به گزارش مشرق ، آن چیزی که 17 مرداد را با تصمیم شورای فرهنگ عمومی کشور به روز خبرنگار نامگذاری و در تقویم ایران اسلامی ثبت کرد، یاد شهیدان عرصه خبر و خبرنگاری بود که تعدادشان محدود به سال‌های دفاع مقدس نمی‌شود.

آن‌هایی که برای افشا کردن چهره پلید دشمنان اسلام و جنایاتی که در حق بشریت انجام می‌دهند، قلم و دوربین به دست در وسط معرکه حاضر شدند و مظلومیت مسلمانان و دشمنیِ دشمنان را ثبت کردند. آن‌ها راهشان از راه شهدای عملیات‌های غرور افرین دفاع مقدس جدا نبود و تکمیل کننده پازل مقاومت و پیروزی بودند. برخی از همین شهدایی که خبرنگاری را در زندگی خود به ثبت رسانده‌اند، خود در کنار کار خبر سلاح بر دوش گرفته و رهسپار میادین جنگ برای دفاع از کیان نظام اسلامی نیز شده‌اند. روز خبرنگار فرصت مغتنمی برای یادآوری یاد برخی از این حماسه سازان و حماسه نگاران است.

کاظم اخوان در سال 1334 در شهر مشهد متولد شد و به دلیل تقارن با میلاد امام کاظم(ع)، خانواده نام کاظم را برای مولود خود برگزیدند، پدرش از خادمان بارگاه ملکوتی امام رضا(ع) بود. او در طی دوران تحصیل به ورزش نیز اهتمام داشت و در مسابقات کشتی آموزشگاه‌های استان صاحب عنوان شد. علاوه بر تحصیل و ورزش، هرگاه فرصتی می‌یافت در کنار پدرش در خدمت به زائران امام هشتم می‌کوشید. خاندان اخوان، این افتخار را داشتند که نسل اندر نسل از خادمان حرم امام رضا(ع) باشند. با آغاز حرکت شکوهمند انقلاب اسلامی به صف انقلابیون پیوست و در کلیه راهپیمائی‌ها حضور فعال داشت. وی پس از پیروزی انقلاب همچنان شور و نشاط انقلابی خود را حفظ کرد و در سنگرهای مختلف به خدمت پرداخت.

با آغاز جنگ تحمیلی آرام و قرار نداشت لذا سریع خود را به اهواز رسانیده و به ستاد جنگ‌های نامنظم پیوست و در ده‌ها عملیات رزمندگان بر علیه دشمن متجاوز با دوربین عکاسی خود در گرماگرم نبرد حضور ‌یافت. او در بیشتر مأموریت‌ها در کنار دکتر چمران حضور داشته و ارتباط بسیار صمیمی با وی داشت و شدیداً مورد توجه‌اش قرار گرفت. در نبرد، همیشه پیشتاز بود. علاوه بر اسلحه، وسائل دوربین عکاسی را نیز با خود حمل می‌کرد. در هر یک از خطوط، هنگامی که ارتباط قطع می‌شد، او بود که به دلیل شهامت و ورزیدگی به سرعت ارتباط را برقرار می‌کرد.


در سخت‌ترین شرایط جنگی، حتی در شرایطی که انتظار شکست می‌رفت او با قاطعیت و اطمینان دیگران را دلداری می‌داد، آرامش و متانت او در کارها اطمینان خاطر ایجاد می‌کرد. در هر فضائی قرار می‌گرفت روح نشاط و شادی را بر آن فضا حاکم می‌شد. حتی در اولین برخورد با افراد، گوئی سال‌هاست او را می‌شناسد و می‌تواند به او تکیه کند و مشتاق دیدار دوباره او شود. او یک رزمنده بسیجی هنرمند بود که هنر عکاسی در وی با جنگ متولد شد. وی در طول یک سال و نیم زندگی مداوم در جبهه‌ها موفق گردید، صحنه‌هایی بدیع و استثنایی را به تصویر بکشد تا بینندگان و نسل‌های آینده آنچه را که سال‌ها پیش اتفاق افتاده است بدانند. با نگاهی به عکس‌های اخوان می‌توان دریافت، سری پرشور او را در تهیه عکس‌ها یاری کرده و با ایمان و علاقه به مهارت و تخصص رسیده است. با جاودانه نمودن وقایع خاص دفاع مقدس، توانسته حماسه، ایثار، شهادت طلبی، اسارت و ذلت دشمن، ویرانی، آوارگی، بحران‌ها و…را در آثارش متجلی کند. خاطره‌های جانبازی، ایثارگری‌ها و شهامت‌های خود وی نیز همواره زبانزد هم‌رزمانش بود. دوستانش او را رزمنده و عکاس  هنرمند می‌دانستند.

