مقصود از آیات خورشید گرفتگی، ماه گرفتگی، زلزله و سایر حوادث هولناک آسمانی مانند رعد و برق بسیار شدید و بادهای سیاه و سرخ است، آنچنانکه بیشتر مردم بترسند.

 در ایران ساعت 22:54دقیقه زمان شروع گرفت ماه یا خسوف است. ساعت 23:54دقیقه گرفت ماه کامل می شود. ساعت 1:31دقیقه ماه شروع به باز شدن میکند و در ساعت 2:31دقیقه ماه کاملا از سایه زمین خارج و اصطلاحا خسوف و ماه گرفتگی به پایان میرسد.

لازم به ذکر است این پدیده به دلیل عبور ماه از میان سایه زمین رخ میدهد . این پدیده زمانیاتفاق می افتد که ماه در حالت بدر بوده و اصطلاحا در مقابله (زاویه 180درجه با خورشید نسبت به زمین ) قرار دارد.

ماه گرفتگی بعدی در ایران 19آذر 1390رخ خواهد داد.

 نماز آیات را فراموش نکنیم

تمام افرادی که از ماه‌گرفتگی اطلاع پیدا ‌کنند اگر در منطقه‌ای باشند که آن ماه‌گرفتگی قابل رؤیت است، نماز آیات بر آنها واجب می‌شود.

وقت خواندن این نماز را از زمان شروع ماه‌گرفتگی تا نقطه باز‌شدن ماه‌گرفتگی دانست و ‌افزود: از زمانی که ماه‌گرفتگی شروع می‌شود تا زمانی که به نهایت می‌رسد‌، ‌این نماز باید با نیت ادا خوانده شود؛ اما از هنگامی که ماه گرفتگی شروع به بازشدن می‌کند تا پایان‌ماه گرفتگی نماز آیات باید با نیت مافی‌الذمه خوانده شود و پس از ماه گرفتگی باید با نیت قضا خوانده شود.

 عوامل وجوب خواندن نماز آیات

نماز آیات به واسطه چهارچیز بر مسلمان واجب می شود:

1- کسوف، خورشید گرفتگی (اگرچه به مقدار کمی باشد)

2- خسوف، ماه گرفتگی(اگرچه به مقدار کمی باشد)

3- زلزله

4- رعد و برق و بادهای سیاه و سرخ و مانند اینها در صورتی که بیشتر مردم بترسند

خواندن نماز آیات در صورت وقوع زلزله، هیچ وقت قضا ندارد ولی چنانچه انسان نماز آیات به دلیل خورشید گرفتگی یا ماه گرفتگی را از زمان وقوع تا باز شدن ماه یا خورشید به تاخیر اندازد، باید قضای آن را بخواند.

طبق نظر مقام معظم رهبری، گفتن «بسم الله الرحمن الرحیم» برای رفتن به رکوع کفایت نمی‌کند؛ بنابر‌این باید برای اولین رکوع و یا ششمین رکوع، بخشی از سوره نیز قرائت شودچگونگی نماز آیات
نماز آیات دو رکعت است و در هر رکعت پنج رکوع دارد و قبل از هر رکوع، حمد و سوره خوانده می شود و یا سوره ای را پنج قسمت کرده و قسمت اول را قبل از رکوع اول، بعد از حمد می خوانیم وبه رکوع می رویم، سپس از رکوع برخاسته و بدون خواندن حمد قسمت دوم آن سوره را می خوانیم و به رکوع می رویم، پس از رکوع قسمت سوم آن را می خوانیم و باز به رکوع می رویم، سپس می‌ایستیم و همچنین تا رکوع پنجم و سپس به سجده می رویم و رکعت دوم را هم به همین ترتیب بجا می آوریم.

 نکات نماز آیات

- سوره هایی که بعد از حمد خوانده می شود ، نباید جزء سوره های سجده دار باشد .

