به گزارش مشرق به نقل از ايسنا، اين بازيگر سينما و تلويزيون ايران که شامگاه گذشته ـ 30 ارديبهشت ماه ـ در برنامه‌ي تلويزيوني «هفت» حاضر شده بود، در بخش ابتدايي سخنانش با انتقاد از بحث‌هايي که در برنامه‌هاي گذشته درباره‌ي بازيگري در سينماي ايران شده بود، گفت: عليرغم جراتي که اين برنامه در ورود به بحث بازيگري داشت، اما اشکال اساسي اين بحث‌ها در آنجا بود که راز ماندگاري، دستمزد و يا مشکلات بازيگر در سينماي ايران، تنها از زاويه مسئوليت و کاري که يک بازيگر بايد انجام دهد ديده شده و متوجه نيستيم که مشکلات بازيگري در يک پيکره به هم پيوسته شکل مي‌گيرد.
عرب‌نيا با تشريح چارچوبي که براي يک بازيگر کامل مدنظرش است بيان کرد: در مکتبي که من بيان مي‌کنم بازيگر کامل بايد صاحب ويژگي‌هاي خاصي باشد، به نظر من هر ويژگي از اين مسائل حذف شود بازيگر ناقص خواهد بود.
وي در عين حال مطرح کرد:البته طبيعي است که يک بازيگر به مرور به سمت کامل پيش خواهد رفت. در واقع به نظر من فعاليت بازيگري مانند هرمي است که بازيگر هرچه از کف به سمت بالاي هرم پيش مي‌رود، ويژگي‌هاي بيشتري در وجود او تبلور خواهد يافت.
عرب‌نيا با اشاره به اين ويژگي‌ها گفت: علاوه بر فيزيک بدني، اندام و چهره مناسب که هر بازيگر بايد از آن برخوردار باشد، هوش، قدرت روحي و جسمي، خلوص، صداقت و وفاي به عهد، پايمردي، قدرت ريسک، سلامت جسم، آزادي خواهي و عشق به رهايي، نو جويي و ميل به آموختن و اصالت، خلاقيت، بلند پروازي و به کم قانع نشدن در عين واقع‌بيني، از خود گذشتگي و ايثار، اخلاق و شرف و منش انساني، عدالت طلبي و اعتدال، حقيقت طلبي، شناخت خود و خدا و در نظر داشتن مداوم حضرت مرگ براي يک بازيگر لازم است.
وي ادامه داد: علاوه بر اينکه يک بازيگر بايد در مورد چنين ويژگي‌هايي که عرض شد مراقبت‌هاي ويژه‌اي از خود داشته باشد، مسائل ديگر نيز در اين مراقبت‌ها مهم است. به نظر من دومين مسئله‌اي که يک بازيگر بايد به آن توجه داشته باشد حقوق بازيگر است که بايد از طرف جامعه، مسئولين و خود او رعايت شود. يکي ديگر از مسائل تکاليف بازيگر است که نسبت به خود، مردم و مقام بازيگر تعريف مي‌شود. همچنين ارتباط بازيگر با حيطه‌هاي مختلف و همچنين هدف يک بازيگر از کار خود مسائلي است که بايد به آن توجه شود. به عنوان مثال در بحث حقوق و تکاليف متاسفانه از سوي مسئولين تنها به بحث درخواست تکاليف توجه مي‌شود و در نقطه مقابل آن بحث‌هاي در نظر گرفتن حقوق بازيگر توجه چنداني نمي‌شود.
بازيگر سريال «مختارنامه» در تشريح اعتدال و حقيقت طلبي که در سخنانش به آن اشاره کرده بود، خاطر نشان کرد: به نظر من يک بازيگر کامل حتما بايد از قدرت هماهنگي خوبي در شرايط سخت کار و الزاماتي که متن براي او ايجاد مي‌کند، برخوردار باشد. درباره عدالت طلبي و اعتدال که يکي از ويژگي‌هاي يک بازيگر کامل است بعضي از مسائلي که مطرح مي‌شود با معيارهاي جهاني در تضاد است. در نظر من اعتدال يعني بازيگر بتواند در تمام زمينه‌ها از افراط و تفريط بپردازد. حقيقت طلبي نيز به نظر من آن است که بازيگر وقتي مي‌تواند جايگاه خودش را درک کند که در تمام زمينه‌ها به دنبال فهم وجود خودش در دنيا باشد.