با اینکه تعداد عکس‌های او تا شهادت چمران چندان نیست ولی عکسهایش بی نظیر و بسیار قابل اهمیت است چون عکس از سال‌های اول جنگ بسیار نادر است.با شهادت دکتر چمران کاظم نیز برای شهادت بی تابی می کند و در حمله کرخه جزو بچه‌های خط شکن گروه شهید ماهینی شرکت می کند. در این زمان خبرگزاری پارس که بعدا خبرگزاری جمهوری اسلامی شد عکس‌های کاظم را مورد بررسی قرار می‌دهند و از او دعوت به همکاری می کنند.


در اولین نمایشگاه بزرگ عکس جنگ در سومین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی، که در موزه هنرهای معاصر برگزار شد و در آن 75 عکاس حرفه ای و آماتور شرکت داشتند، بنا به آرای داوران به خاطر صمیمیت و ویژگی‌های خاص و تأثیرگذار در ثبت صحنه های بدیع و استثنایی دفاع مقدس، عکس‌های اخوان مقام اول را کسب کرد. همچنین تعدادی از آثارش در ویژه نامه‌ها منتشر شد و توسط ستاد تبلیغات جنگ در 22 بهمن 1361 که حاصل کار عکاسان حرفه ای جنگ تحمیلی بود، چاپ شد. در کتاب دفاع علیه تعرض بیشترین عکس‌ها مربوط به کاظم اخوان است.


اخوان پس از ثبت لحظات تاریخی و حساس فتح خرمشهر، در تیرماه 1361 بعد از حمله گسترده رژیم صهیونیستی به لبنان، همراه یک هیأت دیپلماتیک داوطلبانه عازم دمشق شد، علیرغم اینکه برخی از دوستانش با توجه به محاصره بیروت و شرایط خاص لبنان اشغال شده به او توصیه کردند از این سفر خطرناک صرف نظر کند، اما تاب نمی‌آورد و راهی لبنان می‌شود؛ با علم به اینکه می‌داند ممکن است این سفر اسارت و شهادت را در پی داشته باشد. حضور مداوم در جبهه‌های نبرد از یک سو و تحت تعلیمات و تأثیرات فکری شهید چمران قرار گرفتن از سوی دیگر رزمنده ای سلحشور از وی ساخته بود، که از خطرات راه نهراسد، این بار قصدش این بود با دوربینش اشغالگران صهیونیست را نشانه رفته و با به تصویر کشیدن مقاومت مردم فلسطین و لبنان، چهره جنایت پیشگان اسرائیلی نژادپرست را بیش از پیش برای جهانیان  برملا سازد؛ اما قبل از ورود به بیروت، در پست بازرسی نیروهای فالانژ وابسته به صهیونیست‌ها، در 14 تیرماه 1361 و در توطئه مشترک صهیونیست‌ها و فالانژها ربوده شد و از آن تاریخ تاکنون، اخبار ضد و نقیضی در ارتباط با سرنوشت او و همراهانش مبنی بر شهادت و یا اسارت در چنگال اسرائیل در داخل و خارج از کشور منتشر شده است و هنوز واقعیت امر معلوم نیست که شهید است یا اسیر.


شهید غلامحسین افشردی مورخ 20 اسفند 1334 مصادف با ولادت امام حسین‌(‌ع‌) در خانواده‌ای مذهبی در شهر تهران متولد شد‌. مادرش با شغل خیاطی و پدرش با کارگری در یک خانه استیجاری به تربیت دینی فرزندشان پرداختند‌.در هنگام تولد اندام لاغر و ضعیفی داشت. نامش را غلامحسین گذاشتند تا به احترام و عظمت مولایش حسین(ع)، خداوند سلامتی‌اش را تضمین کند.

او دوره دبستان را در مدرسه «مترجمه الدوله»، واقع در خیابان آیت الله سعیدی و دوره متوسطه را در دبیرستان مروی تهران به پایان رساند. در این دوران، ضمن فعالیت‌های مذهبی از سخنرانی‌های شهید آیت الله بهشتی نیز بهره‌مند می‌شد. فعالیت‌های دینی و سیاسی‌اش را از دوره دبیرستان شروع کرد. وی در سال 1354 در رشته «دامپروری» دانشگاه ارومیه پذیرفته شد. سرانجام به دلیل فعالیت‌های مذهبی که در سطح دانشگاه داشت، با دخالت نیروهای امنیتی رژیم پهلوی، از دانشگاه بیرون شد و پس از آن در سال 1356 به سربازی رفت و در آنجا نیز به هدایت فکری سربازان همت گمارد، ولی پس از چندی، وی را از سربازان جدا کرده و به عنوان راننده یک افسر جزء قرار دادند. به دنبال فرمان حضرت امام خمینی (ره) مبنی بر فرار سربازان از پادگان، غلامحسین، سربازی را ترک کرد.


