به گزارش مشرق به نقل از فارس، برگزاري مراسم پاياني جشنواره بيست و نهم فيلم فجر با نقاط قوت و ضعف بسياري همراه بود که در ادامه برخي از آنها را مرور مي‌کنيم؛
بي‌حاشيه و با برنامه
اين بار و برخلاف همه روزهاي قبل برنامه حرف اول و آخر را مي‌زد. روابط عمومي جشنواره به مديريت «جعفر گودرزي» براي آن که حرف و حديث‌هاي سال پيش که به مدد کار ضعيف مدعيان «شايسته سالاري» ايجاد شده بود پيش نيايد، براي فعاليت خبرنگاران و عکاسان فضاي مناسبي را تدارک ديد. اختصاص دو رديف از سالن اصلي به خبرنگاران، استقرار صحيح تيم‌هاي راديويي و تلويزيوني و استقرار مطلوب گروه‌هاي عکاسي در اين باب جالب توجه بود.
تأخير
تأخير يک ساعته برگزاري مراسم اختتاميه بيست و نهمين جشنواره فيلم فجر هم نتوانست از شور و شوق ميهمانان اين مراسم باشکوه بکاهد.
برگزارکنندگان تلاش مي‌کردند تا نظم، در اجراي آيين پاياني جشنواره بيست و نهم فيلم فجر حضوري چشمگيرتر از پيش داشته باشد و در همين حال بود که با ورود جواد شمقدري به همراه اسفنديار رحيم‌مشايي به سالن مراسم، کاخ جشنواره رنگ و بوي رسمي به خود گرفت.
توزيع دو شماره بولتن در اختتاميه
براي نخستين بار تهيه و توزيع دو نسخه بولتن روزانه جشنواره پيش و پس از مراسم (شامل نامزدها و برنده‌ها) جالب توجه مي‌نمود. نشريه روزانه جشنواره امسال به سردبيري «وحيد سعيدي» از نظر جذابيت و اطلاع‌رساني قدرت استاندارد يک بولتن را نشان داد.
عدم حضور وزير ارشاد
گفته شد وزير ارشاد به دليل درگيري در سفر استاني به مراسم چهارشنبه شب برج ميلاد نرسيده که اين عجيب مي‌نمود. شايد وزير به خاطر اين که جشنواره به نام وي نوشته نشود، دست به اين اقدام زده بود. حاشيه ديگر حضور رئيس دفتر رئيس جمهور به جاي وي به عنوان مقام دولتي بود که براي اولين بار در تاريخ جشنواره فيلم فجر اتفاق مي‌افتاد.
تلاوت جعفر فردي
تلاوت مخملين جعفر فردي فضاي سالن همايش‌هاي بين‌المللي برج ميلاد را از آيات الهي عطرآگين کرد و هم‌زمان با آواي سرود ملي جمهوري اسلامي ايران، قيام حاضران در کاخ جشنواره بر شکوه مراسم افزود.
پوشش مجري مراسم
ژيلا صادقي، مجري پرانرژي که مدتي‌است در شبکه‌هاي تلويزيوني برنامه‌هايي را اجرا مي‌کند، به تنهايي به اجراي برنامه پرداخت و نگاه‌هاي جست‌وجوگر که به دنبال محمد سلوکي، ديگر مجري اعلام شده براي اين مراسم بود، نشاني از او نيافت.
شخصي نوع پوشش صادقي را به همسر سرکرده گروهک منافقين تشبيه کرد و گويا از اين بابت انتقادهايي داشت!
سهم کم جوانان و هنرمندان انقلابي
به نظر مي‌رسد، طرفداراني از گروه‌هاي مختلف فکري داخل کشور در اين مراسم حضور دارند اما به نظر حضور طيف انقلابي در اين مراسم کم‌تر بود و اين سوال در اذهان ايجاد مي‌شد که دبيرخانه جشنواره بر چه اساس ميهمانان مراسم را دعوت مي‌کند و چرا هميشه سهم جوانان انقلابي از حضور در چنين مراسم‌هايي اندک است!
نمايش گرافيکي
نمايش گرافيکي از يک قطعه موسيقي اصيل ايراني بر روي اسکوربورد تعبيه شده در سالن کاخ جشنواره و همچنين پخش اظهارنظرهاي اهالي سينما درباره سينما از همين اسکوربورد، با استقبال تماشاگران مواجه شد.
