به گزارش مشرق به نقل از جهان، "اوائل امسال بود يا پارسال بود - يادم نيست - که وقتى راجع به همين بودجهى فرهنگى صحبت شد، به آقاى رئيس جمهور گفتم که من وقتى شنيدم شما اين رقم کلانِ سنگينِ فرهنگى را تصويب کرديد، از نحوهى مصرف و جذب آن نگران شدم؛ با اينکه قاعدتاً آدم بايد خوشحال بشود وقتى که بودجهى فرهنگى زياد ميشود. مديران ما دوست دارند که بودجهاى که به آنها داده ميشود، جذب کنند؛ چون ميدانند که اگر امسال جذب نکردند، سال ديگر خبرى نيست؛ لذا ناچارند جذب کنند."
اين جملات بخشي از بيانات رهبر معظم انقلاب در ديدار رئيس جمهور و اعضاى هيئت دولت بود که روز هشتم شهريورماه سال گذشته بيان شد.
شايد بسياري از اين "ابراز نگراني" رهبر انقلاب درباره نحوه جذب و مصرف بودجه فرهنگي کشور اطلاع نيافتند و يا اينکه به راحتي از کنار آن گذشتند چه رسد به اينکه معناي عميق و آينده نگري ايشان را درباره موضوع فرهنگ کشور دريابند.
براي عده اي سطحي نگر هم ابراز نگراني از افزايش بودجه فرهنگي کشور عجيب بود اما سخنان رهبر معظم انقلاب در ادامه گوياي واقعيت هاي مهمي بود: "جذب بودجهى فرهنگى در جاى مناسب، خيلى کار سختى است؛ کار آسانى نيست. کار فرهنگى مثل ساختوساز نيست که آدم بگويد خيلى خوب، اين زمين، اين هم مصالح، حالا برويد بسازيد. کار فرهنگى مصالحش خيلى سخت گير مىآيد؛ معمار و استادکارش خيلى دشوار به دست مىآيد. لذاست که به نظر من توى کار فرهنگى يک مقدارى بايستى اهتمام ورزيد. اولاً ببينيم ما چه قلم از قلمهاى کار فرهنگى را اهميت ميدهيم. در بعضى از آن دورههاى قبل - که حالا نميخواهيم خيلى مشخص کنيم و اسم بياوريم، ليکن چارهاى هم نيست؛ انسان براى مقايسه مجبور است بگويد – ميخواستند کار فرهنگى بکنند، گفتند بودجهى فرهنگى؛ بنا کردند کاروانسراهاى شاه عباسىِ بين راه را به عنوان کار فرهنگى، آباد کردن! بله، آباد کردن کاروانسراى شاه عباسى چيز خوبى است، اثر باستانى هم هست؛ اما آيا کار اولويتدار فرهنگى ما همين است؟ ما که اينجور در مواجههى با فشار عظيم تبليغات جهانى قرار داريم؛ سياست در خدمت فرهنگ است، اقتصاد در خدمت فرهنگ است، هنر در خدمت فرهنگ است، براى فشار آوردن به فرهنگ داخلى ملت ما. آنها ميدانند که اگر فرهنگ را عوض کردند، ديگر مبارزهاى باقى نميماند. اگر مبارزهى با استکبار هست، اگر ميل به ايستادگى و مقابلهى با دخالت اجنبى هست، به خاطر فرهنگ است."
به گفته رهبر انقلاب در کار فرهنگي بايد به دنبال "توليدات" بود نه کارهاى تشريفاتى و ويترينى چرا که "نمايش دادن کار فرهنگى، نه اينکه فايدهاى ندارد؛ ضرر هم دارد. در زمينهى فرهنگ بايد دنبال کارهاى محتوايى و اصيل و واقعى رفت، که امروز نياز عمدهى کشور هم اين است."
بازخواني اين سخنان و ابراز نگراني رهبر انقلاب از آن رو اهميت دارد که واقعيت هاي امروز نشانگر بيتوجهي يا اگر بخواهيم از لفظ رقيقتري استفاده کنيم، کم توجهي به همان تذکرات هفت ماه پيش است.
ضمنا اين همان اشکالي است که اکنون نمايندگان مردم در مجلس شوراي اسلامي حين تصويب بودجه ?? به دولت گرفتند. ابهام در صرف بودجه فرهنگي دولت همان ايرادي است که در بررسي بودجه سال جاري بحث برانگيز شد و در نهايت در بودجه سال ?? با وجود اينکه بودجه فصل فرهنگ کاهش داشت اما بودجه بخش فرهنگ رشد ?? درصدي داشته است. علت افزايش اين بودجه عليرغم کاهش بودجه فصل فرهنگ مربوط به افزايش بودجه کمک به افراد حقيقي و حقوقي و رشد ??? درصدي رديف هاي متفرقه فرهنگي است.
