به گزارش مشرق، جعل و استفاده از سند مجعول از جمله جرایمی است كه در دهه های اخیر با پیشرفت فناوری در بسیاری از جوامع افزایش چشمگیری یافته است.
شناسنامه یکی از اسناد هویتی در ایران است که سازمان ثبت احوال کشور موظف است آن را برای هر شهروند ایرانی صادر کند. اسناد هویتی معرف رسمی شخص و دلیل ممیزه افراد از یکدیگرند و بر این اساس، مقدمه لازم بسیاری از روابط اجتماعی قلمداد می‌شوند.
از سوی دیگر تعیین دقیق جایگاه فرد در جامعه از لحاظ برخورداری از حقوق و تکالیف مستلزم این است که ویژگی‌های شخصی و منحصر به فردی که انسان‌ها را از یکدیگر متمایز می‌سازد، مشخص شود.
قوانین جزایی و به خصوص قانون «تخلفات، جرایم و مجازات‌های مربوط به اسناد سجلی و شناسنامه» موارد استفاده غیر قانونی از این سند هویتی مهم را جرم‌انگاری کرده‌اند.
سرپرست اداره ثبت احوال شهرستان قم نسبت به سوء استفاده برخی افراد از شناسنامه و کارت ملی دیگران هشدار داد و بیان کرد: تقاضای ما از مردم این است که مراقب مدارک خود باشند چرا که برخی به وسیله این کارت‌ها بدترین سوء استفاده‌ها نظیر نقد کردن چک و ثبت ازدواج را به عمل می‌آورند.
مرادی سوء استفاده از مدارک دیگر افراد را با مجازات سختی همراه دانست و بیان کرد: به محض اینکه چنین گزارشی به ما برسد از این افراد شکایت کرده و دادگاه برای آنها از سه ماه تا سه سال زندان و تا مبلغ 10 میلیون ریال جریمه نقدی در نظر خواهد گرفت.
عنصر قانونی جرم که ماده 2 قانون تخلفات، جرایم و مجازات‌های مربوط به اسناد سجلی و شناسنامه عنوان شده است، مقرر می‌کند: «اشخاص زير به حبس از 91 روز تا يك سال و يا به پرداخت جزاي نقدي از 200000 ريال تا 1000000 ريال و يا به هر دو مجازات محكوم مي‌شوند:
الف- اشخاصي كه در اعلام ولادت يا وفات يا هويت بر خلاف واقع اظهاري کنند.
ب- اشخاصي كه عالما عامدا پس از رسيدن به سن 18 سال تمام از شناسنامه مكرر استفاده کرده يا به دريافت شناسنامه مكرر براي خود يا مولي‌عليه و يا به دريافت شناسنامه موهوم مبادرت كنند و يا از شناسنامه ديگري خواه صاحب آن زنده يا مرده باشد به نام هويت خود استفاده کنند. افرادي كه شناسنامه خود را در اختيار استفاده‌كنندگان فوق قرار دهند، به همان مجازات محكوم مي‌شوند.
ج- ماما يا پزشكي كه در مورد ولادت يا وفات گواهي خلاف واقع صادر كند.
د- اشخاصي كه در مورد ولادت يا وفات شهادت دروغ بدهند و شهادت آنان در تنظيم دفتر ثبت كل وقايع و يا وفات موثر واقع شود.
تبصره- در كليه موارد مذكور در فوق، مرتكب در صورت تكرار به حداكثر مجازات مقرر محكوم خواهد شد».
همچنین طبق این قانون اگر اشخاصي با داشتن شناسنامه اقدام به اخذ شناسنامه المثني کنند، به پرداخت جزاي نقدي به همان میزان بالا محكوم مي‌شوند.» در ضمن مهر كردن غيرمجاز شناسنامه‌هاي معتبر توسط اشخاص طبق این قانون جرم محسوب می‌شود.
