گروه بین‌الملل مشرق - در این گزارش قصد داریم عملکرد رئیس جمهور فعلی افغانستان، حامد کرزی، را به نقد بگذاریم. حامد کرزی را می توان در چهار زمینه مورد نقد قرار داد. این چهار زمینه "عدم ماندگاری کرزی" را در آینده سیاسی افغانستان رقم خواهد زد؛ گرچه خود او علاقه ای به بازنشستگی سیاسی ندارد.

اول: ابهام در امضای توافق نامه امنیتی دوجانبه با آمریکا

اگر چه به امروز با عدم امضای توافق نامه امنیتی با آمریکا اقدام غیرقابل پیش بینی انجام داد اما در این سالهای ریاست جمهوری اگر چه در بیشتر موارد سیاست او در قبال آمریکا روشن بوده است اما در سال‌های اخیر سیاست دوگانه را در قبال ایالات متحده آمریکا در پیش گرفته است. به صورت مشخص او امضا پیمان امنیتی را به مردم افغانستان واگذار کرد. اما بعد از برگزاری لویه جرگه مشورتی پیمان امنیتی را امضا ننمود (1).‏

به نظر می رسد وی فکر می کرد تا زمانی که این توافق نامه را امضا نکند واشنگتن به ساز وی خواهد رقصید. اما وی دچار اشتباه محاسباتی شد. به نظر می رسد واشنگتن نیز پذیرفته است که کرزی این توافق نامه را تا پس از انتخابات امضا نخواهد کرد (2). از آنجایی که کرزی توافق نامه را با انتخابات مرتبط ساخته است و از آنجایی که وی می داند توافق نامه برای پرداخت بودجه به دولت و نیروهای امنیتی مورد نیاز است وی اکنون باید اطمینان دهد که انتخابات در آرامش کامل برگزار شود و یا اینکه تسلیم شود و خودش توافق نامه دوجانبه را امضا کند.

هشت نامزد باقی مانده انتخابات منابع مالی زیادی را برای این انتخابات هزینه کرده اند و همچنین امنیت خود را به خطر انداخته چنان که حمله به ستادهای انتخاباتی عبدالله عبدالله این مورد را نشان می دهد. هیچ کدام از این نامزدها آماده ریاست بر یک کشور ورشکسته نمی شوند و بنابراین تقریبا همه انها گفته اند در صورتی که به عنوان رئیس جمهور انتخاب شوند توافق نامه را امضا می کنند.

دوم: وقوع تقلب در انتخابات دور پیشین (سال 1389)

چهار سال پیش انتخابات ریاست‏‌جمهوری در افغانستان با اما و اگرهای فراوانی خاتمه یافت؛ اما و اگرهایی که از سوی عبدلله درباره سلامت انتخابات مطرح شد. او و هوادارانش معتقد بودند، حامد کرزی با «تقلب»، نتیجه‌‏ی آرا را به نفع خود تغییر داده است. به همین جهت نامزد جبهه ملی افغانستان از شرکت در دور دوم انتخابات خودداری کرد. اطلاعاتی که در مورد تقلب به وقوع پیوسته در چهار سال پیش روز به روز افشا می شود، کرزی را در موضع دفاعی قرار داده است.

عبدالله اکنون هم درباره سلامت انتخابات آتی افغانستان ظنین است و چنین عنوان می‏کند: «درصورتی که مشکلی به وجود بیاید، شکی نیست که مسئولیت آن بر دوش دولت حامد کرزی است» (3). در گزارش دوم، از سلسله گزارشات انتخابات افغانستان مشرق هم احتمال وقوع تقلب از سوی کرزی را چه به صورت مستقیم و چه به صورت مستقیم بررسی نموده بودیم.

سوم: شکست طرح مماشات با طالبان

اکنون در سطح ملی، منطقه ای  و بین المللی برای هیچ کس پوشیده نیست که طالبان عامل اصلی جنگ، ناامنی، بحران، رعب و وحشت و تشنج در افغانستان است. این گروه به طور مستقیم توسط سران پاکستان و آی اس آی (سرویس امنیتی پاکستان) حمایت و پشتبانی همه جانبه می شود. سران آمریکا و ناتو از ابتدا تحلیلشان بر این مبنا استوار بود؛ اما به خاطر منافع استراتژیکشان در منطقه همواره از آن چشم پوشی کردند.

طالبان در افغانستان به طور برنامه ریزی شده شده و با طرح مماشات افراد تیم کرزی (4) توانستند در افغانستان گسترش یابند و مردم را به خاک و خون بکشند. یکی از آخرین نمونه های این بحث هم حمله به هتل فوق امنیتی سرینای کابل بود. ارزیابی ها نشان می دهد برخی از مامورین امنیتی داخلی هتل از عوامل طالبان بودند.