عدم حضور حسن عباسي در روي سن
وقتي نوبت به حضور داوران جشنواره روي سن براي اهداي سيمرغ برترين‌هاي سوداي سيمرغ (مسابقه سينماي ايران) رسيد، عدم حضور جهانگير الماسي، جابر قاسمعلي و حسن عباسي در جمع داوران به چشم آمد. اين نکته تا جايي تعجب بر انگيز شد که از شهرام اسدي و مرتضي شايسته خواسته شد تا در جمع داوران جشنواره و اهداکنندگان سيمرغ قرار گيرند. دليل عدم حضور الماسي بيماري عنوان شد اما گفته ميشود حسن عباسي نسبت به برگزيده‌هاي اين دوره جشنواره انتقادهاي جدي دارد و اخيرا در گفت‌وگويي تلويحا به اين مسئله اشاره کرده است.
سوت و کف براي ادامه نيافتن سخنان معاونت سينمايي و رئيس دفتر رئيس جمهور
مهدي مسعودشاهي دبير جشنواره با حضور در پشت تريبون سخنراني تنها به خيرمقدم به حضار بسنده کرد اما جواد شمقدري، که مجري زمان اعطا شده به وي را تنها 2 دقيقه اعلام کرد، درخواست 6 دقيقه زمان کرد و از همان آغاز سخنراني با دست زدن‌هاي متوالي حاضران مواجه شد که گويا رغبتي براي شنيدن سخنان وي نداشتند.
شمقدري که سمت معاونت سينمايي و سمعي، بصري وزارت ارشاد را به عهده دارد، و در سخنانش بر تلاش افراطي‌ها و همچنين انحصارطلبان براي جلوگيري از پيشرفت سينما اشاره مي‌کرد، مخالفت با سخنراني خود را وجود آزادي بيان در کشور عنوان کرد!
البته سخنراني پوستين‌دوز، مديرعامل گروه صنعتي سايپا هم به مذاق حاضران در مراسم خوش نيامد و اين مدير صنعتي هم با دست‌زدن‌هاي متوالي مخاطبانش که نوعي درخواست براي پايان دادن سخنراني بود، مواجه شد.
در سوي ديگر، مهندس نجم‌الدين، مديرعامل ايران خودرو، با درک از حس نامطلوب مخاطبان براي شنيدن سخنان غيرسينمايي‌ها، حتي به اندازه 2 دقيقه اعطايي هم سخن نگفت و براي رشد سينماي ايران آرزو کرد. اين اقدام وي هم با تشويق حاضران در مراسم مواجه شد.
اما حضور اسفنديار رحيم‌مشايي، به عنوان سخن‌ران هم به مذاق حاضران در جلسه خوش نيامد و با سوت و دست‌زدن‌هاي متوالي و حتي به نوعي هو کردن مواجه شد که نشان از نارضايتي مردم حاضر در مراسم براي شنيدن سخنان يار نزديک رييس‌جمهوري داشت.
رفتار و گفتار زننده محسن تنابنده
هرچه شنيدن اين سخنان مشتري نداشت، شنيدن حرفهاي دوپهلو و گاه نيش‌دار سينمايي‌ها که به وسيله همين جشنواره‌ها به مردم معرفي شده‌اند، با تشويق و سوت و کف همان عده تماشاگرنما (!؟) مواجه مي‌شد.
از جمله مي‌توان به درخواست مستقيم محسن تنابنده براي بازگشت جعفر پناهي به دامن سينما، اشاره کرد که واکنش‌هايي در پي داشت. بازيگري که با جويدن آدامس بادکنکي و بر سر داشتن کلاه (براي ثابت کردن بي حرمتي يا بي تفاوتي) براي سومين سال پياپي از فجر جايزه مي‌گيرد و به جبران مطرح شدن توسط جشنواره فجر، با عملي که در اين روزها در محافل «حمايت از سينماگر ضدانقلاب» ناميده ميشود، نشان داد تا چه حد لايق دريافت اين جايزه است. نگاه‌هاي متعجبانه و گاه نگران و حتي عاقل اندر سفيه به خاطر تکرار سخنان مراسم افتتاحيه مسعود کيميايي از زبان او و البته نيش مجري مراسم که پا را از محدوده خود فراتر گذاشت و با اين جمله که "آقاي تنابنده! لطفاً آدامستون رو دربياوريد " نقبي به رفتار زننده اين ستاره سينما در حضور جمعي از متشخصين در کاخ جشنواره زد.تنابنده، هنگام گرفتن ژست براي عکاسان، با انگشتان دستش علامت V که اين روزها منسوب به جريان فتنه است را نشان داد.
