سفر باراک اوباما به ژاپن، فلیپین، کره جنوبی و مالزی قرار بود در اکتبر سال گذشته انجام شود که به علت تعطیلی دولت فدرال آمریکا به خاطر عدم تصویب بودجه از سوی کنگره این کشور در دقایق آخر از سوی کاخ سفید لغو شد.

لغو سفر اوباما به آسیا، ابهامات زیادی را برای متحدان آمریکا در آسیا درباره میزان ظرفیت سیاست خارجی این کشور برای دفاع از متحدان منطقه ای آمریکا در شرق آسیا به وجود آورد آنهم زمانی که قدرت و نفوذ چین در منطقه روز به روز در حال افزایش است.

برخی کارشناسان معتقد هستند هر چند در این سفر باراک اوباما قصد دارد به متحدان آسیایی خود اطمینان دهد که آسیا در کانون سیاست خارجی آمریکا قرار دارد اما موانعی بر سر راه این هدف امریکا قرار دارد که موجب سردرگمی و تردید متحدان این کشور در آسیا شده است.

از جمله موضوعاتی که موجب شده است تا کانون توجه آمریکا از آسیا منحرف شود و ظرفیت سیاست خارجی آمریکا را کاهش داده بدهد می توان به بحران اوکراین، سوریه، مذاکرات هسته ای با ایران، مذاکرات سازش تشکیلات خودگردان و رژیم اسرائیل و مخالفت های گسترده داخلی سناتورهای آمریکایی در داخل با سیاست های اوباما در داخل این کشور اشاره کرد.

روزنامه انگلیسی فایننشال تایمز با اشاره به برخی از موانع موجود برای اینکه آمریکا بتواند در سیاست خارجی خود در آسیا که بزرگترین رقیب آن یعنی چین قرار دارد می نویسد: در حال حاضر اوکراین بخشی از توجه آمریکا را به خود مشغول ساخته و در عین حال سوریه نیز بخشی دیگر را. این در شرایطی است که بسیاری بر این باورند که سیاست خارجی باراک اوباما، رئیس جمهوری آمریکا باید بر منطقه‌ای که آینده را از آن خود ساخته، یعنی آسیا متمرکز شود.

این روزنامه با اشاره تلویحی به ظرفیت محدود سیاست خارجی آمریکا و موانع به وجود آمده بر سر راه سیاست خارجی آمریکا و سردرگمی سیاست گذاران آمریکایی که قصد دارد تمرکز خود را از اروپا و خاورمیانه به آسیا معطوف کند، می نویسد: البته همه از انتشار خبر سفر اوباما به آسیا خوشحال نیستند زیرا منتقدان بر این باورند که تعهد آمریکا به منطقه آسیا این باور را در مقامات کاخ سفید بوجود آورده که آینده از آن آسیاست و همین امر نیز باعث شده تا واشنگتن مشکلات خطرناک تری را که در خاورمیانه و اروپا در حال وقوع است، نادیده بگیرد.

 منتقدان سیاست خارجی اوباما بر این باورند که توجه بیش از حد دولت وی به آسیا باعث شده تا افرادی همچون ولادیمیر پوتین رئیس جمهوری روسیه و بشار اسد رئیس جمهوری سوریه به استفاده از زور و قدرت نظامی تشویق شوند چرا که اطمینان یافته اند چشمان آمریکا به شرق آسیا دوخته شده است.

از سویی دیگر با اینکه باراک اوباما قصد دارد در این سفر به متحدان آمریکا درباره تعهد آمریکا به دفاع از امنیت آنها اطمینان دهد اما عملکرد ضعیف و منفعلانه آمریکا در قبال تحولات اوکراین موجب بروز تشویش ها و نگرانی هایی در بین رهبران این منطقه نسبت به توان و اراده آمریکا در این خصوص ایجاد شده است.

شبکه آمریکایی CNN امروز با پرداختن به سفر اوباما به شرق آسیا و اهداف وی از این سفر نوشت: در قبال اقدامات روسیه در اوکراین و الحاق شبه جزیره کریمه به خاک روسیه از سوی ولادیمیر پوتین رئیس جمهور این کشور، آمریکا فقط به اعمال چند تحریم بسنده کرده و اعلام داشته است که گزینه نظامی در مواجه با روسیه را در دستور کار ندارد.

این رسانه آمریکایی در ادامه اعلام می دارد: این برخورد آمریکا در قبال تحولات آمریکا موجب نگرانی کشورهای منطقه آسیا به ویژه ژاپن که دارای مناقشات ارضی با چین هستند شده است.

جفری بادر تا سال 2011 مسئول امور شرق اسیا در شورای امنیت ملی آمریکا بوده و الان عضو موسسه بروکینز است در این خصوص می گوید: 50 سال است که آمریکا دارای پیمان امنیتی با ژاپن است پیمانی که از نظر قوت و استحکام مشابه پیمان ناتو است.

همچنین شبکه خبری ABC نیوز آمریکا با اشاره به نگرانی های متحدان آمریکا در قبال تعهدات این کشور در قبال آنها در شرق آسیا در مواجه با رشد قدرت و نفوذ چین اعلام کرد: رشد قدرت و نفوذ چین در شرق آسیا موجب شده است تا متحدان این کشور در منطقه درباره نقش توازن بخش آمریکا در منطقه با سوالاتی مواجه شوند و معتقدند که بحران اوکراین، سوریه و مذاکرات تشکیلات خودگردان و رژیم اسرائیل بر سیاست خارجی آمریکا سایه افکنده و موجب خروج آسیا از کانون توجهات سیاست خارجی این کشور شده است.

یک مقام ارشد ژاپنی با اشاره به سفر اوباما به منطقه و با اشاره به نگرانی متحدان منطقه ای آمریکا می گوید: دولت آمریکا می گوید پرداختن ما به مسائل اوکراین و دگر مسائل به معنی این نیست که ما توجه کافی به متحدان خود در آسیا نداریم. این سفر فرصت خوبی برای او(اوباما) است تا بیایید و این را درباره استراتژی اش بگوید و نشان دهد.

در یک سال گذشته روابط ژاپن و آمریکا شرایط سخت و پر فراز و نشیبی را پشت سر گذاشته است. اما آنچه در این میان از اهمیت ویژه ای برخوردار است این است که چطور دو کشور قصد دارند پایبندی خود به شراکت قدیمی خود که در زمان مطرح شدن آمریکا به عنوان قدرت چالش ناپذیر منطقه ای پس از جنگ اقیانوسیه بوجود آمده بود، به اثبات برسانند.

شینزو آبه نخست وزیر ژاپن چندی قبل در مصاحبه با روزنامه فایننشال تایمز با اشاره به انتقادهای بین المللی از سیاست خارجی آمریکا تأکید کرده است که واشنگتن به طور مشخص در حال ضعیف‌تر شدن است.