به گزارش مشرق، فارس نوشت: حجت‌الاسلام والمسلمين يحيي صالح‌نيا از اساتيد حوزه علميه قم، داراي دکتراي کلام، و مؤسس مرکز مطالعات راهبردي امام مهدي(عج) است. وي علوم کلام، فقه و اصول را در حوزه علميه قم تدريس کرده و نويسنده بيش از 40 کتاب و مقاله در حوزه مهدويت و مطالعات آرماني است.
با توجه به انتشار سي‌دي جنجالي «ظهور بسيار نزديک است» و ادعاهايي که در آن بيان شده است، گفت‌وگويي در زمينه رويکردهاي مختلف درباره علايم ظهور، با وي انجام داده‌ايم که در پي مي‌آيد.
* بر اساس روايات، شناخت علايم ظهور لازم است
حجت‌الاسلام صالح‌نيا در ابتداي اين گفت‌وگو بيان داشت: در رابطه با علايم ظهور امام عصر عجّل الله تعالي فرجه الشريف و تطبيق آنها بر افراد مختلف، چهار رويکرد کلي وجود دارد. رويکرد اول آن است که به اين علايم و روايات و کدها پرداخت نشود و بعضي معتقدند که اين علايم تنها براي بيان بعضي نکات در آينده است و نوعي پيش‌بيني است و ارتباطش با ما صرفاً ارتباطي علمي است لذا ثمره کاربردي ندارد و تطبيق با افراد و موقعيت‌ها، سبب کج‌روي و انحرافات بين مردم مي شود.
وي افزود: به عنوان مثال شخصيت مثبتي را به روايتي تطبيق مي‌کنند بعد اين شخصيت اشتباهي مرتکب مي‌شود و مردم به دليل اينکه او قبلا مصداق فلان روايت بيان شده بود اين اشتباه را به حساب صحت و درستي مي‌گذارند.
استاد حوزه در بررسي اين ديدگاه گفت: اين رويکرد مردود است زيرا همان گونه که در روايت مشهور داريم که امامت را بشناس (نک: کافي ج1ص371) عين همين روايت را در کتاب شريف «کافي» راجع به علامات ظهور داريم که حضرت مي‌فرمايد: «اعرف العلامة فاذا عرفتها لميضرک تقدم هذا الامر او تاخر . . .»؛ علامت را بشناس چون که او را شناختي به تو زيان ندارد که اين امر پيش افتد يا به تأخير افتد. (کافي ج1ص 372)
وي در مورد اين حديث گفت: اين روايت، ترغيب مي‌کند به شناخت علايم ظهور، پس اينکه عده‌اي بگويند نه لازم نيست، با احاديث ناسازگار است ضمن اينکه اگر ما مکلف به اين بوديم که با اين علامات کاري نداشته باشيم پس چرا اينها گفته شده است؟ همين که گفته‌اند، معلوم مي‌شود در بيان اين علائم، اشاراتي است که براي آگاهان و شيعيان مفيد است و اينکه عده‌اي بگويند علايم لازم نيست با احاديث و روايات نمي‌خواند.
* تعيين مصداق به دليل نسبي‌بودن اطلاعات ما اشتباه است
مؤسّس مرکز مطالعات راهبردي امام مهدي(عج) گفت: دومين رويکرد اين است که اين روايات را بر اشخاص يا جريانات خاصي تطبيق مي‌دهد مانند کاري که در مستند «ظهور بسيار نزديک است» اتفاق افتاده است.
وي در بررسي اين رويکرد گفت: اين رويکرد نيز مردود است چرا که علم و اطلاع ما نسبت به اشخاص نسبي است و گرچه ممکن است برخي از ويژگي‌هاي افراد را بدانيم ولي ده‌ها ويژگي ديگرش را نمي‌دانيم بهعلاوه ده‌ها فرد ديگر با همان مشخصات وجود دارند و ممکن است جزو اولياء الله يا اعداء الله باشند ولي ما آنها را نمي‌شناسيم. از کجا معلوم که يکي از آنها، مصداق برخي از روايات نباشد؟!