البته اين درخواست تنابنده در حالي مطرح شد که اسفنديار رحيم مشايي بر روي سن حضور داشت تا جوايز را به برگزيدگان اعطا کند و البته پيش از اين مخالفت خود و احمدي نژاد را با حکم قوه قضاييه مبني بر ممنوعيت بيست‌ساله پناهي براي فيلمسازي اعلام کرده بود.
عرض ارادت بهداد به امام رضا(ع)
حامد بهداد که از دريافت نخستين سيمرغ بلورينش در بخش بازيگر نقش مکمل مرد، ابراز خوشحالي کرد که براي بازي در فيلم کيميايي اين جايزه را دريافت کرده است.
درخواست کمي آزادي بيشتر!!
حامد بهداد که سخنانش را با عرض ارادت به امام رضا (ع) آغاز کرد، با درخواست فقط کمي آزادي سن را ترک کرد اما اين سوال مطرح شد که در نبود آزادي چگونه ممکن است حتي تصميمات قانوني گرفته شده در کشور را به چالش کشيد؟
عدم حضور دست‌اندرکاران خانه سينما و اهداي جايزه نقدي به اين تشکل!
گرچه معاونت سينمايي در سخنان خود به انتقاد از رفتار «خانه سينما» به عنوان يک گروه افراطي پرداخت اما عدم حضور نمايندگان رسمي اين خانه در جشنواره جاي تعجب داشت. جالب آن که «مهدي هاشمي» نيمي از جايزه‌اي که از فجر دريافت کرد، به خانه سينما تقديم کرد!
از بيان جمله «سينما مال ماست» تا دريافت خودرو!
مهدي هاشمي هم که سيمرغ بلورين بهترين بازيگر نقش اول را براي بازي در آلزايمر و آقايوسف برد، در سخناني نسبت به سخنان شمقدري که از فعاليت دو گروه انحصارطلب و افراطي در سينما انتقاد کرده بود، واکنش غيرمستقيم داشت. وي "سينما مال ماست " را با تکرار بيان کرد و با هر بار با شنيدن صداي تشويق تماشاگرنماها(!) ذوقش براي بيان دوباره آن بيشتر مي‌شد.
وي که به همراه همسرش، گلاب آدينه و دخترش به اين مراسم آمده بود در پايان اختتاميه سوار بر خودروي اهدايي ايران خودرو، کاخ جشنواره را ترک کرد و البته در سخنانش اظهار کرد که نيمي از جايزه خود را به خانه سينما ـ که به تازگي بودجه آن از معاونت سينمايي وزارت ارشاد قطع شده است ـ اهدا مي‌کند.
تشکر فرخ‌نژاد از مسئولان
حميد فرخ‌نژاد هم که در بخش فيلم‌هاي اول (نگاه نو) ديپلم افتخار، سيمرغ بلورين و دو دستگاه پرايد را براي بهترين کارگرداني و بهترين فيلم دريافت کرد، پسر خردسالش را همراه خود به روي سن برد و اين آينده‌دار ـ لقبي که فرخ‌نژاد به پسرش داد ـ بيانيه‌اي را قرائت کرد که در آن به ساخت فيلم چند سال پيش از به دنيا آمدن او و گرفتن جايزه به همراه پدرش اشاره کرد. اين انتقاد پنهان حميد فرخ‌نژاد براي 11 سال بايکوت فيلمش بود که به تازگي مجوز اکران گرفته است.
اين هنرپيشه و کارگردان پس از خواندن اين بيانيه در يک جمله گفت: "حالا خوبه نگفت مرحوم بابام "
البته وي به خاطر اکران و ديده شدن فيلمش، تشکرهاي فراواني را از مسئولين مربوطه انجام داد.
