رجب طیب اردوغان نخست وزیر ترکیه و احمد داود اوغلو وزیر خارجه او که از گرم‌ترین روابط با سوریه برخوردار بودند، از دیگر کسانی هستند که با بحران مشروعیت روبه‌رو شدند.

اردوغان و داود اوغلو که در طول سه سال گذشته بارها مدعی شدند بشار اسد مشروعیت خود را از دست داده است، از ژوئن و ژوئیه گذشته (خرداد و تیرماه 92) تاکنون، با تظاهرات و اعتراضات مردمی روبه رو شده‌اند که بسادگی نشان می‌دهد دولت اردوغان در نظر بسیاری از اقشار مختلف مردم خود مشروعیت ندارد و اگر اعتراضات بشکل گسترده ادامه نیافت نه به دلیل مشروعیت مردمی اردوغان است، بلکه به دلیل مقابله جدی با حرکت اعتراضی در شهرهای ترکیه و سرکوب آن بود.

سرانجام سه‌شنبه گذشته، نوبت به عربستان رسید و بندر بن سلطان که به دلیل قرابت بیش از حد به محافل امنیتی سیاسی آمریکا به بندر بن بوش معروف است، پس از شکستی آشکار در پروژه سوریه و البته تداوم اختلافات درونی در خاندان سعودی، از قدرت کنار گذاشته شد و تظاهر شد که او استعفا کرده است اما اختلافات درونی خاندان سعودی بر چه کسی پوشیده است؟.

بندر که -به گفته منابع مطلع- قول برکناری و ساقط کردن نظام کنونی سوریه را در عرض چند ماه به دوستان آمریکایی و منطقه‌ای خود داده بود و حتی «ولادیمیر پوتین» رئیس جمهوری روسیه را تهدید ضمنی کرده بود، با وارد کردن 50 هزار نیروی مسلح تازه نفس به سوریه تحت لوای «جیش الاسلام» هم نتوانست آرزوی دشمنان سوریه را که نام خود را «مجموعه دوستان سوریه» گذاشته‌اند، برآورده کند.

برخی منابع نزدیک به خاندان سعودی می‌گویند که بندر بشدت از اینکه پرونده سوریه و ایران از وی گرفته شده و به پسر عمویش محمد بن نایف وزیر کشور سپرده شده، و از اینکه به زاویه رانده شده، بشدت ناراحت است تا جایی که کشور را رها کرده است، همچنانکه در دیداری که باراک اوباما رئیس جمهوری آمریکا با ملک عبدالله حدود دو هفته پیش کرد، غائب بود.

بندر بن سلطان به دشمنی شدید با نظام سوریه و ایران و حمایت کامل از گروهک‌های سلفی تندرو و مجهز کردن آنان به سلاح در پرونده سوریه معروف است همچنانکه او به تنفر داشتن از بشار اسد و سید حسن نصرالله دبیر کل حزب الله لبنان نیز معروف است. 

نزدیکان خاندان سعودی نیز می‌دانند که رابطه چندان خوبی میان بندر و ملک عبدالله وجود ندارد ولی او به اصرار آمریکایی‌ها به عربستان بازگشت تا ریاست دستگاه اطلاعاتی را بار دیگر بر عهده بگیرد تا کار نظام سوریه را یکسره کند اما شکست او به مثابه شکستی برای دولت آمریکاست. 

اکنون چهار روز پس از برکناری بندر بن سلطان، روزنامه «رأی الیوم» چاپ لندن، از زمزمه‌هایی برای برکناری سعود الفیصل وزیر خارجه عربستان خبر داد و اعلام کرد که به نظر می‌رسد وی درخواست کناره‌گیری داده است.

حال این اتفاق چه برکناری باشد چه درخواست کناره‌گیری، تفاوتی در اصل موضوع ایجاد نمی‌کند و به نظر می‌رسد بشار اسدی که مقامات سعودی بیش از همه خواستار رفتن او شدند و هستند، با مقاومت و ماندن خود و وفاداری ارتش و مردم سوریه، اختلافات خاندان سعودی را بیشتر از گذشته کرده تا جایی که مسئولان سعودی در اندیشه چیدمان جدیدی در مهره‌های خود هستند و وی در اندیشه برگزاری انتخابات ریاست جمهوری.

مهم‌ترین «اصل»ـی که مقامات سعودی در بحران سوریه بدان بی‌توجه بودند و هستند، این است که بشار اسد اگر از حمایت مردمی برخوردار نبود، با همه کمک‌هایی که متحدان و دوستان واقعی سوریه به وی کردند، بسختی می‌توانست در قدرت بماند و سه سال در برابر هجمه سنگین نظامی، سیاسی، اقتصادی و امنیتی مقاومت کند و اکنون در اندیشه ساخت آینده سوریه به دور از جریان‌ها و گروهک‌های تکفیری باشد که از حمایت دولت‌های غربی و عربی و همچنین رژیم صهیونیستی برخورداند.