
به گزارش مشرق به نقل از الف، آنچه ميخوانيد گزيدهاي از درس اخلاق آيت الله قرهي، مدير حوزه علميه امام مهدي (عجاللهتعاليفرجهالشريف) است که در مسجد حوزه علميه ياد شده، واقع در حکيميه پيرامون مقام والدين و ضرورت نکوداشت جايگاه آنها، ايراد شده است.
در روايات اسلامي در رابطه با موضوع نيکي کردن اين طور آمده است: «لِکُلِّ بِرٍّ بِرٍّ» يعني براي هر نيکي در عالم، نيکي برتري وجود دارد؛ جهاد و شهادت في سبيلالله مافوق تمام نيکيهاست و آن قدر باب مهمي است که خداوند فرمود: «فَتَحَلّي لِخاصَّةِ أوليائه» به اين معنا که خداوند باب شهادت را فقط براي بندگان خاص خودش باز کرده است.
شهادت اوج بندگي انسان است و تمام حضرات معصومين (ع) و حتي وجود مقدس صاحبالزمان (ع) به وسيله شهادت به محضر خدا رسيدند؛ و زماني که قسّيسّين حضرت حق، محضر امام زمان (ع) را درک ميکنند در رکاب ايشان به شهادت ميرسند.
در روايت شريفي به نقل از پيامبر اسلام (ص) آمده است که روزي حضرت موسيبنعمران (ع) به خداوند عرضه داشت: خدايا حال دوستِ من که شهيد شده، در عالم برزخ چگونه است؟ خداوند به حضرت موسي (ع) گفت: او در جهنم است؛ حضرت موسي (ع) با تعجب به خدا عرضه داشت خدايا مگر وعده نکردهاي که شهيد با اولين قطره خونش به بهشت ميرود و همه گناهانش آمرزيده ميشود، خدا به حضرت موسي (ع) گفت: بله اما دوست تو اصرار به آزردن پدر و مادرش داشت و من عمل کسي را که بر پدر و مادرش ستم کند قبول نميکنم، حتي با شهادت؛ بنابراين کساني اسمشان در طومار شهداء نوشته ميشود که عاق والدين نباشد.
روايتي از امام زينالعابدين (ع) درکتاب رساله حقوق نقل شده است که ايشان فرمودند: «وَ اَمّا حَقُّ اَبيکَ فَتَعْلَمَ اَنَّهُ اَصْلُکَ وَ اَنَّکَ فَرْعُهُ وَ اَنَّکَ لَوْلاهُ لَمْ تَکُنْ، فَمَهْما رَاَيْتَ في نَفْسِکَ مِمّا تُعْجِبُکَ فاعلمان اَباکَ اَصْلُ النِّعْمَهِ عَلَيْکَ فيهِ وَ احْمَدِ اللّهَ وَ اشْکُرْهُ عَلي قَدْرِ ذلِکَ» « و امّا حقّ پدرت را بايد بداني که او اصل و ريشه توست و تو شاخه او هستي، و بداني که اگر او نبود تو نبودي، پس هر زماني در خود چيزي ديدي که خوشت آمد بدان که از پدرت داري، زيرا اصل و اساس نعمت و خوشي تو، پدرت است، و خدا را سپاس بگزار و به همان اندازه شکر کن».
در قرآن کريم اين طور آمده است که هر خوبي که به انسان ميرسد از ناحيه خداوند متعال است اما هر عمل زشتي که به انسان ميرسد نتيجه اعمال خودش است و اصل تمام خصلتهاي نيک در انسان از پدرش و به واسطه اوست بنابراين بر خدا و پدرت شکرگزاري کن و هيچ قوه و نيرويي جز از ناحيه خداوند نيست.
به سبب اذيت کردن پدر و مادر، آن نعمتي که از ناحيه خداوند به پدر تفويض شده است تبديل به نقمت ميشود و اگر کسي خونش ريخته شود، به هدر رفته و جهنمي است، بنابراين اگر نعمت با لطف کردن به «ربّ صغير» يعني پدر و مادر توأم و همراه شد آن موقع معني نعمت را به خود ميگيرد.
