به گزارش مشرق به نقل از مهر، حجت‌الاسلام يدالله مقدسي صبح سه شنبه در گفتگو با خبرنگاران اظهار داشت: تاکنون کار نگارش حدود 200 صفحه از کتاب مفاتيح الحيات انجام شده و 100 صفحه از آن را اخيرا به آيت الله جوادي آملي ارائه داديم که ايشان از انجام اين حجم کار ابراز خرسندي کردند.
مديرگروه فقه پژوهشگاه علوم وحياني معارج اظهار اميدواري کرد که روند انجام کار تدوين جلد دوم نهج البلاغه تا پايان امسال يا اوايل سال آينده به پايان برسد.
وي با بيان اينکه اصل طرح انتشار جلد دوم مفاتيح الحيات به پيشنهاد آيت‌الله جوادي آملي بوده است، بيان کرد: موضوع اين طرح از 5 سال قبل با سخنان آيت‌الله جوادي آملي در خطبه‌هاي نماز جمعه در مورد بهتر نگه داشتن محيط زندگي چه در طبيعت و چه در زندگي به عنوان يک شهروند مطرح شده و کار تقريبا به صورت تهيه يک طرح خام شروع شد.
وي اضافه کرد: دو سال قبل وقتي آيت‌الله جوادي آملي دوباره اين موضوع را در خطبه‌هاي نماز جمعه مطرح کرده بودند، يکي از افرادي که پيگير اين طرح بود، طرحي ارائه نمود و ما اين طرح را خدمت ايشان مطرح کرديم و آيت‌الله جوادي آملي تا آن زمان فکر مي‌کرد کار تدوين جلد دوم مفاتيح الجنان در دست اقدام است و حتي در خطبه‌هاي نماز جمعه اعلام کرده بود که تعدادي از فضلا در حال تدوين اين اثر هستند.
طرح مفاتيح الحيات 5 بار تغيير يافت
حجت الاسلام مقدسي با بيان اينکه اين افراد بعد از مدتي نتوانستند اين کار را به سرانجام برسانند، به تهيه طرح اوليه توسط گروه ديگري از پژوهشگران اشاره کرد و يادآور شد: اين کار با تشکيل شوراي پژوهشي شروع شد و جلسات متعددي در زمينه مدخل يابي براي موضوع مورد پژوهش تشکيل شد و در اين جلسات طرح اشاره شده 5 بار تغيير يافت و تکامل پيدا کرد.
مديرگروه فقه پژوهشگاه علوم وحياني معارج اظهار داشت: اين طرح نهايتا در چهار موضوع شامل روابط انسان در زندگي مربوط به خود، روابط انسان با افراد ديگر، چگونگي روابط انسان‌ها با حيوانات و روابط انسان با طبيعت تهيه شده است.
وي با اشاره به اينکه هر يک از اين موضوعات داراي زيرمجموعه‌هايي مي‌باشد، خاطرنشان کرد: پس از تکميل اين طرح سئوالات و ابهاماتي وجود داشت که سئوالات را براي آيت الله جوادي آملي ارسال کرديم و در جلسه‌اي که با حضور ايشان برگزار شد اين مرجع تقليد به ابهامات پاسخ دادند.
حجت الاسلام مقدسي تاکيد کرد: بعد از صحبت‌هاي ايشان دوباره تغييرات مختصري در اين طرح انجام داديم و شروع مجدد اين کار با مطالعه حدود 100 عنوان کتاب حديثي و بعضا تاريخي و اخلاقي همراه بوده است.
آماده سازي 6 هزار حديث
وي اظهار داشت: فيش‌هاي به دست آمده مورد کنترل قرار گرفت و مواردي که چندان ارتباطي با اين طرح نداشت جدا شد و مطالب مربوط به موضوعات مفاتيح الحيات در قالب بيش از 6 هزار حديث آماده شد.
مديرگروه فقه پژوهشگاه علوم وحياني معارج تهيه، نرم افزار را از ديگر مراحل انجام اين کار برشمرد و گفت: پس از تهيه اين نرم‌افزار، نيازمند تهيه نمايه بوديم و براي نمايه سازي در روايات از ظرفيت افرادي استفاده کرديم که سابقه خوب کاري داشتند.
