برنامه ایران برای توسعه فاز 11 پارس جنوبی 14 ساله شده است و با گذشت بیش از یک دهه هنوز وضعیت توسعه این فاز مشترک گازی بلاتکلیف و نامشخص است.

در این بین بیش از 14 ساله است که توسعه فاز 11 پارس جنوبی چوب تاخیر شرکت‌های بزرگ خارجی را می‌خورد به طوری‌که حدود 7 تا 8 سال تاخیر توسط شرکت توتال فرانسه و سپس نزدیک 4 سال تاخیر توسط شرکت CNPC چین تاخیر برای توسعه به این مگا پروژه گازی تحمیل شده است.

خردادماه 1388 و در آستانه انتخابات ریاست جمهوری، قراردادی حدود 5 میلیارد دلاری به منظور توسعه فاز 11 پارس جنوبی با شرکت CNPC چین امضا شد اما پس از خروج توتال فرانسه، این بار نوبت چینی‌ها رسید تا وقت کشی‌ها را در این پروژه مشترک گازی آغاز کنند.

در حدفاصل سال 1388 تا 1391 و در مدت بیش از سه سال چینی‌ها هیچ کار جدی در پارس جنوبی دنبال نکردند و وزارت نفت در مواجهه با انتقاد رسانه‌ها صرفا به دادن اولتیماتوم به شرکت CNPC چین اکتفا کرد و در نهایت چینی‌ها پائیز سال گذشته آب پاکی را روی دستان وزارت نفت ریختند و عطای ماندن در فاز 11 پارس جنوبی را به لقایش سپردند.

با این وجود علیرضا نیکزاد سخنگوی وزارت نفت اخیرا در گفتگو با مهر با تاکید بر اینکه قرارداد 5 میلیارد دلاری چینی‌ها در پارس جنوبی فسخ نشده است، گفته: از این رو به زودی یک میدان جدید گازی در خشکی به شرکت چینی برای توسعه واگذار خواهد شد.

به گفته این مقام مسئول بر اساس اعلام شرکت چینی، توسعه فاز 11 پارس جنوبی به ویژه در بخش فراساحلی دارای ریسک بالابی بوده و به زودی یک میدان گازی که توسعه آن ریسک کمتری دارد؛ به چینی‌ها معرفی می‌شود.

از سوی دیگر در حالی تاخیر چینی‌ها منجر به عدم النفع چند میلیارد دلاری به دلیل عدم توسعه این فاز گازی نصیب صنعت نفت شده که این شرکت چینی بر خلاف وقت کشی‌ها در عسلویه، در توسعه میادین نفتی عراق یکه تازی کرده و حتی هفته جاری جشن افزایش تولید نفت و آغاز فاز دوم توسعه میدان حلفایه عراق را برگزار کرده است.

خدمت جدید چینی‌ها به رقیب نفتی ایران

به گزارش مهر، پس از تحریم نفت و کاهش تولید نفت ایران، عراق به یکی از مهمترین جایگزینان نفت صادراتی ایران در کشورهایی همچون هند، چین، سریلانکا و کشورهای عضو اتحادیه اروپا و حتی ترکیه تبدیل شده است.

علاوه بر این، ایران و عراق هم اکنون به عنوان دو کشور عضو اوپک در انتخابات دبیرکلی این سازمان هم رقابت تنگاتنگی را با یکدیگر آغاز کرده اند.

گزارش رسانه‌های خارجی حاکی از آن است که شرکت CNPC چین با وجود کارنامه ضعیف در صنعت نفت و گاز ایران، پس از تکمیل فاز اول، کلنگ عملیات توسعه فاز دوم میدان نفتی حلفایه را به زمین زده است، پروژه‌ای که بزرگ‌ترین سرمایه گذاری برون مرزی به عنوان یک پیمانکار برای آنها به شمار می‌آید.

بر این اساس احداث یک خط لوله انتقال نفت از استان جنوبی میسان تا بندر فاو، حفاری ٦٠ حلقه چاه جدید و برپایی یک مجتمع فرآورش نفت خام به ظرفیت ٥ میلیون تن در سال (١٠٠ هزار بشکه در روز)، مجموعه فعالیت‌هایی است که در فاز دوم توسعه میدان حلفایه انجام می شود.

در ادامه این شرکت چینی مدعی شده که با تکمیل فاز دوم حلفایه در اواسط سال ٢٠١٤ میلادی تولید نفت عراق ٢٠٠ هزار بشکه افزایش خواهد یافت.

عبدالکریم لعیبی وزیر نفت عراق، سال گذشته این ادعا را مطرح کرد که فاز سوم حلفایه، تولید نفت را روزانه ٤٠٠ هزار بشکه افزایش خواهد داد و با تکمیل نهایی آن تا پایان سال ٢٠١٦ میلادی حجم تولید آن روزانه ٦٠٠ هزار بشکه افزایش خواهد یافت.

به گزارش مهر، کنسرسیومی به رهبری شرکت CNPC چین و همکاری شرکت‌های توتال و پتروناس مالزی در دور دوم مناقصه‌های نفتی سال ٢٠٠٩ عراق موفق به دریافت حق امتیاز توسعه میدان نفتی حلفایه عراق شد و دولت بغداد در اوایل سال ٢٠١٠میلادی قرارداد نهایی توسعه این میدان را با کنسرسیوم یاد شده امضا کرد.

ادامه تاخیر چینی‌ها در توسعه میادین مشترک نفتی ایران

البته تاخیر چینی ها تنها به توسعه فاز 11 پارس جنوبی محدود نمی شود و شرکت های مختلف چینی همچون ساینوپک، CNPC و چندین شرکت نفتی چینی دیگر در طرح توسعه میادین مشترک نفتی ایران به ویژه با عراق تاخیرهایی را به صنعت نفت تحمیل کرده اند.

از این رو در حال حاضر شاهد تاخیر در افزایش و یا آغاز تولید نفت در برخی از میادین مشترک با عراق همچون آزادگان شمالی، آزادگان جنوبی و یادآوران هستیم که با وجود گذشت بیش از 5 تا 6 سال از آغاز توسعه این میادین هنوز فازهای توسعه‌ای آن کامل نشده و در مدار بهره‌برداری قرار نگرفته است.

با وجود تاخیر چینی‌ها در توسعه میادین مشترک نفتی، در شرایط فعلی ایران یکی از بزرگترین قراردادهای ساخت دکل‌های حفاری را با این کشور آسیایی امضا کرده ضمن آنکه واردات گسترده قطعات و تجهیزات غیر استاندارد و کیفیت پائین چینی به صنعت نفت کشور ادامه دارد.