مشرق،‌ در حالی خود را در آستانه هفته پارالمپیک در ایران می بینیم که این حرکت در جهان در حال گسترش روز افزون است. این روزها توجه فراوانی به این جنبش می شود که حتی برای آن، یک ماهواره نیز از سوی روسیه به آسمان پرتاب می شود تا نشان دهد که این موضوع به چه حدی از اهمیت رسیده است.
در این بین، این حرکت بزرگ با موانعی مواجه است که در نوع خود جالب توجه بوده. برخی از این مشلات در ایران نیز وجود دارد و برخی سال ها قبل حل شده است. شاید یکی از این دلایل، حضور جانبازان در این قشر است که باعث شده این حرکت شکلی معنوی در داخل مرزهای ما پیدا کند. اما این موانع چیست و جنبش پارالمپیک چه تهدیدهایی را پیشروی خود می بیند؟


* رسانه فرصت یا تهدید؟
تمام سازمان های بین المللی ورزش در جهان هر روز با چالش های جدیدی مواجه می شوند. این روزها، جهان با سرعت باورنکردنی در حال تغییر است و همین نیز موجب شده تا ورزش جهان نیازمند دگردیسی های پیاپی باشد تا از این شتاب عصری عقب نماند. اما توجه داشته باشید که اگر این پدیده با برخی ناتوانی های جسمی و ذهنی همراه شود، با اتفاقی پیچیده و دشوار روبرو می شویم. این حقیقتی است که فضای ورزش جانبازان و معلولین را در گیر خود کرده و آن را به موضوعی خاص در سال های اخیر تبدیل کرده است. در حقیقت، این دو موجب می شود تا جنبش پارالمپیک با راه دشواری مواجه باشد تا بتواند در دنیای مدرن نقش آفرینی کند.

اما جنبش پارالمپیک در سال های اخیر فقط با این پدیده مواجه نبوده است. علاوه بر این بحران، این جنبش در حال گسترش در جهان است و بیش از قبل مورد توجه رسانه های بین المللی و داخلی قرار می گیرد. این به معنای لذت بیشتر ورزشکاران از توجه جهانی به آنها است. البته، این یک رویه سکه است چرا که سازمان های بین المللی را با انتقادات و تحلیل های منفی نیز روبرو می کند. این تهدیدی است که این روزها تمامی اهالی درگیر با این پدیده آن را حس می کنند.

در حقیقت، شاید یکی از مهمترین مسائل در سال های اخیر از سوی کسانی ایجاد شده باشد که قصد حمایت از این ورزش را داشته اند؛ اما در عمل کار به نحو دیگری شکل گرفته است. برخی رسانه ها که قصد کمک به این جنبش بزگ را دارند یا افرادی که فاقد معلولیت هستند و وارد این جامعه می شوند و قصد حمایت دارند؛ اما در عمل شاهدیم که ماجرا شکل دیگری به خود می گیرد و این فرصت به تهدید تبدیل می شود.

این موضوع موجب شده تا این روزها مسئولیت کمیته بین المللی پارالمپیک و فدراسین های ملی افزایش یابد تا بتوانند مانع از این تهدید شوند. البته این یک فرآیند دشوار است که باید مورد توجه قرار گیرد که چرا گاهی حمایت ها تبدیل به فرصت می شود.


* وقتی توجه بیشتر می شود
دیگر موضوعی که این روزها جنبش پارالمپیک را در جهان به خود معطوف کرده، افزایش ورزش ها و دسته بندی های مرتبط با ناتوانی ها است. در حقیقت، این جنبش در تلاش است تا ورزش های متعدد و مختلفی را تحت پوشش خود قرار دهد تا به فعالان در این حوزه نشان دهد که این ناتوانی ها سدی برابر پیشرفت آنها نیست. توجه داشتهباشید که افزایش رشته های ورزشی با دسته بندی مختلف صورت می گیرد.

این روند موجب می شود تا تعداد مدال ها نیز افزایش یابد. این یعنی امکان فعالیت برای افرادی که به ظاهر با ناتوانی مواجه هستند، بیشتر شده و این جنبش از یک حالت شعاری به عملیات گسترده میدانی تبدیل شود. البته، این به معنای این نیست یک ورزشکار نابینا باید با ورزشکاری که روی ویلچر نشسته مبارزه کند؛ بلکه به معنای باورمندی برای رسیدن به فرداهای بهتر است. این روزها شاهد گسترش کمی ورزشی ها هستیم؛ اما در آینده امکان چنین فعالیتی هست؟

* و ناگهان دوپینگ
مورد دیگر که موجب نگرانی نیز شده افزایش دوپینگ و رفتارهای غیر اخلاقی است که گاها در دیدارها دیده می شود. در حقیقت، این آفتی از سوی ورزش حرفه ای است که به سوی پارالمپیک سرازیر شده است. اگرچه کمیته بین المللی قرارداد همکاری جدی با وادا (آژانس جهانی ضد دوپینگ) بسته؛ اما اکنون مسابقات متعددی در جهان برگزار می شود که فاقد اینگونه نظارت است. در واقع، اساسا دوپینگ و نظارت بر آن دغدغه جدی نبوده و همین نیز موجب شده بر دامنه آن در سال های اخیر افزوده شود.

این پدیده البته تنها با این مورد حل نمی شود چراکه ناتوانی جسمی موجب گرایش بیشتر به استفاده از مواد نیروزا می شود؛ بلکه بایستی به یک حرکت بین المللی روی آورد تا نگرش ها در این زمینه تغییر کند. در این زمینه باید تدابیری صورت گیرد تا این جنبش که مبنایی فرهنگی و اخلاقی دارد، تبدیل به محلی آلوده این مسائل شود.


*دو کمیته موازی؟
موضوع دیگر که این روزها ذهن بسیاری را به خود مشغول کرده، ساماندهی و استقلال کمیته بین المللی پارالمپیک از کمیته بین المللی المپیک است. به راستی می توان روزی را تصور داشت که ورزش معلولان دارای استقلال از کمیته المپیک باشد؟ شاید پاسخ این پرسش کمی ناراحت کننده باشد؛ اما چنین استقلای وجود ندارد. این واقعیت تلخی است. افزایش شمار ورزشکاران و دامنه ورزش ها، ارتقای استانداردها در زمینه مختلف و ... همگی راه هایی است تا این جنبش را به دنباله روی از المپیک متمایل نکند. این روزها تلاش جدی در این زمینه می شود تا این تشکیلات بتواند روزی را ببیند که خود پایگاهی مستقل باشد.

البته این مطلب درباره تمام تهدیدهای جنبش پارالمپیک نبود؛ اما تلاش داشت تا نمایی از آینده آن داشته باشد که این روزها نیازمند توجهی جدی و مستقل است. روندی که منجر نشود که از جامعه کره جنوبی که دارای بیش از 4 میلیون معلول است، فقط 900 هزار نفر به صورت رسمی ثبت شده باشند چرا که مردم خجالت می کشند عضوی از خانواده شان دچار این نارسایی باشد. به امید روزی که چنین باوری برای همیشه از بین رفته و شاهد آن باشیم که معلولیت در جامعه موضوعی توج برانگیز برای رفتارهای اجتماعی نباشد.