به گزارسش مشرق، مهر نوشت: هفتهاي که گذشت سرآغاز رسمي فعاليت کتابفروشيها، ناشران و مراکز پخش کتاب بود. از اين هفته همه اين گروهها در بازار حضور يافتند و کار خود را آغاز کردند. با اين حال صعودي که تا قبل از عيد در بازار کتاب و ميزان فروش کتابفروشيها ديده ميشد با آمدن عيد و مسائلي که به همراه دارد، ديگر مشاهده نميشود. اين هفته و ديگر هفتههاي بعد از عيد، به شدت دچار رکود بود. به احتمال زياد چون اهالي اين بازار از اين رخوت آگاهي دارند تا هفته دوم کار خود را آغاز نميکنند. البته برخي هم فعاليتشان را از ابتداي همين هفته آغاز کردند.
ساعت 11 صبح روز پنجشنبه 25 فروردين ماه ، بازارچه کتاب تقريبا خالي از جمعيت است. وارد فروشگاه ققنوس که ميشوم، فروشنده را تنها پشت پيشخان ميبينم. درباره فروش اين هفته ميگويد: بازار از اول هفته خراب بود. نمي دانم شايد دليلش نمايشگاه کتاب باشد. فروش خوبي نداشتيم. بيشتر عنوانهايي هم که فروختيم، از موضوعات علوم سياسي و اجتماعي بود. کتاب " مباني و مفاهيم نظريه فرهنگي" فروش بدي نداشت و قفسههايش خالي و پر شد.
فروشنده ققنوس ميگويد: صبح و بعداز ظهر کتابفروشي خلوت است. بيشترين زمان فروش از ساعت 10 تا 16 روز است. در اين هفته هم بيشترين ميزان فروش متعلق به روز يکشنبه است. پنجشنبه هم که از صبح بازارچه کتاب خالي است. از مراکز فروشمان در شهرستانها هم يک افت محسوس در فروش گزارش شده است. من تا به حال چنين وضعي را تجربه نکرده بودم. وضعيت فعلي مانند فروش در تابستان هم نيست.
نقدينگي مردم پايين آمده است
اين کتابفروش ميگويد: من دليل اين شرايط را دو مورد ميدانم. اول به دليل تعطيلات نوروز که باعث پايين آمدن نقدينگي مردم شد و دوم هم نزديک بودن برپايي نمايشگاه کتاب. اگر بخواهم چند عنوان از کتابهايي را که اين هفته فروش بهتري داشتند نام ببرم بايد به "سال بلوا"، "نگران نباش"، "سمفوني مردگان"، " پسري که مرا دوست داشت"، " اين سوي بهشت"، " آب سوخته" و " جامعهشناسي گيدنز" اشاره کنم.
فروشنده کتابفروشي طهوري نيز در مورد حضور مخاطبان به اين کتابفروشي ميگويد: اين هفته خلوت بود. هفته دوم عيد که به کتابفروشي آمديم در واقع براي فرار از يکنواختي و رخوت خانه بود. در همين هفته بيرونق روز يکشنبه جايگاه بهتري نسبت به ديگر روزها داشت. ما فروشنده کتابهاي نفيس نيستيم و چند عنوان بهصورت گزيده از اين کتابها ميفروشيم. چند ديوان شعر و ترجمه کريم زماني از قرآن کريم را از عيد به اين طرف، خوب فروختيم.
اين کتابفروش درباره فراز و فرود ميزان فروش در طول سال ميگويد: چند سالي است که وضع فروش به اين منوال است که از مهر تا شب عيد فروش رشد دارد و شب عيد به بالاترين نقطه منحني ميرسد. اما از عيد تا نمايشگاه کتاب که در ارديبهشت برگزار ميشود، فروش افت ميکند. اوج فروش در نمايشگاه است و دوباره تا مهرماه و شروع دانشگاهها، بازار دچار رخوت و رکود ميشود.
کتابها تا زمان نمايشگاه در انبار ميمانند
فروشنده کتابفروشي طهوري ادامه مي دهد: زمان نمايشگاه اوج و شکوفايي فروش ناشران، کتابفروشيها و پخشکنندههاست. عدهاي از مخاطبان نمايشگاه از شهرستانها براي تهيه کتاب به تهران ميآيند و کتابفروشها و ناشران بسياري از کتابهاي خود مثلا 200 عنوان را در انبار ميگذارند تا هنگام نمايشگاه آنها را ارائه کنند. در مورد حضورمان در نمايشگاه امسال بايد بگويم که امسال هم مانند سالهاي گذشته، با حدود 50 عنوان کتاب در نمايشگاه شرکت ميکنيم.
فروشنده کتابفروشي اميرکبير نيز معتقد است در هفته دوم عيد فروش چنداني حاصل نشده است. با اين حال بيشتر مراجعهکنندگان به اين فروشگاه، افراد غيرتهراني بودهاند.
او ميگويد: هفته گذشته کار حالت نيمهرسمي داشت و با شروع اين هفته رسما، فعاليت آغاز شد. البته اين هفته هم، هفته پررفت و آمدي نبود. فقط روزهاي يکشنبه و دوشنبه ميزان فروش کمي بيشتر از ديگر روزهاي هفته بود.
"غرور و تعصب"، " صد سال تنهايي" و " ناتور دشت" عناوين رمانهايي خارجي هستند که فروشنده در ميان قفسههاي کتاب به آنها به عنوان پرفروشهاي هفته اشاره ميکند. اين کتابفروش معتقد است رمانهاي ايراني فروش خوبي ندارند: " رمان ايراني، فروش خوبي ندارد؛ حتي برندگان جوايز مختلف. چون خوب تبليغ نميشوند. غير از معدودي از افراد که متخصص اين امور هستند، مردم نميدانند که فلان رمان برنده فلان جايزه است."
