به گزارش مشرق به نقل از مهر، دفتر مطالعات زيربنايي اين مرکز در پاسخ به درخواست محمدرضا تابش رييس فراکسيون محيط زيست و توسعه پايدار مجلس شوراي اسلامي، ضمن بررسي عوامل موثر در بحراني شدن وضعيت درياچه اروميه اعلام کرد: بر اساس بررسيهاي انجام شده و گزارشهاي موجود در حال حاضر درياچه اروميه به دليل وقوع خشکساليهاي پيدرپي و کمبود جريانات ورودي و کاهش قابل توجه تراز آبي آن در شرايط بحراني قرار داشته و تغييرات زيادي در خصوصيات و عملکردهاي آن به وجود آمده است که از مهمترين آنها ميتوان به افزايش شوري آب و آثار آن بر بخش آبي اکوسيستم اشاره کرد.
مرکز پژوهشها افزود: در يک ديد کلي، عوامل مؤثر در کاهش حجم آب ورودي به درياچه به صورت خشکسالي، توسعه منابع آب بدون استفاده از سدها (آبهاي زيرزميني ، برداشتهاي مستقيم از رودخانه و... ) و سدهاي احداث شده ، قابل تقسيمبندي است. بر اساس آمار و ارقام موجود در دوره وقوع خشکسالي شديد (طي سالهاي آبي 1377-1378 تا 1379-1380)، سهم خشکسالي، احداث سدها و توسعه منابع آب در کاهش حجم آب ورودي به درياچه به ترتيب برابر 1/67 ، 6/5 و 3/27 درصد بوده است.
البته لازم به ذکر است که اين سهمبندي در دوره خشکسالي شديد صورت گرفته است و اگر اين تحليل در دوران قبل از خشکسالي نيز انجام شود، بر اساس آمار و ارقام موجود، سهم توسعه منابع آب و در مرحله بعد سدسازي در کاهش حجم آب ورودي به درياچه به طور متوسط هم وزن خشکسالي و حتي بالاتر خواهد بود.
در بخش ديگري از اين گزارش آمده است: بحران کنوني درياچه برآيند شرايط و فعاليتها در کل حوضه آبريز است و به همين دليل هر اقدامي بايد به طور يکپارچه و هماهنگ در استانها واقع در سطح حوضه اعمال شود.
بر اساس گزارشهاي موجود در وزارت جهاد کشاورزي حتي در فصول خشکسالي همانند سالهاي معمولي در اين منطقه شاهد افزاش محصول بودهايم که اين امر نشان دهنده برداشت بي رويه آب و فشار به منابع و آبهاي زيرزميني، سطحي و چاههاست.
همچنين جديدترين مطالعات و پيشبينيها نشان ميدهد با ادامه وضعيت موجود روند نزولي کاهش آب و افزايش نمک درياچه اروميه ادامه مييابد و بدين ترتيب آرتميا مهمترين و ارزشمندترين موجود اين درياچه نابود خواهد شد و حتي در صورتي که بعدها هم درياچه احيا شود ديگر اثري از اين موجود نخواهد بود.
از سوي ديگر با توجه به حجم بالاي آب قابل تنظيم در حوضه درياچه اروميه (طي سالهاي بهرهبرداري، اجرايي و مطالعاتي) و همچنين عدم وجود الگوي مناسب توسعه در بالادست، در صورت ادامه روند گذشته و به بهرهبرداري رسيدن ساير طرحهاي اجرايي و مطالعاتي، بيش از 90 درصد منابع آب حوضه مهار خواهد شد و حجم آب درياچه اروميه به شدت کاهش خواهد يافت و رو به زوال خواهد رفت.
مرکز پژوهشها در پايان گزارش خود در جهت رفع معضل به وجود آمده براي درياچه اروميه، پيشنهاداتي اجرايي ارائه داد. مراحل اوليه قابل ارائه هستند.