گروه سیاسی مشرق - رسانههای مکتوب همواره نقش عمدهای در هدایت افکار عمومی و جریانسازی رسانهای به عهده دارند که در این بین جایگاه روزنامهها، جایگاه ویژهای است. به همین منظور گروه سیاسی مشرق به تحلیل و بررسی محتوای روزنامههای متعلق به جریان اصلاحطلب میپردازد.
این روزنامهها در گفتوگو با فعالان سیاسی جریان خود خبر از تصاحب اکثریت کرسیهای مجلس شورای اسلامی از سوی اصلاح طلبان و همچنین نوید بازگشت مجدد حزب اعتماد ملی را به سپهر سیاست کشور و تقویت جریان اصلاحات را با حضور این افراد دادند.
روزنامه مردمسالاری
ارگان رسمی حزب مردمسالاری یکشنبه را با تیترهای«غرب نیاز به توافق با ایران دارد» و «موضوع یمن یک امتحان تاریخی برای دنیا است» روانه پیشخوان مطبوعات کشور شده است.
· اصلاحات در سودای اکثریت مجلس
در چند ماه گذشته فعالان سیاسی اصلاحطلب خواهان اقلیتی اثرگذار در مجلس شورای اسلامی بودند و مجلس پنجم را الگوی مناسبی برای تحقق در انتخابات مجلس دهم میدانستند اما با تغییراتی در فضای سیاسی کشور آنان خواهان اکثریت مجلس شورای اسلامی هستند.
روزنامه مردمسالاری در انعکاس سخنان محمدرضا خاتمی از اعضای برجسته حزب منحله مشارکت نوشت « يک فعال سياسي اصلاحطلب در مورد فراهم بودن شرايط لازم براي حضور اصلاحطلبان در رقابتهاي انتخاباتي مجلس، گفت: اصلاحطلبان خود بايد شرايط را براي حضور در انتخابات براي خود فراهم کنند. محمدرضا خاتمي در گفتوگو با ايسنا، با تاکيد بر اينکه «قرار نيست فرش قرمزي براي اصلاحطلبان پهن شود» درباره روند رسيدن اصلاحطلبان به اجماع در مورد انتخابات آتي مجلس، اظهار کرد: اصلاحطلبان در اين زمينه در حال تلاش هستند. اراده همه اصلاحطلبان بر اين است که به اجماع برسند مقدمات اين امر نيز فراهم شده است. انشاءالله در آينده اين سازوکار و اجماع فراهم شود و اميدواريم که اصلاحطلبان بتوانند با ليستي کامل و واحد در انتخابات مجلس شرکت کنند.
وي با اشاره به اظهارات اخير محمدرضا عارف مبني بر اينکه «استراتژي اصلاحطلبان کسب اکثريت مجلس است»، خاطرنشان کرد: همه کساني که در انتخاباتها شرکت ميکنند هدفشان اين است که بتوانند پيروز شوند. حال طبيعي است که براي پيروزي و کسب حداکثر آرا هدفگذاريهايي ميکنند و براي رسيدن به آن اهداف تلاشهايي انجام ميدهند.وي در ادامه به ارزيابي امکانپذير بودن دسترسي اصلاحطلبان به اجماع پرداخت و با بيان اينکه «رسيدن به اين هدف سخت است»، گفت: اصلاحطلبان دست و پا بسته نيستند و حتما يکسري استراتژيها و روشهاي خاصي دارند که ميتوانند با شرايط کنار بيايند. اين فعال سياسي اصلاحطلب با اشاره به نقش دولت در فراهم کردن شرايط براي حضور اکثريت گروههاي سياسي در انتخابات مجلس نيز اظهار کرد: خيلي مهم است که بخش اجرايي که در دست دولت است بخش قوي و بيطرف باشد و در برابر پايمال کردن حق مردم کوتاه نيايد. وي در پايان گفت: اگر يک انتخابات خوب، پرشور و پرنشاط داشته باشيم بسياري از مشکلات داخلي و خارجي ما برطرف خواهد شد.»
روزنامه ابتکار
روزنامه ابتکار یکشنبه را به تیترهای «انتخابات مجلس بر سر دوراهی» و «اشتباه بزرگ همسایه در یمن» اختصاص داد.
