به گزارشمشرق به نقل از ايرنا، 'محمد قناد مراغه' روز پنج شنبه در نشستي خبري در محل سازمان انرژي اتمي ايران اعلام کرد که متخصصان ايراني موفق شده اند که راديوداروهاي 'کروميک فسفات p -32' جهت درمان سرطان کبد، 'چشمه براکي تراپي يد -125' با کارکرد درمان تومورهاي مغزي، 'برمبزين - گاليوم 68' براي درمان تومورهاي پروستات، شش، سينه و 'ژنراتور استرانسيوم 90/ ايتريم 90' براي درمان بيماران سرطاني را در داخل کشور توليد کنند و در اختيار بيماران صعب العلاج قرار دهند.
توليد اين چهار راديو داروي جديد موفقيت جديد دانشمندان ايراني در بهره گيري از انرژي هسته اي در خدمت اهداف انساني و صلح آميز محسوب مي شود.
اين راديوداروها در چارچوب يک طرح کلان ملي و قرارداد امضا شده بين معاونت علمي و فناوري رياست جمهوري و سازمان انرژي اتمي توليد شده است. بر اساس اين قرارداد، سازمان انرژي اتمي در مدت دوسال بايد 15 راديو داروي مورد نياز کشور را توليد کند که پيش از اين هفت راديو داروي اولويت دار در دو مقطع زماني در ديماه سال جاري رونمايي شده بود. بدين ترتيب تعداد راديوداروهاي توليدي در سازمان انرژي اتمي به 11 راديو دارو در مدت 13 ماه مي رسد که نشان دهنده جلو بودن اين سازمان از برنامه است.

** ويژگيهاي فني راديوداروهاي جديد توليدي در ايران

رييس پژوهشگاه علوم و فنون هسته‌اي با اشاره به توليد ژنراتور هسته‌اي استرانسيوم 90 / ايتريم 90در اين پژوهشگاه ، کيفيت خلوص اين راديو ايزوتوپ در مقايسه با محصولات مشابه خارجي را در سطح بسيار بالا دانست و اظهار داشت: با استفاده از اين راديو ايزوتوپ ارزشمند که با داروهاي مشخصي ترکيب مي‌شود مي‌توان به درمان سرطان‌هاي پروستات، سينه، تخمدان، سلول‌هاي کبدي، درمان لنفوم غير هوچکيني (بدخيم)، التهاب مفاصل و تومورهاي عصبي - درون ريز پرداخت.
وي با اشاره به اين که اين دستاورد ارزشمند در چند روز گذشته حاصل شده است تصريح کرد: تنها تعداد معدودي از کشورهاي جهان از اين فن آوري برخوردارند و ايران براي اولين بار است که در منطقه به اين فناوري دست يافته است.
به گفته قناد مراغه، سرمايه توليد اين راديودارو به وسيله معاونت فناوري رياست جمهوري تامين شده، توليد مواد شيميايي به وسيله معاونت پژوهشي وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکي صورت گرفته و توليد راديوايزوتوپ و تهيه آن را سازمان انرژي اتمي در پژوهشگاه علوم و فنون هسته اي برعهده داشته است.
وي با بيان اينکه به دليل عمر کوتاه راديوداروها، امکان واردات آن به کشور وجود ندارد افزود:‌ پژوهشگران ارزشمند ما در يکي دو سال اخير توانستند پس از تلاش‌هاي فراوان اين ژنراتور را به صورت استرانسيوم 90 / ايتريم 90 توليد کنند.
رييس پژوهشگاه علوم و فنون هسته‌اي با اشاره به کارکرد راديو داروي چشمه براکي تراپي يد 125 در درمان تومورهاي مغزي گفت: اين راديو ايزوتوپ از طريق نوعي روش جراحي براي هدايت دقيق چشمه پرتوزا به درون بافت سرطاني مغز مورد استفاده قرار مي‌گيرد.
وي خاطرنشان کرد: اين راديودارو در ابعادي به طول حدود 5 ميليمتر و طول قطر 8/0 ميليمتر به طريقي در داخل تومور قرار گرفته و نسبت به درمان آن اقدام مي‌شود و تاکنون 10 بيمار به وسيله اين راديودارو تحت مداوا قرار گرفته و گزارش‌هاي اوليه حاکي از اين است که اين راديودارو نتايج مثبتي داشته و مراحل باليني خود را طي مي‌کند.
قناد مراغه با اشاره به کارکرد راديو داروي کروميک فسفات p -32 در درمان سرطان کبد نيز گفت: امکان واردات اين راديو دارو در شرايط تحريم با توجه به نيمه عمر کوتاه آن وجود ندارد اما با توليد آن در داخل ، حدود 2 هزار بيمار در سراسر کشور از اين راديودارو استفاده خواهند کرد.
وي با بيان اين که براي اولين بار در سطح منطقه شايد به موازات چندين کشور بسيار معدود راديو داروي بومبزين - گاليوم 68 توليد شد و آماده بهره‌برداري است اظهار داشت: شبيه سازي اين راديوداروي بسيار ارزشمند با گاليوم 67 انجام پذيرفته ولي الان گاليوم 68 را در شتاب دهنده کرج توليد مي‌کنيم.
رييس پژوهشگاه علوم و فنون هسته‌اي اضافه کرد: اين راديودارو قادر است به تومورهايي همچون پروستات، شش، سينه و کولون که تعداد زيادي گيرنده بمبزين و گيرنده پپتيد آزاد کننده گاسترين دارند متصل شده و جهت تصويربرداري از اين تومورها کاربرد دارد.
وي ادامه داد: اين راديودارو برخلاف سه راديوداروي قبلي تشخيصي است اما حسن آن در اين است که اين راديودارو مي‌تواند براي تشخيص تومورهاي ذکر شده مورد استفاده قرار گيرد.