حکم شرعی استفاده از شناسنامه افراد متوفی
از نظر قانون همه کشورها تنها دارنده شناسنامه است که مجاز به استفاده از آن خواهد بود. و استفاده و تصرف دیگران در آن چه با اجازه صاحب آن و چه بدون آن تخلف از قانون محسوب می شود. با مرگ صاحب شناسنامه، شناسنامه او باطل شده و هیچ گونه ارزش قانونی نخواهد داشت، بنابراین استفاده از شناسنامه دیگران مخصوصا فرد متوفی، نوعی تخلف و سرپیچی از قانون است که از نظر اسلام به هیچ وجه جایز نمی باشد و به موجب قانون تخلفات، جرایم و مجازات های مربوط به اسناد سجلی و شناسنامه ای کسی که مرتکب چنین عملی شود به حبس و یا پرداخت جریمه نقدی محکوم خواهدشد.
از طرف دیگر عدم رعایت قوانین و دستورات جمهوری اسلامی ایران خلاف شرع بوده و حرام است. (مقام معظم رهبری استفتا ئات ،توضیح المسائل (المحشى للإمام الخمینی)، ج2، ص: 991 )
کلیه مراجع عظام نیز استفاده از اموالی که مختص به یک فرد می باشد، توسط دیگران را جایز ندانسته و تصرف در آن را موجب ضمان می دانند که فرد با انجام آن از قوانین و مقررات حکومت اسلامی تخلف نموده است.
لذا استفاده از شناسنامه فرد متوفی در هر زمینه اعم از اقتصادی، اجتماعی و ... جایز نمی باشد.
مخاطبان محترم گروه اجتماعی مشرق می توانند اخبار، مقالات و تصاویر اجتماعی خود را به آدرس shoma@mashreghnews.irارسال کنند تا در سریع ترین زمان ممکن به نام خودشان و به عنوان یکی از مطالب ویژه مشرق منتشر شود. در ضمن گروه اجتماعی مشرق در صدد است با پیگیری مشکلات ارسالی شما از طریق کارشناسان و مشاوران مجرب پاسخی برای ابهامات مخاطبان عزیز بیابد.
شناسنامه یکی از اسناد هویتی در ایران است که سازمان ثبت احوال کشور موظف است آن را برای هر شهروند ایرانی صادر کند. اسناد هویتی معرف رسمی شخص و دلیل ممیزه افراد از یکدیگرند و بر این اساس، مقدمه لازم بسیاری از روابط اجتماعی قلمداد می‌شوند.
از سوی دیگر تعیین دقیق جایگاه فرد در جامعه از لحاظ برخورداری از حقوق و تکالیف مستلزم این است که ویژگی‌های شخصی و منحصر به فردی که انسان‌ها را از یکدیگر متمایز می‌سازد، مشخص شود.
قوانین جزایی و به خصوص قانون «تخلفات، جرایم و مجازات‌های مربوط به اسناد سجلی و شناسنامه» موارد استفاده غیر قانونی از این سند هویتی مهم را جرم‌انگاری کرده‌اند.
سرپرست اداره ثبت احوال شهرستان قم نسبت به سوء استفاده برخی افراد از شناسنامه و کارت ملی دیگران هشدار داد و بیان کرد: تقاضای ما از مردم این است که مراقب مدارک خود باشند چرا که برخی به وسیله این کارت‌ها بدترین سوء استفاده‌ها نظیر نقد کردن چک و ثبت ازدواج را به عمل می‌آورند.
مرادی سوء استفاده از مدارک دیگر افراد را با مجازات سختی همراه دانست و بیان کرد: به محض اینکه چنین گزارشی به ما برسد از این افراد شکایت کرده و دادگاه برای آنها از سه ماه تا سه سال زندان و تا مبلغ 10 میلیون ریال جریمه نقدی در نظر خواهد گرفت.