· بازگشت حزب اعتماد ملی
در سال گذشته حزب اعتماد ملی با برگزاری همایش "امتداد اعتماد" در سالن اجتماعات موسسه الهادی دورخیز خود را برای حضور در مناسبات سیاسی کشور آغاز نمود؛ این حزب با وجود فراکسیونبندیهای متعدد درون حزبی که برخی مخالف فعالیت رسول منتجبنیا به عنوان نفر اول حزب هستند؛ خبر از بازگشت جدی حزب اعتماد ملی به سپهر سیاست کشور را داد.
روزنامه ابتکار در صفحه سیاسی خود در همین راستا نوشت: «حزب اعتماد ملی رسما فعالیت سیاسی خود را از سر گرفت. به همین دلیل بود که حجتالاسلام رسول منتجبنیا، قائم مقام حزب اعتماد ملی در نشستی خبری برای اولین بار پس از سال 88، آخرین مواضع حزب اعتماد ملی را درباره فعالیت سیاسی حزب، انتخابات دهمین دوره مجلس شورای اسلامی و نحوه تعامل اعتماد ملی با سایر احزاب اصلاح طلب را تشریح کرد.
دفتر حزب اعتماد ملی پس از برگزاری انتخابات ریاست جمهوری سال 88 پلمپ و اسناد و مدارک این حزب نیز توقیف شد. پس از این اتفاقات، فعالیت اعتماد ملی نیز متوقف شد. اما پس از برگزاری انتخابات یازدهمین دوره ریاست جمهوری و انتخاب حسن روحانی به عنوان رئیسجمهوری، حزب اعتماد ملی فعالیت چراغ خاموش را آغاز و چند نشست شورای مرکزی خود را به صورت نامنظم برگزار کرد. البته در این مدت این حزب به عضویت شورای هماهنگی جبهه اصلاحات درآمد و رسول منتجبنیا به عنوان نماینده این حزب در شورای هماهنگی جبهه اصلاحات انتخاب شد. در سال 92 و 93 شاخه جوانان و دانشجویان حزب اعتماد ملی فعال شد و این شاخه چندین برنامه مختلف را برگزار کرد. رسول منتجبنیا هم چندی پیش وعده آغاز فعالیت اعتماد ملی را داده بود. قائممقام دبیرکل حزب اعتماد ملی با بیان اینکه امیدواریم بتوانیم هرچه زودتر خود را آماده حضور اثرگذار و گسترده در انتخابات سال آینده کنیم، گفته بود که در آینده همایشهای بسیار بزرگتری برگزار خواهند کرد.
منتجبنیا در نشست خبری خود گفت: در آخرین جلسه شورای مرکزی این حزب تصمیم گرفته شد که اعتماد ملی به صورت فعالتر در تهران و سراسر کشور فعالیتهای خود را دنبال کند. وی افزود: ما خواستار این شده ایم که دفاتر استانی حزب فعالیت خود را بیشتر کنند. وی همچنین گفت: آخرین جلسه شورای مرکزی حزب پنجشنبه گذشته برگزار شد و در این جلسه قرار شد که دفاتر استانها و شهرستانها و شاخههای جوانان و بانوان حزب فعالتر شوند. همچنین تصمیم گرفته شد کمیته انتخابات حزب در مرکز استانها نیز زیر نظر دفتر سیاسی تشکیل شود و یک پایگاه اطلاعرسانی نیز به عنوان تریبون منحصر به فرد حزب راهاندازی میشود. منتجبنیا در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به این که در این جلسه درباره نحوه ارتباط حزب اعتماد ملی با شورای راهبردی اصلاحات نیز تبادل نظر انجام گرفت یادآور شد: در شورای راهبردی صحبتهایی برای دور زدن احزاب مطرح شده که ما با این مواضع مخالفیم، زیرا قرار بود احزاب محور فعالیت باشند.»
روزنامه اعتماد
روزنامه اصلاحطلب اعتماد نیمتای بالای صفحه اول خود را به تیترهای «9 ایرباس در آشیانه تهران» و «دلواپسان علیه دانشگاه آزاد فضاسازی میکنند» اختصاص داده است.
