کد خبر 302773
تاریخ انتشار: ۱ اردیبهشت ۱۳۹۳ - ۱۰:۰۷

یكي از ويژگي‌هاي قرن هشتم میلادی در تاریخ ژاپن فرمانروايي زنان متعددی مي‌باشد كه سال‌ها با اقتدار تمام زمام امور را بدست گرفتند.

گروه تاریخ مشرق- یکی از مباحثی که در پژوهش‌های تاریخی کمتر مورد توجه قرارگرفته نقش زنان در طول تاریخ می‌باشد درحالی که در پس بسیاری از رویدادها زنان مقتدری حضور داشتند. از جمله به قدرت رسیدن تعدادی از بانوان در چین، کره و به خصوص ژاپن که به آن می پردازیم.

يكي از ويژگي‌هاي قرن هشتم میلادی در تاریخ ژاپن فرمانروايي زنان متعددی مي‌باشد كه سال‌ها با اقتدار تمام زمام امور را بدست گرفتند و از نفوذ فراواني برخوردار بودند. ازجمله امپراتریس جیتو، امپراتریس گمه‌ای، امپراتریس گینشو، امپراتریس کوکین، امپراتریس شوتوکوکه به عنوان ملکه سلطنتی در تاریخ ژاپن به سلطنت رسیدند. از میان ایشان برخی هستند که در طول زمامداری شان بسیار با اقتدار عمل کرده و اقدامات مفیدی انجام داده‌اند به خصوص ملکه گِمّه‌ای زنی که درمیان سالهای ۷۰۷ تا ۷۱۵ برتخت امپراتوری ژاپن نشست.

آبه ‌هیمه (گمه ای) چهارمین دختر امپراتور تنجی، خواهر ناتنی کوچکتر ملکه جیتو از یک مادر متفاوت و همسر ولیعهد کوزاکابه نو میکو ، پسر امپراتور تممو و ملکه جیتو بود. وی پس از مرگ پسرش, امپراتور مومو در سال 707 ، به تخت نشست چرا که نواده اش هنوز برای تصدی مقام امپراتوری بسیار کوچک بود و قادر به انجام مسئولیت های امپراتوری نبود. همزمان با به قدرت رسیدن ملکه در اوایل قرن هشتم میلادی مذهب شینتو و تاثیر پذیری از فرهنگ چین رواج بسیاری داشت . از طرفی قدرت خاندان آسوکا نیزکه در امور سياسي از مشاورين اصلي امپراطور و خاندانش محسوب می شدند سبب هراس فرمانروای تازه گردید. به همين دليل اشراف قديمي و برخي از روحانيون شينتو از فرصت بهره بردند و عليه ايشان وارد عمل شدند. گام‌ مه‌يي نیز با پیوستن به ایشان پس از شكست آشوكا توسط بزرگان فرمان اصلاحات را در سال 710 صادر نمود كه به (تايگا) معروف گشت. بر طبق مفاد اين عهد نامه تمامی خاندان آشوکا از ميان رفتند. از اين پس امپراطور فرمانرواي مطلق سراسر ژاپن بود و تمامي بزرگان به عنوان فرماندار يا مامور او در مناطق مختلف حكومت مي‌يافتند. رنگهاي خاص طبقات و شکل گیری مراتب درباري نيز از ديگر مفاد اين فرمان بود. بدین ترتیب از اين زمان تا سال 794 امپراطوران با كمال قدرت به حكومت پرداختند. در این دوران معادن مس در موساشی حوالی توکیوی کنونی کشف شد. این دوره به مناسبت امپراتوری گِمّه‌ای و کشف معدن مس به " وادو " wado به معنی" مس ژاپن " نامگذاری شد. در ادامه ضراب‌خانه‌ای نیز در استان اومی تاسیس گشت و سکه ضرب شد اما در این دوران هنوز به شکل گسترده مورد استفاده قرار نمی‌گرفت .

در این زمان بنا به فرمان امپراطور سه جلد کتاب درباره تاریخ ژاپن منتشر شد و ملکه گِمّه‌ای، همراه با سایر مقامات دربار، اعتبار فراوانی برای ادامه و تشویق در انجام این پروژه صرف کردند. در ادامه کتاب فودوکی با فرمان سلطنتی آغاز به تالیف شد، این کتاب اطلاعات تمام استان ها را در خود داشت و حتی درباره گیاهان و حیوانات ژاپن نیز مطالبی در آن نگارش شده بود.

