به گزارش مشرق به نقل از مهر، مجموعه تلويزيوني "مختارنامه" به کارگرداني داود ميرباقري و تهيه‌کنندگي محمود فلاح روزهاي جمعه از شبکه يک روي آنتن مي‌رود. در اين مجموعه فريبرز عرب‌نيا نقش مختار را ايفا مي‌کند و در کنار او رضا کيانيان، فرهاد اصلاني، فريبا کوثري، نسرين مقانلو، بهرام شاه‌محمدلو و ... بازي کردند.
در اين مجموعه نقش بن يزيد را بازي مي‌کنيد. آيا نام ميرباقري شما را براي بازي در پروژه "مختارنامه" ترغيب کرد يا خود نقش؟
- سابقه همکاري من با ميرباقري به گذشته نسبتاً دور برمي‌گردد. اين همکاري سال 1364 در واحد نمايش سازمان صدا و سيما با توليد يک تله تئاتر چهار قسمتي با عنوان "حکايت مسافر گمنام" آغاز شد. اين تئاتر تلويزيوني اولين اثر بلند آقاي ميرباقري بود. اکثر هنرمندان در واحد نمايش سعي کردند کمک کنند تا اين مجموعه چهار قسمتي به سرانجامي با کيفيت بالا برسد.
من در کنار همکارانم در سه قسمت از اين مجموعه سه نقش متفاوت را بازي کردم. در هر قسمت يک نقش متفاوت که به لحاظ سن و سال با من فاصله زيادي داشت. در سال 65 سريال "گرگها" و در سال‌هاي بعد در سريال "معصوميت از دست رفته" به کارگرداني ميرباقري بازي کردم.
وقتي در سريال "معصوميت از دست رفته" بازي مي‌کردم، آقاي ميرباقري به من گفت که خودم را براي کار بزرگي آماده کنم. زماني که او مشغول انتخاب بازيگران براي مجموعه "مختارنامه" بود من گرفتار کارهاي ديگر بودم و فرصت کار طولاني را نداشتم. وقتي از آن مقوله کمي فارغ شدم در گفتگوي حضوري در دفتر تهيه‌کننده مجموعه "مختارنامه" دو نقش به من پيشنهاد شد که بعد از بررسي براي نقش بن يزيد به توافق رسيديم.
*شما اشاره کرديد دو نقش پيشنهاد شد. نقش بن يزيد چه ويژگي‌هايي برايتان داشت؟
- وقتي با من براي بازي در اين پروژه صحبت شد، اکثر نقش‌هاي تقسيم شده بود و فرصتي هم نبود که کامل فيلمنامه را بخوانم. با توجه به توضيحاتي کلي که درباره دو نقش داده شد، نقش بن يزيد را انتخاب کردم. در واقع انتخاب بين دو نقش پيشنهادي، نقش بن يزيد جنبه‌هاي دراماتيکي بيشتري از لحاظ شخصيت داشت و مسلماً جاي کار بيشتر بود.
*آقاي شاه‌محمدلو شما از بازيگران خوب تئاتر هستيد و معمولاً بازيگران تئاتر سعي مي‌کنند براي نقش مطالعاتي انجام دهند. شما قبل از بازي در مجموعه "مختارنامه" مطالعه و تحقيقي داشتيد يا نه؟
- خاطرم است کتابي در دفتر تهيه‌کننده "مختارنامه" بود که چند جلد از آن نزد دوستان بود. اين کتاب درباره ماجراي مختار بود و چند خطي هم درباره بن يزيد، مشاور و سياست‌مدار دستگاه زبيري نوشته شده بود. همين چند خط به من کمک کرد و نشان مي‌داد اين کاراکتر جاي کار دارد.
به عنوان مثال "يک جمله" زماني تبديل به ديالوگ مي‌شود که نگاه نويسنده از زواياي مختلف به نقش هويت بدهد و نقش از جنبه‌هاي مختلف پردازش پيدا کند و در اينجا بازيگر است که از لا به لاي کلمات مسير درستي براي نقش پيدا مي‌کند و به آن هويت فيزيکي و رواني مي‌دهد تا قابل باور باشد. البته اين مسئله زماني صدق پيدا مي‌کند که بازيگر آمادگي براي ايفاي نقش داشته باشد. در غير اين صورت، همان جمله تاثيرگذار و قابل باور نخواهد بود.
*تاکنون شاهد واکنش‌هاي متفاوتي به سريال "مختارنامه" بوده‌ايم، اما برخي منتقدان به ديالوگ‌هاي اين مجموعه انتقاد دارند، چرا که برخي کلمات استفاده شده روزمره است. شما در اين باره چه نظري داريد؟
- من هم با صحبتي که با برخي دوستان داشتم و برخوردم با بينندگان با اين سئوالات رو به رو شدم و به فراخور سئوال‌کنندگان پاسخ‌هايي دادم. بايد قبول کرد کار تاريخي با اين گستردگي و اينکه با کميت و کيفيت بالا تماشاگران را جذب کند، کار دشواري است، چون به دليل مشغله نويسندگان و کارگردان ممکن است برخي کلمات از طريق بعضي بازيگران غلو شده يا درشت نمايي گردد و فکر کنم نويسندگان و کارگردان نمي‌خواستند در ساخت چنين پروژه‌اي به اين وسعت با چند جمله و يا نحوه بيان آن جملات بخشي از زحمات‌شان را زير سئوال ببرند. البته اين به معنا نيست که دقت کافي روي حساسيت‌هاي بينندگان صورت نگيرد.
*تجربه همکاري با داود ميرباقري چطور بود؟
- همانطور که قبلاً اشاره کردم چون ارتباط مداوم و آشنايي ذهني و فکري به کار يکديگر داشتيم و از سوي ديگر سابقه کاري من با آقاي ميرباقري نياز به بحث‌هاي متعدد، سئوال و جواب مختلف درباره خصوصيت نقش، مفهوم سکانس پلان يا ساير مواردي که لازم بود به بحث گذاشته شود با هم نداشتيم، زيرا چارچوب نقش برايم روشن بود و نيازي به مشخص زاوياي مختلف شخصيت نبود.
فقط در شروع فيلمبرداري يک سکانس، موقعيت آن را آقاي ميرباقري توضيح مي‌داد و سکانس گرفته مي‌شد. البته در برخي موارد که کلمات بايد با تلفظ خاصي (واژه‌هاي عربي) بيان شود درباره آن کلمات سئوال مي‌کردم و پاسخ دريافت مي‌کردم.
*در مجموعه "مختارنامه" آيا با سکانسي رو به رو بوديد که نسبت به آن حساس بوديد و برايتان سختي داشت؟
- نمي‌توانم به سکانس خيلي مشخصي اشاره کنم، اما به هر حال سياست‌مدار بودن شخصيت بن يزيد در صحنه‌هاي مختلف جنبه‌هاي متعددي را داشت و مجبور بودم براي هر صحنه انرژي زيادي بگذارم.
*با توجه به نقش حساسي که ايفا کرديد و بازي خوبي هم از شما شاهد بوديم، اما احساس مي‌شود جاي نامتان در تيتراژ مناسب نيست؟
- اوائل کار در اين باره صحبت کرديم. کاري که معمولاً بازيگران حرفه‌اي براي جايگاه نامشان انجام مي‌هند و دوستان قول جاي در خور در تيتراژ را به من دادند و من هم اعتماد کردم، ولي بعد متاسفانه قول داده شد انجام نگرفت.
