هندی از فعالیت گروه‌های شبه‌نظامی در منطقه هندیِ جامو و کشمیر با عنوان «تروریسم» یاد می‌‌کنند. در همین راستا میکاس سُواروپ سخنگوی وزارت خارجه هند از پاکستان خواست تا در مسائل داخلی هند دخالت نکرده و از تروریسم و سایر اقدامات خرابکارانه حمایت نکند.

دهلی نو برای جلوگیری از گسترش درگیری‌ها مواضع همدلانه‌ای اتخاذ کرده‌اند. محبوبه مفتی سروزیر ایالات جامو و کشمیر روز پنج‌شنبه به نیروهای انتظامی هندی هشدار داد مأمورانی که با مردم بیگناه برخورد کنند، تنبیه می‌شوند. نارندرا مودی نخست وزیر هند نیز در نشست اضطراری بررسی مسائل کشمیر که روز سه‌شنبه باحضور مقامات عالی‌رتبه برگزار شده بود، به خشونت مقامات امنیتی نسبت به مردم بیگناه اذعان کرد.

هیأتی از کنگره ملی هند به دیدار نارندیر وورا فرماندار جامو و کشمیر رفته و از وی خواسته تا با توجه به مشکلات معیشتی مردم به دلیل عدم دسترسی به فروشگاه‌‌ها، تغییری در مقررات منع آمد‌و‌شد بدهد. وورا نیز از کنگره خواست تا هر چه سریعتر به حل مسالمت‌آمیز درگیری‌ها اقدام کند. برخی اعضای کنگره هند از کشته‌شدن بیگناهان در روزهای اخیر گله کرده بودند.


مردم جامو و کشمیر تاوان درگیری هفتادساله دهلی و اسلام‌آباد بر سر مرزهای خود را می‌دهند. از 1990 میلادی تا کنون حدود 68 هزار نفر از مردم عادی، نیروهای انتظامی و ارتش جان خود را در این درگیری از دست داده‌اند. هند این ایالت را سهم خود می‌داند اما پاکستان بر وجود اکثریت مسلمان در این ناحیه تأکید می‌کند. پس از چند دوره جنگ، سال 2003 میلادی مذاکرات صلح میان دو کشور آغاز شد اما هنوز با نقطه پایان درگیری‌ها فاصله زیادی دارند.

منابع