رويکرد فرهنگي دولت با عملکرد تيم جريان انحرافي بر کسي پوشيده نيست و حاشيه هايي که به خصوص از سال پيش در خصوص بودجه فرهنگي به وجود آمد اين بخش را با چالش جدي روبه رو کرده است. هر چند دغدغه نمايندگان با وجود صرف هزينههاي فرهنگي در مصارف مجهول الحال کاملا درست به نظر ميرسد اما جريان انحرافي که از اين موضوع خرسند نيست به جاي اقدام به انتشار محل صرف بودجه دست به تخريب و جوسازي ميزند.
متاسفانه ميزان منابع و نحوه هزينه بودجه فرهنگي در لوايح سالانه بودجه شفاف نيست و اين امر علاوه بر سوء استفاده موجب ناکارآمدي اين منابع و عدم تاثير قابل توجه در بخش فرهنگي شده است. شاهد اين مدعا افزايش يک هزار و ??? ميليارد توماني بودجه فرهنگي در سال گذشته است که علي رغم اين افزايش قابل توجه تحرک چنداني در بخش فرهنگي کشور ايجاد نشد.
دليل اين موضوع نيز تخصيص اعتبارات به اشخاص حقيقي و حقوقي در قالب بودجه فرهنگي است. به طور مثال شوراي عالي ايرانيان خاج از کشور يکي از محل هايي است که از بودجه فرهنگي استفاده کرده و نه تنها عملکرد متناسبي نداشته بلکه فعاليت پر ابهام آن ،سبب تصويب طرح تحقيق تفحص در مجلس شد.
بخشي از نمايندگان مجلس که خود از منتقدان رويکرد فرهنگي جريان انحرافي در دولت بوده و نسبت به اهداف و نتيجه چنين رويه اي هشدار داده اند، موضوع تفحص از بودجه کلاني را مطرح کردند که سال ?? به اسم "توسعه شاخصهاي فرهنگي" به صندوق جريان انحرافي ريخته شده بود.
جريان انحرافي که سال گذشته بودجه کلاني را هم براي شوراي عالي ايرانيان خارج از کشور دريافت کرده، تاکنون هيچ هزينه کردي درباره بودجه ???? ميلياردي مذکور را به نهادهاي نظارتي ارائه نکرده است.
درخواست تحقيق و تفحص پس از اين بودجه مطرح شده که در بودجه سال ?? هم اين جريان خواستار اختصاص بودجه کلان ديگري به صندوق خود باز هم به اسم توسعه شاخص هاي فرهنگي شده است!
اما نکته جالب توجه حضور فرد پرحاشيه دولت به عنوان رئيس کميسيون فرهنگي دولت است ،چون اختصاص بودجه به هر طرح فرهنگي بايد با تصويب اين کميسيون صورت پذيرد. مرکز ملي جهاني شدن و شوراي فرهنگي رياست جمهوري نيز از بخش هاي پرحاشيه ديگر دولت هستند که ازبودجه فرهنگي کشور استفاده مي کنند.
يکي ديگر از مصارف بودجه فرهنگي که از سوي رئيس کميسيون فرهنگي دولت سال گذشته به طور جدي پيگيري شد اختصاص بخشي از اين منابع براي حل مشکلات بازيگران و هنرمندان مشهور از جمله هديه تهراني، مهتاب کرامتي و مهناز افشار مباحثي بود که ديدار هاي پي در پي مشايي با اين بازيگران اين قضيه را روشن تر مي کرد.
نکته جالب تر آنکه حتي بازيگران درجه دوم و چندم سينما هم از اين الطاف بي بهره نشدند. به هر حال هزينه سليقگي و به دور از نظارت و برنامه ريزي خاص منابع بيت المال آن هم از بودجه بخش مهم فرهنگ، مي تواند با توجه به افزايش هجمه شبيخون فرهنگي آثار مخرب عميقي بر روي نسل جوان داشته باشد چرا که فرهنگ اسلامي و ايراني هيچ وقت با هزينه هاي اتنخاباتي تعميق نمي يابد.
در پايان بايد گفت: اگر مسئولان تنها نيم نگاهي به توصيه سکاندار انقلاب داشته و آيندهنگريهايي که ايشان در تمام مراحل انقلاب داشتهاند را مورد توجه قرار دهند، ايران سرعت بيشتري در توسعه خواهد گرفت و برنامه چشم انداز محقق خواهد شد.