پژوهشگر مباحث مهدويت ادامه داد: بنابراين با توجه به کامل نبودن آگاهي ما نسبت به مصاديق و روايات، نمي‌توانيم شخص يا جرياني را مصداق حتمي يک شخص يا علامت، در عصر ظهور بدانيم و اگر هم تطبيق بدهيم اصلا قابل اثبات نيست و تبعات و مشکلات فراواني به همراه دارد.
* بهترين رويکرد به روايات آخرالزماني، بيان علايم ظهور و ارائه راهبرد است
استاد صالح‌نيا ادامه داد: سومين رويکرد که نزد برخي معمول شده اين است که مي‌گويند: اين علايم احتمالي است، يا اينکه مي‌گويند فلان مصداق تطبيق داده شده شايد درست باشد و شايد درست نباشد، يعني مطلب را به صورت احتمال مطرح مي‌کنند. اين ديدگاه نه مثل ديدگاه اول همه چيز را نفي مي‌کند و نه مثل ديدگاه دوم تطبيق صد در صد را مي پذيرد بلکه فقط احتمال مي‌دهد که باشد يا نباشد.
وي ضمن تحليل روش سوم گفت: اولاً اينگونه صحبت کردن با مذاق روايات نمي‌سازد و ثانياً وقتي هميشه با احتمال صحبت کنيم، مسئله روشن نمي‌شود در حالي که بيان اين علايم در روايات، هدفمند است و وقتي سخن از کسي يا علامتي به ميان مي‌آيد يعني بايد متوقع و مترقب افرادي با اين مشخصات بود در حالي که احتمال، ما را به سوي هدف خاصي سوق نمي‌دهد.
استاد حوزه گفت: رويکرد چهارم، ديدگاهي است که به نظر بنده مي‌توان آن را ارائه کرد و اين روش، از سيره ائمه و علماي بزرگ شيعه استنتاج و استنباط مي‌شود و آن، بيان راهبردي اين مسائل است. يعني ما علايم ظهور را بيان کرده دنبال راهبرد باشيم.
* امام خميني(ره) پرچمدار زمينه‌سازي ظهور حضرت حجّت(عج) در عصر حاضر است
حجت‌الاسلام صالح‌نيا با اشاره به روايتي از کتاب «مجالس المؤمنين» نوشته مرحوم «قاضي نورالله شوشتري» جلد دوم صفحه 353 گفت: اين روايت را ذکر مي‌‌کنم تا ببينيد فقهاي شيعه چطور براي نصرت دين و ساقط کردن سلاطين ظالم از علايم ظهور استفاده کرده‌اند. مرحوم شوشتري مي‌نويسد: «قدوة المجتهدين، شيخ جمال الدين (يعني علامه حلي) در کتاب «کشف الحق» آورده که چون اميرالمؤمنين عليه السّلام خبر داده بود از استيلاي مغول و تاتار و انقراض ملک بنيالعباس (که اين انقراض ملک بنيالعباس و استيلاي مغول از ملاحم، فتن و علايم قبل از ظهور ذکر شده) و کشته شدن ايشان بر دست هلاکوخان، وقتي هلاکوخان به حوالي بغداد رسيد پدر من (يعني پدر علامه حلي) شيخ سديد الدين و سيدبن طاووس (که هر دو از بزرگان شيعه هستند) و چند کس ديگر از اکابر و افاضل نجف و کوفه و حله، کتابتي به هلاکو نوشتند و طلب امان از او نمودند پس هلاکو ايشان را نزد خود طلبيد و چون ايشان ترسيدند که بي‌امان نزد او بروند، پدر من تنها نزد هلاکو رفت. آنگاه هلاکو از او پرسيد: سبب چه بود که پيش از آثار ظفر من بر بغداد کتابت نوشتيد و طلب امان از من نموديد؟ شيخ سديدالدين گفت: سبب اين است که حضرت اميرالمؤمنين ما را از ظهور تو خبر داده و فرمود که ترک بر آخر خلفاي بنيالعباس وارد خواهد شد و پادشاه ايشان، مردي صاحب اقبال خواهد بود که بر هيچ قلعه و شهري نگذرد که آن را فتح نکند و هيچ رايتي در مقابل او بر پا نشود که نگونسار نگردد. چون از نقل اين خبرِ کرامت اثر (يعني يک نوع پيشگويي و کرامت بود) فارغ شد، هلاکو با او طريقه لطف و تعظيم مسلوک داشته خط امان اهل مشهد (يعني مشهدِ نجف) و کوفه و حله به او عنايت فرمود و آن بقعه مبارکه از تُرکتازيِ مغول سالم ماند».