شهاب حسيني و اهداي جايزه به يک جمعيت امدادي
شهاب حسيني هم که به خاطر بازي در "جدايي نادر از سيمين " فيلم اصغر فرهادي، برنده ديپلم افتخار بازيگر نقش مکمل مرد سد، جايزه‌اش را به جمعيت امدادي امام علي (ع) تقديم کرد.
مهناز افشار و تقديم جايزه به کودکان کار
مهناز افشار، برنده سيمرغ بلورين بهترين بازيگر نقش مکمل زن از اينکه به گفته خودشس بعد از 15 سال تلاشش ديده شد، از هيأت داوران قدرداني کرد. وي جايزه‌اش را به کودکان کار که تلاش مي‌کنند درس بخوانند، تقديم کرد.
بدحجابي بازيگران زن
معمولا تفاوت جشنواره فيلم فجر در مقايسه با جشن سينما و ساير جشن‌هاي غيررسمي، اين بود که اينقدر بدحجابي به ويژه توسط برگزيدگان ديده نمي‌شد اما متاسفانه مراسم پاياني جشنواره فيلم فجر، در برخي لحظات به سالن مد و فشن شبيه بود تا اختتاميه جشنواره سينماي انقلاب اسلامي.
خوشحالي نماينده بوشهر و توجه به سينما در استان‌ها
حميد باغکي برنده ديپلم افتخار بهترين بازيگري در بخش ويدئوسينما و نماينده سينماي بوشهر، ديپلم افتخارش را با شوري وصف‌ناپذير دريافت کرد و با حضور در پشت تريبون سخنراني، غزلي از حافظ ـ دوش ديدم که ملائک در ميخانه زدند / گل آدم بسرشتند و به پيمانه زدند ـ را با اجرايي کميک خواند.
توجه داوران بخش ويدئو سينما به هنرمندان شهرستاني در اين بخش جالب توجه بود.
انتخاب‌هاي بودار!
برخي منتقدان و اهالي رسانه عقيده داشتند که در برخي موارد در مورد نامزدهاي جشنواره فيلم فجر، نوعي ديدگاه سفارشي بودار وجود داشت. نامزد شدن «فاطمه معتمدآريا»، نامزد شدن و برنده شدن همسر وي (احمد حامد) در بخش ويدئو از جمله اين موارد بود.
حرفهاي رامين‌فر درباره استحقاق جوانان براي دريافت جايزه
ايرج رامين‌فر که براي بهترين طراحي صحنه و لباس، سيمرغ بلورين را گرفت در سخنان گفت: من در سن و سالي هستم که اين جايزه مي‌تواند نيروي براي ادامه راه به من بدهد و مسئوليتم را زيادتر کند. اين جايزه را حق جوانان مي‌دانم که تازه وارد سينما شده‌اند.
تقدير مديرعامل فارابي از خانزادي
سيداحمد ميرعلايي، مديرعامل بنياد سينمايي فارابي زماني که سيمرغ بلورين بهترين صدابرداري به اسحاق خانزادي اهدا مي‌شد، گفت: روزهاي اول برگزاري جشنواره، صداي سالن معايبي داشت که خانزادي با همکارانش و بدون آن که کسي از او بخواهد، در اينجا ماند و صداي سالن برج ميلاد را براي نمايش فيلم حل کرد. بعد از شنيدن اين صحبت، حاضرين تا دقايقي خانزادي را تشويق کردند.
حرفهاي مسعود کيميايي در تشکر از داوران
محمود کلاري هم براي فيلم‌برداري "جدايي نادر از سيمين " سيمرغ بلورين را دريافت کرد، در سخناني به تجليل از اصغر فرهادي، تورج منصوري و مسعود کيميايي پرداخت. کارن همايون‌فر نيز درباره ورودش به سينما توسط اين فيلمساز سخن گفت.
کيميايي هم که در دهه 60 جايزه‌اي نگرفته بود و در اوج دوره اصلاحات هم به خاطر آنچه «توهين به اصلاحات» خوانده مي‌شد در آخرين روزهاي جشنواره سال 78 از دستيابي به سيمرغ بازماند، براي اولين بار در جشنواره فيلم فجر اين جايزه را به دست آورد.