روايتي از پيامبر اکرم (ص) در کتابهاي اصول کافي و بحارالانوار ج 74 نقل شده است که به انسانها يادآوري ميکنند و ميفرمايند: عقوق داراي مراتبي است و فوق تمام عقوق اين است که انسان باعث شود که پدر و مادرش به وسيله او بميرند؛ بنابراين انسان با خواندن هزار رکعت نماز مستحبي به جايي نميرسد، اما راه توبه در صورتي که توبه حقيقي باشد باز است .
* يکي از راههاي رسيدن به قرب الهي، اطاعت محض از فرامين الهي است
يکي ديگر از راههاي رسيدن به قرب الهي، اطاعت محض از فرامين الهي است اما سؤالي در اينجا مطرح ميشود که چرا اولياي الهي بر اين باورند که مسائل الهي تعبدي است؟ در جواب اين سؤال بايد گفت که اموري که خداوند براي انسانها برنامهريزي کرده است فوق عقل بشري است و عقل بشري نميتواند آنها را درک کند، بنابرين گوش دادن به اوامر پدر و مادر، انسان را به اوج ميرساند.
انجام دادن دو عمل نيک، شهيد سيد احمد پلارک را به اين مقام رفيع رساند، يکي از آنها اين بود که روزي سيد احمد پلارک با ماجرايي برخورد که نتيجه آن انجام دادن گناهي بزرگ بود اما از آن چشمپوشي کرد، در نتيجه او را به اوج رساند يعني لحظهاي، محکم و قوي به نفس اماره و شهوتش نه گفت و اوج گرفت.
ديگر اينکه سيد احمد پلارک به مادرش گفته بود جبهه رفتن من بايد با رضايت قلبي تو باشد بنابراين خداوند پردههايي را از جلوي چشمانش کنار زد و باعث شد تا حقايق را درک کند؛ امام خميني (ره) فرمودند: بعضي از شهداء يک روزه ره صد ساله فهميدند و رفتند.
اگر انسان عاق والدين شده باشد، ميتواند تکبر را کنارگذاشته و به وسيله خضوع و خشوع دل پدر و مادرش را به دست آورد پيامبر اکرم (ص) در روايتي فرمودند: منظور از خضوع و خشوع اين است که در مقابل آنها بيادب ننشيني و مؤدب باشي و صدايت را نسبت به صداي پدر و مادر بالاتر نبري.
از مرحوم شيخ غلامالحسين اشرفي (ره) نقل شده است که روزي در زمان کودکي پاي منبر شيخ فضلالله محلاتي (ره) نشسته بودم که فرمودند: کسي که ميخواهد به اوج مقامات الهي برسد صدايش را از صداي پدر و مادرش پايينتر بياورد و از آن زمان به بعد به اين دستور عمل کردم در حاليکه پدر و مادرم به من ميخنديدند که چرا صدايم را نازک ميکنم.
بوسيدن دست و پاي پدر و مادر کبر و غرور را پايين ميآورد؛ آيتالله مکارم شيرازي نقل ميکنند که هر وقت به شيراز ميرفتم دست و پاي پدر و مادرم را ميبوسيدم و در ادامه گفتند هيهات اگر انسان فکر کند که تنهايي به جايي ميرسد.
مرحوم ملامحسن فيض کاشاني نقل ميکنند که اگر سجده به غير از خدا واجب ميشد، يقينا بر پدر و مادرم سجده ميکردم؛ بنابراين اگر آن طوري که نبايد با پدر و مادر برخورد کرد برخورد شود، فرزندانش بدتر از آن را با او برخورد ميکنند و بهتر اين است که قبل از اينکه پدر و مادر چيزي را از ما طلب کنند، آن کار را به رايشان انجام بدهيم.
کساني که پدر و مادرشان را از دست داده و از دار دنيا رفتهاند و از طرفي عاق آنها نيز شدهاند، ميتوانند براي انجام هر عمل مستحبي که قصد انجام آن را دارند، پدر و مادرشان را نيز در ثواب آن اعمال شريک کنند البته غير از اعمال واجب و خوب است که هر جمعه قبل از طلوع آفتاب بر سر مزارشان بروند تا مشکلشان برطرف بشود و روزانه حداقل 110 مرتبه براي آنها استغفار کند، بنابراين هيچ موقع نبايد پدر و مادر فراموش شوند و همان طور که پروردگار رب عظيم براي انسانها حيّ ابدي است، ربّ صغير نيز بايد براي انسانها حيّ ابدي باشند.