چهارم: فساد اقتصادی- اداری اطرافیان

هر نوع تبعیض و تعصب تیشه به ریشه خودکفایی و به کارگیری ظرفیتهای آشکار و پنهان می زند و رابطه های قومی، محلی، سیاسی و ایدئولوژیک را جایگزین استعداد، تخصص، شایستگی و تجربه در گزینش کادرهای اداری و نیروهای کاری می کند. چیزی که در دولت کرزی به اوج خود رسیده بود و ضربات جبران ناپذیری به سیاست، اقتصاد و جامعۀ افغانستان وارد کرد.

سران دولت کرزی با مافیای مواد مخدر، مافیای زمین و مافیای اقتصادی به طور مستقیم شریک هستند (5). در حوزه فساد وضعیت آنقدر وخیم هست که سران دولت آینده بدون مبارزه با فساد هرگز نمی توانند زمینه را برای رشد و انکشاف اقتصادی آماده سازند و از منافع ملی، سرمایه و دارایی های عمومی حفاظت کنند.
 
در جمع بندی چهار نقد بر کرزی می توان گفت، در حاکمیت دوازده ساله اخیر به ریاست جمهوری حامد کرزی به سبب سیطره یک دیدگاه محدود، ضعیف، خشونت آمیز و جنگ افروز توسط تیم کرزی، بهترین فرصتهای طلایی از دست رفت.

از جنگ و شورشهای مصنوعی و خودساختۀ طالبان حمایت همه جانبه شد. فساد، اختلاس، دزدی، تسلیم طلبی، مصلحت گزینی های زیانبار، تبعیض زبانی و قومی در شکل آنارشیستی آن به اوج رسید و منافع ملی افغانستان قربانی توهمات و تعصبات عده ای محدود شد. کرزی و سران تیم انحصارطلب وی در پیشگاه مردم افغانستان و تاریخ مسئول و جوابگو خواهند بود.
 

سخن آخر

آخرین تلاش کرزی برای ماندن در قدرت، انتخاب زلمی رسول به ریاست جمهوری است. همانطور که در گزارش اول از سلسه گزارشات انتخابات افغانستان مشرق اشاره نموده بودیم، مقبولترین نامزد کرزی در بین مردان او، زلمی رسول است. عبدالقیوم کرزی و محمد نادر نعیم به صراحت اعلام کردند که به نفع او کنار رفته اند. عبدالرحیم وردک نیز به طور غیرمستقیم حمایت خود را از زلمی رسول اعلام نمود (معاون دوم وردک رسما اعلام کرد که به تیم انتخاباتی رسول پیوسته است). دو نامزد دیگر (شیرزی و امین ارسلا) هم که احتمال کناره گیری آنها به نفع زلمی رسول وجود داشت عملا مقبولیت کمتری دارند. کرزی بدین خاطر این دو نامزد را در صحنه باقی گذاشت که هجمه حمله ها علیه خودش را- که متهم به مهندسی انتخابات می شد- خنثی نماید.

نظرسنجیهای موثق، زلمی رسول را یا در جایگاه دوم می بینند و یا در جایگاه سوم. با احتمال وقوع تقلب در سطحی از حوزه های رای گیری و نزدیکی مقبولیت نامزدها در نظرسنجیها می توان پیش بینی نمود که انتخابات قطعا در دور اول تمام نخواهد شد. زلمی رسول تقاضای برخی منتفذین سیستم سیاسی افغانستان را برای کناره گیری به نفع عبدالله عبدالله (به دلیل نزدیکی در اکثر دیدگاهها) رد کرده است. شاید اطمینان دارد که یکی از یکی از دو مرد دور دوم انتخابات خواهد بود.
 
ادامه دارد...

منابع:

(1) http://www.dailyafghanistan.com/opinion_detail.php?post_id=130098

(2) http://www.irdiplomacy.ir/fa/page/1930671/%D8%A7%D9%86%D8%AA%D8%AE%D8%A7%D8%A8%D8%A7%D8%AA%DB%8C+%DA%A9%D9%87+%D8%A8%D8%A7%DB%8C%D8%AF+%D8%A8%D9%87+%D8%AF%D9%85%D9%88%DA%A9%D8%B1%D8%A7%D8%B3%DB%8C+%D9%85%D9%86%D8%AA%D9%87%DB%8C+%D8%B4%D9%88%D8%AF.html

(3) http://www.eqmweekly.com.af/policy/6928-%D8%AF%D8%A7%DA%A9%D8%AA%D8%B1-%D8%B9%D8%A8%D8%AF%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87-%D8%B9%D8%A8%D8%AF%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87%D8%8C-%D9%86%D8%A7%D9%85%D8%B2%D8%AF-%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D8%B3%D8%AA%E2%80%8C%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1%DB%8C-%D8%B1%D9%81%D8%AA%D8%A7%D8%B1-%DA%A9%D8%B1%D8%B2%DB%8C-%C2%AB%D9%82%DB%8C%D8%B5%D8%B1%D9%85%D8%A2%D8%A8%D8%A7%D9%86%D9%87%C2%BB%E2%80%8C%D8%A7%D8%B3%D8%AA

(4) http://www.dailyafghanistan.com/opinion_detail.php?post_id=130098

http://www.ariaye.com/dari11/siasi/poyan.html