· دلواپسی برای عکسهای هاشمی رفسنجانی در دانشگاه آزاد / اين چه بحثي است كه شهريه زياد است؟
«آقاي هاشمي بنيانگذار اين دانشگاه است. ايشان در ٣١ ارديبهشت ماه سال٦١ پيشنهادي را به امام راحل تقديم ميكنند كه با آن موافقت ميشود و دانشگاه آزاد اسلامي شكل ميگيرد؛ بنابراين موسس و حمايتكننده اصلي دانشگاه در همه اين سالها ايشان بودند و هستند. پس از تاييد امام، و حمايتهاي حضرت آيتالله خامنهاي، آيتالله هاشمي به دليل مسووليتهايي كه در مجلس و رياستجمهوري داشتند، توانست از اين دانشگاه حمايت كند و تمام كساني كه از ابتدا در سيستم دانشگاه آزاد اسلامي بودند، اين را ميدانند. نهادهاي ديگري هم هستند، خيلي انقلابيتر از دانشگاه آزاد كه آقاي هاشمي هم در تاسيس آنها نقش داشته اما ديگر چنين رويكردي ندارند كه عكس ايشان را همچنان روي ديوارشان نگه دارند. چون ايشان نقش اول را در تاسيس اينجا داشتند، دانشگاه آزاد اسلامي اين ويژگي را دارد كه از ايشان هميشه ياد كند و در ضمن بيش از ٣٣ سال است كه آقاي هاشمي رييس هيات امناي اين دانشگاه است؛ شايد در نهادهاي ديگر هم نقش داشتهاند اما احتمالا حضورشان به پر رنگي حضورشان در دانشگاه آزاد اسلامي نبوده. در حالي كه در دانشگاه آزاد اسلامي ايشان همچنان در پشتيباني برنامهريزي و هدايت برنامهها و. . . كاملا موثر هستند.» این اظهارات دغدغه حميد ميرزاده رییس دانشگاه آزاد از نبود تصاویر هاشمی رفسنجانی بر دیوارهای این دانشگاه است.
رییس دانشگاه آزاد برای رفع این دلواپسی از خرید تصاویر ایشان از بازار خبر میدهد و همچنین میگوید در دوره قبل از ریاست ایشان «نه به شكل دستور كتبي اما از واحدها خواسته شده بود كه نه عكسي از ايشان باشد و نه نامي برده شود.»
رییس دانشگاه آزاد اسلامی در پاسخ به شهریه بالای این دانشگاه که سبب دلخوری مردم شده است اظهار داشت: «اين ريشه رواني دارد، واقعيتش اين است كه دانشجوها ميبينند يك سري دانشجو هستند كه درس ميخوانند حتي در مقطع دكترا و يكقران هم پول نميپردازند اما نميبينند كه تعداد اينها چقدر است. ببينيد از يك ميليون نفري كه امسال در كنكور شركت كردند فقط ١١٠ هزار نفرشان در كلاس مجاني نشستند، باقي بايد پول بدهند.
خيلي از دانشگاهها پول ميگيرند حتي وابستههاي به دولت، مثلا پرديسهاي شبانه. بنابراين علت اين نارضايتي اين است. خب اگر دانشگاههاي دولتي ميتوانند بيشتر از آن تعدادي كه دارند دانشجوها را مجاني سر كلاس ببرند، ببرند! چه كسي ميگويد اين كار را نكنند؟ مشكل اين است كه دولت نميتواند اين كار را بكند. از طرفي در مورد دانشگاه آزاد اسلامي كاملا بيانصافي ميشود. شما به عنوان اهالي يك رسانه كار تحقيقي بكنيد، برويد با خانواده ١٠ نفر از بچههايي كه در همين تهران به دبستان غيرانتفاعي ميروند صحبت كنيد، بپرسيد براي يك سال چقدر هزينه ميپردازند به شما ميگويند هفت، هشت ميليون تومان، يعني فقط در مقطع دبستان از حداقل چهار ميليون تومان شروع ميشود و تا ١٠ ميليون تومان هم ميرسد.
ما در دانشگاه آزاد اسلامي براي مقطع ليسانس كمتر از سه ميليون تومان در سال ميگيريم، اين چه بحثي است كه شهريه زياد است؟ خب آنهايي كه ميگويند شهريه نگيريد بگويند ما بايد چه كار كنيم؟ يعني بايد بشويم دانشگاه دولتي؟ خب دولت اگر ميتوانست ظرفيت دانشگاهي خودش را افزايش ميداد و پول هم نميگرفت. اين يك واقعيت اقتصادي- اجتماعي در ايران است كه دولت تنها يك دهم از متقاضيان را ميتواند پوشش دهد، مابقي بايد پول بدهند.»