××× کوتوله پروري و کوتوله سازي به جاي قهرمان پروري و قهرمان سازي
عرب نيا در پاسخ به سوال فريدون جيراني ـ مجري کارشناس برنامه ـ مبني بر اينکه تا چه ميزان شرايط در سينماي ايران مانع از رسيدن بازيگران به اين ويژگي‌هاي کامل است، گفت: به نظر من شرايط بسياري مانع از آن مي‌شود که يک بازيگر به چنين شرايطي برسد. بازيگر، مسئولين، رسانه‌ها و همکاران بايد به يک سري از قواعد تن دهند تا يک بازيگر بتواند مسير تکاملي خود را طي کند.
وي با ذکر يک مثال ادامه داد: متاسفانه در فرهنگ ما در سينما به خصوص در 10 – 15 سال گذشته ما نمي‌دانستيم که با قهرمان بايد چه کاري انجام دهيم؟ ما بسيار راحت تلاش کرديم که يک قهرمان را بشکنيم تا راحت شويم.بازيگري که به سطح کمال مي‌رسد جزو مفاخر ملي است که همه براي او زحمت کشيده‌اند و هزينه‌هاي بسياري براي او داده شده است. در سالهاي اخير در همه سطوح از قهرمان پروري و قهرمان سازي دوري کرده‌ايم. وقتي سيستم کوتوله سازي و کوتوله پروري را جايگزين قهرمان سازي و قهرمان پروري مي‌کنيم نتيجه آن به راه افتادن سيل فيلم‌هايي است که اکنون روي پرده ديده مي‌شود.
عرب نيا افزود: يکي ديگر از ايرادات مسئولان، مشکل نداشتن قدرت اهم و فالاهم است. به گمان من دستگاه مديريت فرهنگي از جمله مديريت سينمايي بايد به کلي تغيير کند. رهبر معظم انقلاب در سخنان اخيرشان مطرح کردند،عالي‌ترين دغدغه نظام اسلامي را عدالت معرفي کردند و فرمودند که اگرچه کارهاي مناسبي در طول اين سي سال انجام شده است، اما مطلقا اين کارها راضي کننده نيست و ديگر آزمون و خطا کافي است. چرا ايشان از واژه «مطلقا راضي کننده نيست» استفاده مي‌کنند.
وي با بيان اينکه عدالت مفهومي نسبي نيست تصريح کرد: به نظر من اين جملات ايشان از نسبي نبودن عدالت نشات مي‌گيرد. اين جملات بسيار مهم است و در مقطعي بسيار حساس بيان شده و به نظر من اين سخنان به مديران مخصوصا مديران فرهنگي هشدارهايي مي‌دهد که ايشان از چنين وضعيتي راضي نيستند.
بازيگر فيلم «شوکران»، اصلي‌ترين آفت در سينماي ايران را نوع نگاه به بحث خودي و غير خودي دانست و
خاطرنشان کرد: در هر دوره دوستان براي خود تصميماتي که گرفته‌اند و توجيهاتي را مطرح کرده‌اند. در دوره‌هاي مديريتي بيش از آنکه توجه به نخبگان مطرح باشد نزديکان، آشنايان و کساني که با قواعد آشنا بودند و با اين تعاريف آشنا بودند، وارد ميدان شدند و عملا ديديم که عمدتا اين افراد کار خود را بلد نبودند.
