به گزارش مشرق، حضور داعش در اروپا را نمی توان از حضور داعش در منطقه خاورمیانه جدا دانست. به طور کلی از زمانی که نیرویی به نام داعش پا گرفت، مسلم بود که این نیرو از لحاظ مالی و استراتژیک پشتیبانی می شود. این پشتیبانی به دو طریق صورت میگرفت: اول آنکه کشورهای عربی مخصوصا عربستان و قطر پشتیبانی مالی این گروه را به عهده گرفته بودند، در مرحله دوم این گروه شروع به جذب اعضاء ابتدا از خاورمیانه و سپس از اروپا نمود. طبق آمار موجود بیشترین کسانی که از اروپای غربی به داعش پیوستند، جوانانی از فرانسه هستند. دلیل اصلی آن هم این است که بالاترین میزان اقلیت مسلمان در فرانسه زندگی می کند. در بین کشورهای غربی اروپا بعد از فرانسه، انگلیس و آلمان و سپس اتریش قرار دارند که خاستگاه نیروگیری داعش بوده اند.
علل حضور اروپائیان مسلمان در داعش
جوانان مسلمان اروپایی برای پیوستن به داعش دلایل متعددی دارند. از یک سو وضع زندگی اجتماعی و معیشتی آنها با تبعیض نژادی در اروپا درگیر است . اینان جوانان نسل دوم یا سوم مهاجران مسلمان از آفریقای شمالی هستند که به کشورهای اروپایی آمده اند و در حقیقت به دلیل تبعیضات عمیق اجتماعی در اقدامی واکنشی به داعش پیوسته اند.
موضوع دیگر آن است که در سال های اخیر به طور کلی جوانان مسلمانی که از مشرق زمین می آیند با نوعی اسلام هراسی مواجه هستند . این اسلام هراسی باعث شده که در بسیاری از مواقع نسبت به آن ها تبعیض های زیادی روا شود. مثلا بحث اساسی در اروپا و آلمان در مقام مقایسه اگر جوانی اسم کوچک آلمانی داشته باشد و جوان دیگر اروپای نام اسلامی یا عربی داشته باشد، در موقع استخدام بدون این که مدارک را بررسی کنند، ترجیح می دهند جوانی را انتخاب کنند که اسم اروپایی یا آلمانی دارد.
در این میان نکته بسیار اساسی از منظر جامعه شناسی مقایسه ی بین جوان های عرب، بوسنی و حتی جوان های اروپایی عضو داعش با جوان های ایرانی ساکن اروپا است. اگر علت این امر را جست و جو کنیم که چرا که حتی یک نفر از ایرانیانی که در کشورهای غربی هستند به این گروه ها نپیوسته اند، درمی یابیم که که از یک سو ایرانیان از نظر ایدئولوژی با بسیاری از مسلمانان تفاوت های فاحش دارند و نکته دوم این است که ایرانی هایی که در خارج از کشور هستند، (حتی بعد از دو نسل، سه نسل و چهار نسل) وابستگی خود به کشور پدری را از دست نمی دهند. ازین روی دچار بحران هویت و تعلیق نمی شوند.
داعش در اروپا، شگردهای جذب و تبلیغ
پایگاه ها داعش در اروپا: آن ها مراکزی را در اروپا ایجاد کرده اند و تحت لوای مراکز دینی مبادرت به جذب امکانات و آموزش های بنیادگرایانه می نمایند. مشخص است پولی که به این مراکز تزریق می شود، در درجه اول از عربستان است . آنها مراکزی را در اروپا تأسیس کرده اند که در این مراکز سعی می کنند جوانان بسیاری را به سمت خود جذب کنند. در این مراکزی یک سری امکانات مالی هم به جوانان ارائه می دهند. یعنی حقوق ثابتی را برای آن ها در نظر می گیرند و به آن ها وعده می دهند که ماهانه به آن ها حقوق ، امکانات مختلف و امکان ازدواج و .... فراهم می آورند. سیستم آنها بدین صورت است که تبلیغات قوی را در کنار وعده های مالی قرار میدهند تا جوانان مبتلاء به بحران هویت و تحقیر شده در فرهنگ اروپا را تبدیل به نیروهای انتحاری و عملیاتی داعش می کنند.
