به گزارش مشرق به نقل از مهر؛ آذرماه 88 بود که خبرگزاري مهر گزارشي از نسخ خطي ارزشمند ندوشن که در انباري مسجدي در اين شهر کهن نگهداري مي شد، منتشر کرد و اعتراض مسئولان به ويژه مسئولان ميراث فرهنگي را به دنبال داشت اما اکنون بعد از گذشت بيش از دو سال از انتشار اين گزارش نه تنها هيچ ساماندهي براي کتب صورت نگرفته بلکه تعداد زيادي از اين نسخ ارزشمند که جملگي قرآن بوده اند، به سرقت رفته است.

اين کتابها از ديرباز در مسجد جامع ندوشن و توسط هيئت امناي اين مسجد نگهداري مي شد اما به هيچ وجه شرايط نگهداري مناسبي نداشت و کليه کتب در يک انباري در بخشي از مسجد نگهداري مي شد.

کتابهايي که به اذعان برخي کارشناسان برخي از آنها قدمت 700 ساله دارد و در نگارش آن در حاشيه ها و شماره گذاري آيات از طلا استفاده شده و قيمت آن به ميلياردها تومان مي رسيد.

تا چند سال پيش 145 نسخه خطي توسط کارشناسان ميراث فرهنگي مستندسازي شدند و براي آنها عمليات صدور شناسنامه و شماره گذاري صورت گرفت اما نگهداري از آنها به هيچ وجه ساماندهي نشد و نگهداري از اين کتابهاي ارزشمند همانگونه که به آن اشاره شد در انباري در گوشه مسجد بدون حفاظ ويژه اي صورت مي گيرد.

براي به تماشا گذاشتن اين قرآنهاي خطي نيز از رحلهايي بر روي ميزهايي در فضاي مسجد استفاده مي شود و لمس اين آثار توسط بازديدکنندگان به راحتي صورت مي گيرد.

اين امر از آن حيث مورد انتقاد است که کتب کاملا فرسوده و برگه هاي آنها در شرايط نامطلوبي قرار دارد و با هر ورق زدن کتاب امکان از هم پاشيدن آن وجود دارد.

بسياري از صفحات قرآنهاي خطي نيز به دليل شرايط نامطلوب نگهداري در حال مخدوش شدن است.

يکي از کارشناسان ميراث فرهنگي معتقد است که اين کتابها تا پنج شش سال ديگر به طور کامل از يکديگر مي پاشد به همين دليل نياز به آفت زدايي،‌ ترميم و ساماندهي اين کتابها بسيار ضروري است.

بازديد خبرنگاران از کتب تاريخي ندوشن در سال 88

اين مباحث قبلا در گزارش مهر انعکاس يافته بود اما نکته جديد آنکه اين کتابها هر روز در حال فرسوده شدن هستند و تعدادي از آنها نيز به سرقت رفته اند اما مردم و هيئت امناي مسجد ندوشن هنوز راضي نمي شوند که اين کتابها را به خارج از ندوشن منتقل و در موزه اي مرمت و نگهداري شوند و مسئولان نيز حاضر نيستند براي نگهداري از اين کتب در شهر ندوشن موزه بسازند يا حداقل شرايط مناسب نگهداري براي کتب فراهم کنند.

رئيس اسناد و کتابخانه ملي چندي پيش نشستي خبري ترتيب داد و در اين نشست فرصت را غنيمت شمرده و راجع به اين سرنوشت اين کتب سئوال کرديم.

محمدرضا ملک ثابت گرچه خود را متولي و پاسخگوي نسخ ارزشمند 700 ساله ندانست اما اظهار داشت: سازمان اسناد و کتابخانه ملي در زمينه جمع آوري نسخ خطي بودجه محدودي دارد و چنانچه خود استان اين ضرورت را احساس کند، نسبت به جمع آوري کتاب ها و خريداري آن اقدام خواهد کرد در غير اين صورت فقط حسرت خواهيم خورد.

وي افزود: چنين کتابهاي ارزشمندي در خوش بينانه ترين حالت به اصفهان مي روند و در حالت ديگر از مرزها خارج شده و به کشورهاي آسيايي مي روند.

ملک ثابت خاطرنشان کرد: در بدترين اقدام سياسي نيز اين کتابها توسط وهابيون ثروتمند خريداري و به آتش کشيده مي شود.

وي در نهايت تصريح کرد: ما بودجه اي براي اين منظور نداريم و ميراث فرهنگي متولي امر است.

رئيس اسناد و کتابخانه ملي در حالي سازمان متبوع خود را متولي خريد و جمع آوري يا حداقل ساماندهي اين کتب نمي داند که دقايقي قبل از اين سخن از افتخارات استان در زمينه جمع آوري يک کتاب 800 ساله سخن مي گفت.

به طور قطع اگر سازمان اسناد و کتابخانه ملي استان يزد بخواهد منتظر بودجه ويژه اي براي خريداري کتابهاي خطي ندوشن بماند، اين کتابها يا به طور کامل سرقت مي شوند يا پودر شده و اثري از آن باقي نمي ماند.

اما در ميان مديرکل ارشاد استان يزد نيز که در اين نشست حضور داشت، به داد فرهنگ و تمدن اين ديار رسيد.

محمود عاليشوندي با اشاره به اهميت نسخ خطي به ويژه قرآن هاي ندوشن گفت: اداره ارشاد حاضر است به ميزان ارزش گذاري قيمتي که بر روي کتابهاي خطي مي شود، به شهر ندوشن کتاب اهدا کند.

کتاب قرآني که 700 سال قدمت دارد و در انباري مسجد ندوشن نگهداري مي شود

وي بيان کرد: اين تنها کاري است که اداره ارشاد مي تواند انجام دهد و اميدواريم با پذيرش اين موضوع از سوي مردم ندوشن، حداقل بتوانيم بخشي از اين کتابها را نجات دهيم.

عاليشوندي با اشاره به اينکه بسياري از اين کتابها توسط موريانه خورده شده است، افزود: امروز موريانه هاي ميراث فرهنگي ما به آفتهاي تنومندي تبديل شده اند که ديگر با هيچ آفت کشي از بين نمي روند.

جاي بسي خوش وقتي است که در طول اين دو سال که از انتشار وضعيت کتابهاي ندوشن مي گذرد، مسئولي پيدا شد که خود را در اين زمينه مسئول بداند گرچه که به واقع مسئول مستقيم نيست اما به هر حال با اهداي تعداد قابل توجهي کتاب به اهالي ندوشن شايد بتواند بقاياي اين کتب موريانه زده 700 ساله را نجات دهد!

مسئولان ميراث فرهنگي و سازمان اسناد و کتابخانه هاي ملي و ... خود را متولي اين امر نمي دانند و توپ را به زمين هيئت امناي مسجد ندوشن که کتابها در آن نگهداري مي شود، مي اندازند.

اميد که شايد روزي اين آثار کهن تاريخي متولي پيدا کند و ديگر شاهد آفت زدگي ارزشمند ترين ميراث گذشتگان نباشيم.