وي در ادامه سخنانش با انتقاد از سخنان مطرح شده در شب تهيه کنندگان سينماي ايران پيرامون بازيگري،گفت: مقام معظم رهبري در سخنانشان به اين نکته تاکيد دارند که بايد بدون پيش فرض خاصي تضارب آرا وجود داشته باشد. اما مي‌بينيم که در اين سيستم کارگردان، تهيه کننده و مسئول به بازيگر توجهي نمي‌کنند. در شب تهيه کنندگان سينماي ايران يکي از بازيگران پيشکسوت روي صحنه رفت و متن بلندي را در توجيه اينکه چرا به بازيگران توجه نشده است، خواندن. مي‌تواند آن تعابير درست باشد که من با آنها کاري ندارم اما شما نمي‌توانيد در هيچ جاي دنيا فيلمي را بدون بازيگر در نظر بگيريد. در يک کشور سينمايي را مثال بزنيد که به بازيگر اهميت نمي‌دهند. چرا مقام بازيگر در سينماي ايران لوث شده است؟!
××× بازيگر مقامي خداجوي و خداي‌گونه دارد
به گزارش ايسنا، عرب‌نيا در بخش ديگري از سخنانش مقام يک بازيگر را يک مقام خداجوي و خداگونه دانست و گفت: وقتي از ريشه تاريخ شکل گيري بازيگري را جستجو کنيم، مي‌بينيم که آنها آدم‌ها، آيين ها و کساني بودند که ساحر گونه در نزد مردم مقام خداي گونه داشته‌اند و تمنيات، آرزوها، ترس ها و ترديدهاي آنها را به عينيت تبديل کرده‌اند. اين حرف کمي نيست. اين مطلب جامعه را از بسياري از مسائل خلاص مي‌کند. همين است که در جهان مدرن از طريق فوتبال، بورس و ... تب و تاب جامعه را هدايت مي‌کنيم در مناطقي بخصوص در هاليوود جامعه را از طريق شمايل‌سازي از بسياري از سموم پاک مي کنند و ايده‌آل هاي خود را از طريق اين بازيگران به جامعه تزريق مي کنند.
××× بازيگر جهاني داريم اما فيلم جهاني خير
وي با اشاره به اينکه نمي توان الگوهاي بازيگري در غرب را در سينماي ايران به کار گرفت، عنوان کرد: ما متاسفانه متوجه نيستيم که سيستم غرب با سيستم سينمايي ما زمين تا آسمان فرق مي‌کند. نمي توان الگوهاي غرب را براي سينماي ايران به کار بگيريم. ما در همين برنامه «هفت» کسي را در کسوت تهيه‌کننگي، مقام روزنامه‌داري و مجله داري و خيلي از عرصه هاي ديگر داشتيم که با جرات و جسارت مي گويد که ما بازيگر جهاني نداريم. در اين بين هم از «تام کروز» نام برده مي‌شود. اين درست است، اما مگر بازيگر جهاني از جمله همين تام کروز چمدانش را دست مي‌گيرد و تنهايي جهاني مي شود؟ يا به واسطه حضور در يک فيلم جهاني با معيارهاي جهاني امکان بروز پيدا مي کند؟! يا به واسطه يک تهيه‌کننده با سواد جهاني امکان بروز پيدا مي‌کند؟! بله ما سينما، تهيه‌کننده، فيلم جهاني نداريم.
وي خاطرنشان کرد: پيرامون بازيگرهايي صحبت مي‌کنم که مي تواند شمايل جامعه باشد و درباره حضور جهاني موافق و حامي حضور سينماي ايران در عرصه جهاني به هر شکل و با هر گونه فيلمي هستم اما به عنوان مثال در «جدايي نادر از سيمين» که فيلمي بسيار خوب است کدام يک از بازيگرانش پيشنهاد بازي در يک فيلم بين المللي را دارند؟
اين بازيگر سينما در عين حال با بيان اينکه ما بازيگر جهاني در کشورمان داريم گفت: ما بازيگر جهاني داريم. به عنوان مثال مي توان از مجموعه بازيگران «مختارنامه» که به چند زبان ترجمه شده و در حال پخش است را نام برد. اگر اين بازيگران نمي توانستند با تماشاگر و فرهنگ‌هاي مختلف ارتباط برقرار کنند که اين سريال تا اين حد مخاطب نداشت. پس بازيگران توان حضور در عرصه جهاني را دارند، اما فيلمش را نداريم.