بعد از پیروزی انقلاب اسلامی، در فروردین ماه 58 تصمیم به تحصیل در رشته علوم انسانی گرفت و بعد از دو هفته مطالعه در رشته حقوق قضایی، دانشگاه تهران قبول شد. در کنار تحصیل، کار در روزنامه جمهوری اسلامی را شروع کرد و مشغول خبرنگاری شد. او در سرویس فرهنگی و سیاسی روزنامه جمهوری اسلامی فعالیت خود را آغاز کرد. در این مدت بنا به دعوت سازمان امل، از طرف این روزنامه به عنوان خبرنگار، سفر 15 روزه‌ای به لبنان و اردن انجام داد و طی این سفر، گزارش تحلیلی جامعی از اوضاع نابسامان مسلمانان در آن منطقه تهیه کرد. همچنین وی در اردیبهشت 1359 در واقعه طبس اولین خبرنگاری بود که به صحنه این حادثه رفت و گزارشی را از آن تهیه کرد.


گزارشی که شهید حسن باقری  به عنوان نخستین خبرنگار  اعزامی جمهوری اسلامی به طبس، نگاشته در روز شنبه تاریخ 6 اردیبهشت 1359 مصادف 10 جمادی‌الثانی 1400 در شماره 261 به نگارش در آمده است.”بهرام محمدی‌فرد» نیز به عنوان نخستین عکاس حاضر در صحنه همراه حسن باقری بوده است.


زمانی که دشمنان بعثی عراق به سرزمین اسلامی‌مان حمله کردند، حسین مبارزه در جبهه فرهنگی و سیاسی را رها کرده و وارد جهاد در راه خدا شد. بعد از یکسال که از فعالیت خبرنگاری او می‌گذشت، در سال 59 وارد اطلاعات سپاه شد و برای او نام مستعار حسن باقری را انتخاب کردند.بعد از مدتی با بروز لیاقت و خصوصیات منحصر به فرد خود در ردیف فرماندهان سپاه قرار گرفت. در آغاز ورود به اهواز، واحد اطلاعات عملیات رزمی را برای دستیابی به اطلاعات دقیق مواضع و نیروهای عراقی راه اندازی کرد.

او در این زمان هوش و استعداد شگرفی در تحلیل اطلاعات دشمن از خود نشان داد، به گونه‌ای که در بیشتر مواقع، تحرکات احتمالی دشمن را پیش‌بینی می‌کرد. اقدامات اساسی او در زمینه اطلاعات به راه‌اندازی واحد اطلاعات ـ عملیات، در ستاد عملیات جنوب منتهی شد و نیروهای این واحد، کمتر از سه ماه در همه محورهای جنوب، با همه توان مستقر شدند و به عنوان چشم فرماندهی در محورهای گوناگون عمل کردند. او توانست فرماندهی گردان تا جانشین فرماندهی نیروی زمینی را در یک سال و نیم پشت سر گذارد و نخستین فرماندهی خودش را در عملیات فرماندهی کل قوا انجام داد.

در دی ماه سال 59 مسئولیت یکی از معاونت‌های ستاد عملیات جنوب به وی سپرده شد. در عملیات امام مهدی(عج)، الله اکبر، فتح، دهلاویه و سوسنگرد، نقش به سزایی ایفا کرد. همچنین در عملیات ثامن‌الائمه، محورهای دارخوین و جاده ماهشهر را هدایت می‌‌کرد. در عملیات طریق القدس از طرف سپاه به عنوان فرمانده لشگر نصر و در عملیات آزادسازی خرمشهر فرمانده قرارگاه مشترک عملیاتی انتخاب شد. او در تصرف شلمچه و خرمشهر فعال‌ترین و سخت‌ترین وظایف را عهده دار بود.پس از شکل‌گیری سازمان رزم سپاه و با توجه به توان و تجربه ای که شهید باقری داشت به عنوان جانشین فرماندهی یگان زمینی سپاه پاسداران برگزیده شد. که آخرین مسئولیتی بود که به او واگذار شد.