- طبق نظر مقام معظم رهبری، گفتن «بسم الله الرحمن الرحیم» برای رفتن به رکوع کفایت نمی‌کند؛ بنابر‌این باید برای اولین رکوع و یا ششمین رکوع، بخشی از سوره نیز قرائت شود.

مستحبات نماز آیات

- این نماز اذان و اقامه ندارد؛ اما پیش از رکوع دوم، چهارم، ششم، هشتم و دهم؛ خواندن قنوت مستحب است؛ همچنین مستحب است انسان ‌این نماز را طولانی اقامه کند و تا پایان ماه‌گرفتگی نیز به ذکر و دعا مشغول شود.

- مستحب است این نماز به جماعت خوانده شود که مأمومین باید غیر از حمد و سوره بقیه اذکار را قرائت کنند.

 چرا نماز آیات بخوانیم؟

مقصود از آیات خورشید گرفتگی، ماه گرفتگی، زلزله و سایر حوادث هولناک آسمانی مانند رعد و برق بسیار شدید و بادهای سیاه و سرخ است، آنچنانکه بیشتر مردم بترسند. (1)

قبل ار اسلام بسیاری از اقوام به هنگام خورشید گرفتگی و ماه گرفتگی، طبل و دهل می کوبیدند، تا اژدهای غول پیکری که به گمان آنان درصدد بلعیدن ماه یا خورشید هستند، بترسانند. یهودیان به هنگام خسوف بر طبل می کوبیدند به تصور اینکه، ماه این صدا را می شنود و می ترسد و آشکار می گردد. ظهور اسلام این سنتهای جاهلی را دگرگون ساخت. (2)

در زمان رسول خدا (صلی الله علیه و آله) در روز وفات فرزندش ابراهیم، کسوف روی داد. مردم تصور کردند که گرفتگی خورشید در اثر وفات فرزند پیامبر است. رسول خدا (صلی الله علیه و آله) برای از بین بردن این افکار موهوم و خرافی بلافاصله جنازه فرزند خویش را رها کردند و در برابر مردم قرار گرفتند و پس از حمد و ثنای خداوند فرمودند:

"ای مردم!ماه و خورشید دو آیت از آیات الهی هستند (نشانه ای از نشانه های قدرت و عظمت پروردگارند) بفرمان او جریان دارند و ا ز او اطاعت می کنند و برای مرگ یا حیات کسی کسوف روی نمی دهد. هرگاه خسوف و کسوف پدید می آید نماز بگذارید." آنگاه پیامبر به همراه مردم نماز آیات خواندند. (3)

امام رضا (علیه السلام) در این باره می فرماید: " اقامه نماز توجه و اقرار به ربوبیت پروردگار است ..." (7)

قدر مسلم آن است که فلسفه نماز همان یاد خداست که بفرموده قرآن یاد خدا مایه اطمینان قلب هاست. (4)

امام علی (علیه السلام) می فرماید: "نماز وسیله تقرب هر پرهیزگاری است به سوی خدا. " (5)

امام صادق (علیه السلام) نیز می فرماید: "هنگامی که مشکل مهمی برای علی (ع) پیش می آمد، حضرت به نماز برمی خواست و آنگاه این آیه را تلاوت می فرمود: و استعینوا بالصبر و الصلوة." (6)

امام رضا (علیه السلام) در این باره می فرماید: " اقامه نماز توجه و اقرار به ربوبیت پروردگار است ..." (7)

این روایات همه به این حقیقت اشاره دارند که نماز انسان را به قدرت لایزالی پیوند می دهد که همه مشکلات و سختیها برای او سهل و آسان است. چنین احساسی موجب می شو دکه انسان در برابر حوادث و امور سهمناک، ترس و شکست و زبونی را از خود دور گرداند و با اتصال به قدرت لایزال الهی و اقرار به ربوبیت پروردگار، شکیبا و نیرومند گردد.