عرب نيا در ادامه با اشاره به سخنان عليرضا داوود نژاد درباره کار با نابازيگر در فيلم‌هايش بيان کرد: ايشان در مورد کار با نابازيگر آنچنان حساس و متوجه خروجي کارش است که بازيگر نابازيگر را آهسته، تر و خشک مي‌کند و به هدف مي‌رساند. متاسفانه در موارد غير از اين، ما به راحتي در سينماي ايران هر از راه رسيده‌اي را به واسطه آشنايي با تهيه‌کننده و کارگردان در فيلم وارد مي‌کنيم، اين ساختار غلط است.
وي افزود: ما تنها سينمايي در جهان هستيم که وقتي تهيه‌کننده يا کارگردان از بازيگري خوششان نمي‌ايد نقشش را حذف مي‌کنند و متوجه نيستند که به فيلم ضربه مي زند. البته حدود 10 درصد از کارگردانان و 5 درصد از تهيه‌کنندگان هستند که تمام سختي حفظ استاندارد هاي سينما، سينماي شريف و تمام ظلم و جور مقابله با مسئوليني که متوجه خطير بودن شرايط نيستند را اين‌ها به دوش مي‌کشند. من راجع به سيستم صحبت مي‌کنم و از مسئولين و دوستانم مي‌خواهم که اين سخنان را با سعه‌صدر گوش کرده و بحث را شخصي نکنند.
××× دستمزد حضور در مختار ماهيانه 10 ميليون تومان
به گزارش ايسنا، فريبرز عرب نيا در بخش ديگري از سخنانش با اشاره به موضوع اين گفتگو که راز ماندگاري يک بازيگر در سينماي ايران بود، خاطر نشان کرد: حمايت يا مخالفت مسئولين در ماندگاري يا عدم ماندگاري يک بازيگر خيلي مهم است. بازيگران مرارت‌هاي بسيار زيادي مي‌کشند تا بتوانند مقام و تصوير خود را حفظ کنند. البته چنين مرارت‌هايي را بايد بکشند اما آيا حفظ تصوير و مقام يک بازيگر تنها وظيفه خود اوست؟ به نظر من مسئولين نيز در اين زمينه وظايف زيادي دارند.
وي در تشريح سخنانش با اشاره به بحث‌هايي که پيرامون دستمزد بازيگران در سينماي ايران مطرح مي‌شود گفت: در مورد دستمزد بازيگران بحث‌هاي زيادي مطرح مي‌شود. به عنوان مثال در مورد دستمزدي که من براي بازي در سريال «مختارنامه» در طول سالهاي گذشته دريافت کرده‌ام نيز حرف‌هاي زيادي زده شده است. کاملا شفاف اعلام مي‌کنم که براي مختارنامه متوسط ماهي 10 ميليون تومان و در طول اين سريال 600 ميليون تومان به عنوان دستمزد دريافت کرده‌ام.
وي ادامه داد: البته چنين رقمي در حال حاضر دستمزد يک فصل يک مربي فوتبال است، اما من در طول بازي در مختارنامه دوبار مرگ را جلوي چشمانم ديدم.به نظرم وقتي که من بخواهم فيلم‌هاي مبتذل بازي نکنم بايد از پروژه‌هايي تامين شوم و اين منطقي است.
عرب نيا افزود: يکي ديگر از مثال‌هايي که مي‌توانم بزنم آن است که بارها از تريبون‌هاي مختلف اين جمله اشتباه گفته مي‌شود که بازيگر متعلق به مردم است. اما آيا بازيگر مانند ابزار متعلق به مردم است يا مانند يک افتخار ملي؟ يکي از اشکالات سيستم فعلي اين است که از بازيگر به عنوان يک ابزار استفاده مي‌کنند، سيستم، اسم براي او مهمتر از شخصيت و روح بازيگر است. به همين دليل است که مي‌بينيم در بعضي از مراسم‌ها از بازيگر به عنوان دکور مراسم استفاده مي‌شود يا مي‌بينيم که مسئولين به راحتي يک بازيگر را ممنوع الکار مي‌کنند و البته خودشان نيز گاهي در دام بازيگران مي‌افتند.