** ايران در زمره سه کشور جهان در توليد راديو داروهاي جديد

قناد مراغه در بخش ديگري از اين نشست خبري از وقوع انقلابي بزرگ در توليد راديوداروها در کشور خبر داد و گفت: در رابطه با توليد راديوداروها حدود 90 تا 95 درصد راديوداروهاي مورد استفاده کشور در حال حاضر در سازمان انرژي اتمي ايران و در پژوهشگاه توليد مي‌‌شود و 5 و 6 درصد باقيمانده هم با توجه به سياست وزارت بهداشت تا حدودي از خارج وارد مي‌شود ولي به نظر ما اين حجم راديوداروهايي که ما توليد مي‌کنيم کافي است.
وي ايران را در زمره سه کشور دنيا دانست که که در عرصه توليد اين راديوداروها به طور جدي گام برداشته است و گفت: در حال حاضر حدود 125 مرکز پزشکي هسته‌اي در بيمارستان‌ها از اين راديودارو استفاده مي‌کنند.
رييس پژوهشگاه علوم و فنون هسته اي با بيان اينکه سالانه حدوداً بين 800 هزار تا يک ميليون نفر از اين راديوداروها استفاده مي‌کنند، گفت: نشانه‌هاي موفقيت‌ آميزي در اکثر بيماراني که اين راديوداروها براي آنها مورد استفاده قرار گرفته، وجود داشته است.
وي تصريح کرد: توليد اين دسته از داروها براي کشورهايي که از پشتوانه صنعتي قوي و علم و فناوري بالا برخوردارند تعجبي ندارد اما تعجب در اينجاست در کشوري که با تحريم‌ها روبروست اين راديوداروها توليد شده است.
قناد مراغه در ادامه خبر داد که چند راديو داروي جديد ايران نيز همزمان با روز ملي فناوري هسته‌اي (20 فروردين ماه) سال آينده رونمايي خواهد شد و و قطعا تا شهريور سال آينده حدود 20 راديوداروي کلي و چند راديوداروي جديد معرفي خواهد شد.
قناد مراغه در پاسخ به اين سوال که با توجه به تحريم شتاب دهنده کرج با مشکل خاصي در تامين راديودارو روبرو نيستيد، گفت: رآکتور تهران و مرکز تحقيقاتي کرج و نيز متخصصان‌مان تحريم هستند، اما با توجه به اينکه خودمان مبدا کار هستيم تاکنون مشکلي نداشتيم و تلاش داريم با امکانات کشور و پشتوانه علمي متخصصان داخلي مسايل را پيش ببريم.
رييس پژوهشگاه علوم و فنون هسته اي در پاسخ به پرسشي درباره پروژه گداخت يادآور شد که در دنيا اين پروژه هنوز در مرحله تحقيقاتي است و در عين حال گفت که ايران نيز از سال‌هاي پيش قدم‌هاي خوبي در اين زمينه برداشته است.
وي اظهار داشت: براساس قرارداد ميان سازمان انرژي اتمي و معاونت علمي و فناوري رياست جمهوري پروژه گداخت را آغاز کرديم و در حال حاضر ساخت برخي قطعات و طراحي‌هاي تفصيلي و مفهومي ادامه دارد و اميدواريم در اين زمينه پيشرفت‌هاي خوبي بدست آوريم.

** ايران راديودارو به کشورهاي مختلف صادر خواهد کرد

رييس پژوهشگاه علوم و فنون هسته اي در ادامه از برنامه ايران براي صادرات راديودارو به کشورهاي مختلف خبر داد و گفت : درخواست‌هاي مختلف در اين زمينه داشته‌ايم و هم اکنون بر روي ليستي از راديوداروها و دريافت مجوز براي صادرات کار مي‌کنيم و در حال انعقاد قراردادهايي هستيم.
وي يادآور شد: هيچ يک از کشورهاي منطقه توليدات ايران در حوزه راديوداروها را ندارند.
قناد مراغه با بيان اين که در حال حاضر در دنيا 90 درصد راديوداروها براي تشخيص بيماري‌هاست و 10 د رصد براي درمان، گفت: ما سعي داريم به عرصه توليد راديوداروهاي درماني نيز وارد شويم.
قناد مراغه در پاسخ به سووالي درباره درباره دريافت راديو ايزوتوپ از روسيه نيز از تداوم مذاکرات دو کشو ردر اين زمينه خبر داد و اظهار داشت: پس از ماه‌ها بحث در اين زمينه با طرف روس، هنوز به توافق بر سر اين موضوع نشده‌ايم.