14 هزار نمايه آماده شد
مقدسي با اشاره به زمان‌بر بودن نمايه سازي در روايات افزود: پس از حذف مکررات عنوان‌ها و نمايه‌ها، حدود 14 هزار نمايه آماده شد تا از اين نمايه‌ها براي موضوعات مورد نظر استفاده کنيم.
وي با تشريح مراحل بعدي انجام اين کار اظهار داشت: در مرحله بعدي کار نگارش آغاز شد و در اين مرحله نيازمند آئين نامه نگارش بوديم که از صاحبنظران و پژوهشگراني که در کار نگارش تجربه داشتند استفاده شد.
وي خاطرنشان کرد: پس از تهيه آئين نامه نگارش بر مبناي رهنمود آيت الله جوادي آملي، کار نگارش به صورت آزمايشي شروع شد و هر يک از پژوهشگران قسمتي از کار را بر عهده گرفتند.
مقدسي ادامه داد: براي اينکه وحدت رويه بيشتر، نگاشته‌هاي پژوهشگران توسط شوراي پژوهش بررسي و ارزيابي و اصلاح شد و پس از آن، کار نگارش به صورت جدي‌تر پيگيري شد و براي اينکه جهت مشخصي در انجام کار داشته باشيم، کارهاي انجام شده را آماده و از آيت الله جوادي آملي درخواست ديدار نموديم تا گزارشي از روند انجام کار ارائه دهيم.
جهان داري بر مبناي جهان بيني باشد
مديرگروه فقه پژوهشگاه علوم وحياني معارج با اشاره به ديدار اعضاي گروه تدوين مفاتيح الحيات با آيت الله جوادي آملي اظهار داشت: اين مرجع تقليد در اين ديدار مطالبي که ارائه کرد بسيار عميق‌تر و زيبا‌تر از ديدارهاي قبل بود. استاد گفتند از قرآن کريم سه اصل کلي در خصوص زندگي انسان بر مي‌آيد که عبارت است از جهان بيني، جهان داري و جهان آرايي.
وي گفت: آيت الله جوادي آملي همچنين توضيح داد که جهان بيني در فلسفه و کلام مطرح مي‌شود و بحث‌هاي مفصلي در اين بخش‌ها ارائه کرد و گفت که جهان داري کار سياسيون است و اگر جهان داري بر مبناي جهان بيني باشد مي‌توان جهان را نگهداري کرد و از هرج و مرج پيشگيري نمود.
وي ادامه داد: آيت الله جوادي آملي همچنين بحث جهان آرايي را با استفاده از دو آيه مبارکه به اين صورت مطرح کردند که در قرآن کريم نظام تکوين و تدوين وجود دارد. نظام تدوين مباحث عبادي را مطرح مي‌کند که مي‌فرمايد خداوند بشر را براي بندگي و عبادت آفريد. و نظام تکوين اين آيه را مطرح مي‌کند که خداي سبحان بشر را براي عمران و آباداني زمين آفريده است. اگر بشر بر اساس اين هدف آفريده شد، علمي که در اختيار بشر قرار مي‌گيرد هدفدار مي‌شود و آن وقت علوم انساني و ساير علومي که بشر از آن‌ها استفاده مي‌کند بايد خدامحور باشد.
مقدسي تاکيد کرد: اگر ما مهندسي داشته باشيم و بخواهيم بگوئيم زمين‌شناسي و فيزيک و هندسه را بشناسد بايد بر مبناي اين زمينه که پروردگاري دارد، اين مسئله بر مبناي جهان بيني آن علم عالم است، ولي اگر خدا در مباحث علمي‌اش مطرح نباشد طبيعي است آن علم بر مبناي جهان بيني الهي نيست. اگر ما مسائل قرآني، حتي متن قرآن را از خدايي بودن و الهي بودن بيرون ببريم و به صورت يک سري مطالب ادبي که مطالب فقه را با خودش دارد –علم بدون انتساب به خدا- مطرح کنيم، اين متن غيرالهي مي‌شود.
علم سکولار نداريم
وي با اشاره به ادعاي سکولاربودن علوم که از سوي برخي‌ها مطرح مي‌شود اظهار داشت: اينکه در علوم فيزيک مي‌گويند علم سکولار است و اسلامي بودن و غيراسلامي بودن آن مطرح نيست به دليل اين است که اگر انتساب به خدا مطرح نباشد اين حرف‌ها بيان مي‌شود و اگر بحث انتساب به خدا مطرح باشد تفسير قرآن هم الهي است و علم سکولار نخواهيم داشت.