کمی بعد به دليل سفرهاي مدام امپراطور و نبود پايتخت مشخص همراه با گسترش دربار و مشكلات انتقال آن ، ملكه گم مه‌اي شهر هي‌جي‌كيو (نارا) را به عنوان مركز حكومت خود برگزيد و آن را با كاخهاي زيبا مزين نمود. این امر در آخرین سال سلطنت مومو آغاز شده بود، اما این کار قبل از مرگ امپراتور خاتمه نیافته بود . نارا از شهر چنگ‌آن که پایتخت امپراتوری تانگ در چین بود الگوبرداری می‌کرد و با تمام توان در صدد وارد کردن تمدن چین بود. بمرور تأثير از فرهنگ چيني بشدت سراسر جامعه را در برگرفت بطوريكه مذهب بودايي رونق دوچندانی يافت و معابد با شكوهي به فرمان امپراطور بنا گرديدند كه با مجسمه‌هاي بزرگ و مجلل تزئين شدند. امپراتور و اطرافیان او باور داشتند که بودیسم نهادهای جامعه ژاپن را استحکام می‌بخشد در نتیجه به گسترش این آیین همت گماشتند . هرچند این تلاش‌ها سبب نشد تا آیین بودایی تبدیل به دین رسمی مردم گردد، اما جایگاه امپراتور و خانواده او را در میان مردم بالاتر برد. در ادامه ادبيات ، فلسفه و هنر پيكره تراشي نيزگسترش چشمگيري پيدا كرد. از جمله آثار مهمی همچون کوجیکی و نیهون‌شوکی، نوشته شده‌اندکه طبیعتی سیاسی داشتند و در جهت توجیه برتری و تقویت بنیان امپراتوری بودند. نکته کلی نظریه چینی کنفوسیوسی این بود که امپراتور یا ملکه مستقیماً به آسمان پیوند دارد و بنابراین به شیوه‌ای آسمانی حکومت می‌کند. از این قرار، مطابق این تعالیم هرگز هیچ طغیان و شورشی علیه حاکم سلطنتی ژاپن توجیه‌پذیر نیست . با انجام این اقدامات بنیادین قرن هشتم میلادی به عصر نارا معروف گردید.

با تثبیت شرایط اجتماعی فعالیت‌های اقتصادی و اجرایی در دوره نارا افزایش یافت. در ادامه نارا از طریق راه‌ها به مراکز استانی پیوند خورد و مالیات‌ها به صورت کارآمد و منظم دریافت شد. با اين همه تنها طبقات بالاي جامعه تحت تأثيراین تحولات قرار گرفتند و باقي اجتماع كه اكثراً از كشاورزان و دهقانان بودند رويه سابق را دنبال مي‌كردند. این قشر از جامعه تنها به وظيفه‌شان يعني پرداخت ماليات در زمان مقرر اشتغال داشتند. با این اقدامات حکومت ژاپن قدرت بسیاری یافت و روابط دوستانه‌ای با پادشاهی کره‌ای سیلا و روابطی رسمی با امپراتوری چین برقرار نمود .از این پس هر بیست سال یک مرتبه نمایندگان سیاسی به دربار تانگ اعزام می‌گشت و حتی راهبان چینی نیز برای آموزش آیین بودایی به ژاپن سفر ‌کردند.

با این همه سرانجام در سال 715 ، گِمّه‌ای مجبور شد به نفع گنشو کناره گیری کند. او نیز در نهایت توسط برادر کوچکترش از قدرت خلع شد و امپراتور شومو به تخت نشست.

سالها بعد امپراتریس کوگیوکو (درگذشته ۶۶۱ م ) که نام اصلی او «هیتاراشی-هیمه» بود در ادامه روند اصلاحات (ننگویا) شیوه نامگذاری خاص برای سال‌ها و دوره‌های چند ساله را که سلفش به تقلید از چین آورده بود، برانداخت. وی کمی بعد کاخی در اوکاموت ساخت که نخستین بنایی بود که بام آن از سفال ساخته شده بود. در دوران فرمانروایی او بود که برای نخستین بار جشن اموات یا ابن گرفته شد.

سرانجام در اواخر قرن هشتم میلادی نارضايتي بزرگان از روند موجود سبب شدكه از به حكومت رسيدن زنان جلوگيري شود . جهت كاهش نفوذ بودائيت نيز امپراطور كام مو پايتخت را به شمال و شهر ناگوئو منتقل نمود و پس از مدتي به كيوتو (هي آن كيو) رفت . بدین ترتیب آنجا براي سالها به مركز امپراطوري مبدل گرديد. از اين پس فرمانروايان تنها به امور مذهبي اشتغال یافتند و این نظاميان فئودال‌ بودند که به اداره امور سياسي مي‌پرداختند.

کاتازاوا، ی.، تاریخ فرهنگ ژاپن، مترجم :ع.پاشایی، وزارت امورخارجه ژاپن(سفارت ژاپن )،تهران،1375،چ دوم صص 21-26

دولاندلن ، ش ، تاريخ جهاني ، مترجم احمد بهمنش , دانشگاه تهران ، 1386 چ دهم ، صص 306-308

پری ، م ، تاریخ جهان ، مترجم: عبدالرحمان صدریه ، فردوس،تهران،1377، چ اول صص287-288

مرتون ، ا.، تاریخ و فرهنگ ژاپن، مترجم:مسعود رجب نیا ، امیر کبیر ،تهران،1364،چ اول صص43-45

×محمدخدایی

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha

این مطالب را از دست ندهید....

فیلم برگزیده

برگزیده ورزشی

برگزیده عکس