عنصر قانونی جرم که ماده 2 قانون تخلفات، جرایم و مجازات‌های مربوط به اسناد سجلی و شناسنامه عنوان شده است، مقرر می‌کند: «اشخاص زير به حبس از 91 روز تا يك سال و يا به پرداخت جزاي نقدي از 200000 ريال تا 1000000 ريال و يا به هر دو مجازات محكوم مي‌شوند:
الف- اشخاصي كه در اعلام ولادت يا وفات يا هويت بر خلاف واقع اظهاري کنند.
ب- اشخاصي كه عالما عامدا پس از رسيدن به سن 18 سال تمام از شناسنامه مكرر استفاده کرده يا به دريافت شناسنامه مكرر براي خود يا مولي‌عليه و يا به دريافت شناسنامه موهوم مبادرت كنند و يا از شناسنامه ديگري خواه صاحب آن زنده يا مرده باشد به نام هويت خود استفاده کنند. افرادي كه شناسنامه خود را در اختيار استفاده‌كنندگان فوق قرار دهند، به همان مجازات محكوم مي‌شوند.
ج- ماما يا پزشكي كه در مورد ولادت يا وفات گواهي خلاف واقع صادر كند.
د- اشخاصي كه در مورد ولادت يا وفات شهادت دروغ بدهند و شهادت آنان در تنظيم دفتر ثبت كل وقايع و يا وفات موثر واقع شود.
تبصره- در كليه موارد مذكور در فوق، مرتكب در صورت تكرار به حداكثر مجازات مقرر محكوم خواهد شد».
همچنین طبق این قانون اگر اشخاصي با داشتن شناسنامه اقدام به اخذ شناسنامه المثني کنند، به پرداخت جزاي نقدي به همان میزان بالا محكوم مي‌شوند.» در ضمن مهر كردن غيرمجاز شناسنامه‌هاي معتبر توسط اشخاص طبق این قانون جرم محسوب می‌شود.
حکم شرعی استفاده از شناسنامه افراد متوفی
از نظر قانون همه کشورها تنها دارنده شناسنامه است که مجاز به استفاده از آن خواهد بود. و استفاده و تصرف دیگران در آن چه با اجازه صاحب آن و چه بدون آن تخلف از قانون محسوب می شود. با مرگ صاحب شناسنامه، شناسنامه او باطل شده و هیچ گونه ارزش قانونی نخواهد داشت، بنابراین استفاده از شناسنامه دیگران مخصوصا فرد متوفی، نوعی تخلف و سرپیچی از قانون است که از نظر اسلام به هیچ وجه جایز نمی باشد و به موجب قانون تخلفات، جرایم و مجازات های مربوط به اسناد سجلی و شناسنامه ای کسی که مرتکب چنین عملی شود به حبس و یا پرداخت جریمه نقدی محکوم خواهدشد.
از طرف دیگر عدم رعایت قوانین و دستورات جمهوری اسلامی ایران خلاف شرع بوده و حرام است. (مقام معظم رهبری استفتا ئات ،توضیح المسائل (المحشى للإمام الخمینی)، ج2، ص: 991 )
کلیه مراجع عظام نیز استفاده از اموالی که مختص به یک فرد می باشد، توسط دیگران را جایز ندانسته و تصرف در آن را موجب ضمان می دانند که فرد با انجام آن از قوانین و مقررات حکومت اسلامی تخلف نموده است.
لذا استفاده از شناسنامه فرد متوفی در هر زمینه اعم از اقتصادی، اجتماعی و ... جایز نمی باشد.
مخاطبان محترم گروه اجتماعی مشرق می توانند اخبار، مقالات و تصاویر اجتماعی خود را به آدرس shoma@mashreghnews.irارسال کنند تا در سریع ترین زمان ممکن به نام خودشان و به عنوان یکی از مطالب ویژه مشرق منتشر شود. در ضمن گروه اجتماعی مشرق در صدد است با پیگیری مشکلات ارسالی شما از طریق کارشناسان و مشاوران مجرب پاسخی برای ابهامات مخاطبان عزیز بیابد.