نقش نیروهای اروپایی در ساختار داعش
نیروهای اروپایی در ساختار نظامی و رسانه ای داعش نقش دارند. هر ساختار که بدین صورت شکل می گیرد، وقتی نیروهای جدید به آن تزریق می شوند، می توانند کارایی گروه را بالا ببرند. مسلمانان جوانی که از اروپا به داعش می پیوندند ، دارای تحصیلات و تجربه هایی در حوزه هایی چون کامپیوتر، سینما، رسانه و ... هستند؛ انها این تجربیات را در اختیار داعش قرار می دهند. بخش مهمی از افزایش توان عملیاتی، تکنیکی و تاکتیکی داعش به نیروهای اروپایی وابسته است. بدین صورت که مثلا متخصصین شیمی میتوانند در تولید سلاح های شیمیایی به داعش کمک کنند. یا کسانیکه تخصص هنری و رسانه ای دارند، در حوزه ی تبلیغی و ترویجی تخصص خود را در خدمت توان رسانه ای داعش قرار میدهند. بدین ترتیب توان عملیاتی و تحرک داعش در منطقه خاورمیانه به کمک نیروهای اروپایی بالاتر می رود.
اتحادیه اروپا و بحران داعش
توان ایدئولوژیک داعش (که قابلیت جذب در همه اروپا را داشته باشد)برای جذب نیرو و گسترش عمومی در اروپا قدرتمند نیست؛ مضافا آنکه نمی توان آینده ی برای داعش حتی در خاورمیانه متصور شد. در همین راستا در واقع نیروهایی که از اروپا به داعش پیوسته اند، دیر یا زود پشیمان شده و از آن خواهند گسست. نگارنده مطمئن است که در چند سال آینده نیرویی به نام داعش وجود نخواهد داشت.
اما در این بین حتی اگر ده درصد نیروها نیروهایی اروپایی داعش ، به اروپا بازگردند بحران امنیتی بزرگی میتواند برای اروپا تولید شود. با بازگشت نیروهای آموزش دیده داعش به قلب اروپا، این قاره تهدیدات امنیتی فزاینده ای را متحمل خواهد شد. این نیروهای آموزش دیده هرکدام میتوانند بسان بمب محرک عمل کنند.
کشورهای اروپایی و داعش اروپایی
در درجه اول کشورهای اروپایی در تلاش هستند با روشنگری به جوان ها بفهمانند که پیوستن به گروه هایی نظیر داعش مسیر کاملا اشتباهی است. در مرحله دوم دولت های اروپایی بر آن هستند که محرومیت و تبعیض عمیق اجتماع ی و اقتصادی علیه شهروندان مهاجر مسلمان را تخفیف دهند، تا زمینه برای اشتغال و جذب این افراد در فرهنگ اروپا فراهم شود و مانعی پیش روی پیوستن آنان به داعش ایجاد گردد.
علاوه بر راه حل های اجتماعی و سیاست های اقتصادی که دولتمردان اروپایی به دنبال آن می باشند بایست از راهبر امنیتی دولت های اروپایی نیز سخن گفت. راهبردهایی که درصدد است تا امنیت اروپا را در مقابل داعش تامین کند . در این فضا رویکرد امنیتی و سیاسی اروپا اهمیت ویژه ای دارد. در حقیقت دولت های اروپایی در پی این هستند که مکانیزم های کنترلی محدود کننده بر داعش را افزایش دهند. بدین ترتیب از یک سو بر نیروهایی که به داعش پیوسته اند کنترل داشته باشند، و از سوی دیگر نیروهایی که امکان پیوستن به داعش را دارند را تحت کنترل و نظارت خود داشته. تا بدین ترتیب داعش در چنبره اقدامات امنیت آنان مهار و کنترل شود.
آینده داعش در اروپا
منبع نیرو گیری داعش از میان جوانان ناراضی اروپا است؛ جوانانی که خاستگاه پایین طبقاتی دارند و محرومیت های اجتماعی و اقتصادی آنها را می آزارد. لیکن بعید مینماید که داعش امکان گسترش در جغرافیای اروپا را داشته باشد. چراکه ایدئولوژی داعش جذابیت عمومی میان شهروندان اروپای ندارد و مضافا آنکه اقدامات ددمنشانه داعش موجی از انزجار و دافعه علیه آنها ایجاد کرده است. ازین روی هیچ آِینده یا برای ادامه حیات و یا گسترش داعش در خاک اروپا نمی توان تصور کرد.