فروشنده فروشگاه اميرکبير سخنانش را اينگونه ادامه ميدهد: در کل کتاب جديد، کم ميآيد. چون کتاب کم چاپ ميشود. به نظرم اين موضوع به خاطر عدم کارکرد مناسب در زمينه مجوز دادن به کتابهاست. خب، با اين رويه ناشرها از کار زده ميشوند. البته بيشتر کتابهايي هم که چاپ ميشوند، از لحاظ محتوايي ضعيفاند.
افت فروش نداشتيم
در فروشگاه مولي اما اوضاع مساعدتر از ديگر کتابفروشيها توصيف ميشود. " با وجود مشکلاتي که بعد از عيد پيش ميآيد، افت فروش نداشتيم. تنها از هفتم تا يازدهم فروشمان کاهش داشت که البته علتش تعطيل بودن ناشرها و مراکز پخش بود." اين گوشهاي از سخنان فروشنده اين فروشگاه است.
عرفان اسلامي، فلسفه، رمان و تاريخ باستان موضوعاتي هستند که به ترتيب طي اين هفته بيشترين فروش را در کتابفروشي مولي داشتهاند. چهارشنبه روز اوج فروش اين هفته مولي بوده که البته تفاوت آن با فروش روزهاي ديگر ناچيز عنوان شد. "دن کاسمورو"، "احتمالا گم شدهام" و "خفاش شب" رمانهاي پرفروش اين هفته هستند. به علاوه " شبهاي روشن" هنوز در اين کتابفروشي جزو پرفروشهاست.
"چنين گفت زرتشت"، " هستي و زمان"، "تئاتر فلسفه" و "سينما به روايت اسلاوي ژيژک" که تازه به بازار آمدهاست از ديگر عناوين پرفروش هستند. " حکومتي که براي جهان دستور مينوشت"،" تاريخ ايران"، "کوروش بزرگ" و "هزارههاي گمشده" نيز عناوين پرفروش کتابهاي تاريخي مولي هستند.
فروشنده در ميان قفسههاي کتاب قدم ميزند و به بخش فلسفي ميرسد. کتابهاي "طرح اجمالي فلسفه اسپينوزا"، " سکولاريسم و دموکراسي اسلامي در ترکيه"، " تاريخ انديشه سياسي در اسلام" و " مشرب الارواح اوراد اليالي" کتابهايي هستند که از اين قفسه خارج ميشوند. به علاوه کتاب "هايدگر و امر سياسي تازه" با وجود اين که به تازگي به سبد فروش اضافه شده است، طي 24 ساعت گذشته، فروش قابل توجهي داشته است.
نکتهاي که فروشنده اين کتابفروشي به آن اشاره ميکند، پخش چاپ چندم دو کتاب با قيمت اوليه است:چاپ پنجم کتاب "تاريخ ايران مدرن" با همان قيمت 6هزار توماني اش آمده و جالب است که پنج چاپ قبلي هم همين قيمت را داشتند. کتاب "نون نوشتن" هم که چاپ سومش به بازار آمده با همان قيمت چاپ اول منتشر شده است. به نظرم اين موضوع از طرف ناشر حرکت بسيار خوبي است چون پشت اين حرکت يک سياست مناسب قرار دارد.
پرفروشهاي سه رقمي دو رقمي شدند
اما براي آگاهي از اين که چه رمانهايي اين هفته پرفروش بودهاند بايد به خيابان کريمخان و کتابفروشي چشمه برويم. افت فروش در کتابفروشيهاي کريمخان نيز محسوس است. به عنوان مثال "قلابي و چند داستان ديگر " پرفروشترين کتاب چشمه که پيش از عيد 204 نسخه بود در حال حاضر جاي خود را به کتاب "تهران در بعد از ظهر" نوشته مصطفي مستور با فروش 55 نسخهاي داده است. اين کتاب در اين هفته با فروش 51 جلدي در جايگاه دوم پرفروشهاي چشمه قرار گرفت.
"احتمالا گم شدهام" سارا سالار، اين هفته 35 نسخه و "شبانهها" از کازئو ايشي گورو با 3 نسخه اختلاف در رتبه بعدي قرار دارد. "يوسفآباد، خيابان سي وسوم" نوشته سينا دادخواه با 30 نسخه، "نگران نباش" نوشته مهسا محبعلي با 26 نسخه و "شهربانو" نوشته محمدحسن شهسواري با 24 نسخه در ادامه اين جدول قرار دارند.
"چهل سالگي" از ناهيد طباطبايي و "نامهاي از تيمارستان ايالتي" نوشته ريچارد گري براتيگان هر دو با فروش 20 جلدي در يک رتبه ايستادهاند. "مرگ ايوان ايليچ" اثر لئو تولستوي و " حافظ از نگاهي ديگر" نوشته علي حصوري هم هر دو به فروش 16 جلدي از 11 تا 18 فروردين، رضايت دادهاند.
از سخنان کتابفروشها چنين برميآيد که روزهاي آغازين هفته مانند يکشنبه يا دوشنبه که نزديک به وسط هفته هستند بيشرين ميزان فروش را دارند. نکته ديگر آنکه فعلا بازار کتاب با رکود روبروست و به نظر اين وضع تا چند هفته ديگر و زمان برپايي نمايشگاه تهران باقي بماند. با اين حال بايد تا پايان هفته آتي منتظر بود.