روزنامه شرق
روزنامه اصلاحطلب شرق صفحه اول خود را به تیترهای«حمله به یمن خطای استراتژیک بود» و «رویکار آمدن احمدینژاد تقدیر ما نبود، تقصیر ما بود» اختصاص داد.
· اصلاحات برنده انتخابات است/ وظیفهای برای خودم برای ارتباط اصلاحات و حاکمیت قائل نیستم
هادی خامنهای که روزگاری در روزنامه جهان اسلام به انتقاد از رفتارهای هاشمیرفسنجانی میپرداخت، اینروزها در کنار وی برای پیروزی اصلاحات گام بر میدارد. هادی خامنهای در پاسخ به فرجام انتخابات مجلس دهم اظهار داشت «در مسیر حرکت اصلاحطلبان موانع و مشکلاتی هست که قابل رفع بهنظر میرسد. بحثهایی هم اینروزها در شورای هماهنگی جبهه اصلاحات و نهادهایی مانند شورای مشورتی آقای خاتمی که تازه درست شدهاند، مطرح است. اگر این موانع در میان نباشد، فکر میکنم با توجه به عملکرد ناموفقی که در دولت گذشته به جا مانده، همچنین عملکرد مجلس و شرایط دولت فعلی، اصلاحات برنده انتخابات است؛ البته اگر اصلاحاتیها متمرکز باشند و شرایط بیرونی هم فراهم شود؛ اما شرایط خودِ اصلاحات این است که باید خودیها در یک مرکز انتخاباتی با هم رقابت نکنند و بهنفع هم کنار بروند. فهرستها، منسجم و به اتفاق آرا باشد و البته این فهرست نتیجه فرایندهای بسیاری است که باید طی شود تا به فهرست واحدِ درستوحسابی رسید، نهاینکه گروهی نظرش را تحمیل کند بعد سراغ فهرستی برود که در واقعِِ امر در آن جامعه انتخاباتی شانس رأی ندارد و بعد به این نتیجه رسید که کسانی که این فهرست را سازماندهی کردند، خواسته یا ناخواسته افرادی را در فهرست آوردند که شرایط مساعدی در جامعه نداشتند. اینها همه باید در این فرایند خوانده شود. اگر همه این مسائل درست و منطقی پیش برود، تردیدی ندارم که رأی با جریان اصلاحات است، درست همانگونه که گفتم، قبل از انتخابات ٧٦ هم تردیدی نداشتم آقای خاتمی در مرحله اول رأی میآورد.»
وی سپس در پاسخ به این سوال که یکی از مسائلی که بین اصلاحطلبان و حاکمیت پیش آمد، این بود که ارتباط و گفتوگو بین آنها قطع شد. شما با توجه به جایگاه و شرایطی که دارید فکر نمیکنید میتوانید در گفتوگو و رفع برخی بیاعتمادیها مؤثر باشید؛ اظهار داشت: «من چنین وظیفهای برای خودم قائل نیستم و دیگران هم چنین انتظاری از من ندارند؛ البته گفتوگو مفید است و شخصا با هر سازوکاری که به تقویت گفتوگو در سطوح مختلف کمک کند، موافقم.»
روزنامه آرمانامروز
روزنامه آرمانامروز صفحه اول خود را به تیترهای «پروژه تغییرات در دولت کلید خورد» و «در مصادیق انقلابی ماندهایم» اختصاص داد.
· صدا وسیما به پیشواز نامزد احتمالی مجلس
روزنامه آرمان امروز در صفحه سیاسی خود به انتقاد از حضور وزیر ارشاد دولت دهم در برنامه طنز «خندوانه» پرداخت، این انتقاد در حالی مطرح میشود که در گفتوگو های سیاسی صدا و سیما از جریانات سیاسی اصولگرا و اصلاحطلب که امکان حضورشان برای انتخابات مجلس وجود دارد، انتقادی صورت نمیگیرد و این حساسیت در قبال افراد با توجه به عدم ثبتنام رسمی شائبه مچگیری سیاسی را به همراه دارد.
گروه سیاسی روزنامه آرمانامروز در انتقاد از رفتار صدا وسیما نوشت « اولا، باید اذعان داشت در شرایطی که ثبت نام کاندیداهای مجلس از 28 آذرماه شروع می شود، صدا و سیما نباید زودهنگام به برخی چهره های احتمالی که اسامی آنها در رسانه و سایت ها منتشر شده، میدان دهد. ثانیا، چنین رفتاری چه از سوی نامزدهای انتخاباتی و یا رسانه ها می تواند دورزدن آنچه باشد که اعلام شده بود. با توجه به اینکه نامزدهای احتمالی، قانونا مجاز به تبلیغات زودهنگام نیستند میتوان اینگونه استنباط کرد که پخش مجدد برنامهای که مهمان آن یک شخصیت سیاسی بوده یک اقدام برای مطرح کردن آن شخصیت سیاسی است.»