او که همراه با پسرش پولاد کيمايي به روي سن رفته بود، در کنار هيأت داوران ايستاد و گفت: "سلام و سپاس به همه. نمي‌دانم سيمرغ 30 سال پيش جا مانده که حالا به من رسيده است يا... نمي‌دانم چرا بعد از اين همه سال ياد من افتاده‌اند. اما درود به اين داوران که بخش مهم سينما، يعني سينماي مستقل را نگاه کردند و جايزه دادند. نمي‌خواهم چون اين جايزه را به من داده‌اند، اين حرف را بزنم. من يک فيلمساز تنها هستم که سرمايه‌ام را با قرض جمع مي‌کنم و فيلم مي‌سازم. به جايي وابسته نيستم. تشکر مي‌کنم از هيئت داوران که حرمت اين استقلال را نگه داشتند. "
سومين غيبت داريوش مهرجويي در جشنواره يا بي‌اعتنايي او؟
جايزه ويژه هيأت داوران براي فيلم "آسمان محبوب " به داريوش مهرجويي را همسرش در غياب او دريافت کرد. وقتي وحيده محمدي‌فر براي دريافت جايزه به روي سن مي‌رفت، مجري مراسم به اشتباه او را مژده شمسايي خطاب کرد.
نکته منفي درباره مهرجويي، عدم حضور او در اين مراسم پس از عدم دريافت سيمرغ کارگرداني در بخش بين‌الملل جشنواره و عدم حضور در نشست نقد و بررسي فيلم «آسمان مجبوب» بود که نشان از بي اهميتي جشنواره فجر براي اين کارگردان دارد و اين پرسش را مطرح مي‌کند که چرا دست اندرکاران جشنواره براي توجه به فيلم او اينقدر اصرار داشته‌اند؟
سخنان شورجه درباره وجود آزادي بيان و دين هنرمندان به خون شهدا
جمال شورجه، از کارگردانان ارزشي هم براي ساخت فيلم 33 روز با نگاه به مقاومت مردم لبنان، هنگام دريافت جايزه خود گفت: "خوشحالم در اين مراسم دوستان آزادانه حرفهاي خود را بيان کردند. اين آزادي را مديون ملت شهيدپرور هستيم. تشکر مي‌کنم از مردم شريف و قهرمان لبنان و از داوران و برگزارکنندگان جشنواره فجر سپاسگزارم. "
سپاس تلفتي اصغر فرهادي از برگزارکنندگان جشنواره
در پايان اين مراسم اصغر فرهادي، توسط مديرعامل بنياد سينمايي فارابي از جشنواره برلين روي خط تلفن قرار گرفت و گفت: "خوشحال هستم. دوست داشتم در آنجا باشم. از گروه خوب "جدايي نادر از سيمين " تشکر مي‌کنم. از همه کساني که من را در توليد اين فيلم کمک کردند، ممنونم. از برگزار کنندگان جشنواره فجر نيز سپاسگزارم. "
اجراي عليرضا قرباني
اجراي موسيقي زنده به وسيله عليرضا قرباني از ديگر برنامه‌هاي مراسم اختتاميه بيست ونهمين دوره جشنواره فيلم فجر بود که ساعت 23 چهارشنبه 27 بهمن به پايان رسيد.
برپايي فرماليته بخش اهداي جوايز سينماگران متعهد
بخش پاياني مراسم اختتاميه به اهداي جوايز حميد بهمني، محمدرضا اسلام‌لو و جمال شورجه اختصاص داشت که در کمال بي‌نظمي و در حالي که جمعيت سالن را ترک کرده بودند، برگزار شد تا اين سئوال را به اذهان متبادر سازد که چرا همواره و در دوره‌هاي مختلف جشنواره، سينماي انقلاب اسلامي در جشنواره فيلم فجر، مظلوم واقع ميشود. آن هم در دوره‌اي که متوليان سينماي ايران، مدعي دفاع از ارز‌ش‌ها هستند.
عدم نمايش فيلم در مراسم پاياني
طبق روال جشنواره فيلم فجر، مي‌بايست فيلم برتر پس از پايان مراسم به نمايش درمي‌آمد اما پايان اختتاميه بيست و نهمين دوره جشنواره با پذيرايي از مدعوين پايان يافت.
کارگرداني مطلوب اختتاميه
کارگرداني و اجراي مراسم پاياني جشنواره مثل افتتاحيه، حرفهاي و کم‌نقص بود که نشان از تلاش «محمد پرويزي» و گروهش براي ارتقاي سطح کيفي چنين مراسمي داشت.