××× ورود مسئولين به مسائلي مانند دستمزد بازيگران در تله افتادن است
عرب‌نيا ورود مسئولين سينمايي به موضوع لغو قرارداد دستمزد يکي از بازيگران را يکي از دام‌هايي دانست که مسئولان به آن گرفتار شدند.
وي در اين باره اظهار کرد: زماني من با تهيه کننده صحبتي مي‌کنم که من اسپانسري مثلا دو ميلياردي براي يک فيلم مي‌آورم و خودم يک ميليارد آن را برداشت مي‌کنم. اين مسئله يکي از راه‌هاي تبليغاتي است که افراد براي مطرح کردن خود عنوان مي‌کنند و به نظر من يکي از اشکالات مسئولين اين بود که در چنين مسائلي که نوعي دام براي مطرح شدن است، ورود مي‌کنند.
اين بازيگر سينما با انتقاد از عدم حمايت مسئولين از بازيگران تصريح کرد: آيا گلشيفته فراهاني سرمايه ما در زمينه بازيگري بود يا خير؟ او چرا رفت؟ من کاري با عقايد و رفتارهاي سياسي افراد ندارم. اما چرا مسئولين بايد از يک بازيگر حمايت نکنند که شمايل او شکسته شده و افرادي کوتوله با افکاري پست به عنوان شمايل مردم مطرح شوند؟
/// ارزيابي مديريت فرهنگي
عرب نيا در ادامه سخنانش در ارزيابي مديريت فرهنگي اظهار کرد: سيستم مديريت ما به خصوص مديريت فرهنگي که ما از آن استفاده مي‌کنيم يک سيستم فاسد است. البته اين فساد به معناي فحشا در نظر من نيست. بلکه منظورم بدون تحرک بودن اين سيستم است. يعني سيستم مثل آب راکد شده است که بايد عوض شود چرا که اين سيستم بر اساس ترس بنا شده است. البته اين موضوع در سخنان حضرت علي (ع) نيز ديده مي‌شود که ايشان مي‌گويند بزرگترين گناه ترس است. به نظر من يک سيستم مديريت غلط بر اساس ترس بنا شده است، اين ترس مي‌تواند از مسائل مختلف و متنوعي باشد.
عرب نيا با انتقاد از يکي از مهمانان شب‌هاي گذشته برنامه هفت که پيرامون مسائل بازيگري و ورود بازيگران به سينماي ايران سخن مي‌گفت بيان کرد: وقتي چنين شرايطي پيش مي‌آيد مي‌بينيم که فردي به اين برنامه آمده و مي‌گويد که تمام بازيگراني که من به سينما وارد کردم بر اساس قواعد و ضوابط بوده‌اند. اين سخنان روبروي دوربين‌هاي تلويزيوني و در برابر مردمي انجام مي‌شود که مي‌دانند او دروغ مي‌گويد. بسياري مي‌دانند که ايشان تعداد زيادي از بازيگران را با دريافت پول از خيابان به سينما آورده است.
وي با تاکيد بر اين نکته که منظور او از اين انتقادها در مورد يک مديريت خاص نيست گفت: من تنها در مورد سيستم فعلي مديريت فرهنگي در جامعه صحبت نمي‌کنم، بلکه تمام مديريت‌هاي گذشته را وارث سيستم غلطي مي‌دانم که ريشه در قبل از انقلاب اسلامي دارد. ما بايد يک بار براي هميشه تکليف خودمان را با اين ريشه غلط مشخص مي‌کرديم و آنرا کنار مي‌گذاشتيم، اما اين کار را نکرديم.
فريبرز عرب نيا در پايان سخنانش تصريح کرد: اگرچه ما انتقادهاي فراواني را به سيستم‌هاي فرهنگي وارد مي‌کنيم اما در همين سيستم‌ها نيز افرادي هستند که سعه صدر بسياري داشته و بايد از خدا خواست که به آنها قدرتي بيش از گذشته دهد که به مديريت فرهنگي کشور خدمت کنند.