شهید سرلشکرغلامحسین افشردی (حسن باقری) آنچنان مدارج رشد و کمال را در دوره‌های بحرانی انقلاب و جنگ به سرعت طی نمود که نام خویش را به عنوان «بر‌ترین استراتژیست» در تاریخ دوران دفاع مقدس ثبت کرد و در حالی مسئولیت سنگین فرماندهی اطلاعات و عملیات سپاه را برعهده گرفت که بیش از 26 بهار از عمرش نگذشته بود.سرانجام در 9 بهمن سال 1361 هنگامی که دوستان حسین برای دیدار امام به تهران عزیمت کرده بودند، او و چند تن دیگر برای شناسایی محور عملیاتی والفجر(فکه - چزابه) به منطقه رفتند و در این شناسایی غریبانه جان سپردند. شهید باقری در زمان شهادت 27 سال سن داشت.


شهید محمود صارمی در خردادماه 1347 در شهرستان بروجرد در خانواده‌ای مذهبی دیده به جهان گشود. وی تحصیلات ابتدایی و راهنمایی را در مدرسه شهید باهنر بروجرد سپری نمود و دوران متوسطه را نیز در دبیرستان حضرت رسول (ص) در رشته علوم انسانی با موفقیت در سال‌های 1365-1366 پشت سر نهاد. صارمی در سال 1367 در کنکور سراسری رشته علوم انسانی دانشگاه تهران پذیرفته شد. وی در دوران تحصیلات در دانشگاه بنا به وظیفه و احساس مسئولیت از طریق بسیج دانشجویی دانشگاه تهران به جبهه‌های کردستان، حلبچه و جنوب خرمشهر اعزام و 14 ماه در این جبهه‌ها در کنار سایر رزمندگان اسلام شجاعانه جنگید.


صارمی در سال 1371 به ‌استخدام سازمان خبرگزاری جمهوری اسلامی(ایرنا) درآمد و به‌ عنوان کارشناس متون خبری فعالیت خود را آغاز کرد. صارمی حین اشتغال در خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران، تحصیلات خود را در دوره کارشناسی ارشد ادامه داد و در سال 1374 موفق به اخذ مدرک کارشناسی ارشد از دانشگاه شهید بهشتی در رشته جغرافیای انسانی شد. صارمی در 26 دی‌ماه سال 1375 به‌ عنوان مسئول نمایندگی خبرگزاری جمهوری اسلامی راهی کابل در افغانستان شد زیرا در شرایطی که این کشور درگیر جنگ‌های داخلی بود او توانست در آن اخبار وضعیت بحرانی کشور مصیبت‌زده افغانستان مظلومیت مردم بی گناه افغانستان را مخابره کند. صارمی در زمان بسیار کوتاهی به مدت سه روز خبر سقوط مزارشریف و به خاک و خون کشیدن، قتل‌عام زنان، مردان و کودکان بی‌گناه را به ایران و سراسر جهان مخابره کرد.او به‌ همراه دیپلمات‌های کنسولگری جمهوری اسلامی در هفدهم مردادماه 1377، غریب و بی‌گناه در زیرزمین کنسولگری ایران به‌شکلی فجیع توسط تروریست‌های طالبان به رگبار مسلسل بسته شده و به شهادت رسیدند.


آخرین پیام خبرنگار شهید محمود صارمی: «اینجا محل کنسولگری ایران در مزار شریف است، من محمود صارمی خبرنگار خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران هستم، گروه طالبان چند ساعت پیش وارد مزار شریف شدند. خبر فوری، مزار شریف به دست طالبان سقوط کرد، عده ای از افراد طالبان در محوطه کنسولگری دیده می شوند به من بگویید که چه وظیفه ای …»

به گفته همسر وی طالبان وارد سرکنسولگری می شود و محمود و چند نفر دیگر را به زیر زمین سرکنسولگری برده و طالبان پس از مکالمه تلفنی با پاکستان مستقیما به آنها تیر اندازی می کنند.شهید صارمی و دیگر شهدای کنسولگری ایران در افغانستان پس از شهادت و دفن شدن در گورهای دسته جمعی و بعد از 4 بار نبش قبر به وطن باز گردانده شدند. از میان نیروهایی که در زمین جمع می کنند، تنها فردی به نام شاهسون زنده می ماند.وقتی پیکر او را برگرداندند فهمیدیدم که از سینه به بالای محمود 20 تا تیر خورده بود.

شورای فرهنگ عمومی کشور برای آنکه روز 17مرداد 1377 روز شهادت صارمی برتارک سپهراطلاع رسانی ایران درخشنده بماند، آن را به عنوان روز خبرنگار نامگذاری کرد.
منبع: تسنیم