مديرگروه فقه پژوهشگاه علوم وحياني معارج با بيان اينکه بر مبناي اين جهان بيني بايد زمين را آباد کنيم و اين دستورالعمل‌ها را از آيات و روايات بگيريم، تصريح کرد: اگر بخواهيم جهان بيني زمين بر مبناي آيات و روايات باشد دستورالعمل‌ها بايد از سنت نبوي و وحي گرفته شود. به همين جهت در بخش بندگي خدا و عالم تدوين که عبادات مطرح مي‌شود مسائل و راهکارهاي بندگي و عبادت را در کتاب‌هاي دعا و زيارات مانند مفاتيح الجنان مي‌بينيم.
مقدسي تصريح کرد: اگر بخواهيم زمين را آباد و طبيعت را احياء کنيم و ارتباط‌هاي زندگي اجتماعي بشر را بر مبناي دستور خدا پيش ببريم بايد کتاب و متني داشته باشيم که اين راهکار‌ها را به ما نشان دهد، اينجاست که ضرورت نوشتن کتاب مفاتيح الحيات معنا پيدا مي‌کند.
توليد حداکثري در خدمت عمران و آباداني باشد
وي ادامه داد: در اين کتاب ما علاوه بر اينکه چگونگي ارتباط با خودمان را با انسان‌هاي همنوع -چه مسلمان، چه کافر، چه غني و چه فقير- را بايد ببينيم، بايد راهکارهاي ارتباطمان با طبيعت، دستورالعمل‌هاي ارتباط با حيوانات و چگونه زندگي کردن در جامعه را بر مبناي دين داشته باشيم و حتي در مسائل اقتصادي هم بايد اين توجه را داشته باشيم که طبق دستورات دين توليد حداکثري و قناعت در مصرف مورد توجه باشد.
وي توليد زياد و استفاده از منافع آن براي عمران و آباداني زمين را روشي ديني و طبق دستور الهي دانست و تاکيد کرد: اينجاست که بحث جهان آرايي معناي وسيع‌ترين پيدا مي‌کند و وجهه الهي بودن را به خود مي‌گيرد.
مقدسي يادآور شد: دين مي‌گويد شما اگر نهايت تلاش خود را حتي در مسائل اقتصادي داشته باشيد و سودش را براي عمران و آباداني زمين و زندگي به کار گيريد پاداشي که خدا به شما مي‌دهد بهشتي است که وسعت آسمان و زمين را دارد، به تعبيري ديگر در دستورات ديني به ما توصيه شده که تمام کارهاي ما پاداش اخروي دارد و حتي چندين برابر پاداش براي آن‌ها منظور مي‌شود و اگر اين نگرش در زندگي همگان به وجود آيد، هم مشکلات زندگي انسان کم مي‌شود و هم در بهداشت کوچه و خيابان و چگونگي زندگي و استفاده از طبيعت تاثيرگذار است.
نقش راهکارهاي ديني در کاهش بداخلاقي‌ها
مديرگروه فقه پژوهشگاه علوم وحياني معارج گفت: هدف اين است که دستورالعمل‌ها و آموزه‌هاي ديني در اختيار مردم قرار گيرد و ما تلاش مي‌کنيم که آيات و روايات را در اختيار مردم قرار دهيم تا مردم بر اساس باوري که به دين دارند، به راهکارهاي ديني عمل کنند و در اين صورت طبعا زندگي وجهه خدايي پيدا مي‌کند و مشکلات هم کمتر مي‌شود و بخشي از بداخلاقي‌ها در زندگي کاهش مي‌يابد.
وي با اشاره به برخي سرفصل‌هاي اين کتاب اظهار داشت: به عنوان مثال اگر بخواهيم ببينيم که در روايات ما درباره قانون مداري افراد در جامعه چه دستوراتي وجود دارد با مفاهيمي همچون حق الناس، عرف آداب، برآورده کردن نيازهاي ديگران، اصلاح نزاع‌هاي افراد، رازداري و اطلاع از اسرار ديگران، مشورت دهي، همکاري‌ها و تعاوني‌ها، تشکل‌هاي مردمي، کار و کارگر و کارفرما، دستورالعمل‌ها در محيط زندگي، برخورد با همسايگان و دوستان و همکاران و طبقات مختلف جامعه، برخورد با حوادث طبيعي و... مواجه مي‌شويم.