وي همچنين گفت: چرا ما کارگرداني داريم که به دليل اختلاص بيش از يک دهه در زندان بوده است و وقتي از زندان بيرون مي‌آيد به او مجوز کارگرداني مي‌دهيم؟! اما کارگردان جواني داريم که فيلمنامه‌هايشان رد مي‌شود. کارگرداناني هستند که آثار درخشاني ساخته‌اند اما متاسفانه کارهايشان مجوز نمي‌گيرد.
عرب‌نيا همچنين از پذيرفته شدن فيلمنامه «آمبولانس»اش توسط اداره کل نظارت و ارزشيابي معاونت سينمايي وزارت ارشاد براي اولين تجربه‌ي کارگرداني‌اش خبر داد.
به گزارش ايسنا، به دليل کمبود وقت اين برنامه قرار بر آن شد که ادامه بحث بازيگري در سينماي ايران با حضور فريبرز عرب نيا در برنامه هفته آينده «هفت» پيگيري شود.
در ادامه برنامه «هفت» شب گذشته، سعيد قطبي زاده و مسعود فراستي به بحث پيرامون تصوير شهر در سينماي ايران پرداختند.
××× حاشيه‌ها
به گزارش ايسنا، اين برنامه در کنار صحبت‌هاي عرب‌نيا حاشيه‌هايي نيز به همراه داشت.
- دست اندرکاران برنامه پس از گذشت دقايقي از صحبت‌هاي ابتدايي عرب‌نيا يک ميان برنامه 15 دقيقه‌اي با عنوان گزارش تحليلي از روند «بازيگري از رويا تا واقعيت» (با حضور بازيگران قبل و بعد از انقلاب اسلامي) را پخش کردند که اين مسئله با انتقاد عرب‌نيا همراه شد.
او در اين باره گفت: وقتي که من را به اين برنامه دعوت کردند گفتند که شما يک ساعت و نيم وقت براي سخن گفتن داريد که تنها 2 ميان برنامه 2 دقيقه‌اي در ميان صحبت‌هاي شما قرار خواهد گرفت.
جيراني نيز در پاسخ به عرب نيا گفت: قبل از شروع برنامه از دوستان در پشت صحنه پرسيده بودم که آيا وجود اين ميان برنامه‌ها را به اطلاع شما رسانده بودند که به من گفتند اين مطلب با شما هماهنگ شده است.
اما دست اندرکاران «هفت» پس از اين انتقاد عرب نيا تا پايان سخنان يک ساعته او تنها يک ميان برنامه‌ي دو دقيقه‌اي را پخش کردند.
- از ديگر حاشيه‌هاي اين برنامه مي‌توان به تماس محمدرضا گلزار با جيراني اشاره کرد که طي اين تماس او خبر آشتي‌اش با محمدرضا شريفي نيا که در برنامه هفته گذشته «هفت» عنوان شده بود را تکذيب کرد.
ـ مسعود فراستي نيز که در نقد پاياني برنامه‌ي هفت حضور داشت در واکنش به کمبود وقت از اختصاص يک ساعت و نيم برنامه به يک بازيگر انتقاد کرد.
ـ در بخش معرفي فيلم‌هايي که در مرحله پيش توليد قرار دارند، از پيش توليد اولين فيلم رضا عطاران در مقام کارگرداني خبر داده شد که اين فيلم بر اساس فيلم‌نامه‌اي از سعيد نعمت الله و همسرش ساخته خواهد شد.
همچنين در اين بخش از آماده نمايش شدن فيلم «شيش و بش» به کارگرداني بهمن گودرزي خبر داده شد.
به گزارش ايسنا،در نظرسنجي شب گذشته پيرامون بهترين فيلم عرب‌نيا از بين چهار فيلم،ضيافت،شوکران،شيفته و «جهان پهلوان تختي»، فيلم «ضيافت» انتخاب شد.