حجت‌الاسلام يحيي صالح‌نيا متذکر شد: ملاحظه مي کنيد که اگر علماي آن زمان، اين کار را نمي‌کردند همانطوري که ايادي مغول، بغداد را با خاک يکسان کرده و افراد بسياري را به قتل رساندند، نجف، کوفه، حله و کربلا را هم نابود کرده و افراد بيشتري را غرق در خون مي‌کردند ولي اين چند فقيه بزرگ شيعه از اين علامت قبل از ظهور استفاده و يک راهبرد از آن استخراج کردند و آن نجات شهرها و مردمان اين شهرها بود.
وي افزود: اگر بزرگان آن زمان، يکي از سه رويکرد قبلي را دنبال مي‌کردند موفقيتي در پي نداشتند. لذا خواص مي توانند با استفاده از علايم ظهور، راهبردهايي را بيرون کشيده آنها را در جهت تقويت دين به کار گيرند.
مؤسّس مرکز مطالعات راهبردي امام مهدي(عج) گفت: در تکميل اين مطلب لازم است اتفاقاتي که در چند هفته گذشته رخ داده، تحليل و و نقد شود: اولا بايد بدانيم که پرچمدار زمينه‌سازي ظهور حضرت حجّت(عج) در عصر حاضر، حضرت امام خميني(ره) است. ايشان در نامه مورخ 1368/1/8 يعني حدود دو ماه قبل از رحلتشان مي‌فرمايند: مسئولان کشور بايد بدانند که انقلاب ما محدود به ايران نيست، انقلاب ما شروع انقلاب بزرگ جهاني اسلام به پرچمداري حضرت حجّت(عج) است.
اين استاد حوزه ادامه داد: امام خميني با کار عظيمي که انجام داد، زمينه‌ساز ظهور است پس نبايد کارهاي غيراصيلي که تنها داراي شعاع تبليغاتي بوده و معلوم نيست با حمايت چهکساني صورت مي گيرد، و معلوم نيست که دست اندرکارانش چقدر علم و تخصص دارند، اصل قضيه «انقلاب جمهوري اسلامي زمينه‌ساز ظهور و در مسير ظهور است» را تحت‌الشعاع قرار دهد بلکه فارغ از اينکه سيد خراساني کيست و سفياني چهکسي است، همه بايد وظيفه خود را به خوبي شناخته به نحو احسن انجام دهند.
* حضرت امام(ره) معتقدند؛ هر عاملي که به وحدت مسلمين ضربه بزند مخالف با زمينه‌سازي ظهور است
حجت‌الاسلام صالح‌نيا افزود: در همين راستا است که امام خميني(ره) راهبردهايي مثل صدور انقلاب را مطرح کردند يا فرمودند دشمن اصلي ما آمريکاست و دجال‌ها و سفياني‌ها در دامن چنين دشمني پرورش پيدا مي کنند. امام همچنين بحث وحدت را مطرح کردند و فرمودند هر عاملي که به وحدت مسلمين و وحدت بين شيعه و سني و نيز وحدت بين خود شيعيان ضربه بزند، مخالف با زمينه‌سازي ظهور است چرا که امام عصر عليه السّلام بر يک امت واحد اسلامي ظهور مي‌کند و با ياري آنها جهان را از ظلم و جور نجات مي‌دهد.
