يكى از آن دو گروه صالح، زنى است كه در ميان قوم خود، شريف و بزرگوار و در پيش خودش، رام و آرام است؛ زنى كه اگر چيزى به او داده شود، سپاس مىگزارد و اگر گرفتار شود، شكيبايى مى‌ورزد. اندك، در دستان او بسيار جلوه مىكند و در خانهاش درستكار است.
دوم از گروه زنان صالح، زنى است كه بسيار مهربان و زاينده است؛ هميشه با شوهرش به نيكى رفتار مىكند. او مانند مادر مهربان، بر بزرگان قوم محبّت و بر خردسالان دلسوزى مىنمايد. فرزند شوهرش را دوست مىدارد؛ هرچند از زن ديگرى باشد. دارنده خوبىها، مورد رضايت شوهر، و اصلاح كننده خود و خانواده و مال و فرزند است.
بنابراين، او [در كميابى]، مانند طلاى سرخ است. خوشا به حال كسى كه چنين زنى روزىاش شده است، كه اگر در كنار شوهرش باشد يارىاش مىكند و اگر از او دور باشد، [دارايى و آبروى] او را نگه مىدارد.
و اما يكى از آن دو زن ملعون، زنى است كه پيش خود، بزرگ و براى قومش رام و آرام است؛ زنى كه اگر به او عطا شود ، خشم مىكند و اگر منع شود، عتاب مىكند و خشم مىگيرد.
بنابراين، شوهرش در دست او گرفتار است و همسايگانش از دست او در رنجاند.
پس او همانند شير است كه اگر نزديكش شوى، تو را مىخورد و اگر بگريزى، تو را مىكشد.
زن ملعون دوم، زنى است كه نزد شوهرش است؛ ولى ميلش با همسايگان است. پس او زودْخشم و زودْگريان است. اگر در حضور شوهرش باشد، به او سودى نمىرساند و اگر از او غايب باشد، او را رسوا مىكند. پس او همانند زمينِ شورى است كه اگر آبش دهى، آبْ بالا مىآيد [و جذب زمين نمىشود ]و زمينْ زير آب مىماند، و اگر رهايش كنى، تشنه مىگردد. اگر فرزندى از او روزىات شد، از آن فرزند، بهرهمند نمىگردى.
متن حدیث:
ـ فيما قالَ لُقمانُ عليه السلام لاِبنِهِ ـ: يا بُنَيَّ ، النِّساءُ أربَعَةٌ : ثِنتانِ صالِحَتانِ ، وثِنتانِ مَلعونَتانِ .
فَأَمّا إحدَى الصّالِحَتَينِ فَهِيَ الشَّريفَةُ في قَومِهَا ، الذَّليلَةُ في نَفسِهَا ، الَّتي إن اُعطِيَت شَكَرَت ، وإنِ ابتُلِيَت صَبَرَت ، القَليلُ في يَدَيها كَثيرٌ ، الصّالِحَةُ في بَيتِها .
وَالثّانِيَةُ : الوَدودُ الوَلودُ ، تَعودُ بِخَيرٍ عَلى زَوجِها ، هِيَ كَالاُمِّ الرَّحيمِ تَعطِفُ عَلى كَبيرِهِم ، وتَرحَمُ صَغيرَهُم ، وتُحِبُّ وَلَدَ زَوجِها وإن كانوا مِن غَيرِها ، جامِعَةُ الشَّملِ ، مَرضِيَّةُ البَعلِ ، مُصلِحَةٌ فِي النَّفسِ وَالأَهلِ وَالمالِ وَالوَلَدِ ، فَهِيَ كَالذَّهَبِ الأَحمَرِ ، طوبى لِمَن رُزِقَها ، إن شَهِدَ زَوجُها أعانَتهُ ، وإن غابَ عَنها حَفِظَتهُ .
وأمّا إحدَى المَلعونَتَينِ فَهِيَ العَظيمَةُ في نَفسِهَا ، الذَّليلَةُ في قَومِهَا ، الَّتي إن اُعطِيَت سَخِطَت ، وإن مُنِعَت عَتَبَت وغَضِبَت ، فَزَوجُها مِنها في بَلاءٍ وجيرانُها مِنها في عَناءٍ ، فَهِيَ كَالأَسَدِ إن جاوَرتَهُ أكَلَكَ ، وإن هَرَبتَ مِنهُ قَتَلَكَ .
وَالمَلعونَةُ الثّانِيَةُ فَهِيَ عِندَ زَوجِها ومَيلُها في جيرانِها ، فَهِيَ سَريعَةُ السَّخطَةِ ، سَريعَةُ الدَّمعَةِ ، إن شَهِدَ زَوجُها لَم تَنفَعهُ وإن غابَ عَنها فَضَحَتهُ ، فَهِيَ بِمَنزِلَةِ الأَرضِ النَّشّاشَةِ إن أسقَيتَ أفاضَتِ الماءَ وغَرِقَت ، وإن تَرَكتَها عَطِشَت ، وإن رُزِقتَ مِنها وَلَداً لَم تَنتَفِع بِهِ.
«الاختصاص،ص339 - بحارالأنوار،ج13 ص429 »