روزنامه آرمانامروز به نقل از عبدالرضا داوری نوشت «بازپخش این برنامه هدفی را دنبال می کند. هدفی که نمی تواند بیربط به انتخابات مجلس دهم باشد.»
روزنامه ایران
روزنامه دولتی ایران، صفحه اول خود را به تیترهای «ورود 9 ایرباس جدید به آسمان ایران» و «هلال احمر باید در کمکرسانی به یمن وارد عمل شود» اختصاص داد.
· روایت دولتیها از ولنجک
«ولنجک؛ تنها دفتر رئیس جمهوری سابق نیست، حتی دفتر دانشگاه ایرانیان هم نیست. هزینههای اداره چنین دفتری هم چندان اندک نیست، آن طور که یاران احمدینژاد ادعا میکنند. اینها نشان میدهد آنچه پشت این دیوار خاکستری و لای درختان چنار حیاط ساختمان میگذرد، فراتر از ادعای رسیدگی به کارهای اجرایی باقی مانده از 8 سال گذشته است. به نظر میرسد مسأله این است که سیاست فراغت نمیشناسد، حتی اگر یاران، خلاف آن را گویند.» این عبارتها گزارههای نهایی روایت روزنامه دولتی ایران از فعالیتهای ساختمان احمدینژاد است؛ عبارتهای نزدیک به روزنامه خانوادگی آقای هاشمی رفسنجانی.
روزنامه دولتی ایران نیز وارد جدال ساختمانها شد؛ بعد از آنکه روزنامه آرمانامروز به انتقاد از فعالیتهای ساختمان ولنجک پرداخت و خواستار شفافسازی بودجه این ساختمان شد؛ حامیان احمدینژاد در پاسخ به انتقاد از استفاده بنیاد باران از بودجه دولتی و همچنین زندگی برخی از مخالفان رییسجمهور سابق در آن منطقه پرداختند.
روایت روزنامه دولتی ایران در جدال ساختمانها اینگونه است «از بیرون، همه چیز معمولی است، اما یک ساعت حضور در نزدیکیها، بویژه اگر چهارشنبه باشد، حجم زیاد رفت و آمد به این ساختمان را روشن میکند. این آمدنها و رفتنها به دفتر رئیس جمهوری سابقی که یارانش مدعی هستند همچنان میخواهد رئیس جمهوری سابق باقی بماند، جلب توجه میکند. البته همه آمدگان و روندگان دفتر رئیس جمهوری سابق، منحصربه یاران و نزدیکان وی است. علی اکبر جوانفکر، عباس امیریفر، عبدالرضا داوری و مرتضی تمدن از چهرههایی هستند که اغلب به ولنجک میآیند، بویژه چهارشنبهها و ساعتهای متمادی را در دفتر حضور دارند. حتی میتوان مریم مجتهدزاده، رئیس مرکز امور زنان و خانواده ریاست جمهوری در دولت دهم را دید که چهارشنبه از محل کار خود در صدا و سیما به ولنجک میآید. یاران و نزدیکان احمدینژاد میگویند اینجا تنها دفتر رئیس جمهوری سابق است و جایی برای رتق و فتق امور اجرایی گذشته و باقی مانده. اما چرا از همه آن مسئولان و کارهای اجرایی، تنها حلقه نزدیک و یاران دیروز و امروز، به ساختمان میآیند و میروند؟ میگویند در دفتر کار سیاسی نمیشود، اما چهارشنبهها فضای آن کوچه پردرخت، بوی سیاست به خود میگیرد. گویی خانه نارمک، برای کم شمار، مردم عادی طراحی شده، برای مراجعانی که فکر میکنند هنوز احمدینژاد میتواند گرهای از کارشان بگشاید. اما اینجا در ولنجک، اقربا رفت و آمد دارند، آنانی که طعم شیرین با احمدینژاد بودن را چشیدهاند و میکوشند تا تکرار آن روزها، از رؤیا به واقعیت تبدیل شود.»