پژوهشگر مسائل مهدويت تاکيد کرد: حتي اگر مخدوش کردن وحدت اسلامي با يک سي‌دي بهنام «ظهور بسيار نزديک است» انجام گيرد باز هم قطعاً مردود است. پس بايد روند اصلي را بشناسيم و بدانيم بقيه چيزها در حاشيه قرار دارند و بعضي از اين مسائلِ حاشيه‌اي که گاهي سياسي و گاهي فرهنگي است، نبايد جاي اصل مطلب را بگيرد.
* در مباحث کلامي مهدويت به بلوغ لازم علمي نرسيده‌ايم
استاد حوزه علميه قم گفت: نکته ديگر اينکه مسئوليت زمينه‌سازي ظهور در درجه اول به عهده علما و دانشمندان اسلامي است و متاسفانه اين حاشيه‌پردازي‌ها نشانگر اين است که جامعه اسلامي ما، در مباحث کلامي به خصوص مهدويت، به بلوغ لازم علمي نرسيده است و علتش هم کمکاري فرهيختگان حوزه و دانشگاه بهويژه علماي علم کلام و حديث در اين زمينه است.
وي در ادامه افزود: مقام معظم رهبري به خوبي جريان جامعه را به سمت زمينه‌هاي ظهور رهبري مي‌کنند. زيرا اگر قبول کنيم که ظهور امام عصر عليه السّلام به صورت معجزه‌اي صرف نخواهد بود (چرا که اگر قرار بود به صورت معجزه صرف باشد لازم نبود اين همه صبر کرده و ظهور به تاخير بيفتد بلکه خداي تعالي در هر دوره‌اي که مي‌خواست به صورت معجزه، امام عصر عجّل الله تعالي فرجه را مي‌توانست ظاهر کند) به عبارت ديگر اگر قبول کنيم که ظهور، نياز به وجود ياران کارآمد و زمينه‌هايي دارد، مقام معظم رهبري جامعه را به سمت اقتداري که زمينه‌ساز ظهور است، پيش مي‌برند و در مسير اين اقتدار است که بحث‌هايي مثل نهضت نرم‌افزاري مطرح مي‌شود.
محقق و پژوهشگر حوزه علميه ادامه داد: بحث «همت مضاعف و کار مضاعف» و «جهاد اقتصادي» همگي براي ايجاد اين اقتدار است لذا بهترين کار در مسير زمينه‌سازي ظهور، توجه ويژه به کدهايي است که مقام معظم رهبري با استفاده از آيات و روايات مطرح مي‌کنند و کاملاً متوجه جبهه‌بندي دشمن حتي در نامگذاري سال‌ها هستند. لذا امسال نيز به وضوح اشاره کردند که دشمن و جبهه باطل همتش را بر شکست اقتصادي ما گذاشته بنابراين امسال بايد به دنبال جهاد اقتصادي باشيم.
حجت الاسلام و المسلمين يحيي صالح‌نيا در پايان متذکر شد: رسيدن به هدف، برنامه صحيح و دقيق، و کار صحيح و متناسب با آن برنامه را مي‌طلبد چرا که بر اساس سنت الهي، وجود هيچ امري بدون زمينه و پيشدرآمد، نخواهد بود لذا ظهور حضرت حجت عجّل الله تعالي فرجه نياز به زمينه‌سازي دارد نه حاشيه‌سازي و ما بايد آرمان‌ها و برنامه‌هاي ايشان را شناخته و براي رسيدن به آنها کار انجام دهيم.
